Can you freeze your body and come back to life? - Shannon N. Tessier

922,268 views ・ 2023-02-14

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Mateusz Sieminski Korekta: Ola Królikowska
James Bedford zmarł 12 stycznia 1967 roku,
00:07
On January 12th, 1967, James Bedford passed away.
0
7003
4671
00:12
But— he had a plan to cheat death.
1
12008
2335
ale miał plan, jak oszukać śmierć.
00:14
Bedford was the first person to be cryogenically frozen.
2
14719
3420
Bedford jest pierwszą osobą, której ciało poddano krioprezerwacji.
00:18
This process promised to preserve his body until a theoretical future
3
18514
3963
Dzięki temu procesowi zamrożone ciało miało przetrwać do momentu,
00:22
when humanity could cure any illness, and essentially, reverse death.
4
22477
4462
w którym ludzkość będzie mogła wyleczyć każdą chorobę i faktycznie go wskrzesić.
00:27
This is the dream of cryonics.
5
27774
1960
To marzenie krioniki.
00:29
But here’s the catch: to revive people in the future,
6
29859
3754
Jednak, żeby móc wskrzesić ciało w przyszłości,
00:33
we need to properly preserve them in the present.
7
33863
2794
trzeba je najpierw odpowiednio przechować.
00:37
So, is it currently possible to freeze a human,
8
37116
3253
Czy można zamrozić ludzkie ciało,
00:40
preserve them indefinitely, and then safely thaw them out?
9
40369
3546
przechować przez nieokreślony czas, a potem bezpiecznie rozmrozić?
00:44
To understand the hurdles of human cryopreservation,
10
44707
3045
Żeby zrozumieć trudności związane z krioprezerwacją ludzi,
00:48
we need to leave the theoretical realm of cryonics,
11
48002
3087
musimy na chwilę opuścić świat krioniki
00:51
and turn to the scientific field of cryobiology.
12
51089
3545
i zapoznać się z kriobiologią,
00:55
This discipline studies the effects of low temperatures
13
55176
2753
czyli nauką zajmującą się badaniem wpływu
00:57
on various living systems,
14
57929
1877
niskich temperatur na różne organizmy.
01:00
and it is true that decreasing an organism’s temperature
15
60014
3796
To prawda, że obniżenie temperatury organizmu
01:03
also decreases its cellular function.
16
63810
2460
powoduje spowolnienie jego funkcji komórkowej.
01:06
For example, at temperatures below -130 degrees Celsius,
17
66938
4921
Przy temperaturze poniżej -130 stopni Celsjusza
01:12
human cellular activity grinds to a halt.
18
72151
2962
aktywność komórek w ciele człowieka całkowicie się zatrzymuje.
01:15
So if you could bring an entire human body below that temperature,
19
75488
3795
Jeśli udałoby się doprowadzić ciało do tej temperatury,
01:19
theoretically you could preserve it indefinitely.
20
79450
3045
w teorii można by je przechować przez nieokreślony czas.
01:22
The hard part is doing this without damaging the body.
21
82829
2919
Rzecz w tym, że trudno to zrobić, nie uszkadzając ciała.
01:26
For example, let's try to freeze a single red blood cell.
22
86082
3920
Na przykład spróbujmy zamrozić pojedynczą czerwoną krwinkę.
01:30
It typically sits at a temperature of 37 degrees Celsius
23
90545
3920
Zazwyczaj jej temperatura wynosi 37 stopni Celsjusza
01:34
in a solution of water and substances known as chemical solutes,
24
94465
4088
i znajduje się w roztworze składającym się z wody i substancji,
01:38
which dissolve under certain conditions.
25
98553
2168
które w pewnych warunkach ulegają rozpuszczeniu.
01:41
But once the temperature drops below freezing,
26
101430
2503
Jednak gdy temperatura spada poniżej zera,
01:43
water outside and inside the cell hardens into damaging ice crystals.
27
103933
4880
woda na zewnątrz i wewnątrz komórki zamienia się w szkodliwe kryształy lodu.
