When ancient wisdom beats modern industry - Rebecca Webster

Tłumaczenie: Karolina Jasińska Korekta: Łukasz Izmaiłowski

One fall evening in 1779,

W pewien jesienny wieczór w 1779 roku

Seneca Chief Handsome Lake lay down

wódz Seneków, Piękne Jezioro, ułożył się do snu,

for what he thought would be his final rest.

który, jak myślał, będzie jego snem wiecznym.

Instead, he had a vision that would change his life—

Jednak nie umarł, ale miał wizję, która odmienić miała jego życie,

and countless others.

a także wielu innych osób.

Before this moment, the US military had unleashed a brutal, months-long campaign

Zanim to się stało, armia amerykańska rozpoczęła okrutną, długą kampanię,

that plunged Handsome Lake’s village,

która pogrążyła wioskę Pięknego Jeziora

and the larger Haudenosaunee Confederacy it belonged to,

i większe plemię Haudenosaunee, do którego należał lud wioski,

into turmoil.

w chaosie.

The military’s attacks on the Haudenosaunee,

Ataki wojsk na Haudenosaunee,

who they commonly referred to as the Iroquois,

których częściej nazywano Irokezami,

destroyed entire communities and killed many.

zniszczyły całe wioski i wielu zabiły.

Suffering illness and despair,

Chory i cierpiący

Handsome Lake prepared for death when suddenly,

Piękne Jezioro przygotował się na śmierć,

gdy nagle zdał sobię sprawę, że chodzi po polu uprawnym.

he found himself walking through a planted field.

He felt something graze his shoulder and heard a woman call out behind him.

Czuł, że coś musnęło mu ramię i usłyszał wołającą za nim kobietę.

But when he turned around, all he saw were the long, golden leaves of corn

Ale kiedy się odwrócił, zobaczył tylko długie, złote liście kukurydzy,

brushing against his shoulders.

ocierające się o jego ramiona.

Again, he heard the woman’s voice.

Raz jeszcze usłyszał głos kobiety.

She told Handsome Lake that she could sense his thoughts,

Powiedziała Pięknemu Jezioru, że czyta jego myśli,

and that the recent devastation had also left her and her sisters

i że ostatni napad również ją i jej siostry

with little hope for the future.

prawie pozbawiło nadziei na przyszłość.

She asked if they could join him on his journey toward death.

Zapytała, czy mogą dołączyć do niego w jego drodze ku śmierci.

At that moment, Handsome Lake realized the woman speaking was the spirit of the corn—

W tej chwili Piękne Jezioro zrozumiał, że kobieta jest duchem kukurydzy,

her sisters, the spirits of the beans and squash.

a jej siostry duchami fasoli i dyni.

For generations, the Haudenosaunee had sustained themselves off these crops,

Haudenosaunee przez pokolenia utrzymywali się z tych upraw,

known as the Three Sisters.

znanych jako Trzy Siostry.

Planted together in the same mound, each sister helped the others grow.

Posadzone razem w jednym kopcu siostry wzajemnie pomagały sobie rosnąć.

First, the corn, the eldest sister,

Pierwsza, kukurydza, najstarsza siostra,

provides a long stalk that acts as a sturdy trellis.

zapewnia długą łodygę, która działa jak solidna pergola.

Then the second sister, beans,

Następnie druga siostra, fasola,

sends out its stems with touch-sensing tips that search for nearby supports.

wysyła łodygi z pnączami dotykowymi, które szukają pobliskich podpór.

When they encounter the corn stalk, they wrap around it and climb upwards,

Kiedy napotykają łodygę kukurydzy, owijają się wokół niej i pną w górę,

their leaves capturing ever more light.

a ich liście wychwytują coraz więcej światła.

Reciprocally, when the corn faces heavy winds,

Gdy kukurydza napotyka silne wiatry,

the bean plant provides structural support.

fasola zapewnia wsparcie strukturalne.

It also helps the corn grow by boosting the amount of available nitrogen—

Pomaga również kukurydzy rosnąć, zwiększając ilość azotu,

an essential nutrient for plant growth.

pierwiastka niezbędnego do wzrostu roślin.

The bean plant does this by releasing chemical messengers from its roots,

Fasola uwalnia z korzeni chemiczne przekaźniki,

attracting rhizobia,

przyciągając bakterie brodawkowe,

a kind of nitrogen-fixing bacteria living in the soil.

rodzaj żyjących w glebie bakterii wiążących azot.

The bacteria infiltrate its cell walls,

Bakterie przenikają jego ściany komórkowe,

then begin siphoning food from the bean plant.

a następnie zaczynają pobierać pokarm z fasoli.

And in return, the rhizobia bacteria convert atmospheric nitrogen

W zamian bakterie brodawkowe przekształcają azot atmosferyczny

into a form of nitrogen the plants can use for growth.

w formę azotu, wykorzystywanego przez rośliny do wzrostu.

