Can you solve the virus riddle? - Lisa Winer

Tłumaczenie: Agnieszka Fijałkowska Korekta: Rysia Wand

Your research team has found a prehistoric virus

Wasz zespół badawczy znalazł prehistorycznego wirusa

preserved in the permafrost

zakonserwowanego w wiecznej zmarzlinie

and isolated it for study.

i wyizolował go do badań.

After a late night working,

Późno zamykasz laboratorium,

you're just closing up the lab when a sudden earthquake hits

gdy nagle uderza trzęsienie ziemi

and knocks out the power.

i siada zasilanie.

As the emergency generators kick in, an alarm confirms your worst fears:

Gdy włączają się generatory awaryjne, alarm potwierdza twoje najgorsze obawy:

all the sample vials have broken.

wszystkie fiolki z próbkami pękły.

The virus is contained for now,

Wirus jest na razie pod kontrolą,

but unless you can destroy it,

ale jeśli go nie zniszczysz,

the vents will soon open and unleash a deadly airborne plague.

wkrótce otworzą się otwory wentylacyjne i wirus wydostanie się na zewnątrz.

Without hesitation, you grab your HazMat suit

Bez wahania chwytasz kombinezon HAZMAT,

and get ready to save the world.

przygotowując się do ocalenia świata.

The lab is a four by four compound of 16 rooms

Laboratorium składa się z 16 sal

with an entrance on the northwest corner and an exit at the southeast.

o wymiarach cztery na cztery z wejściem w północno-zachodnim rogu

i wyjściem na południowym wschodzie.

Each room is connected to the adjacent ones by an airlock,

Każdy pokój jest połączony z sąsiednim śluzą powietrzną,

and the virus has been released in every room except the entrance.

a wirus jest w każdym pokoju z wyjątkiem wejścia.

To destroy it, you must enter each contaminated room

Aby go zniszczyć, musisz wejść do każdego pomieszczenia

and pull its emergency self-destruct switch.

i pociągnąć za awaryjny włącznik samozniszczenia.

But there's a catch.

Ale jest haczyk.

Because the security system is on lockdown,

Ponieważ system bezpieczeństwa został uruchomiony,

once you enter the contaminated room,

po wejściu do skażonego pomieszczenia

you can't exit without activating the switch,

nie można wyjść bez aktywacji włącznika,

and once you've done so,

a po jego uruchomieniu

you won't be able to go back in to that room.

nie będzie można wrócić do tego pomieszczenia.

You start to draw out possible routes on a pad of paper,

Zaczynasz rysować możliwe trasy na kartce papieru,

but nothing seems to get you to the exit

ale żadna droga nie prowadzi do wyjścia

without missing at least one room.

bez pominięcia przynajmniej jednego pokoju.

So how can you destroy the virus in every contaminated room

Jak zniszczyć wirusa w każdej skażonej sali

and survive to tell the story?

i przeżyć, żeby opowiedzieć tę historię?

Pause here if you want to figure it out for yourself.

Wstrzymaj nagranie, żeby znaleźć sposób.

Answer in: 3

[Odpowiedź za: 3]

Answer in: 2

[Odpowiedź za: 2]

Answer in: 1

[Odpowiedź za: 1]

If your first instinct is to try to graph your possible moves on a grid,

Jeśli w pierwszym odruchu

rysujesz opcje tras na siatce,

you've got the right idea.

idziesz w dobrym kierunku.

This puzzle is related to the Hamiltonian path problem

Ta zagadka wiąże się z problemem cyklu Hamiltona,

named after the 19th century Irish mathematician William Rowan Hamilton.

nazwanym na cześć irlandzkiego matematyka z XIX wieku - Williama Rowana Hamiltona.

The challenge of the path problem

Trudność w problemach z trasą polega na ustaleniu,

is to find whether a given graph has a Hamiltonian path.

czy dany graf ma cykl Hamiltona,

That's a route that visits every point within it exactly once.

czyli czy można przejść przez każdy punkt dokładnie raz.

This type of problem, classified as NP-complete,

Klasyfikuje się to jako problem NP-zupełny

is notoriously difficult when the graph is sufficiently large.

i jest notorycznie trudny, gdy liczba punktów jest duża.

