How containerization shaped the modern world

(Music)

Çeviri: Miraç Şendil Gözden geçirme: Ozay Ozaydin

(Müzik)

Everything is everywhere these days.

Bugünlerde her şey, her yerde.

Check out the supermarket -- orange juice from China, nuts from India,

Süpermarkete bir bakın - Çin'den portakal suyu, Hindistan'dan fındık,

swordfish from Japan, lagers from Czechoslovakia,

Japonya'dan kılıç balığı, Çekya'dan bira,

scores of European cheeses.

çeşit çeşit Avrupa peynirleri var.

You name it, it's there. Not when I was growing up.

Adını siz koyun, hepsi var, ben büyürken böyle değildi.

You'd never taste a range of French cheeses

Fransız peynir çeşitlerini

or Bohemian lager beer.

ya da Bohem birasını tadamazdınız.

At least, you couldn't unless you were very rich

En azından, çok zengin değilseniz

canınızın istediği her yere gidemiyorsanız yapamazdınız.

and could go anywhere when the fancy took you. All that has changed.

Tüm bunlar değişti.

But it's not just foods. Got an iPhone?

Sadece gıda da değil.

iPhone'unuz var mı?

Everyone knows it was invented and designed at Cupertino

Hepimiz Cupertino, Kaliforniya'da icat edilip, tasarlandığını biliyoruz

in California, but who knows where

ancak hangimiz içindeki karmaşık parçaların

the complex bits and pieces of its innards are made or assembled?

nerede yapıldığını ya da birleştirildiğini biliyoruz?

Apple doesn't say.

Apple bunu söylemiyor.

The industry credits China, Japan, Germany, South Korea

Endüstri Çin, Japonya, Almanya, Güney Kore

and, of course, the United States itself.

ve tabii ki ABD'nin kendine atfediyor.

Just think for a moment of the trillions of parts

Bir süreliğine, dünya genelinde her an, küçük bir kısmı havayoluyla

and finished goods moving cheaply around the world

ancak çoğu deniz yoluyla, ucuz bir şekilde hareket eden

every second, a small portion by air,

trilyonlarca parçayı ve bitmiş ürünü düşünün.

but most by sea.

We call it globalization,

Biz buna küreselleşme diyoruz ancak küreselleşmeyi

but the man who basically made globalization a reality in our lives

hayatlarımızın bir gerçeği haline getiren kişi pek az biliniyor.

is too little known. This is his story.

Bu onun hikâyesi.

The story of the man who makes your day.

Sizi mutlu eden adamın hikâyesi.

In the Great Depression of the '30s,

1930'ların büyük buhran döneminde,

when millions of Americans were out of work, worse than now,

milyonlarca Amerikalının işsiz olduğu, günümüzden bile beter olan dönemde

Malcolm McLean was a 24-year-old truck driver.

Malcolm McLean 24 yaşında bir kamyon şoförüydü.

He got a job to take cotton bales

Pamuk balyalarını Kuzey Carolina'daki Fayetteville'den

from Fayetteville in North Carolina all the way

yurt dışına gönderilmek üzere

to a pier in Hoboken, New Jersey for shipping overseas.

Hoboken, New Jersey'deki bir limana götürme işini aldı.

He was glad of the work, but when he arrived

İşten çok memnundu

ancak vardığında sıkıntıdan aklını kaçıracaktı.

he got bored out of his mind, sitting in his truck

Kamyonunda oturup

waiting and waiting and waiting on the docks

çalışanların balyaları diğer kamyonlardan indirip

as the worker ants muscled crates and bundles off other trucks

geminin ambarına çıkaran ağlara koyarken boş boş bekliyordu.

and into slings that lifted the goods into the hold of the ship.

On board the ship itself,

Geminin güvertesinde de

with much yelling and arm waving,

bağırışlar ve kol sallamalarla

the stevedores then unloaded each sling

rıhtım işçileri her bir ağı boşaltıp

and saw its contents placed in a designated position

ambarda doğru yerine konulduklarını gözlemliyorlardı.

in the hold.

Malcolm wasn't just bored, he was fuming.

Malcolm sadece sıkılmamıştı, burnundan soluyordu.

His income depended on getting back to North Carolina

Geliri, Kuzey Carolina'ya geri dönüp

kamyonuna daha fazla yük almasına bağlıydı.

to pick up more loads in his truck.

