Vermicomposting: How worms can reduce our waste - Matthew Ross

Translator: Linh Tran Reviewer: Đoan Thư Nguyễn Trang

Think of all the food made in the world each year.

Bạn hãy nghĩ đến tất cả lượng thực phẩm được chế biến mỗi năm

Hard to picture?

Khó hình dung?

Then, imagine that you are all of humanity,

Vậy hãy tưởng tượng bạn đại diện cho cả nhân loại

and on a plate in front of you

và trên một cái đĩa trước mặt bạn

is the one lovely annual meal you make for yourself.

là món bạn thích nhất mà bạn đã tự làm.

You did all sorts of work putting that meal on your table.

Bạn bỏ nhiều công sức để có bữa ăn đó trên bàn

You must be eager to consume the fruits of your labor.

Bạn chắc hẳn rất nóng lòng thưởng thức thành quả của minh,

And the vegetables

Những món rau củ

and meats

và những miếng thịt

and waffles of your labor, too, right?

và cả món bánh quế bạn làm ra nữa, đúng không?

Well, oddly enough, a third of that meal

Kì lạ là, một phần ba của bữa ăn đó

ends up in the trash.

lại kết thúc trong thùng rác.

A third of the food we eat globally,

Một phần ba lượng thức ăn chúng ta ăn trên toàn cầu,

an estimated 1.3 billion tons

một lượng được ước tính vào khoảng 1.3 tỉ tấn

ends up as waste.

trở thành chất thải.

All the work we put into producing that food is wasted.

Công sức sản xuất hàng đống thức ăn đó hoàn toàn bị lãng phí

And what's worse, it costs us.

Và tệ hơn nữa, nó gây tốn kém.

America alone spends an estimated

Chỉ riêng nước Mỹ dành ra khoảng

165 billion dollars a year

165 tỉ đôla mỗi năm

managing food waste.

để giải quyết chất thải thực phẩm.

We're wasting food,

Chúng ta đang lãng phí thức ăn,

energy,

năng lượng,

and money.

và tiền bạc.

Perhaps worst of all,

Và tệ hơn hết,

we're wasting the chance to change,

chúng ta đang bỏ phí cơ hội để thay đổi,

to make the system of food consumption more efficient.

để làm hệ thống tiêu thụ thực phẩm hiệu quả hơn.

If you want to bring on that change,

Nếu bạn muốn góp phần vào sự thay đổi đó,

you should know about a humble

bạn nên biết về một loài khiêm nhường,

yet diligent and ever-so-crucial ally:

nhưng chăm chỉ và vô cùng cần thiết:

the worm.

loài giun.

Worms convert organic waste

Giun chuyển hóa chất thải hữu cơ

and other compostable products into natural fertilizers.

và những sản phẩm có thể phân giải thành phân bón tự nhiên

Up to 75% of what we put in the waste stream

Hơn 75% những gì chúng ta xem là chất thải

can become food and bedding material

có thể trở thành thức ăn và nguyên liệu

for vermicomposting.

cho quá trình sản xuất "Phân Trùn Quế"

You can create a worm bin in your own home

Bạn có thể tạo ra một thùng sâu ngay tại nhà

to see the composting process in action.

để quan sát quá trình phân giải diễn ra.

First off, you need worms

Đầu tiên, bạn cần giun

and not your typical earthworms.

và nó không phải là giun đất thông thường.

You need redworms,

Bạn cần giun hổ đỏ,

eisenia foetida,

"Eisenia Foetida",

the species responsible for most

loài giun giữ vai trò trong hầu hết

vermicomposting in North America.

quá trình phân trùn quế ở Bắc Mĩ

These red wigglers are surface dwellers

Loài giun đỏ này là sinh vật sống trên cạn

who don't burrow too deep,

không đào đất quá sâu,

they're optimal feeders around room temperature,

làm việc hiệu quả nhất ở nhiệt độ phòng,

and they're well-suited to converting organic waste

và chúng rất phù hợp cho việc chuyển hóa chất thải hữu cơ

into usable fertilizer.

thành phân bón.

Now, your worms might be vermin,

Hiện giờ, dù giun của bạn chỉ là sâu bọ

but they need a comfortable space to live and work:

nhưng chúng vẫn cần một không gian thoải mái để sống và làm việc:

some bedding materials,

Vài chỗ sống

either shredded paper or cardboard,

với giấy báo vụn hay bìa cac-tong

some moisture,

chút độ ẩm,

and, of course, food,

và tất nhiên, thức ăn,

mainly, your leftovers,

chủ yếu là thức ăn thừa của bạn,

slightly decomposed table scraps.

vụn thức ăn trên bàn.

