What are warts — and how do you get rid of them? - Cella Wright

415,572 views ・ 2024-08-08

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Suat Utku Merter Gözden geçirme: Eren Gokce
00:07
Throughout history, people have attributed warts to contact with things
0
7086
3420
Siğiller; tarih boyunca deniz köpüğü, haşlanmış yumurta suyu
00:10
like sea foam, boiled egg water, and, of course, toads.
1
10506
3671
ve de kurbağalarla temasla ilişkilendirildiler.
00:14
We now know that toads are totally innocent in the matter.
2
14469
3044
Kurbağaların bu konuda tamamen masum olduklarını artık biliyoruz.
00:17
They're bumpy because mucus- and poison- secreting glands dot their skin.
3
17680
4296
Çıkıntılılar çünkü mukus ve zehir salgılayan bezleri ciltlerini lekeliyor.
00:22
And we've figured out that warts are actually caused by papillomaviruses.
4
22101
4546
Siğillere aslında papilloma virüslerin neden olduğunu artık biliyoruz.
00:27
They form a broad virus family that infects various species, including us.
5
27190
4588
Biz de dahil olmak üzere çeşitli türleri enfekte eden
geniş bir virüs ailesi oluşturuyorlar.
00:32
There are more than 200 different types of specifically human papillomaviruses,
6
32195
4713
200′den fazla farklı tipte, insan papilloma virüsü ya da HPV var.
00:36
or HPVs.
7
36908
1751
00:39
As is the case with all viruses, HPVs can't multiply independently.
8
39118
5047
Diğer virüslerde olduğu gibi, HPV’ler tek başlarına çoğalamazlar.
00:44
Instead, HPVs use our skin cells to replicate.
9
44415
4296
Bu nedenle HPV’ler çoğalmak için cilt hücrelerimizi kullanırlar.
00:49
They do this by infecting the basal cells that constantly produce new skin cells
10
49128
5047
Bunu, sürekli olarak yeni cilt hücreleri üreten
ve cildimizin en dış tabakası olan epidermisin tabanını kaplayan
00:54
and line the base of our skin's outermost layer, the epidermis.
11
54175
3837
bazal hücreleri enfekte ederek yaparlar.
00:58
Your skin is your largest organ.
12
58221
1960
Cildiniz en büyük organınızdır.
01:00
It functions like a waterproof, active immune barrier
13
60348
3003
Vücudunuzu, vücudunuza girmeye hep hazır olan birçok patojenden koruyan,
01:03
that protects your body from the many pathogens
14
63351
2502
su geçirmez, aktif bir bağışıklık bariyeri olarak çalışır.
01:05
perpetually poised to penetrate it.
15
65853
2503
01:08
If any HPVs do make it past the skin's outermost surveillance system,
16
68731
4838
HPV cildin en dış gözetim sisteminden girebilirse
01:13
it can activate a barrage of defenses.
17
73569
2503
bir dizi savunmayı aktifleştirebilir.
01:16
But sometimes, HPVs still make it through.
18
76489
3337
Ancak HPV’ler bazen bunu da aşmayı başarabilirler.
01:20
They have a better chance of getting all the way to the skin's basal cell layer
19
80284
3754
Cildiniz; ıslak veya yumuşakken ya da küçük bir kesikle bile yaralandığında
01:24
when your skin is wet, softened, or injured,
20
84038
3170
cildin bazal hücre tabakasına ulaşma şansları daha da yükselir.
01:27
even with the tiniest of cuts.
21
87208
1919
01:29
You're most likely to develop warts on your hands and feet
22
89377
3044
Elleriniz ve ayaklarınızda siğil oluşma olasılığı daha yüksektir,
01:32
because they're most likely to encounter foreign surfaces
23
92421
3337
çünkü umumi duşlar gibi ortak ve ıslak ortamlarda yabancı yüzeylerle karşılaşıp
01:35
and get superficially injured,
24
95758
1794
01:37
especially in shared, wet environments like shower rooms.
