Why did Megalodon go extinct? - Jack Cooper and Catalina Pimiento

Translator: Gia Bảo Nguyễn

In 1667, a Danish scientist finally concluded that certain mysterious stones

Năm 1667, một nhà khoa học Đan Mạch đã đưa ra kết luận về những viên đá bí ẩn

prized for their supposed medicinal powers,

thứ vốn được cho là có khả năng trị bách bệnh,

hadn’t fallen from the sky during lunar eclipses

không phải từ trên trời rơi xuống trong nguyệt thực

and weren’t serpent tongues.

và cũng không phải lưỡi của loài rắn khổng lồ.

In fact, they were fossilized teeth—

Thực tế, chúng chính là những chiếc răng hóa thạch

many belonging to a prehistoric species that would come to be called megalodon,

đa số thuộc về một chủng loài tiền sử, thứ sẽ được biết đến với tên Megalodon,

the biggest shark to ever live.

loài cá mập khổng lồ nhất từng tồn tại.

So what was it like when megalodon ruled the seas?

Vậy chuyện gì đã xảy ra khi Megalodon thống trị các đại dương?

And what brought this formidable predator to extinction?

Và điều gì đã khiến cho loài săn mồi đáng sợ này tuyệt chủng?

Because their skeletons were cartilaginous,

Do xương của chúng thuộc lớp cá sụn,

what remains of megalodons are mostly scattered clues,

những gì còn lại của Megalodon chỉ là những manh mối rải rác,

like some isolated vertebrae and lots of their enamel-protected teeth.

như vài đốt sống cô lập và nhiều chiếc răng được phủ bởi men.

Like many sharks, megalodons could shed and replace thousands of teeth

Như nhiều loài cá mập khác, megalodon có thể rụng và thay thế hàng ngàn cái răng

over the course of their lives.

trong suốt vòng đời của chúng.

Interestingly, some fossil sites harbor especially high numbers

Thú vị thay, một số điểm hóa thạch thường có một lượng lớn

of small megalodon teeth.

những cái răng nhỏ của Megalodon.

Experts believe these were nurseries that supported countless generations

Các chuyên gia tin là có một nhà trẻ đã ươn mầm cho biết bao thế hệ

of budding megalodons.

các megalodon bé xí.

They grew up in sheltered and food-packed shallow waters

Chúng lớn lên trong một mái ấm với vùng nước nông đầy thức ăn

before becoming unrivaled adult marine hunters.

trước khi trở nên vô đối trước những gã săn mồi của đại dương.

Looking at the similarities with great white shark teeth,

Hãy cùng nhìn vào điểm chung với những cái răng của cá mập trắng lớn,

scientists estimate that megalodons might have stretched up to 20 meters—

các nhà khoa học ước tính rằng megalodon có thể dài đến 20 mét

three times longer than great whites.

tức dài gấp 3 lần so với cá mập trắng.

And during their reign, which began around 20 million years ago,

Và trong thời điểm chúng ngự trị, bắt đầu vào khoảng 20 triệu năm trước

megalodons lived just about everywhere,

megalodon đã sống ở hầu như mọi nơi,

with individuals also potentially undertaking transoceanic migrations.

với khả năng cao là những cá thể của chúng đã làm các cuộc viễn du xuyên đại dương.

The world was warmer and the ocean was brimming with life.

Thế giới lúc đó ấm hơn và các đại dương thì tràn đầy sức sống.

Otters and dugongs thrived in newly formed kelp forests,

Rái cá và bò biển phát triển mạnh trong những khu rừng tảo bẹ mới hình thành,

and baleen whales were at their most diverse.

và cá voi tấm sừng đang ở thời kì phân hóa tốt nhất.

Megalodons had no shortage of high-energy, edible options.

Megalodon không thiếu những lựa chọn giàu năng lượng trong khẩu phần của chúng.

And it seems they were ambitious eaters.

Và chúng có vẻ là những gã tham ăn đáng sợ.

Generally, as carnivores consume protein-rich meat,

Về tổng quát, khi các loài ăn thịt tiêu thụ thịt giàu protein,

certain nitrogen isotopes accumulate in their tissues—

một số đồng vị nitơ sẽ tích lũy trong các mô của chúng—

including the enamel of their teeth.

bao gồm cả men răng của chúng.

Analyzing megalodon teeth, scientists confirmed they were apex predators

Phân tích răng của megalodon, các nhà khoa học đã xác nhận

chúng là loài ăn thịt đầu bảng

that not only ate large prey species—

vốn không chỉ ăn những loài khổng lồ-

but also other predators, perhaps even each other.

mà còn cả những loài săn mồi khác, thậm chí có thể ăn cả đồng loại.

In addition to megalodon’s teeth,

Bên cạnh những chiếc răng của megalodon,

researchers have access to one exceptionally well-preserved spinal column

các nhà nghiên cứu đã tiếp cận được một cột sống được bảo quản khá tốt

that comprises 141 vertebrae of a 46-year-old megalodon.

bao gồm 141 đốt sống của một con megalodon 46 tuổi.

