How containerization shaped the modern world

"Công-ten-nơ hóa" đã định hình thế giới hiện đại ra sao?

(Music)

Translator: Nhu PHAM Reviewer: Trinh Brunch

(Âm nhạc)

Everything is everywhere these days.

Ngày nay, mọi thứ đến từ khắp mọi nơi.

Check out the supermarket -- orange juice from China, nuts from India,

Hãy xem trong siêu thị này - nước cam từ Trung Quốc, các loại hạt từ Ấn Độ,

swordfish from Japan, lagers from Czechoslovakia,

cá kiếm từ Nhật bản, bia từ Tiệp Khắc,

scores of European cheeses.

hàng đống pho mát từ châu Âu.

You name it, it's there. Not when I was growing up.

Nếu bạn có thế gọi tên được vật gì, vật đó liền tồn tại. Không giống với những năm tháng

You'd never taste a range of French cheeses

mà tôi đã lớn lên. Khi ấy bạn không bao giờ được thưởng thức hương vị của các loại pho mát Pháp

or Bohemian lager beer.

hay bia của người Bohemian.

At least, you couldn't unless you were very rich

Ừ, bạn không thể, trừ khi bạn rất giàu có và có thể đi bất cứ đâu mà trí tưởng tượng của bạn dẫn lối.

and could go anywhere when the fancy took you. All that has changed.

Tất cả đã thay đổi.

But it's not just foods. Got an iPhone?

Không phải chỉ với thực phẩm. Bạn đang dùng iPhone?

Everyone knows it was invented and designed at Cupertino

Ai cũng biết nó đã được phát minh và thiết kế tại Cupertino, California,

in California, but who knows where

nhưng ai mà biết được, những mẩu linh kiện và chi tiết phức tạp bên trong của nó

the complex bits and pieces of its innards are made or assembled?

được chế tạo hay lắp ráp ở đâu?

Apple doesn't say.

Công ty Apple không tiết lộ điều đó.

The industry credits China, Japan, Germany, South Korea

Ngành công nghiệp này ghi nhận sự góp mặt của Trung Quốc, Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc

and, of course, the United States itself.

và, tất nhiên, nước Mỹ tự thân nó.

Just think for a moment of the trillions of parts

Chỉ cần dành ra một tích tắc nghĩ về hàng ngàn tỷ linh kiện và thành phẩm hàng hoá

and finished goods moving cheaply around the world

đang lưu thông với giá rẻ trên toàn thế giới mỗi giây,

every second, a small portion by air,

một phần nhỏ bằng đường hàng không,

but most by sea.

và hầu hết bằng đường biển.

We call it globalization,

Chúng ta gọi đó là toàn cầu hóa,

but the man who basically made globalization a reality in our lives

nhưng cái gã thực sự mang toàn cầu hóa trở thành một thực tế cuộc sống của chúng ta thì

is too little known. This is his story.

lại quá ít người biết đến. Đây là câu chuyện của gã.

The story of the man who makes your day.

Câu chuyện về một người đàn ông, làm nên ngày hôm nay của bạn.

In the Great Depression of the '30s,

Trong cuộc Đại khủng hoảng những năm 30,

when millions of Americans were out of work, worse than now,

khi hàng triệu người Mỹ bị mất việc, tình trạng tồi tệ hơn bây giờ,

Malcolm McLean was a 24-year-old truck driver.

Malcolm McLean là một tài xế xe tải 24 tuổi.

He got a job to take cotton bales

Công việc của anh là chuyên chở những kiện bông gòn

from Fayetteville in North Carolina all the way

từ Fayetteville ở Bắc Carolina thẳng đến

to a pier in Hoboken, New Jersey for shipping overseas.

để một cầu cảng ở Hoboken, New Jersey để vận chuyển ra nước ngoài.

He was glad of the work, but when he arrived

Anh ta hài lòng với công việc này, nhưng khi đến nơi

he got bored out of his mind, sitting in his truck

anh bắt đầu cảm thấy chán nản, ngồi trong xe tải

waiting and waiting and waiting on the docks

chờ đợi và chờ đợi và chờ đợi trên bến cảng khi

as the worker ants muscled crates and bundles off other trucks

những nhân viên bốc vác lực lưỡng dỡ những thùng hàng to đùng khỏi những chiếc xe tải khác

and into slings that lifted the goods into the hold of the ship.

và móc vào những cáp treo để chuyển chúng lên boong tàu.

On board the ship itself,

Ngay cả trên boong tàu,

with much yelling and arm waving,

với rất nhiều tiếng la hét và những cánh tay vẫy vẫy,

the stevedores then unloaded each sling

các công nhân lại bốc dỡ hàng khỏi những cáp treo này

and saw its contents placed in a designated position

và đưa chúng đến những vị trí đã được sắp xếp trước

in the hold.

trên boong.

Malcolm wasn't just bored, he was fuming.

Malcolm không chỉ đơn giản là chán, anh ta nản đến... nổi giận.

His income depended on getting back to North Carolina

Thu nhập của anh phụ thuộc vào việc quay trở lại Bắc Carolina

to pick up more loads in his truck.