25
97635
3837
yüzeysel olarak yaralanmaları daha olasıdır.
01:42
Once HPV reaches your skin's basal cell layer,
26
102306
3170
HPV cildinizin bazal hücre katmanına ulaştığında;
01:45
it unleashes its genome,
27
105476
1877
bazal hücrelere daha hızlı çoğalmalarını,
01:47
which instructs the basal cells to multiply at higher rates,
28
107353
3253
hücre ölümünü ertelemelerini ve virüsü kopyalamalarını söyleyen
01:50
defer cell death, and replicate the virus.
29
110731
2962
genomunu açığa çıkarır.
01:54
From there, the infected skin cells proliferate,
30
114068
3420
Oradan, enfekte cilt hücreleri çoğalır
01:57
piling up as they move towards the skin's surface,
31
117488
2836
cilt yüzeyine doğru yığılır ve
02:00
forming that telltale wart.
32
120491
1960
bildiğimiz siğili oluşturur.
02:03
But what exactly the wart looks like depends on a few factors.
33
123035
3712
Ancak siğilin tam olarak neye benzeyeceği birkaç faktöre bağlıdır.
02:06
It's not totally clear why,
34
126873
1835
Nedeni tam olarak anlaşılmasa da
02:08
but different HPV types tend to infect different parts of the body,
35
128708
4171
farklı HPV tipleri vücudun farklı bölgelerini enfekte eder,
02:12
cause unique-looking warts, and range in seriousness.
36
132879
3503
farklı ciddiyet derecelerinde ve farklı görünümlü siğillere neden olur.
02:16
Common warts are often domed and found on hands, elbows, and knees;
37
136924
4046
Siğiller genellikle kubbelidir ve el, dirsek ve dizlerde görülür;
02:21
plantar warts occur on the soles of feet, where walking may flatten them;
38
141512
3879
plantar siğiller ayak tabanında görülür ve yürümek düzleşmelerine neden olabilir;
02:25
filiform warts, around the mouth and eyes; and flat warts, on the legs and face.
39
145808
5172
filiform siğiller, ağız ve göz çevresinde;
düz siğillerse bacak ve yüzde görülür.
02:31
Warts can also feature little black dots,
40
151480
2628
Siğillerin üstünde küçük siyah noktalar da olabilir,
02:34
which are actually tiny blood clots where capillaries in the skin
41
154108
3837
bunlar aslında cildin kılcal damarlarının tıkanması sonucu oluşan
02:37
have become obstructed.
42
157945
1335
küçük kan pıhtılarıdır.
02:39
Regardless of how exactly the wart forms,
43
159906
2460
Siğilin oluşma şeklinden bağımsız olarak,
02:42
when the infected skin cells it's made of die,
44
162366
2878
siğili oluşturan cilt hücreleri öldüğünde
02:45
they release thousands of HPVs.
45
165328
2085
binlerce HPV açığa çıkar.
02:47
This is why one wart can theoretically infect other parts of someone's body—
46
167997
4421
Bu bir siğilin teorik olarak vücudun diğer kısımlarını
veya diğer insanları, doğrudan veya dolaylı olarak,
02:52
or other people, directly or indirectly.
47
172418
3086
enfekte edebilmesinin nedenidir.
02:55
However, the likelihood of this happening depends on what kind of HPV is involved
48
175963
4922
Aynı zamanda bunun gerçekleşme ihtimali, HPV’nin türüne ve vücudun hangi bölümünü
03:00
and what part of the body it's best at infecting.
49
180927
2794
enfekte etmede iyi olduğuna bağlıdır.
03:04
Most HPVs infect different areas of the skin and cause benign warts.
50
184222
4671
Çoğu HPV cildin farklı bölgelerini enfekte eder ve
iyi huylu siğillere neden olur.
