The nurdles' quest for ocean domination - Kim Preshoff

Çeviri: Sara Ozturk Gözden geçirme: Nihal Aksakal

Meet the nurdles.

Plastik topaklarıyla tanışın.

They may be tiny, look harmless, and sound like a bunch of cartoon characters,

Küçük olabilir, zararsız görünebilir ve kulağa bir grup çizgi film karakteri

but don't be fooled.

gibi gelebilirler ama kanmayın.

These little guys are plotting ocean domination.

Bu küçük çocuklar okyanusun hakimiyetine komplo kuruyorlar.

Nurdles are some of the planet's most pervasive pollutants,

Plastik topakları, yeryüzündeki göllerde, nehirlerde ve okyanuslarda bulunan,

found in lakes, rivers, and oceans across the globe.

gezegenin en çok yayılmış kirleticileri.

The tiny factory-made pellets form the raw material

Küçük, fabrika yapımı topaklar kullandığımız her plastik üründeki

for every plastic product we use.

hammaddeyi oluşturuyor.

And each year, billions of pounds of nurdles

Her yıl milyarlarca plastik topağı

are produced, melted, and molded

üretiliyor, eritiliyor ve oyuncakların, düğmelerin,

into toys, bottles, buttons, bags, pens, shoes, toothbrushes, and beads.

poşetlerin, kalemlerin, diş fırçalarının ve boncukların içine kalıplanıyor.

They are everywhere.

Her yerdeler.

And they come in many guises, multi-colored and many-shaped,

Bir çok şekile, renge ve kılığa giriyorlar.

they range in size from just a few millimeters to mere specks

Büyüklükleri, sadece mikroskopla görülebilen saf noktalardan

that are only visible through a microscope.

birkaç milimetreye kadar çeşitlilik gösteriyor.

But their real advantage in the quest for ocean domination

Ama okyanus hakimiyetindeki arayışlarında en büyük avantajları

is their incredible endurance, which allows them to persist

bir çevrede nesiller boyunca kalmalarını sağlayan

in an environment for generations because their artificial makeup

olağanüstü dayanıklılıkları, çünkü yapay yapıları

makes them unable to biodegrade.

parçalanmalarını önlüyor.

So, just as long as they don't get into the environment,

Çevrede bulunmadıkları sürece

we have nothing to worry about, right?

endişelenecek bir şey yok değil mi?

The problem is nurdles have a crafty way of doing exactly this.

Sorun şu ki plastik topaklarının tam olarak bunun için kurnaz yöntemleri var.

Produced in several countries and shipped to plastic manufacturing plants

Birkaç ülkede üretilen ve plastik üretim tesislerine sevk edilen

the world over, nurdles often escape

plastik topakları, üretim aşamasında

during the production process, carried by runoff to the coast

sıklıkla kaçar ve akarsuyla kıyıya taşınırlar

or during shipping when they're mistakenly tipped into the waves.

ya da nakliyat sırasında yanlışlıkla dalgalara dökülürler.

Once in the water, nurdles are swiftly carried by currents,

Suya girdikleri anda akıntılar tarafından hızlıca taşınırlar,

ultimately winding up in huge circulating ocean systems

en sonunda taktiklerini belirlemek için toplandıkları girdap adı verilen

called gyres, where they convene to plan their tactics.

dönen okyanus sistemlerinde dağılırlar.

The Earth has five gyres that act as gathering points,

Dünya, toplanma noktaları olarak görülen 5 girdaba sahiptir.

but the headquarters of nurdle ocean domination

Ama plastik topağının okyanus hakimiyeti arayışının merkezi

are in the Pacific Ocean, where the comparative enormity of the gyre

girdabın orantılı büyüklüğü

and the resulting concentration of pollution

ve kirliliğin yoğunluğu çok büyük olduğu için

is so huge that it's known as The Great Pacific Garbage Patch.

Büyük Pasifik Çöp Girdabı olarak bilinen Pasifik Okyanusudur.

Here, nurdles have good company.

Burada plastik topakları iyi birlik oluştururlar.

This gyre draws in all kinds of pollution,

Bu girdap her türde kirliliği toplar,

but because they don't biodegrade, plastics dominate,

ama parçalanmadıkları için plastikler nüfuzlu olur

and they come from other sources besides nurdles, too.

ve plastik topakları dışında başka kaynaklardan da gelirler.

You know those tiny beads you see in your face wash or your toothpaste?

Diş macununuzda ya da sabununuzda gördüğünüz o küçük boncukları bilirsiniz.

