How do gas masks actually work? - George Zaidan

539,599 views ・ 2024-04-30

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Thunyaluk Phuriwat Reviewer: Napakchanun P. Dutta
00:10
You might think of gas masks as clunky, spooky, military-looking devices
0
10506
4296
คุณอาจคิดว่าหน้ากากแก๊สเป็นอุปกรณ์ที่ใหญ่ เทอะทะ น่ากลัว เหมือนอุปกรณ์ทางทหาร
00:14
only found in spy movies or World War I museums.
1
14802
3212
ที่พบได้ในภาพยนตร์สายลับ หรือพิพิธภัณฑ์สงครามโลกครั้งที่ 1 เท่านั้น
00:18
But you probably already own a mask that uses remarkably similar technology.
2
18139
4922
แต่คุณอาจเป็นเจ้าของหน้ากากที่มีเทคโนโลยี ที่คล้ายคลึงกันอย่างน่าทึ่งนี้อยู่แล้ว
00:23
And in the near future, we may need to rely on these filters
3
23061
2836
และในอนาคตอันใกล้ เราอาจต้องพึ่งพาอุปกรณ์เหล่านี้
00:25
as part of our everyday lives.
4
25897
2294
เพื่อใช้เป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวัน
00:28
In addition to emerging diseases,
5
28399
1960
นอกจากโรคต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นแล้วนั้น
00:30
wildfire frequency has more than tripled from 1996 to 2021.
6
30359
4964
ความถี่ของการเกิดไฟป่ายังเพิ่มขึ้น มากกว่าสามเท่า ตั้งแต่ปี 1996 จนถึงปี 2021
00:35
As fires burn longer and cover more land, their smoke affects more people each year.
7
35531
5130
เนื่องจากไฟไหม้นานและกินพื้นที่มากขึ้น ควันจึงส่งผลกระทบต่อผู้คนมากขึ้นในแต่ละปี
00:40
Climate change is also causing more hot, sunny days,
8
40828
3462
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ยังทำให้อากาศร้อนและแดดจัดขึ้น
00:44
which accelerates the production of toxic ground level ozone.
9
44290
3629
ซึ่งถือเป็นตัวเร่งการผลิต โอโซนภาคพื้นดินที่เป็นพิษ
ดังนั้น หน้ากากพวกนี้ทำงานอย่างไร
00:48
So, how do these masks work,
10
48044
1376
00:49
and can they protect us from new and old airborne threats?
11
49420
3462
และ มันจะสามารถปกป้องเราจาก ภัยคุกคามทางอากาศทั้งใหม่และเก่าได้หรือไม่
00:52
Well, the first rule of filters is making sure you have a tight seal.
12
52965
3254
อันที่จริง กฎแรกของตัวกรองคือ แน่ใจว่าคุณมีตัวปิดที่แน่นหนา
00:56
Without that, even the best mask in the world is useless.
13
56219
3503
หากไม่มี แม้แต่หน้ากาก ที่ดีที่สุดในโลกก็ไร้ประโยชน์
00:59
So assuming your mask is on tight,
14
59806
1876
ดังนั้น สมมติว่าคุณสวมหน้ากากไว้แน่น
01:01
this technology can capture pollutants in one of two ways:
15
61682
3587
เทคโนโลยีนี้สามารถดักจับมลพิษได้ด้วย วิธีใดวิธีหนึ่งในสองวิธี นั่นคือ
01:05
filtering them out by size or attracting specific chemical compounds.
16
65269
4171
การกรองมลพิษออกตามขนาด หรือ การดึงดูดสารประกอบทางเคมีเฉพาะ
01:09
For an example of the first approach, let’s look at wildfire smoke.
17
69816
3420
สำหรับตัวอย่างของวิธีการแรก ลองมาดูที่ควันไฟป่ากัน
01:13
When forests burn, they generate a wide variety of chemicals.
18
73402
3629
เมื่อป่าเกิดการเผาไหม้ ก็จะมีสารเคมีเกิดขึ้นหลากหลายประเภท
01:17
At close range, there are so many different pollutants
19
77031
2544
มองในระยะใกล้จะเห็นว่ามีมลพิษ หลายชนิดแตกต่างกันมากมาย
01:19
at such high concentrations that no filter could help you—
20
79575
2836
ซึ่งมีความเข้มข้นสูงมากเสียจน ไม่มีตัวกรองใดช่วยคุณได้
01:22
this is why firefighters travel with their own air supply.
21
82411
3087
นี่คือ เหตุผลที่นักผจญเพลิง มีแหล่งจ่ายอากาศติดตัวขณะเดินทาง
01:25
But further away, the situation is different.
