How life came to land - Tierney Thys

W jaki sposób życie wyszło na ląd - Tierney Thys

Transcriber: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand

(Stories from the Sea: How Life Came to Land)

(Morskie Opowieści: Jak życie wyszło na ląd)

Life for my kind wasn't always this way.

Życie mojego gatunku nie zawsze tak wyglądało.

There was a time when no animals lived on land.

Kiedyś na lądzie nie było żadnych zwierząt.

All life was in the ocean.

Całe życie mieściło się w oceanie.

The ocean's where all of us animals got our start,

Wszystkie zwierzęta biorą początek z oceanu,

more than half a billion years ago,

ponad pół miliarda lat temu.

This is where all animal body types -- or phyla, as scientists call them -- first evolved.

Tu zaczęła się ewolucja wszystkich typów zwierząt.

You know, there are more than 30 animal phyla,

W typologii zwierzęcej jest 30 różnych typów,

but only a handful of major ones had what it took to do something completely daring:

ale tylko garstka

odważyła się na coś tak śmiałego:

step out of the ocean, and on to dry land.

wyszła z oceanu i stanęła na suchym lądzie.

So, which of these land-dwelling phyla first invaded the land?

Który z lądowych typów

pierwszy opanował ziemię?

Was it me and my mollusc friends, with our amazing mantles and single foot?

Czy to ja i koledzy-mięczaki,

ze wspaniałymi skorupami i jedną nogą?

Perhaps the chordate crowd, with their notochords, segmented muscles and big bony skeletons.

A może strunowce, ze strunami grzbietowymi,

posegmentowanymi mięśniami i szkieletem?

Or maybe those lowly annelid worms, with their powerful ringed bodies.

A może skromne pierścienice, o silnym ciele?

Or did the Arthropods first make landfall, with their little flexible suits of armor -- their exoskeleton?

A może stawonogi

z elastyczną zbroją, egzoszkieletem?

Ach, tak. Stawonogi.

Ah, yes. The arthropods.

From crustaceans to millipedes, spiders to insects,

Od skorupiaków po krocionogi,

od pająków po owady.

the arthropods outnumber all animals on land.

Stawonogów jest więcej niż innych zwierząt na ziemi.

So what's their secret?

W czym tkwi ich sekret?

Their exoskeleton is key, but here's the real kicker: jointed appendages.

Egzoszkielet był kluczowy,

ale jeszcze ważniejsze były odnóża ze stawami.

They're like little living Swiss army knives:

Są niczym małe szwajcarskie scyzoryki:

antennae, multiple mouth parts, an obscene number of legs, if you ask me.

czułki, złożone narządy gębowe,

i wprost nieprzyzwoita liczba odnóży.

There's one group of arthropods -- the insects --

Istnieje grupa stawonogów, owady,

that really rule the land.

które naprawdę rządzą światem.

Three body parts, six legs, and an annoying tendency to take over.

3-częściowe ciała, 6 odnóży

i irytująca tendencja do zagarniania przestrzeni.

Sure, they have to molt to grow, but that doesn't seem to pose a problem.

Muszą zrzucać wylinkę, aby rosnąć,

ale to chyba nie jest duży problem.

The insects even invented the first wings, and conquered the skies.

To owady wykształciły pierwsze skrzydła

i podbiły przestworza.

Ah, well. So what if arthropods were the first to reach land

Co z tego, że stawonogi pierwsze wyszły na ląd

and invent flight, a hundred million years before the rest of us?

i odkryły latanie sto milionów lat przed innymi?

So what if they pollinate crops around the world,

Co z tego, że zapylają plony na całym świecie,

and make up 75% of all land animal species?

i stanowią 75% gatunków na ziemi?

And that for every single human, there's 200 million of them?

I że na każdego człowieka

przypada 200 mln owadów?

Sure, those leggy arthropods may still be in the lead when it comes to conquering land,

Długonogie stawonogi mogą być pierwsze na lądzie,

but we still rule in the sea.

ale to my wciąż królujemy w morzach.

There are more species of molluscs in the ocean than any other animal phylum.

W oceanie jest więcej gatunków mięczaków

niż innych typów zwierząt.

We're just getting started up here on land.

Dopiero zaczynamy tutaj na lądzie.

Besides, the seas are rising. Just give us some time.

Poziom mórz się podnosi.

Dajcie nam trochę czasu.

Who knows who'll end up ruling this ocean planet?

Kto wie, kto w przyszłości będzie rządził

tą oceaniczną planetą?