Vermicomposting: How worms can reduce our waste - Matthew Ross

Tłumaczenie: Agnieszka Fijałkowska Korekta: Marta Konieczna

Think of all the food made in the world each year.

Zastanów się, ile jedzenia produkuje się na świecie w ciągu roku.

Hard to picture?

Ciężko sobie wyobrazić?

Then, imagine that you are all of humanity,

Pomyśl, że jesteś całą ludzkością,

and on a plate in front of you

a na talerzu przed tobą

is the one lovely annual meal you make for yourself.

znajduje się roczna ilość pożywienia, którą sobie przygotujesz.

You did all sorts of work putting that meal on your table.

Ugotowanie tego wszystkiego z pewnością zajęło masę czasu,

You must be eager to consume the fruits of your labor.

więc nie możesz się doczekać, aż zjesz owoce swojej pracy.

And the vegetables

Warzywa, mięso,

and meats

and waffles of your labor, too, right?

pyszniutkie gofry też, prawda?

Well, oddly enough, a third of that meal

Co dziwne, jedna trzecia tego wszystkiego

ends up in the trash.

ląduje w śmietniku.

A third of the food we eat globally,

Jedna trzecia całego jedzenia świata,

an estimated 1.3 billion tons

czyli około 1,3 miliarda ton

ends up as waste.

zostaje zmarnowana.

All the work we put into producing that food is wasted.

Tyle pracy włożonej w przygotowanie posiłków idzie na marne.

And what's worse, it costs us.

A co gorsza, to jeszcze kosztuje.

America alone spends an estimated

Szacuje się, że w samej Ameryce

165 billion dollars a year

165 miliardów dolarów rocznie

managing food waste.

wydaje się na przetwarzanie odpadów.

We're wasting food,

Marnujemy żywność,

energy,

energię

and money.

i pieniądze.

Perhaps worst of all,

Najgorsze jest to,

we're wasting the chance to change,

że marnujemy szansę na zmianę,

to make the system of food consumption more efficient.

by system przetwarzania żywności był bardziej wydajny.

If you want to bring on that change,

Chcesz przyczynić się do tej zmiany?

you should know about a humble

Poznaj skromnego, gorliwego

yet diligent and ever-so-crucial ally:

i bardzo pracowitego sprzymierzeńca:

the worm.

dżdżownicę.

Worms convert organic waste

Dżdżownice przerabiają odpady organiczne

and other compostable products into natural fertilizers.

i inne kompostowalne resztki w naturalny nawóz.

Up to 75% of what we put in the waste stream

Aż 75% tego, co wyrzucamy do strumienia odpadów

can become food and bedding material

może być wykorzystane jako karma i ściółka

for vermicomposting.

w produkcji wermikompostu.

You can create a worm bin in your own home

Można zbudować łoże dla dżdżownic w domu

to see the composting process in action.

i zobaczyć na własne oczy, jak wygląda cały ten proces.

First off, you need worms

Potrzebne będą dżdżownice,

and not your typical earthworms.

ale nie takie z ogródka,

You need redworms,

tylko kompostowce różowe,

eisenia foetida,

Eisenia Fetida.

the species responsible for most

Właśnie one przetwarzają

większość odpadów w Ameryce Północnej na wermikompost.

vermicomposting in North America.

These red wigglers are surface dwellers

Te różowe wiercipięty żyją tuż przy powierzchni,

who don't burrow too deep,

bo nie kopią zbyt głęboko.

they're optimal feeders around room temperature,

Najlepiej przyswajają pokarm w temperaturze pokojowej

and they're well-suited to converting organic waste

i są świetnie dostosowane do przekształcania materii organicznej

into usable fertilizer.

w pożyteczny nawóz.

Dżdżownice są może tylko robaczkami,

Now, your worms might be vermin,

ale one też potrzebują wygodnego miejsca do życia i pracy:

but they need a comfortable space to live and work:

some bedding materials,

trochę ściółki,

either shredded paper or cardboard,

czyli strzępków papieru lub kartonu,

some moisture,

trochę wilgoci

and, of course, food,

i oczywiście pożywienia,

mainly, your leftovers,

czyli resztek,

slightly decomposed table scraps.

po prostu gnijących pozostałości ze stołu.

The worms break down food waste

Dżdżownice przerabiają odpadki

and other organic matter into castings,

i materię organiczną na humus,

a fancy synonym for worm poop.

to taki wymyślny synonim ich odchodów.