22
85832
2502
แต่ในระยะไกลกว่านั้น สถานการณ์ก็แตกต่างกัน
01:28
While there's still a range of chemicals,
23
88334
1960
แม้ว่ายังมีสารเคมีหลายชนิด
01:30
they’ve mostly aggregated into tiny solid or liquid particles
24
90294
4088
แต่สารส่วนใหญ่มักรวมตัวกันเป็น ของแข็งหรือของเหลวที่เป็นอนุภาคขนาดเล็ก
01:34
smaller than 2.5 microns in diameter.
25
94382
2627
ที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางเล็กกว่า 2.5 ไมครอน
01:37
This particulate matter is much of what you're seeing and smelling in smoke,
26
97176
3921
อนุภาคนี้คือ สิ่งที่คุณกำลังเห็น และได้กลิ่นจากควัน
01:41
and it's especially dangerous for children, the elderly,
27
101097
2961
อีกทั้งยังเป็นอันตรายอย่างยิ่ง สำหรับเด็ก ผู้สูงอายุ
01:44
and those with respiratory or cardiovascular diseases.
28
104058
3128
และผู้ป่วยโรคระบบทางเดินหายใจ หรือผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด
01:47
Luckily, the majority of these particulates are still large enough
29
107436
3129
โชคดีที่อนุภาคเหล่านี้ส่วนใหญ่ ยังคงมีขนาดใหญ่พอ
01:50
to be captured by the most basic filters,
30
110565
2502
ที่จะถูกดักจับได้โดยตัวกรองสุดแสนจะธรรมดา
01:53
which are made of polypropylene or glass strands
31
113067
2753
ที่ทำจากโพลีโพรพิลีน หรือเส้นใยแก้ว
01:55
roughly 1/10 the width of a human hair.
32
115820
2794
ที่มีความกว้างประมาณหนึ่งในสิบ ของเส้นผมของมนุษย์
01:58
Under a microscope, they look like a thick forest,
33
118739
2753
ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ พวกมันดูเหมือนป่าหนาทึบ
02:01
and at this scale, these branches have a special property.
34
121492
3587
และในระดับนี้ กิ่งสาขาเหล่านี้ล้วนมีคุณสมบัติพิเศษ
02:05
Typically, when you use a sieve,
35
125746
1585
โดยปกติ เมื่อคุณใช้ตะแกรง
02:07
you’re filtering out objects larger than the sieve’s holes.
36
127331
3754
คุณจะกรองวัตถุที่ใหญ่กว่ารูของตะแกรง
02:11
But these polypropylene branches can catch particles much smaller
37
131252
4379
แต่กิ่งก้านโพลีโพรพิลีนเหล่านี้ สามารถจับอนุภาคที่มีขนาดเล็กกว่า
02:15
than the gaps between them.
38
135631
1544
ช่องว่างระหว่างตัวมันเองมาก
02:17
That’s because, when a particle collides with a thread,
39
137175
2711
นั่นเป็นเพราะเมื่ออนุภาค ชนกับโครงสร้างแบบเส้น
02:19
van der Waals forces cause it to stick as if it were made of Velcro.
40
139886
4129
แรงแวนเดอร์วาลส์จะทำให้โครงสร้างนั้น ติดอยู่ราวกับว่ามันทำจากตีนตุ๊กแก
02:24
Plus, size-based filters can use electrically charged fibers
41
144265
4004
นอกจากนี้ ตัวกรองพื้นฐาน ยังสามารถใช้เส้นใยที่มีประจุไฟฟ้า
02:28
that attract particles not already on a collision course.
42
148269
3587
ซึ่งใช้ดึงอนุภาคที่ไม่ได้อยู่ ในเส้นทางชนได้
02:32
This is how even a simple N95 mask can catch at least 95% of particulate matter.
43
152064
6090
นี่คือ วิธีที่แม้แต่หน้ากาก N95 ธรรมดาๆ สามารถจับอนุภาคได้อย่างน้อย 95%
02:38
And why an N100 mask
44
158237
1794
แล้วทำไมหน้ากาก N100
02:40
or an air purifier with a high efficiency particulate air filter
45
160031
3211
หรือเครื่องฟอกอากาศที่มีแผ่นกรอง อนุภาคในอากาศประสิทธิภาพสูง (HEPA)
02:43
can catch at least 99.97% of particulates.
46
163242
4380
ถึงสามารถจับอนุภาค ได้อย่างน้อยตั้ง 99.97% นั่นเอง
02:47
With a tight seal,
47
167997
1084
ด้วยการปิดที่แน่นสนิท
02:49
this level of protection will filter out most airborne pollution.