The third and lowest-lying sister, squash,

Trzecia, najniżej położona siostra, dynia,

produces large, umbrella-like leaves that shade the soil and keep it moist.

wytwarza duże, parasolowate liście, które zacieniają glebę i utrzymują jej wilgoć.

Some squash varietals are even equipped with prickly hairs,

Niektóre odmiany dyni są nawet wyposażone w kłujące włoski,

which protect the Three Sisters from foraging animals.

które chronią Trzy Siostry przed żerującymi zwierzętami.

Handsome Lake realized that if he left the world at that moment,

Piękne Jezioro zdał sobie sprawę, że jeśli teraz odejdzie,

he would take the millennia-old knowledge of the Three Sisters with him,

zabierze ze sobą tysiącletnią wiedzę o Trzech Siostrach,

uprooting tradition, depriving his community of a lifeline,

wykorzeniając tradycję, pozbawiając swoje plemię ratunku,

and estranging the sisters from one another.

i rozdzielając siostry.

He couldn’t bear this fate.

Nie mógł znieść takiego losu.

So he promised instead to stay and re-teach his community

Obiecał więc pozostać i ponownie nauczyć plemię,

how to care for the Three Sisters

jak pielęgnować Trzy Siostry

and allow the crops to provide for them in return.

i pozwolić, aby plony w zamian zapewniały im jedzenie.

Today, the Haudenosaunee continue to grow the Three Sisters.

Obecnie plemię Haudenosaunee nadal uprawia Trzy Siostry.

And the ancient farming practice has inspired solutions to many issues

Starożytna praktyka rolnicza zainspirowała rozwiązania wielu problemów

caused by modern and industrial farming.

nowoczesnego i przemysłowego rolnictwa.

For example, monocropping,

Na przykład monouprawa,

where farmers plant a single type of plant in a field year after year,

przy której rolnicy rokrocznie sadzą na polu tę samą roślinę,

depletes soil of nutrients.

zuboża glebę w składniki odżywcze.

And, as of 2022, it’s estimated that one third of the world’s soil

Od 2022 roku szacuje się, że jedna trzecia gleby na świecie

is moderately to highly degraded.

jest umiarkowanie lub silnie zdegradowana.

While a majority of US farmland now utilizes some form of crop rotation,

Większość gruntów rolnych USA używa teraz jakiejś formy płodozmianu,

this practice alone might not adequately replenish the soil.

jednak sama ta praktyka może nie uzupełnić gleby odpowiednio.

Meanwhile, crops tend to use ground nutrients more efficiently

Uprawy wydajniej wykorzystują składniki odżywcze z gleby,

when grown together in close proximity, like the Three Sisters.

gdy są uprawiane razem jak Trzy Siostry.

Many modern farms also overuse nitrogen-based fertilizers.

Wiele nowoczesnych gospodarstw nadużywa również nawozów azotowych.

But since crops, on average, take up only half the nitrogen

Ponieważ uprawy zużywają średnio tylko połowę azotu

released by these fertilizers,

uwalnianego przez te nawozy,

the remainder is broken down by microbes in the soil

reszta jest rozkładana przez drobnoustroje w glebie

and released as greenhouse gases—

i uwalniana jako gazy cieplarniane,

or it washes away and pollutes local bodies of water.

lub wypłukiwana z wodą, zanieczyszcza lokalne zbiorniki wodne.

Planting beans, however, can decrease the need for fertilizer.

Sadzenie fasoli może jednak zmniejszyć zapotrzebowanie na nawóz.

And current industrial farming practices are also water-intensive,

Obecne praktyki rolnictwa przemysłowego pochłaniają dużo wody,

demanding over 70% of the world's water.

obejmując ponad 70% światowych wód.

Incorporating low-lying cover crops like squash, however,

Jednak włączenie nisko położonych roślin okrywowych, takich jak dynia,

can increase the soil’s water-holding capacity.

może zwiększyć zdolność gleby do zatrzymywania wody.

The success of the Three Sisters shows us that there are more sustainable ways

Sukces Trzech Sióstr pokazuje nam, że są bardziej zrównoważone

to grow food.

sposoby uprawy żywności.

And they’re just one example of regenerative agriculture—

To tylko jeden przykład rolnictwa regeneracyjnego,

a practice with ancient roots that recognizes nature

praktyki o starożytnych korzeniach, która traktuje naturę

as a dynamic, interconnected system.

jak dynamiczny, połączony system.

By implementing regenerative principles, we can aid— not degrade—

Wdrażając zasady regeneracyjne, zamiast niszczyć, możemy pomóc

the land that gives us food,

ziemi, która daje nam żywność,

while honoring those who preserved this transformative, traditional knowledge.

jednocześnie doceniając zachowujących tę transformatywną, tradycyjną wiedzę.