Vermicomposting: How worms can reduce our waste - Matthew Ross

Çeviri: Esra Çakmak Gözden geçirme: Can Boysan

Think of all the food made in the world each year.

Her yıl dünyada hazırlanan bütün yiyecekleri aklınıza getirin.

Hard to picture?

Tahmin etmesi zor, değil mi?

Then, imagine that you are all of humanity,

Pekâlâ, o zaman kendinizi insanlığın temsili olarak düşünün

and on a plate in front of you

ve önünüzdeki tabakta,

is the one lovely annual meal you make for yourself.

kendiniz için hazırladığınız bir yıllık lezzetli öğününüz var.

You did all sorts of work putting that meal on your table.

O öğünü tabağınıza getirene kadar birçok çaba sarf ettiniz.

You must be eager to consume the fruits of your labor.

Emeğinizin meyvelerini tüketmeye can atıyor olmalısınız.

And the vegetables

and meats

Emeğinizin sebzeleri, etleri ve waffle'ları da buna dahil, değil mi?

and waffles of your labor, too, right?

Well, oddly enough, a third of that meal

Fakat garip bir şekilde, o öğünün üçte biri çöpü boyluyor.

ends up in the trash.

A third of the food we eat globally,

Dünya çapında tükettiğimiz besinlerin üçte biri,

an estimated 1.3 billion tons

tahminen 1,3 milyar ton yiyecek atık oluyor.

ends up as waste.

All the work we put into producing that food is wasted.

O besini hazırlamak için harcadığımız bütün çaba boşa gidiyor.

And what's worse, it costs us.

Daha da kötüsü, bunun bir maliyeti var.

America alone spends an estimated

Yalnızca Amerika'da, besin atıkları için

165 billion dollars a year

her yıl tahminen 165 milyar dolar harcanıyor.

managing food waste.

We're wasting food,

Besinleri, enerjimizi ve paramızı israf ediyoruz.

energy,

and money.

Perhaps worst of all,

Belki de en kötüsü, değişme ve besin tüketimi sistemini

we're wasting the chance to change,

to make the system of food consumption more efficient.

daha etkili bir hâle getirme şansını kaybediyoruz.

If you want to bring on that change,

Bu değişikliği hayata geçirmek istiyorsanız

you should know about a humble

mütevazi fakat özenli ve çok mühim bir müttefiki tanımanız lazım:

yet diligent and ever-so-crucial ally:

the worm.

solucanlar.

Worms convert organic waste

Solucanlar organik atıkları ve diğer kompoze edilebilir ürünleri

and other compostable products into natural fertilizers.

doğal gübreye dönüştürür.

Up to 75% of what we put in the waste stream

Atık yığınına yüklediklerimizin %75 kadarı

can become food and bedding material

vermikompost uygulamalarında yiyecek ve tabakalaşma materyali olabilir.

for vermicomposting.

You can create a worm bin in your own home

Kompostlaşma sürecine birebir tanık olmak için

to see the composting process in action.

evinizde bir solucan kutusu oluşturabilirsiniz.

First off, you need worms

Öncelikle solucanlara ihtiyacınız var

and not your typical earthworms.

fakat tipik yer solucanına değil.

You need redworms,

Kuzey Amerika'da kompostlaşma süreçlerinde büyük rol oynayan

eisenia foetida,

the species responsible for most

kırmızı kaliforniya solucanına, yani eisenia foetida'ya ihtiyacınız var.

vermicomposting in North America.

These red wigglers are surface dwellers

Bu kırmızı solucanlar, çok fazla derinlere inmeyen yüzey sakinleridir,

who don't burrow too deep,

they're optimal feeders around room temperature,

oda sıcaklığı dolaylarında ideal besleyicilerdir

and they're well-suited to converting organic waste

ve organik atıkları kullanılabilir gübreye dönüştürmeye uyumlulardır.

into usable fertilizer.

Now, your worms might be vermin,

Sizin solucanlarınız haşerat olabilir

fakat yaşamak ve çalışmak için rahat bir çevreye ihtiyaç duyarlar;

but they need a comfortable space to live and work:

some bedding materials,

either shredded paper or cardboard,

biraz tabakalaşma materyaline, yani ya parçalanmış kağıda ya da kartona,

some moisture,

and, of course, food,

biraz neme ve elbette yiyeceğe,

mainly, your leftovers,

temelde sizin atıklarınıza, kısmen ayrışan sofra artıklarına ihtiyaç duyarlar.

slightly decomposed table scraps.

The worms break down food waste

Solucanlar, besin artıklarını

and other organic matter into castings,

ve diğer organik maddeleri kalıplara parçalarlar,

a fancy synonym for worm poop.

bu, solucan kakası için afili bir eş anlam.