48
169081
3462
การป้องกันในระดับนี้จะสามารถ กรองมลพิษทางอากาศส่วนใหญ่ออกไปได้
02:53
Unfortunately, some pollutants are still too small for this approach,
49
173127
3754
แต่น่าเสียดายที่มลพิษบางชนิด มีขนาดเล็กเกินไปสำหรับวิธีนี้
02:56
including ozone molecules.
50
176881
1877
รวมถึงโมเลกุลโอโซนต่าง ๆ
02:58
These are barely bigger than the oxygen that we need to breathe
51
178841
3379
โมเลกุลโอโซนใหญ่กว่าออกซิเจน ที่เราต้องใช้ในการหายใจเพียงเล็กน้อย
03:02
and exposure is associated with asthma, respiratory conditions,
52
182220
3420
และการสัมผัสโอโซนเกี่ยวโยงกับ โรคหอบหืด โรคภาวะทางเดินหายใจ
03:05
and even premature death.
53
185640
1876
หรือแม้แต่การเสียชีวิตก่อนวัยอันควร
03:08
Our best chance to filter them are activated carbon masks.
54
188059
3712
หนทางที่ดีที่สุดที่จะกรองมันออกได้คือ การใส่หน้ากากถ่านกัมมันต์
03:11
At the microscopic level, activated carbon looks like a vast black honeycomb,
55
191771
5088
ในระดับจุลทรรศน์ ถ่านกัมมันต์ ดูเหมือนรังผึ้งสีดำขนาดใหญ่
03:16
and it's highly microporous structure can trap tiny ozone molecules.
56
196901
4296
โครงสร้างรูพรุนขนาดเล็กของมัน สามารถดักจับโมเลกุลโอโซนขนาดจิ๋วได้
03:21
But this material still needs help to capture other pollutants
57
201489
2919
อย่างไรก็ตาม วัสดุนี้ยังต้องการตัวช่วย ในการดักจับมลพิษอื่น ๆ
03:24
like hydrogen sulfide, chlorine, and ammonia.
58
204408
3170
เช่น ไฮโดรเจนซัลไฟด์ คลอรีน และแอมโมเนีย
03:27
For these threats, we need to combine the activated carbon
59
207745
3003
สำหรับภัยคุกคามเหล่านี้ เราจำเป็นต้องผสมถ่านกัมมันต์
03:30
with some simple chemistry.
60
210748
1627
เข้ากับสารเคมีพื้นฐาน
03:32
If the pollutant is acidic, we can infuse the filter with a basic chemical.
61
212375
4546
หากสารมลพิษเป็นกรด เราสามารถ ใส่สารเคมีพื้นฐานลงในแผ่นกรอง
03:37
Then when the two meet, they react, and the gas is trapped.
62
217004
3337
เมื่อทั้งสองพบและทำปฏิกิริยาต่อกัน ก๊าซมลพิษก็จะถูกดักจับ
03:40
Similarly, we can use acids to trap basic pollutants.
63
220591
3712
ในทำนองเดียวกัน เราสามารถใช้กรด เพื่อดักจับมลพิษพื้นฐานได้
03:44
Even with the right mask, it's still smart to check air quality indicators
64
224679
3753
แม้จะมีหน้ากากที่ใช่ เราก็ควรที่จะ ตรวจสอบตัวบ่งชี้คุณภาพอากาศ
03:48
and to stay indoors when the threat level is high.
65
228432
2753
หรืออยู่แต่ในบ้านเมื่อระดับภัยคุกคามสูง
03:51
And just like a mask, you'll want to make sure your house is well sealed.
66
231686
3461
เช่นเดียวกับหน้ากาก คุณจะต้องแน่ใจว่า คุณปิดบ้านอย่างแน่นหนาดีแล้ว
03:55
You can do this by closing windows, turning off fans that vent outside,
67
235147
3796
คุณสามารถทำได้โดยการปิดหน้าต่าง ปิดพัดลมที่ระบายอากาศด้านนอก
03:59
and using HEPA filter equipped air purifiers
68
239026
2628
และใช้เครื่องฟอกอากาศ ที่ติดตั้งตัวกรอง HEPA
04:01
or their cheaper, DIY cousin, the Corsi-Rosenthal box.
69
241654
4338
หรือลูกพี่ลูกน้องฉบับ DIY ที่ราคาถูกกว่า อย่างกล่อง Corsi-Rosenthal
04:06
Following these guidelines can help us breathe easy
70
246617
2419
การปฏิบัติตามแนวทางเหล่านี้ จะทำให้เราหายใจได้ง่าย
04:09
as we work on preventing these pollutants in the first place.
71
249036
3379
เหมือนกับตอนที่เราพยายามหาทางป้องกัน มลพิษเหล่านี้ตั้งแต่แรก
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7