01:49
Without the correct concentration of water,
28
109480
2586
Bez odpowiedniego stężenia wody
01:52
the chemical solutes are unable to dissolve.
29
112233
2586
substancje nie rozpuszczą się.
01:55
And as the water freezes, they become increasingly concentrated
30
115528
3837
Zamarzanie wody powoduje, że zwiększa się ich stężenie.
01:59
in a destructive process known as osmotic shock.
31
119365
3337
Ten szkodliwy proces to szok osmotyczny.
02:03
Without any intervention,
32
123286
1585
Pozostawiona w takim stanie
02:04
these factors are guaranteed to destroy our red blood cell
33
124871
3169
czerwona krwinka zostanie zniszczona
02:08
before it reaches -130 degrees.
34
128040
2753
zanim osiągnie -130 stopni.
02:11
Not all cells are this fragile,
35
131711
1877
Nie wszystkie komórki są tak delikatne.
02:13
and many animals have evolved to survive extreme conditions.
36
133963
3295
Wiele zwierząt przystosowało się do przetrwania ekstremalnych warunków.
02:17
Some cold-tolerant fish synthesize antifreeze proteins
37
137550
4463
Niektóre ryby tolerujące zimno syntetyzują zapobiegające zamarzaniu białka,
które zapobiegają krystalizacji, gdy temperatura spadnie poniżej zera.
02:22
to prevent ice formation at sub-zero temperatures.
38
142013
3086
02:25
And freeze-tolerant frogs use protective agents to survive
39
145516
4129
Żaby przystosowane do ujemnych temperatur wykorzystują środki ochronne,
02:29
when up to 70% of their body water is trapped as ice.
40
149645
3754
żeby przetrwać, gdy 70% wody w ich ciałach jest zamarznięte.
02:34
It's unlikely that any one creature holds the secret to human cryopreservation.
41
154233
4838
Te istoty raczej nie pomogą nam rozwiązać zagadki krioprezerwacji ludzkiego ciała.
02:39
But by researching these adaptations,
42
159447
2627
Ale dzięki badaniom nad sposobami adaptacji
02:42
scientists have developed remarkable preservation technologies,
43
162074
3671
naukowcy opracowali niezwykłe technologie konserwacji
02:45
some of which are already employed in medicine.
44
165745
2836
i niektóre z nich są już wykorzystywane w medycynie.
02:49
However, researchers are still trying to improve cryopreservation technology
45
169040
4504
Naukowcy nieustannie próbują je ulepszać,
02:53
to better manage the ice problem.
46
173711
1960
żeby lepiej poradzić sobie z problemem lodu.
02:56
Many cryobiologists are trying to solve this issue
47
176130
3462
Wielu kriobiologów próbuje rozwiązać ten problem
02:59
with an approach called vitrification.
48
179592
2586
za pomocą witryfikacji.
03:02
This technique uses chemicals known as cryoprotectant agents (CPA)
49
182929
4296
W tym procesie wykorzystuje się CPA, czyli mieszaniny krioprotektantów,
03:07
to prevent ice from forming.
50
187225
1793
które zapobiegają tworzeniu się lodu.
03:09
Some of these have been adapted from compounds in nature,
51
189685
3003
Niektóre z nich pochodzą ze związków występujących w przyrodzie,
03:12
while others have been designed to take advantage of cryobiology’s
52
192855
3212
a inne zostały stworzone w oparciu
03:16
guiding principles.
53
196067
1251
o zasady kriobiologii.
03:17
But in practice,
54
197610
1126
W praktyce
03:18
these chemicals allow researchers to store living systems
55
198736
3003
te substancje pozwalają badaczom przechowywać żywe organizmy
03:21
in a glassy state with reduced molecular activity and no damaging ice.
56
201739
4880
w stanie szklistym, zmniejszając aktywność molekularną i zapobiegając krystalizacji.
03:27
Vitrification is ideal for cryonics,
57
207411
2670
Witryfikacja jest idealnym rozwiązaniem w krionice,
bo można ją wykorzystać do ochrony organów i innych tkanek w zabiegach medycznych.
03:30
and would help preserve organs and other tissues for medical procedures.
