Could a breathalyzer detect cancer? - Julian Burschka

173,724 views ・ 2020-01-06

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Natalia Obremska Korekta: Ola Królikowska
00:06
How is it that a breathalyzer can measure the alcohol content in someone’s blood,
0
6792
4933
Jak to się dzieje, że nawet długo po ostatnim drinku
można zmierzyć poziom alkoholu we krwi
00:11
hours after they had their last drink, based on their breath alone?
1
11725
4616
tylko na podstawie badania wydychanego powietrza?
00:16
Exhaled breath contains trace amounts of hundreds, even thousands,
2
16341
4550
W wydychanym powietrzu zawarte są śladowe ilości setek, a nawet tysięcy
00:20
of volatile organic compounds:
3
20891
2460
lotnych związków organicznych,
00:23
small molecules lightweight enough to travel easily as gases.
4
23351
4484
małych cząsteczek dość lekkich, żeby przemieszczać się jako gazy.
00:27
One of these is ethanol, which we consume in alcoholic drinks.
5
27835
4599
Jedna z nich to etanol spożywany w napojach alkoholowych.
00:32
It travels through the bloodstream to tiny air sacs in the lungs,
6
32434
3975
Jest on transportowany przez krwioobieg do małych pęcherzyków płucnych,
00:36
passing into exhaled air at a concentration 2,000 times lower,
7
36409
4739
gdzie dostaje się do wydychanego powietrza
w stężeniu około 2 tysięcy razy niższym niż we krwi.
00:41
on average, than in the blood.
8
41148
2265
00:43
When someone breathes into a breathalyzer,
9
43413
2402
Kiedy wydycha się powietrze do alkomatu,
00:45
the ethanol in their breath passes into a reaction chamber.
10
45815
4050
obecny w nim etanol jest przenoszony do komory reakcyjnej.
00:49
There, it’s converted to another molecule, called acetic acid,
11
49865
4028
Tam przekształcany jest w inną cząsteczkę zwaną kwasem octowym.
00:53
in a special type of reactor that produces an electric current during the reaction.
12
53893
5014
Podczas tego procesu specjalny reaktor wytwarza prąd elektryczny.
00:58
The strength of the current indicates the amount of ethanol
13
58907
3118
Siła prądu wskazuje ilość etanolu w próbce powietrza,
01:02
in the sample of air, and by extension in the blood.
14
62025
3729
a tym samym we krwi.
01:05
In addition to the volatile organic compounds like ethanol
15
65754
3180
Lotne związki organiczne pochodzą nie tylko z substancji,
01:08
we consume in food and drink,
16
68934
2106
które spożywamy wraz z jedzeniem i piciem, tak jak etanol.
01:11
the biochemical processes of our cells produce many others.
17
71040
3844
Wytwarzają ją też biochemiczne procesy, zachodzące w komórkach.
01:14
And when something disrupts those processes, like a disease,
18
74884
3590
Kiedy ten proces zostanie zaburzony na przykład przez chorobę,
01:18
the collection of volatile organic compounds in the breath
19
78474
3290
skład wolnych związków organicznych w wydychanym powietrzu
01:21
may change, too.
20
81764
1860
również może ulec zmianie.
01:23
So could we detect disease by analyzing a person’s breath,
21
83624
3980
Czy jest więc możliwe wykrycie choroby tylko dzięki analizie oddechu
01:27
without using more invasive diagnostic tools
22
87604
2797
bez użycia bardziej inwazyjnych narzędzi diagnostycznych,
01:30
like biopsies, blood draws, and radiation?
23
90401
3653
jak biopsja, badanie krwi i tomografia?
01:34
In theory, yes,
24
94054
1773
Teoretycznie tak.
01:35
but testing for disease is a lot more complicated than testing for alcohol.
25
95827
4890
Jednak diagnostyka chorób jest bardziej skomplikowana
niż badanie poziomu alkoholu we krwi.
01:40
To identify diseases,
26
100717
1620
Żeby zidentyfikować choroby,
01:42
researchers need to look at a set of tens of compounds in the breath.
27
102337
4466
badacze muszą przyjrzeć się dziesiątkom związków zawartych w oddechu.
01:46
A given disease may cause some of these compounds
28
106803
2830
Dana choroba może spowodować, wzrost albo spadek części z nich,
01:49
to increase or decrease in concentration, while others may not change—
29
109633
4700
pozostawiając inne bez zmian.
01:54
the profile is likely to be different for every disease,
30
114333
3283
Profil prawdopodobnie będzie inny dla każdej z chorób,
01:57
and could even vary for different stages of the same disease.
31
117616
3877
a nawet odmienny w zależności od stopnia jej zaawansowania.
02:01
For example, cancers are among the most researched candidates
32
121493
3790
Przykładowo nowotwory są jednym z najlepiej przebadanych kandydatów
02:05
for diagnosis through breath analysis.
33
125283
2650
do diagnozy dzięki analizie oddechu.
