How life came to land - Tierney Thys

Yaşamın karaya çıkışı - Tierney Thys

Transcriber: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Sevkan Uzel Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

(Stories from the Sea: How Life Came to Land)

(Denizden gelen öyküler: Yaşamın Karaya Çıkışı)

Life for my kind wasn't always this way.

Benim türüm için yaşam hep böyle değildi.

There was a time when no animals lived on land.

Bir zamanlar, karada yaşayan hiç hayvan yoktu.

All life was in the ocean.

Yaşamın tümü okyanustaydı.

The ocean's where all of us animals got our start,

Tüm hayvanlar olarak biz, yarım milyar yıl kadar önce,

more than half a billion years ago,

yaşama okyanusta başladık.

This is where all animal body types -- or phyla, as scientists call them -- first evolved.

Tüm hayvan bedeni tiplerinin -bilimcilerin verdiği ad ile şubelerin-

You know, there are more than 30 animal phyla,

ilk olarak evrildiği yer burası.

but only a handful of major ones had what it took to do something completely daring:

30'dan fazla hayvan şubesi var, ama sadece başlıcalarından bir avuç kadarı

step out of the ocean, and on to dry land.

büyük cesaret isteyen bir şeye kalkıştı: Okyanustan çıkıp, kupkuru karaya gelmek.

So, which of these land-dwelling phyla first invaded the land?

Peki, karaya taşınan bu şubelerden hangisi ilk işgalcilerdi?

Was it me and my mollusc friends, with our amazing mantles and single foot?

Güzel kabuklar ve tek ayak ile ben ve diğer yumuşakça dostlarım mı?

Perhaps the chordate crowd, with their notochords, segmented muscles and big bony skeletons.

Belki de sırt ipliği, bölümlü kaslar ve büyük kemikli iskelet ile omurgalılardı.

Or maybe those lowly annelid worms, with their powerful ringed bodies.

Ya da belki güçlü halkalı bedenleri olan halkalı solucanlardır?

Or did the Arthropods first make landfall, with their little flexible suits of armor -- their exoskeleton?

Yoksa küçük esnek zırhları,yani dış iskeletleri ile eklembacaklılar mı ?

Ah, yes. The arthropods.

Evet eklembacaklılar.

From crustaceans to millipedes, spiders to insects,

Kabuklulardan kırkayaklara, örümceklerden böceklere,

the arthropods outnumber all animals on land.

eklembacaklıların sayısı dünyadaki bütün hayvanlardan fazladır.

So what's their secret?

Peki sırları ne?

Their exoskeleton is key, but here's the real kicker: jointed appendages.

Dış iskeletleri önemli, ama asıl fark yaratan şey, eklemlenen uzantıları.

They're like little living Swiss army knives:

Onlar tıpkı yaşayan küçük İsviçre çakıları gibiler:

antennae, multiple mouth parts, an obscene number of legs, if you ask me.

Antenler, çoklu ağız parçaları ve bence tiksindirici sayıda olabilen ayaklar.

There's one group of arthropods -- the insects --

Karayı gerçekten hakimiyeti altına almış

that really rule the land.

bir eklembacaklılar grubu var: Böcekler

Three body parts, six legs, and an annoying tendency to take over.

Üç beden bölümü, altı bacak ve sinirlendirici bir egemenlik eğilimi.

Sure, they have to molt to grow, but that doesn't seem to pose a problem.

Tabi, büyümek için deri değiştirmeleri gerekir ama bu problem değil.

The insects even invented the first wings, and conquered the skies.

Böcekler ilk kanatları da icat edip, gökyüzünü fethettiler.

Ah, well. So what if arthropods were the first to reach land

Aman ne güzel. Eklembacaklılar hepimizden 100 milyon yıl daha önce karaya çıkmış,

and invent flight, a hundred million years before the rest of us?

bir de uçmayı icat etmişlerse ne olmuş yani?

So what if they pollinate crops around the world,

Dünyanın her yanındaki ekinleri polenliyorlarsa ve

and make up 75% of all land animal species?

karada yaşayan tüm hayvan türlerinin %75'ini oluşturuyorlarsa ne olmuş?

And that for every single human, there's 200 million of them?

Bir adet insan başına, 200 tane eklembacaklı düşüyorsa ne olmuş?

Sure, those leggy arthropods may still be in the lead when it comes to conquering land,

Kara fethetmek konusunda bu bol bacaklılar hâlâ önde olabilir,

but we still rule in the sea.

ama denizlerin hakimiyeti de hâlâ bizde.

There are more species of molluscs in the ocean than any other animal phylum.

Okyanusta en çok türü bulunan hayvan şubesi yumuşakçalar.

We're just getting started up here on land.

Karadaki yaşamımıza ise daha yeni başladık sayılır.

Besides, the seas are rising. Just give us some time.

Ayrıca, denizler yükseliyor. Sadece bize biraz zaman tanıyın.

Who knows who'll end up ruling this ocean planet?

Bu okyanus gezegenini kimin ele geçireceğini kim bilebilir?