The worms break down food waste

Loài giun phân giải thực phẩm dư thừa

and other organic matter into castings,

và những chất hữu cơ khác thành phân bón

a fancy synonym for worm poop.

một cách nói hoa mỹ cho phân giun.

Their excrement is absolutely teeming with microbes,

Chất thải của chúng chứa vô số các vi sinh vật,

which continue the decomposition process,

giúp duy trì quá trình phân giải,

making all those once-wasted nutrients

biến chất dinh dưỡng tưởng chừng như phí phạm

available again as fertilizer.

thành nguồn phân bón mới

The timeline for the whole process varies

Thời gian để cả quá trình diễn ra rất đa dạng

depending on the quantity of worms,

tùy thuộc vào chất lượng giun,

the temperature,

nhiệt độ,

and how much waste is added to the bin.

và lượng chất thải được thêm vào thùng.

And there's another timeline to consider.

Có một mốc thời gian nữa cần được chú ý.

In a healthy worm-bin habitat,

Trong môi trường thuận lợi,

worm reproduction will occur

quá trình sinh sản sẽ diễn ra

when the wigglers become sexually mature,

khi giun đã trưởng thành về mặt giới tính

indicated by an elongation of the segments

ta nhận biết khi vài đốt trên người giun

into a bulbous structure.

phồng ra.

Three-month old wigglers can produce

Giun được ba tháng tuổi có thể sản xuất

two to three semi-translucent yellow worm cocoons a week.

hai đến ba kén màu vàng nhạt một tuần

You thought only moths and butterflies

Bạn nghĩ chỉ có những con ngài và bướm

come out of cocoons?

mới chui ra từ kén ư?

Well, we can't all be majestic.

Không phải ai cũng tráng lệ như vậy được.

It takes around 11 weeks for new babies to hatch.

Cần khoảng 11 tuần để giun con nở.

When your bin seems to be full of living vermicelli noodles,

Khi thùng của bạn đầy những sợi mì sống

it's time to share the bounty with your friends

thì đã đến lúc chia sẻ phần thưởng với bạn bè

and start a vermicompost club.

và lập ra hội phân trùn quế.

Or keep those worms to yourself

Hoặc bạn hãy giữ số giun đó

and start a business.

và bắt đầu kinh doanh.

Vermicomposting isn't confined

Qúa trình phân trùn quế không bị giới hạn

only to small worm bins,

trong những thùng giun nhỏ,

it's an emerging entrepreneurial enterprise.

đó là một ngành công nghiệp đang nở rộ.

Large-scale facilities convert

Các cơ sở có quy mô lớn chuyển hóa

bulk organic waste and even manure

hàng đống chất thải hữu cơ và cả phân

into rich, black castings called black gold.

thành "vàng đen"

Giá trị của loại phân bón này là chưa từng có,

Its value as a soil additive is unparalleled,

and it can help plants resist harmful pathogens.

Ngoài ra nó còn tăng sức chống chịu của cây trồng.

Sự thiếu hụt về đất đai ở các thành phố

The lack of available land in urban environments,

coupled with growing interest in smaller-scale farming

cùng sự phát triển nhu cầu trồng trọt quy mô nhỏ

means there is a market for vermicomposting.

đồng nghĩa với việc hình thành thị trường cho phân trùn quế.

Nhiều nơi sử dụng phân bón

Many communities use composting

as part of zero-waste strategies,

cho chiến lược chống lãng phí

và họ có thể bán những sản phẩm thừa của giun

and they can sell their worm-eaten table scraps

to local farms, hungry for rich fertilizer.

cho những trang trại đang thiếu phân bón tốt.

So, instead of wasting money,

Vậy, thay vì phải tốn tiền,

dumping wasted food in landfills,

bỏ thức ăn thừa ở những bãi rác,

chúng ta có thế biến chúng thành tài nguyên,

we can remake waste into an asset,

putting it back into our food system

đem chúng trở lại chuỗi thực phẩm

to make it more sustainable,

làm chúng duy trì lâu hơn,

all with the help of the humble worm,

tất cả nhờ vào sự giúp đỡ của loài giun khiêm nhường

the tiny organism that can help us

sinh vật bé nhỏ hữu ích

change the way we look at food's place in our lives

thay đổi cách chúng ta nhìn nhận về thức ăn trong đời sống

and our place in the world,

và cả chỗ đứng của chúng ta trên toàn cầu,

as long as we give the little guy

miễn là chúng ta cho người bạn nhỏ bé

một chỗ trong bàn ăn.

a place at our table.

Well, not an actual seat at the table.

Cũng không hẳn là một chỗ thật sự

một chỗ ở trong thùng là ổn.

A bin in the shed is fine.