Their excrement is absolutely teeming with microbes,

Ekskrementy tych dżdżownic obfitują w mikroby,

which continue the decomposition process,

które kontynuują proces rozkładu resztek.

making all those once-wasted nutrients

W ten sposób zmarnowane odpadki

available again as fertilizer.

można wykorzystać ponownie jako nawóz.

The timeline for the whole process varies

Długość trwania całego procesu jest różna,

depending on the quantity of worms,

zależy od ilości dżdżownic,

the temperature,

temperatury

and how much waste is added to the bin.

i ilości odpadków dodawanych do ich łoża.

And there's another timeline to consider.

Trzeba uwzględnić jeszcze jeden proces.

In a healthy worm-bin habitat,

W dobrych warunkach,

worm reproduction will occur

dżdżownice zaczną się rozmnażać,

when the wigglers become sexually mature,

gdy tylko osiągną dojrzałość płciową,

indicated by an elongation of the segments

którą zasygnalizuje rozrost segmentów

into a bulbous structure.

w bulwiastą strukturę.

Three-month old wigglers can produce

Trzymiesięczne dżdżownice wyprodukują

two to three semi-translucent yellow worm cocoons a week.

od dwóch do trzech żółtawych, półprzezroczystych kokonów tygodniowo.

Pewnie myśleliście, że tylko ćmy i motyle

You thought only moths and butterflies

come out of cocoons?

wylęgają się z kokonów?

Well, we can't all be majestic.

Cóż, nie wszyscy rodzą się piękni.

It takes around 11 weeks for new babies to hatch.

W ciągu 11 tygodni wylęgną się młode dżdżownice.

When your bin seems to be full of living vermicelli noodles,

Kiedy łoże będzie przepełnione żywym, różowym makaronem,

it's time to share the bounty with your friends

najwyższy czas podzielić się robakami ze znajomymi

and start a vermicompost club.

i stworzyć wermikompostowy klub.

Or keep those worms to yourself

Albo można zatrzymać robaczki dla siebie

and start a business.

i założyć firmę.

Wermikomposting nie ogranicza się tylko

Vermicomposting isn't confined

only to small worm bins,

do trzymania dżdżownic w łożach,

it's an emerging entrepreneurial enterprise.

to prężnie rozwijający się biznes.

Large-scale facilities convert

Gigantyczne zakłady

bulk organic waste and even manure

hurtowo przerabiają materię organiczną i obornik

into rich, black castings called black gold.

na żyzny, czarny humus zwany również czarnym złotem.

Its value as a soil additive is unparalleled,

Ten dodatek do nawozu cechują najlepsze właściwości,

and it can help plants resist harmful pathogens.

które przyczyniają się do zwalczania u roślin patogenów chorobotwórczych.

The lack of available land in urban environments,

W miastach ciężko o miejsce na uprawianie ziemi,

coupled with growing interest in smaller-scale farming

rośnie więc zainteresowanie rolnictwem małej skali,

means there is a market for vermicomposting.

a to oznacza rynek zbytu dla wermikompostingu.

Many communities use composting

Wiele społeczności kompostuje resztki,

as part of zero-waste strategies,

stosując strategię niewytwarzania odpadów

and they can sell their worm-eaten table scraps

i sprzedaje przetworzone odpadki ze stołów

to local farms, hungry for rich fertilizer.

lokalnym farmom, które tylko czekają na pożywny nawóz.

So, instead of wasting money,

Więc zamiast marnować pieniądze,

dumping wasted food in landfills,

wyrzucając resztki na wysypiska,

we can remake waste into an asset,

możemy zrobić z nich pożytek,

putting it back into our food system

włączając je znów do systemu żywnościowego,

to make it more sustainable,

by zyskały drugie życie.

all with the help of the humble worm,

Wszystko dzięki gorliwej dżdżownicy,

the tiny organism that can help us

małej istotce, która pomoże nam

change the way we look at food's place in our lives

spojrzeć inaczej na jedzenie i miejsce, które zajmuje w naszym życiu

and our place in the world,

i świecie.

as long as we give the little guy

Przygotujmy dla niej miejsce

a place at our table.

przy naszym stole.

Well, not an actual seat at the table.

Oczywiście, nie dosłownie.

A bin in the shed is fine.

Łoże w szopie wystarczy.