Although any proposed solution can be easily verified,

Choć każde zaproponowane rozwiązanie można łatwo zweryfikować,

we have no reliable formula or shortcut for finding one,

nie ma niezawodnej formuły ani skrótu, aby je znaleźć

or determining that one exists.

lub określić, że istnieje.

And we're not even sure if it's possible for computers

Nie mamy nawet pewności, czy komputery umieją

to reliably find such solutions, either.

niezawodnie znaleźć takie rozwiązanie.

This puzzle adds a twist to the Hamiltonian path problem

Ta łamigłówka dodatkowo utrudnia cykl Hamiltona,

in that you have to start and end at specific points.

bo musi zaczynać się i kończyć w określonych punktach.

But before you waste a ton of graph paper,

Ale zanim zmarnujesz mnóstwo papieru,

you should know that a true Hamiltonian path

musisz wiedzieć, że prawdziwa ścieżka Hamiltona

isn't possible with these end points.

nie jest możliwa z naszymi punktami końcowymi.

That's because the rooms form a grid with an even number of rooms on each side.

Dzieje się tak, bo pokoje tworzą siatkę

z parzystą liczbą pokoi po każdej stronie.

In any grid with that configuration,

W każdej siatce z taką konfiguracją

a Hamiltonian path that starts and ends in opposite corners is impossible.

ścieżka hamiltonowska,

która zaczyna się i kończy w przeciwległych narożnikach,

jest niemożliwa.

Here's one way of understanding why.

Oto przykład, dlaczego.

Consider a checkerboard grid with an even number of squares on each side.

Rozważmy siatkę szachownicy

z parzystą liczbą kwadratów po każdej stronie.

Every path through it will alternate black and white.

Każda ścieżka idąca przez nią będzie na przemian czarno-biała.

These grids will all also have an even total number of squares

Wszystkie te siatki będą miały też parzystą całkowitą liczbę kwadratów,

because an even number times and even number is even.

bo wynik mnożenia liczb parzystych jest parzysty.

So a Hamiltonian path on an even-sided grid that starts on black

Ścieżka hamiltonowska na parzystej siatce,

która zaczyna się na czarnym polu,

will have to end on white.

musi się kończyć na białym,

And one that starts on white will have to end on black.

a zaczynając na białym, kończymy na czarnym.

However, in any grid with even numbered sides,

Jednak w każdej siatce z parzystą liczbą boków

opposite corners are the same color,

przeciwległe rogi są tego samego koloru,

so it's impossible to start and end a Hamiltonian path on opposite corners.

więc nie da się zacząć i zakończyć ścieżki Hamiltona

na przeciwnych rogach.

It seems like you're out of luck,

Wygląda na to, że nie masz szczęścia,

unless you look at the rules carefully and notice an important exception.

chyba że dokładnie przyjrzysz się zasadom i zauważysz ważny wyjątek.

It's true that once you activate the switch in a contaminated room,

To prawda, że po aktywacji przełącznika

skażone pomieszczenie jest zniszczone, i nigdy nie można tam wrócić.

it's destroyed and you can never go back.

But there's one room that wasn't contaminated - the entrance.

Ale jest jedno pomieszczenie, które nie było skażone - wejście.

This means that you can leave it once without pulling the switch

Oznacza to, że można je raz opuścić bez konieczności pociągania za włącznik

and return there when you've destroyed either of these two rooms.

i wrócić tam po zniszczeniu któregoś z tych dwóch pomieszczeń.

The corner room may have been contaminated

Pokój narożny mógł zostać skażony

from the airlock opening, but that's okay

po otwarciu śluzy powietrznej, ale to nie szkodzi,

because you can destroy the entrance after your second visit.

bo można go zniszczyć po drugiej wizycie.

That return trip gives you four options for a successful route,

Taki pomysł na przejście daje cztery opcje na udaną trasę

and a similar set of options if you destroyed this room first.

i podobny zestaw opcji, jeśli najpierw niszczysz tę salę.

Congratulations. You've prevented an epidemic of apocalyptic proportions,

Gratulacje, zapobiegasz epidemii o apokaliptycznym rozmiarze,

but after such a stressful episode, you need a break.

ale po tak stresującym wydarzeniu potrzebujesz przerwy.

Maybe you should take up that recent job offer to become a traveling salesman.

Może warto wziąć inną ofertę pracy i zostać komiwojażerem.