để nhận thêm hàng và tiếp tục chở đi.

Out of the frustration, inspiration struck.

Chán nản thất vọng xong, thì cảm hứng lại đến.

Wouldn't it be great, he thought,

Sẽ không thể nào tuyệt vời hơn, anh nghĩ thầm,

if my trailer could be lifted

nếu như chiếc xe của mình có thể được nâng lên

and placed on the ship

và hạ xuống ngay trên boong tàu mà các kiện bông vải không cần được đụng tới.

without its cotton bales being touched. Yes, it would be great.

Điều đó sẽ rất tuyệt vời. Sẽ là một cuộc cách mạng.

It would be revolutionary. For centuries,

Trong nhiều thế kỷ,

general non-bulk cargo had been shipped in the process he watched.

các kiện hàng không quá khổ nói chung, đã được vận chuyển theo đúng quá trình mà anh đã quan sát.

It was called break bulk shipping.

Nó được gọi là "dỡ hàng vận chuyển".

Boxes, bales, crates handled piece by piece.

Hộp, kiện, thùng được xử lý từng chiếc từng chiếc một.

What Malcolm envisaged would have saved him only a day,

Điều mà Malcolm dự tính thực hiện tuy chỉ có thể giúp anh nhanh hơn được một ngày,

but it would have saved everyone else

nhưng lại giúp được tất thảy những người khác nhanh hơn được

something like two weeks in loading and unloading the ship.

gần hai tuần, bốc và dỡ hàng lên xuống tàu.

On average, it was eight days

Trung bình tốn tám ngày

to haul and distribute break bulk shipments in the hold,

để chuyên chở và phân phối các lô hàng lớn xuống tàu

plus another eight days at the other end

cộng với tám ngày khác nữa ở đầu bên kia

to retrieve and distribute.

để truy lục và phân phối.

All that time would have been saved

Tất cả khoảng thời gian này đã có thể tiết kiệm được

if Malcolm McLean could have just driven his truck onto the ship

nếu Malcolm McLean chỉ việc lái xe tải của mình lên tàu

and at the other end, driven it off.

và tại đầu kia, lái nó xuống.

Well, today that concept is a reality.

Vâng, ngày nay ý tưởng đó diễn ra trong thực tế.

The concept that occurred to Malcolm

Ý tưởng của Malcolm khi xưa, nay được biết đến là

is known as containerization.

"containerization" - tạm dịch "công-ten-nơ hoá".

It has done more than just save a great deal of time.

Nó không chỉ làm được cái việc tiết kiệm rất nhiều thời gian.

It's the reason why we have a thriving global marketplace,

Nó là lý do khiến chúng ta có một thị trường toàn cầu phát triển thịnh vượng

offering us that infinite variety of things,

cung cấp cho chúng ta vô vàn những sản phẩm đa dạng,

and it's the reason we can move cargo

và nó là lý do giúp chúng ta có thể di chuyển hàng hóa

from remote parts of the world at minimal cost.

từ những nơi xa xôi trên khắp thế giới với chi phí tối thiểu.

Malcolm had his idea in 1937.

Malcolm đã nảy ra ý tưởng này vào năm 1937.

The 24-year-old truck driver sitting in his truck in Hoboken

Người tài xế xe tải 24 tuổi khi ấy ngồi trong chiếc xe của mình ở Hoboken

was 40 before he did anything about it.

đợi đến năm 40 mới bắt tay thực hiện ý tưởng.

By then, he'd built his one truck

Khi đó, Malcom đã lập nghiệp từ một chiếc xe tải

into a big trucking company. He borrowed money

thành một công ty vận tải đường bộ lớn. Anh vay tiền

from an enterprising vice president at Citibank in New York,

từ một Phó chủ tịch doanh nghiệp của Citibank tại New York,

and set about designing the steel boxes and the decks of the ships

và thực hiện thiết kế về các thùng/hộp thép và sàn tàu

to carry them stacked one on top of another.

để mang chúng đi trong tình trạng xếp chồng lên nhau.

A lot of people thought he was crazy.

Rất nhiều người đã nghĩ anh ta bị điên.

Inventors always attract armies of naysayers

Các nhà phát minh luôn thu hút một đội quân những kẻ hoài nghi

who can never remember how critical they were.

những người không bao giờ có thể nhớ họ đã quá khích như thế nào.

For our part, we should remember Malcolm McLean.

Về phần mình, chúng ta nên nhớ tới Malcolm McLean.

His first container ship, the Ideal X,

Con tàu công-ten-nơ đầu tiên của anh ấy, chiếc Ideal X,

sailed from Shed 154

khởi hành từ kho 154

at Marsh Street, Port Newark

tại Marsh Street, Port Newark

with 58 well-filled boxes.

với 58 kiện hàng đầy ắp.

It was the beginning of the container era,

Nó là sự khởi đầu của kỷ nguyên công-ten-nơ,

shrinking our world

thu hẹp thế giới của chúng ta

and enlarging human choice.

và mở rộng sự lựa chọn của con người.