Is this the most valuable thing in the ocean? - David Biello

Çeviri: Elif Usta Gözden geçirme: Eren Gokce

In 1891, newspapers reported the story of James Bartley,

1891 yılında gazeteler, avı tarafından bütün olarak yutulan

a whaler who was swallowed whole by his prey.

balina avcısı James Bartley’in hikâyesini yazıyordu.

Supposedly, Bartley spent as long as 36 hours in the belly of the beast

Güya Bartley, mürettebatı balinayı yakalayıp mürettebat arkadaşlarını

before his crew caught the whale and rescued their crewmate.

kurtarmadan önce canavarın karnında 36 saat kadar zaman geçirmiş.

And this tale is far from unique.

Ve bu hikâye, pek özgün bir hikâye değil.

Various novels, myths, and religious texts depict figures swallowed at sea—

Çeşitli romanlar, mitler ve dini metinler denizde yutulmuş figürleri tasvir ediyor

with some even making a home for themselves

- hatta bazıları yaratıkların mağara gibi kocaman ağızlarında

in the creatures’ cavernous mouths.

kendilerine bir yuva kuruyor.

Unfortunately, if someone actually were swallowed by a whale,

Ne yazık ki, birisi gerçekten bir balina tarafından yutulsaydı,

they would likely be crushed.

muhtemelen ezilecekti.

But if they somehow survived,

Ama bir şekilde hayatta kalırlarsa,

they might have a chance to escape during their captor’s bathroom break.

onu kaçıranların tuvalet molası sırasında kaçma şansları olabilir.

Whales frequently surface to take in air

Balinalar hava almak için sık sık yüzeye çıkar

and let out massive plumes of waste.

ve büyük miktarda atık bırakır.

And while swimming in this slurry might seem more disgusting

Ve bu bulamaç içinde yüzmek, bu yaratıkların içinde yaşamaktan

than living in these creatures,

daha iğrenç görünse de,

whale poop is much more desirable than it may seem.

balina kakası göründüğünden çok daha caziptir.

In fact, it may be one of the most important substances in the ocean—

Aslında, okyanustaki ve dünyadaki en önemli maddelerden

and the world.

biri olabilir.

To understand why,

Nedenini anlamak için

we need to look at some of the ocean’s most ubiquitous organisms: phytoplankton.

okyanusun en yaygın organizmalarından bazılarına bakmamız gerekiyor:

Fitoplankton.

These creatures survive off sunlight, carbon dioxide,

Bu yaratıklar güneş ışığı, karbondioksit

and nutrients like phosphates, nitrogen, and iron.

ve fosfatlar, azot ve demir gibi besinlerle yaşamını sürdürür.

And since the ocean’s surface waters generally have an abundance

Ve okyanusun yüzey sularında genellikle bu kaynaklardan

bol miktarda bulunduğu için

of these resources,

phytoplankton are everywhere.

fitoplanktonlar her yerdedir.

A single drop of seawater can contain thousands of these creatures

Tek bir damla deniz suyu bu canlılardan binlercesini barındırabilir

and phytoplankton blooms are large enough to be seen from space.

ve fitoplankton çiçekleri uzaydan görülebilecek kadar büyüktür.

These phytoplankton then become food for countless microscopic grazers,

Bu fitoplanktonlar daha sonra kopepodlar ve kril de dahil olmak üzere

including copepods and krill,

sayısız mikroskobik otlayıcı için besin hâline gelir

which in turn feed a huge swath of marine life.

ve bu da deniz yaşamının büyük bir bölümünü besler.

In this way, these surface-dwellers are the base of a food chain

Bu şekilde, bu yüzey sakinleri sayısız deniz yaşam formunu destekleyen

supporting countless marine life forms.

bir besin zincirinin temelidir.

But when phytoplankton die, their bodies can sink far below the surface,

Ancak fitoplankton öldüğünde,

vücutları yüzeyin çok altına batabilir ve yaşayan akranlarının

taking with them the carbon and iron their living peers need to survive.

hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu karbon ve demiri yanlarında götürebilir.

And this is where whales come in.

Balinaların devreye girdiği yer burası.

Hunting at these depths,

Bu derinliklerde avlanan balinalar,

whales consume huge amounts of these phytoplankton predators.

bu fitoplankton avcılarından büyük miktarlarda tüketir.

For example, species like the blue whale

Örneğin, mavi balina gibi türler

can consume up to 16 tons of krill every day,

her gün 16 tona kadar kril tüketebilir,

leading them to regularly surface and release a slick of feces red with iron.

bu da düzenli olarak yüzeye çıkmalarına

ve demirli kırmızı bir dışkı tabakası bırakmalarına neden olur.