Out of the frustration, inspiration struck.

Bu sıkıntı ona bir ilham verdi.

Wouldn't it be great, he thought,

Şu muhteşem olmaz mı diye düşündü:

if my trailer could be lifted

treylerim kaldırılıp

and placed on the ship

geminin üzerine konsa

without its cotton bales being touched. Yes, it would be great.

hem de pamuk balyalarına dokunmadan.

Evet, muhteşem olurdu.

It would be revolutionary. For centuries,

Devrimsel olurdu.

Yüzyıllarca, yığma olmayan kargolar, onun izlediği süreçte naklediliyordu.

general non-bulk cargo had been shipped in the process he watched.

It was called break bulk shipping.

Buna karma yük yükleme deniyordu.

Boxes, bales, crates handled piece by piece.

Kutular, balyalar, sandıklar, teker teker işleniyordu.

What Malcolm envisaged would have saved him only a day,

Malcolm'un tasavvur ettiği ona sadece bir gün kazandırırdı

but it would have saved everyone else

ama diğer herkese, gemiye yükleme ve boşaltmada,

something like two weeks in loading and unloading the ship.

toplamda neredeyse iki hafta kazandırırdı.

On average, it was eight days

Ortalamada, balya yükleri alıp

to haul and distribute break bulk shipments in the hold,

ambarda dağıtması sekiz gün sürüyor,

plus another eight days at the other end

artı bir sekiz gün daha

to retrieve and distribute.

diğer tarafta alıp dağıtması sürüyordu.

All that time would have been saved

Şayet Malcolm McLean,

if Malcolm McLean could have just driven his truck onto the ship

kamyonunu gemiye kadar sürse öbür uçtan da çıkıp gitse

and at the other end, driven it off.

bu süre kazanılmış olacaktı.

Well, today that concept is a reality.

Bugün bu kavram artık bir gerçek.

The concept that occurred to Malcolm

Malcolm'ın aklına gelen o kavram,

is known as containerization.

konteyner taşımacılığı olarak biliniyor.

It has done more than just save a great deal of time.

Sadece önemli bir zaman tasarrufu sağlamaktan fazlasını yaptı.

It's the reason why we have a thriving global marketplace,

Büyüyen bir küresel pazarımızın olmasının nedeni bu,

offering us that infinite variety of things,

bize sonsuz çeşitlikte ürün sunuyor,

and it's the reason we can move cargo

ayrıca kargoları, dünyanın uzak köşelerinden

from remote parts of the world at minimal cost.

minimum maliyetle taşıyabilmemizin de nedeni bu.

Malcolm had his idea in 1937.

Malcolm bu fikri 1937'de bulmuştu.

The 24-year-old truck driver sitting in his truck in Hoboken

24 yaşında Hoboken'de kamyonunda oturan o kamyon şoförü,

was 40 before he did anything about it.

bu konuda 40 yaşına kadar bir şey yapmadı.

By then, he'd built his one truck

40'ına geldiğinde ise, işini tek bir kamyondan

into a big trucking company. He borrowed money

büyük bir taşımacılık firmasına büyüttü.

New York'taki Citibank'ın

from an enterprising vice president at Citibank in New York,

girişimci müdür yardımcısından para ödünç aldı

and set about designing the steel boxes and the decks of the ships

ve çelik kutular ve bu kutuları üst üste koyup taşıyabilecek

to carry them stacked one on top of another.

gemi güverteleri yapmaya koyuldu.

A lot of people thought he was crazy.

Birçok insan onun deli olduğunu düşündü.

Inventors always attract armies of naysayers

Mucitler, ne kadar eleştirel olduklarını asla hatırlamayan

who can never remember how critical they were.

muhalif ordularını daima kendilerine çekerler.

For our part, we should remember Malcolm McLean.

Bize düşen Malcolm McLean'ı hatırlamak.

His first container ship, the Ideal X,

Onun ilk konteyner gemisi, Ideal X,

sailed from Shed 154

Marsh caddesindeki, Newark limanındaki

at Marsh Street, Port Newark

154 no'lu ambardan 58 tane dolu kutu ile denize açıldı.

with 58 well-filled boxes.

It was the beginning of the container era,

Bu, dünyamızı küçülten

shrinking our world

ve seçimlerimizi ise genişleten

and enlarging human choice.

konteyner çağının başlangıcıydı.