58
210081
3837
03:34
But it’s incredibly difficult to achieve.
59
214210
2252
Nie jest to jednak łatwe.
03:36
CPAs can be toxic in the high quantities required for large scale vitrification.
60
216754
5088
Mieszaniny krioprotektantów są toksyczne w ilościach potrzebnych do witryfikacji.
03:42
And even with these chemicals,
61
222176
1752
Nawet przy użyciu tych substancji
zapobieganie krystalizacji wymagałoby szybkiej metody chłodzenia,
03:44
preventing ice formation requires rapid cooling
62
224053
3045
03:47
that lowers temperatures uniformly throughout the material.
63
227098
3044
która równomiernie obniżyłaby temperaturę całego ciała.
03:50
That’s relatively easy when vitrifying single cells or small pieces of tissue.
64
230851
4547
To dość łatwe w przypadku pojedynczych komórek lub małych tkanek.
03:55
But as the material becomes more complex and contains larger quantities of water,
65
235898
4671
Ale wraz ze zwiększeniem się rozmiaru, złożoności i ilości wody w ciele
04:00
staying ahead of ice formation gets challenging.
66
240861
2670
ten proces staje się trudniejszy.
04:04
And even if we could successfully vitrify complex living material,
67
244073
4046
Nawet jeśli witryfikacja złożonych żywych organizmów byłaby możliwa,
04:08
we'd only be halfway to using it.
68
248244
1752
nie rozwiązałoby to całego problemu.
04:10
Vitrified tissue also needs to be uniformly warmed
69
250496
3420
Witryfikowane tkanki muszą być równomiernie ogrzewane,
04:13
to prevent the formation of ice, or worse, cracks.
70
253916
3629
żeby zapobiec krystalizacji, albo co gorsza, pęknięciom.
04:18
To date, researchers have been able to vitrify and partially recover
71
258087
4046
Do tej pory naukowcom udało się witryfikować i częściowo ożywić
04:22
small structures like blood vessels, heart valves, and corneas.
72
262133
3670
małe struktury jak na przykład naczynia krwionośne, zastawki czy rogówki.
04:26
But none of these are anywhere near the size and complexity
73
266137
2836
Ale żadna z nich nie jest zbliżona rozmiarem i złożonością
04:28
of a whole human being.
74
268973
1710
do ludzkiego ciała.
04:31
So if it’s not currently possible to cryopreserve a person,
75
271100
3420
Dlatego obecnie krioprezerwacja człowieka nie jest możliwa.
04:34
what does this mean for Bedford and his frozen peers?
76
274854
2836
Co to oznacza dla Bedforda i innych zamrożonych ludzi?
04:38
The sad truth is that current cryonic preservation techniques
77
278149
3670
Niestety dostępne metody krioprezerwacji
04:41
only offer their patients false hope.
78
281819
2169
dają pacjentom złudną nadzieję.
04:44
As practiced, they’re both unscientific and deeply destructive,
79
284572
4004
W praktyce te rozwiązania są nienaukowe i bardzo szkodliwe,
04:48
irreparably damaging the body’s cells, tissues, and organs.
80
288659
3379
bo powodują nieodwracalne zniszczenia w komórkach, tkankach i organach.
04:52
Some devotees might argue that, like death and disease,
81
292538
3295
Niektórzy zwolennicy twierdzą, że podobnie jak śmierć czy choroba,
04:55
this damage may be reversible one day.
82
295833
2127
te zniszczenia mogą być kiedyś odwracalne.
04:58
Even if scientists could revive people through cryonic preservation,
83
298544
3462
Nawet jeśli naukowcy mogliby wskrzeszać ludzi dzięki krioprezerwacji,
05:02
there’s a whole suite of ethical, legal, and social implications
84
302089
3629
istnieje szereg pytań co do etyki, legalności i społecznych konsekwencji
05:05
which cast doubts on the technology’s overall benefits.
85
305718
2919
związanych z takimi działaniami.
05:09
But for now, the dream of cryonics is still on ice.
86
309096
3629
Na tę chwilę marzenie krioniki jeszcze się nie spełniło.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7