Through this cycle,

Bu döngü boyunca,

whales act as a living pump to bring iron from deeper waters back to the surface.

balinalar, daha derin sulardan demiri yüzeye geri getirmek için

canlı bir pompa görevi görür.

However, if we take whales out of the equation—

Bununla birlikte, balinaları denklemden çıkarırsak -

tıpkı yüzyıllardır süren ticari balina avcılığının yaptığı gibi -

much as centuries of commercial whaling did—

this natural system starts to break down.

bu doğal sistem bozulmaya başlar.

Over enough time,

Yeterince zaman sonra,

this broken cycle could lead to surface waters completely devoid of life

bu bozuk döngü, yüzey sularının tamamen yaşamdan yoksun kalmasına

and similarly major problems for us land dwellers.

ve benzer şekilde biz kara sakinleri için büyük sorunlara yol açabilir.

Phytoplankton’s massive photosynthetic blooms

Fitoplankton’un devasa fotosentetik çiçekleri,

produce as much as half of Earth’s oxygen.

Dünya’nın oksijeninin yarısını üretir.

And in addition to taking in iron,

Demir alımının yanı sıra fitoplankton,

phytoplankton helps sequester huge amounts of carbon—

iklim değişikliğiyle mücadele etmek için havadan ayrıştırmamız gereken

an element we need to extract from the air to address climate change.

bir element olan karbonun büyük miktarlarda tutulmasına yardımcı olur.

According to one report, phytoplankton are estimated to capture four times

Bir rapora göre, fitoplanktonun Amazon’un bitki yaşamında bulunan

the amount of carbon contained in the plant life of the Amazon.

karbon miktarının dört katını yakaladığı tahmin ediliyor.

From these calculations,

Bu hesaplamalardan,

every 1% increase in phytoplankton population

fitoplankton popülasyonundaki her %1′lik artış,

is the carbon capture equivalent of 2 billion fully grown trees

2 milyar yetişkin ağacın ortaya çıkmasına eşdeğer

springing into existence.

bir karbon yakalama miktarıdır.

While there’s still debate about exactly how much of this carbon

Bu karbonun uzun vadede tam olarak ne kadarının

stays in the ocean long term,

okyanusta kaldığı konusunda hâlâ tartışmalar olsa da,

researchers are working to increase phytoplankton populations

araştırmacılar fitoplankton popülasyonlarını artırmak

and bury as much carbon as possible.

ve mümkün olduğunca fazla karbon gömmek için çalışıyorlar.

Some groups are doing this simply by sprinkling iron in the ocean.

Bazı gruplar bunu basitçe okyanusa demir serperek yapıyor.

However, this approach is much less impactful

Ancak, bu yaklaşım okyanusun doğal fitoplankton çiftçilerini desteklemekten

than supporting the ocean’s natural phytoplankton farmers.

çok daha az etkilidir.

Whale poop’s complex matrix of nutrients is the result of millennia of co-evolution

Balina kakasının karmaşık besin matrisi,

bu canlılar arasındaki bin yıllık ortak evrimin sonucudur

among these creatures,

making it vastly superior to cheap, man-made supplements.

ve onu ucuz, insan yapımı takviyelerden çok daha üstün kılar.

Right now, whale populations are still recovering from industrial whaling.

Şu anda, balina popülasyonları endüstriyel balina avcılığı nedeniyle

hâlâ iyileşme sürecinde.

But if we can help these species rebound through whaling moratoriums,

Ancak balina avı moratoryumları, daha güvenli balıkçılık ve nakliye uygulamaları

safer fishing and shipping practices, and cleaning up pollution,

ve kirliliği temizleme yoluyla bu türlerin toparlanmasına yardımcı olabilirsek,

it would do wonders for restoring this nutrient cycle.

bu besin döngüsünü geri kazanmak için harikalar yaratacaktır.

And even when these newly protected whales die natural deaths,

Ve yeni koruma altına alınan bu balinalar doğal yollarla öldüklerinde bile

they'll still be fighting climate change.

iklim değişikliğiyle mücadele etmeye devam edecekler.

Not only can a whale’s body sequester up to 33 tons of carbon

Bir balinanın vücudu sadece okyanusun dibinde

33 tona kadar karbon tutmakla kalmaz,

at the bottom of the ocean,

but their remains can also become an entire ecosystem—

aynı zamanda kalıntıları yüzeyin üstünde ve altında

continuing to support life both above and below the surface.

yaşamı desteklemeye devam eden bütün bir ekosistem hâline de gelebilir.