A 3D model of the megalodon’s body suggests that its stomach

Mô hình 3D của cơ thể megalodon mô phỏng dạ dày của nó

could reach volumes of almost 10,000 liters—

có thể đạt đến khối lượng gần 10,000 lít,

big enough to fit an entire orca.

đủ lớn để chứa một con cá voi sát thủ bên trong.

Reconstructing their jaws, researchers think megalodons could eat

Qua việc tái cấu trúc bộ hàm, các nhà nghiên cứu cho là megalodon có thể ăn

a now-extinct 7-meter sperm whale in as few as four bites.

một con cá nhà táng dài 7m hiện đã tuyệt chủng chỉ với vỏn vẹn 4 phát cắn.

And the fossilized bones of ancient cetaceans do indeed show evidence

Và các bộ xương hóa thạch của cá voi cổ đại đã phần nào cho thấy bằng chứng

of megalodon bite marks— including some that healed over,

về dấu vết từ cú cắn của megalodon, bao gồm cả những vết đã hồi phục,

confirming that megalodons pursued live prey.

cho thấy rằng megalodon đã rượt sống con mồi.

But if megalodons were so powerful, why did they go extinct?

Nhưng nếu megalodon mạnh mẽ như vậy, thì tại sao chúng lại tuyệt chủng?

It seems there were a few contributing factors.

Có vẻ như một số yếu tố đã dẫn đến điều này.

By the time they disappeared around 3.5 million years ago,

Trong giai đoạn mà chúng biến mất tầm 3.5 triệu năm trước,

the global climate had cooled,

khí hậu toàn cầu đã lạnh đi,

causing more glaciers to form and the sea level to drop.

khiến nhiều sông băng hình thành và mực nước biển hạ xuống.

This dried up many coastal habitats,

Điều này khiến môi trường sống ven biển khô cạn,

meaning some of the world’s most resource-rich marine sites were lost.

đồng nghĩa với sự biến mất của những vùng biển giàu tài nguyên nhất.

About a third of all marine megafauna eventually went extinct,

Khoảng 1 phần 3 những loài động vật biển khổng lồ đã tuyệt chủng,

so fewer prey species were available.

thế nên có ít con mồi hơn.

And megalodons already faced high energetic demands because of their size

Và megalodon đã gặp phải vấn đề gây ra bởi nhu cầu năng lượng quá lớn

do chính kích cỡ của chúng

and the mechanism they likely used to regulate their body temperature,

và cũng do cơ chế đặc biệt mà chúng dùng để điều chỉnh nhiệt độ cơ thể,

which allowed them to navigate cold waters

thứ cho phép chúng xác định các vùng nước lạnh

and attack prey with bursts of speed.

và tấn công con mồi với tốc độ chóng mặt.

Environmental changes may have made megalodons vulnerable

Các thay đổi về môi trường có lẽ đã khiến megalodon trở nên dễ tổn thương

and increasingly put them in competition with other predators,

và đặt chúng vào cuộc cạnh tranh với những loài săn mồi khác,

including the great white shark, a relative newcomer.

bao gồm cả cá mập trắng lớn, một gã hàng xóm mới nổi.

Because megalodons were highly mobile predators,

Bởi megalodon là loài săn mồi linh động,

their extinction had global consequences.

sự tuyệt chủng của chúng gây hậu quả trên toàn cầu.

The end of their long-distance travels probably disrupted nutrient transport

Sự kết thúc những chuyến viễn du của chúng gây gián đoạn quá trình trao đổi chất

between different ecosystems.

giữa những hệ sinh thái khác nhau.

And many animals were suddenly released

Và nhiều loài động vật đã thoát khỏi

from the immense predatory pressure of their bite.

áp lực cực lớn đến từ những cú cắn đáng sợ của loài này.

Interestingly, some marine mammals dramatically increased in size afterwards,

Thú vị thay, vài loài động vật có vú dưới biển đã gia tăng số lượng nhanh chóng,

which was perhaps partially afforded

điều này có thể được bảo đảm

because they were no longer dealing with such a mega-existential threat.

bởi chúng đã không còn phải đối mặt với những mối đe dạo khổng lồ ngoài kia.

Knowing that the decline of apex predators can destabilize entire ecosystems,

Biết rằng sự tuyệt chủng của loài săn mồi trên đỉnh,

có thể gây bất ổn đến toàn bộ hệ sinh thái,

conservationists are working to prevent today’s sharks from facing a similar fate—

Các nhà bảo tồn hiện đang làm việc nhằm ngăn chặn

những loài cá mập hiện nay khỏi số phận tương tự

lần này, là do con người.

this time, because of humans.

And meanwhile, the megalodon remains a colossal testament

Và dĩ nhiên, megalodon vẫn là một minh chứng khổng lồ

to ecological interdependence

về sự phụ thuộc lẫn nhau của hệ sinh thái

and millions of years of bones well-bitten and waters well-wandered.

và hàng triệu năm lang thang trên biển nhằm cắn nát xương mọi con mồi