02:07
One of the biochemical changes many tumors cause
34
127933
3000
Jedną z biochemicznych zmian, jaką powoduje wiele guzów,
02:10
is a large increase in an energy-generating process
35
130933
3472
jest wzrost aktywności procesu generującego energię
02:14
called glycolysis.
36
134405
2100
zwanego glikolizą.
02:16
Known as the Warburg Effect,
37
136505
1910
Wysoka aktywność glikolizy, nazywana efektem Warburga,
02:18
this increase in glycolysis results in an increase of metabolites like lactate
38
138415
5754
powoduje wzrost ilości metabolitów, takich jak mleczan,
02:24
which in turn can affect a whole cascade of metabolic processes
39
144169
4170
który może mieć wpływ na całą lawinę procesów metabolicznych.
02:28
and ultimately result in altered breath composition,
40
148339
3451
Doprowadza to do zmian w składzie wydychanego powietrza,
02:31
possibly including an increased concentration of volatile compounds
41
151790
4535
włączając w to zwiększoną zawartość lotnych związków,
02:36
such as dimethyl sulfide.
42
156325
2423
jak siarczek dimetylu.
02:38
But the Warburg Effect is just one potential indicator of cancerous activity,
43
158748
4537
Jednak efekt Warburga
to tylko jeden z potencjalnych wskaźników rakotwórczych procesów
02:43
and doesn’t reveal anything about the particular type of cancer.
44
163285
4018
i nie mówi nic o rodzaju nowotworu.
02:47
Many more indicators are needed to make a diagnosis.
45
167303
3862
Żeby postawić diagnozę, potrzeba wielu badań.
02:51
To find these subtle differences,
46
171165
1806
Żeby znaleźć te subtelne różnice,
02:52
researchers compare the breath of healthy people
47
172971
2870
naukowcy porównują oddech zdrowych ludzi
02:55
with the breath of people who suffer from a particular disease
48
175841
3170
z oddechem ludzi cierpiących na daną chorobę,
wykorzystując setki próbek wydychanego powietrza.
02:59
using profiles based on hundreds of breath samples.
49
179011
3350
03:02
This complex analysis requires a fundamentally different,
50
182361
3730
Do tak skomplikowanej analizy potrzeba
03:06
more versatile type of sensor from the alcohol breathalyzer.
51
186091
4060
czujnika bardziej wszechstronnego niż ten w alkomacie.
W opracowaniu jest kilka takich urządzeń.
03:10
There are a few being developed.
52
190151
2053
03:12
Some discriminate between individual compounds
53
192204
2867
Niektóre z nich rozróżniają pojedyncze związki,
03:15
by observing how the compounds move through a set of electric fields.
54
195071
4230
badając ruch substancji przez zbiór pól elektrycznych.
03:19
Others use an array of resistors made of different materials
55
199301
3360
Inne wykorzystują układ rezystorów wykonanych z różnych materiałów,
03:22
that each change their resistance when exposed to a certain mix
56
202661
3960
które zmieniają opór po wystawieniu
na daną mieszankę lotnych związków organicznych.
03:26
of volatile organic compounds.
57
206621
2540
03:29
There are other challenges too.
58
209161
1776
Pojawiają się też inne wyzwania.
03:30
These substances are present at incredibly low concentrations—
59
210937
3930
Te związki są obecne w oddechu w niewiarygodnie niskiej koncentracji,
03:34
typically just parts per billion,
60
214867
2340
zaledwie jednej na miliard,
03:37
much lower than ethanol concentrations in the breath.
61
217207
3190
czyli dużo mniejszej niż wykrywalna ilość etanolu.
03:40
Compounds’ levels may be affected by factors other than disease,
62
220397
3890
Na ilość tych związków mogą mieć wpływ czynniki inne niż choroba,
03:44
including age, gender, nutrition, and lifestyle.
63
224287
4450
jak wiek, płeć, dieta i tryb życia.
03:48
Finally, there’s the issue
64
228737
1319
Pojawia się też problem z odróżnieniem,
03:50
of distinguishing which compounds in the sample
65
230056
2611
które z pobranych związków powstały w ciele pacjenta,
03:52
were produced in the patient’s body
66
232667
1990
03:54
and which were inhaled from the environment
67
234657
2390
a które zostały wchłonięte wraz z powietrzem
03:57
shortly before the test.
68
237047
2240
tuż przed przeprowadzeniem badania.
03:59
Because of these challenges, breath analysis isn’t quite ready yet.
69
239287
4370
Z tego powodu analiza oddechu nie jest w pełni gotowa.
04:03
But preliminary clinical trials on lung, colon,
70
243657
3101
Jednak wstępne testy kliniczne na raku płuc, odbytu i innych
04:06
and other cancers have had encouraging results.
71
246758
3831
dają przekonujące rezultaty.
04:10
One day, catching cancer early might be as easy as breathing in and out.
72
250589
6040
Pewnego dnia wczesne wychwycenie nowotworu
może stać się tak proste, jak oddychanie.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7