They're often made of plastic, and after you flush them down the drain,

Sıklıkla plastikten yapılırlar ve üstlerine sifonu çektiğinizde

some also end up in this giant garbage patch,

birkaçı bu büyük çöp girdabını boylar.

much to the delight of the nurdles, building up their plastic army there.

Plastik ordularını kurarlar ki bu da plastik topaklarının sevincidir.

And then there are the large pieces of unrecycled plastic litter,

Şişeler ve poşetler gibi akıntı tarafından karadan denize taşınan,

like bottles and carrier bags, transported by runoff from land to sea.

geri dönüştürülemeyen büyük plastik çöp parçaları vardır.

Over time, these plastic chunks turn into a kind of nurdle, too,

Zamanla plastik yığınları bir çeşit plastik topağına dönüşürler

but one that's been worn down by the elements, not made in a factory.

ama fabrikada üretilen değil elementler tarafından aşındırılmış çeşidine.

And as if they weren't threatening enough,

Yeterince tehdit oluşturmuyormuş gibi,

the rough, pitted surfaces of these microplastics,

tüm o toplu plastik parçalar olan mikroplastiklerin pürüzlü,

the name we give to all those collective plastic bits,

çukurlu yüzeylerine

suyla taşınan kimyasallar yapışarak

water-born chemicals stick, or adhere, to them,

making them toxic.

onları zehirli hale getirir.

This gathering has grown so immense that the oceanic garbage patch can shift

Bu toplanma o kadar muazzam büyüdü ki okyanus çöpü girdabının büyüklüğü

from around the size of Texas to something the size of the United States.

Teksas'dtan Birleşik Devletler'in büyüklüğüne dönüşebilir.

But while this toxic tornado is circulating,

Ama bu zehirli kasırga dolaşırken

the birds, fish, filter feeders, whales, and crustaceans around it

onun etrafında olan kuşlar, balıklar, süzücüler, balinalar ve kabuklular

are just going about their daily business, which means they're looking for food.

günlük işlerini yürütüyorlar ki bu da yemek aradıkları anlamına geliyor.

Unfortunately for them, tiny bits of floating plastic

Ne yazık ki onlar için, suda yüzen plastik parçacıkları

look a lot like fish eggs and other enticing bits of food.

balık yumurtasına ve diğer cazip yiyecek parçalarına çok benziyor.

But once ingested, microplastics have

Ama bir kez mideye alındıklarında mikroplastiklerin

a very different and terrible habit of sticking around.

oradan ayrılmamak gibi farklı ve berbat bir alışkanlıkları var.

Inside an animal's stomach, they not only damage its health

Bir hayvanın midesinde sağlığına sadece taşıdıkları toksinlerle zarar vermiyorlar

with a cocktail of toxins they carry but can also lead to starvation

aynı zamanda açlıktan ölmesine de yol açıyorlar.

because although nurdles may be ingested, they're never digested,

Çünkü plastik topakları yenilebilmesine rağmen asla sindirilemezler.

tricking an animal into feeling like it's continually full

Bir hayvanı sürekli tok olduğuna dair kandırırlar

and leading to its eventual death.

ve nihai ölümüne yol açarlar.

When one organism consumes another, microplastics and their toxins

Bir organizma diğerini tükettiğinde mikroplastikler ve toksinleri

are then passed up through the food chain.

beslenme zincirinde birinden diğerine geçerler.

And that's how, bit by bit, nurdles accomplish their goal,

Plastik topakları amaçlarına yavaş yavaş böyle ulaşırlar,

growing ever more pervasive as they wipe out marine life

deniz hayatını yok ederek daha çok yayılır ve büyürler

and reshape the ocean's ecosystems.

ve okyanusun ekosistemini yeniden şekillendirirler.

So, how to break this cycle?

Peki bu döngüyü nasıl kırabiliriz?

The best solution would be to take plastics out of the equation altogether.

En iyi çözüm plastikleri denklemden tamamen çıkarmak olur.

That'll take a lot of time but requires only small collective changes,

Bu çok zaman alacaktır fakat geri dönüşüm, plastiklerin yerine

like more recycling, replacing plastics with paper and glass,

kağıt ve cam kullanmak ve mikroboncukları olan diş macunlarından

and ditching that toothpaste with the microbeads.

vazgeçmek gibi küçük ve genel değişimler gerektirir.

If we accomplish these things, perhaps over time

Eğer bunları başarırsak zamanla

fewer and fewer nurdles will turn up at that giant garbage patch,

daha az plastik topağı o büyük çöp girdabına gidecek,

their army of plastics will grow weaker,

plastik orduları güçsüzleşecek

and they'll surrender the ocean to its true keepers once more.

ve bir kez daha okyanusu gerçek sahiplerine teslim edecekler.