03:09
However, some HPVs prefer the body's mucosal epithelia,
51
189143
5005
Bununla birlikte, bazı HPV’ler vücudun mukozal epitelini,
03:14
the soft, moist tissues that line our reproductive, digestive,
52
194315
4254
-üreme, sindirim ve solunum yollarımızı
kaplayan yumuşak, nemli dokuları- tercih eder.
03:18
and respiratory tracts.
53
198569
1460
03:20
These HPVs are the most common sexually transmitted infections.
54
200529
3879
Bu HPV’ler en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardır.
03:24
And while they're also usually benign, they're more likely to be persistent
55
204617
4087
Genellikle iyi huylu olsalar da, kalıcı olma ihtimalleri daha yüksektir
03:28
and some types can cause cancers.
56
208704
2127
ve bazı tipleri kansere neden olabilir.
03:31
Doctors might recommend topical or surgical treatment
57
211207
3003
Doktorlar bu enfeksiyonlar için
topikal veya cerrahi tedavi önerebilir.
03:34
for these infections.
58
214210
1293
03:35
And HPV vaccines that are almost 100% effective in preventing infections
59
215711
5047
En riskli HPV tiplerinden kaynaklanan enfeksiyonları önlemede neredeyse
03:40
from the riskiest HPV types became available in 2006.
60
220758
4296
%100 etkili olan HPV aşıları 2006 yılında kullanıma sunuldu.
03:45
The body often keeps HPV at bay
61
225471
2503
Vücut genellikle HPV’yi uzakta tutar
03:47
or resolves infections within a couple of years.
62
227974
2669
veya enfeksiyonları birkaç yıl içinde giderir.
03:50
But some people are more susceptible, and some HPV types are more persistent.
63
230851
4755
Ancak bazı insanlar daha yatkındır ve bazı HPV tipleri daha kalıcıdır.
03:56
Handling meat and fish puts people in contact with specific HPV types.
64
236023
4713
Et ve balığı işlemek insanları belirli HPV tipleriyle temas ettirir.
04:01
Children and elderly people are thought to be more vulnerable to HPV infections
65
241070
4796
Çocukların ve yaşlıların HPV enfeksiyonlarına karşı
daha savunmasız oldukları düşünülmektedir
04:05
because their skin tends to be thinner and have less organized immune defenses.
66
245866
4422
çünkü ciltleri daha ince olup,
daha az organize bağışıklık sistemlerine sahiptir.
04:10
And compromised immunity or skin flora—
67
250621
2961
Sigara, kemoterapi, HIV ve genetik varyasyon gibi durumların
04:13
caused by things like smoking, chemotherapy, HIV, and genetic variation—
68
253582
5548
neden olduğu zayıflamış bağışıklık sistemi veya cilt florası,
04:19
can make it harder for the body to suppress HPV infections.
69
259171
3587
vücudun HPV enfeksiyonlarını engellemesini zorlaştırabilir.
04:23
And although most warts are harmless and go away without intervention,
70
263259
4129
Çoğu siğil zararsız olup müdahale gerekmeden kaybolsa da,
04:27
they're still contagious,
71
267388
1501
yine de bulaşıcıdırlar
04:28
and dermatologists have methods to help the body clear them.
72
268889
2962
ve dermatologların vücudun onları temizlemesine
yardımcı olacak yöntemleri vardır.
04:32
Some treatments work by stimulating the immune system directly,
73
272685
3170
Bazı tedaviler bağışıklık sistemini doğrudan uyararak çalışır,
04:36
while others— like salicylic acid and cryotherapy—
74
276063
3462
diğerleri - salisilik asit ve kriyoterapi gibi - enfekte bölgeyi
04:39
irritate the infected area, indirectly activating an immune response.
75
279650
4588
tahriş edip dolaylı olarak bir bağışıklık tepkisine neden olur.
04:44
Thankfully, there are lots of options available in addressing our wart worries—
76
284447
4212
Neyse ki, siğil endişelerimizi gidermek için birçok seçeneğimiz var-
04:48
and simply no need to slander toads.
77
288784
2419
ve kurbağaları suçlamaya hiç de gerek yok.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7