Their excrement is absolutely teeming with microbes,

Dışkıları, ayrışma sürecini ilerletir ve tamamen mikropla dolu olduğu için

which continue the decomposition process,

öncesinde ziyan edilmiş besin ögelerini

making all those once-wasted nutrients

gübre olarak tekrardan hayata geçirir.

available again as fertilizer.

The timeline for the whole process varies

Bütün bu sürecin zaman çizelgesi

depending on the quantity of worms,

solucanların miktarına, ısıya

the temperature,

and how much waste is added to the bin.

ve çöpe ne kadar atık eklendiğine göre değişir.

Dikkat etmemiz gereken bir diğer zaman çizelgesi daha var.

And there's another timeline to consider.

In a healthy worm-bin habitat,

Sağlıklı bir solucan kutusu habitatında,

worm reproduction will occur

solucanlar cinsel anlamda erginleştikçe solucan üremesi meydana gelir;

when the wigglers become sexually mature,

bu durum, vücut parçalarının

indicated by an elongation of the segments

bombeli bir yapıya doğru uzamasıyla kendini gösterir.

into a bulbous structure.

Three-month old wigglers can produce

Üç aylık solucanlar,

two to three semi-translucent yellow worm cocoons a week.

bir haftada iki ya da üç yarı saydam sarı solucan kozaları üretirler.

You thought only moths and butterflies

Yalnızca güve ve kelebeklerin kozadan çıktıklarını zannediyordunuz, değil mi?

come out of cocoons?

Well, we can't all be majestic.

Hepimiz o kadar görkemli olamayız.

It takes around 11 weeks for new babies to hatch.

Yeni bebeklerin kozadan çıkması on bir hafta kadar sürer.

When your bin seems to be full of living vermicelli noodles,

Çöpünüz tel şehriyeli noodle'larla kaynıyor gibi gözüktüğü zaman

it's time to share the bounty with your friends

bu armağanı arkadaşlarınızla paylaşma

and start a vermicompost club.

ve bir vermikompost kulübü kurma vakti geldi demektir.

Or keep those worms to yourself

Ya da bu solucanları kendinize saklayıp iş kurabilirsiniz.

and start a business.

Vermicomposting isn't confined

Vermikompost uygulamalar yalnızca küçük solucan kutuları ile sınırlı değil,

only to small worm bins,

it's an emerging entrepreneurial enterprise.

girişimcilik atılımları hız kazanan bir sektör.

Large-scale facilities convert

Büyük ölçekli tesisler, yığınla organik atıkları ve hatta hayvan dışkılarını

bulk organic waste and even manure

siyah altın denilen siyah kalıplara dönüştürüyor.

into rich, black castings called black gold.

Its value as a soil additive is unparalleled,

Toprak katkı maddesi olarak değerinde emsali yok

and it can help plants resist harmful pathogens.

ve bitkilerin zararlı patojenlere karşı dayanıklılığını arttırıyor.

The lack of available land in urban environments,

Kentsel alanlardaki uygun arazi eksikliğinin

coupled with growing interest in smaller-scale farming

küçük ölçekli çiftçiliğe artan ilgi ile birleşmesi,

means there is a market for vermicomposting.

vermikompost uygulamalar için bir pazarın olduğunu gösteriyor.

Many communities use composting

Çoğu topluluklar, kompostlaşmayı

as part of zero-waste strategies,

sıfır atık stratejisinin bir parçası olarak kullanıyor

and they can sell their worm-eaten table scraps

ve solucanlarca tüketilmiş sofra artıklarını

to local farms, hungry for rich fertilizer.

zengin gübreye hasret yerel çiftliklere satabiliyorlar.

So, instead of wasting money,

Böylece atık besinleri çöp sahalarına atarak para israf etmektense

dumping wasted food in landfills,

we can remake waste into an asset,

atıkları kazanca çevirebiliriz.

putting it back into our food system

Sürdürülebilirliğini arttırmak için besin sistemimize yeniden katabiliriz.

to make it more sustainable,

all with the help of the humble worm,

Tamamen mütevazi olan solucanların yardımıyla

the tiny organism that can help us

besinlerin hayatımızdaki yerine

change the way we look at food's place in our lives

ve dünyadaki yerimize olan bakış açımızı değiştirmeye katkı sağlayacak

and our place in the world,

ufak organizma sayesinde sürdürülebilirliği artırabiliriz.

as long as we give the little guy

a place at our table.

Tabii bu ufak dostlarımıza soframızda yer verdiğimiz sürece.

Well, not an actual seat at the table.

Aslında tam olarak sofrada değil,

A bin in the shed is fine.

ahırdaki çöp kutusu da gayet yeterli.