How turtle shells evolved... twice - Judy Cebra Thomas

Tłumaczenie: Agnieszka Fijałkowska Korekta: Rysia Wand

Meet Odontochelys semitestacea.

Poznajcie Odontochelys semitestacea.

This little creature spends its days splashing in Late Triassic swamps

To małe stworzenie z epoki triasu późnego chlapie się na mokradłach

with a host of other reptiles.

razem z innymi gadami.

Under the surface lies its best defense against attack:

Na brzuchu ma najlepszą ochronę przed atakami:

a hard shell on its belly.

to twarda skorupa.

Odontochelys is an early ancestor of the turtle.

Odontochelys jest wczesnym przodkiem żółwia.

Its half-shelled body illustrates an important point about the modern turtle:

Jego korpus, będący w połowie skorupą, mówi dużo o współczesnych żółwiach:

it actually has two shells that develop totally separately

w rzeczywistości mają dwie skorupy, które rozwijają się całkowicie osobno,

while the turtle is still an embryo.

podczas gdy żółw jest jeszcze zarodkiem.

Both are extensions of the animal’s skeleton,

Obydwie są przedłużeniem kręgosłupa,

and together they are made of almost 60 bones.

a razem składają się z prawie 60 kości.

Like other embryos,

Jak inne zarodki,

turtle embryos are made of undifferentiated cells

zarodki żółwi składają się z niezróżnicowanych komórek,

that become specific cell types,

które się wyspecjalizują

and then organs and tissues,

i staną organami i tkankami

through gene activity and communication between cells.

dzięki aktywności genów i komunikacji międzykomórkowej.

At first, turtle embryos look very similar to those of other reptiles,

Na początku zarodki żółwi przypominają inne gady,

birds, and mammals,

ptaki i ssaki,

except for a bulge of cells called the carapacial ridge.

ale różnią się komórkami krawędzi pancerza.

The ridge expands around the body between the neck and lower back,

Komórki rozrastają się wokół ciała między szyją a dołem grzbietu,

creating a disc shape.

tworząc kształt dysku.

It guides the formation of the upper part of the turtle’s shell,

To one pokierują rozwojem górnej części skorupy żółwia,

called the carapace, likely by attracting the cells that will become ribs.

czyli karapaksu,

przyciągając komórki, które staną się żebrami.

Instead of curving downwards to make a regular rib cage,

Zamiast zaokrąglać się w dół jak w zwykłej klatce piersiowej,

the ribs move outwards towards the carapacial ridge.

żebra kierują się do krawędzi pancerza.

They then secrete a signaling protein

Następnie wydzielają białko sygnałowe

that converts surrounding cells into bone-forming cells.

zmieniające pobliskie komórki w komórki kościotwórcze.

These fifty bones grow until they meet and connect with sutures.

Tych 50 kości rośnie aż do zetknięcia się i połączenia na szwach.

A ring of bone solidifies the carapace’s edges.

Pierścień kości umacnia krawędzie karapaksu.

The outer layer of skin cells produces the scales, known as scutes,

Zewnętrzna warstwa komórek tworzy tarczki

that cover the carapace.

pokrywające karapaks.

The development of the bottom half of the shell, the plastron,

Rozwojem plastronu, dolnej części skorupy,

is driven by neural crest cells,

kierują komórki grzebienia nerwowego,

which can produce a variety of different cell types including neurons,

wytwarzające wiele różnych rodzajów komórek, w tym neurony,

cartilage and bone.

chrząstki i kości.

A thick shield of these cells spreads across the belly,

Gęsta tarcza komórek rozrasta się na brzuchu,

coming together in regions that produce nine plate-like bones.

stykając się w miejscach, w których tworzy się dziewięć płaskich kości.

Eventually, these connect to the carapace by sutures.

Ostatecznie połączą się z karapaksem za pomocą szwów.

A turtle’s shell has obvious advantages for guarding against predators,

Skorupa żółwia ma oczywiste zalety, będąc ochroną przeciwko drapieżnikom,

but the rigid casing also presents some challenges.

ale wiąże się też z nią kilka wyzwań.

As the turtle grows,

W miarę jak żółw rośnie,

the sutures between the bones of the carapace and plastron spread.

struktury między kościami karapaksu i plastronu rozszerzają się.

Most mammals and reptiles rely on a flexible rib cage

Większość ssaków i gadów ma elastyczną klatkę piersiową,

that expands to allow them to breathe,

która rozszerza się podczas oddychania.

but turtles use abdominal muscles attached to the shell instead:

Żółwie używają do oddychania mięśni brzucha w skorupie.

one to breathe in, and one to breathe out.

Jednego do wdechu, innego do wydechu.

So how did the shell evolve?

Jak rozwijała się ich skorupa?

Though there are still gaps in the fossil record,

Choć w skamielinach nadal są braki,

the first step seems to have been a thickening of the ribs.

pierwszym krokiem zapewne było pogrubienie żeber.

The oldest known turtle ancestor,

Najstarszy przodek żółwia,

a creature called Eunotosaurus africanus,

stworzenie o nazwie Eunotosaurus,

lived 260 million years ago and looked almost nothing like a modern turtle,

żył 260 milionów lat temu i prawie w niczym nie przypominał żółwia,

but it had a set of broad, flat ribs

ale miał szerokie, płaskie żebra

that anchored the muscles of its powerful forearms.

na których trzymały się mięśnie silnych przedramion.

Eunotosaurus was likely a burrowing creature,

Eunotosaurus pewnie kopał sobie jamy,

digging homes for itself in what’s now southern Africa.

na obszarze dzisiejszej południowej Afryki.

Odontochelys semitestacea illustrates another, later step in turtle evolution,

Odontochelys semitestacea pokazuje inny, późniejszy etap ewolucji żółwia.

with thick ribs like Eunotosaurus plus a belly plate for protection.

Miał grube żebra jak Eunotosaurus I talerz na brzuchu dla ochrony.

Our first fossil evidence of the full shell characteristic of modern turtles

Pierwsza skamielina ukazująca pełną skorupę dzisiejszego żółwia

is about 210 million years old,

ma około 210 milionów lat.

and belongs to a species called Proganochelys quenstedti,

Należy do gatunku o nazwie Proganochelys,

whose ribs had fused.

którego żebra się zrosły.

Proganochelys could move between water and land.

Proganochelys krążył między lądem i wodą.

Unlike modern turtles, it couldn’t retract its head into its shell,

W przeciwieństwie do dzisiejszych żółwi nie mógł schować głowy do skorupy,

but had defensive spines on its neck.

ale miał na karku kolce do obrony.

Modern turtle shells are almost as diverse as the turtles themselves.

Dzisiejsze skorupy żółwi są tak zróżnicowane jak same żółwie.

Sea turtles have flatter, lighter shells for streamlined gliding through the water.

Skorupy żółwi morskich są płaskie i lekkie, żeby ułatwić pływanie.

Land-dwelling tortoises, meanwhile,

Tymczasem żółwie lądowe

have domed shells that can slip free of predators’ jaws

mają kopulaste skorupy, które wyślizgną się z zębów drapieżników

and help them turn right-side up if they fall on their backs.

oraz pomogą im stanąć na nogi w razie przewrotki.

Leatherback and softshell turtles

Żółwie skórzaste i żółwiaki

have shells without the ring of bone around the edge of the carapace

nie mają dysku na krawędzi karapaksu

or the tough scutes covering it,

ani tarczek na skorupie,

making it easier for them to squeeze into tight spaces.

dzięki czemu łatwiej się im wcisnąć w wąskie przestrzenie.