What few people know about the program that "saved" America - Meg Jacobs

516,219 views ・ 2021-06-17

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Paulina Kaniewska
00:06
In 1932, the Great Depression entered its third winter.
0
6663
3791
Zimą 1932 roku Wielki Kryzys trwał już trzeci rok.
00:10
One in four Americans was unemployed,
1
10454
2209
Jeden na czterech Amerykanów nie miał pracy,
00:12
marking the highest unemployment rate in the country’s history.
2
12663
3000
co oznaczało najwyższą stopę bezrobocia w historii kraju.
00:15
Tens of thousands had lost their homes and life savings,
3
15788
3083
Dziesiątki tysięcy osób straciło domy i oszczędności życia,
00:19
and there was very little confidence that Republican President Herbert Hoover
4
19038
3708
a do tego prawie nikt nie wierzył, że republikański prezydent Herbert Hoover
00:22
could turn things around.
5
22746
1458
może poprawić sytuację.
00:24
So when the election came, voters flocked to his Democratic competitor.
6
24288
3583
Kiedy nadeszły wybory, zwyciężył w nich jego demokratyczny rywal.
00:28
Franklin D. Roosevelt promised a New Deal for Americans—
7
28371
3333
Franklin Delano Roosevelt obiecał Amerykanom Nowy Ład,
00:32
a comprehensive set of legislation to support struggling citizens
8
32037
3917
obszerny zestaw reform, które miały wesprzeć obywateli w tarapatach
00:35
and put the country back to work.
9
35954
2250
oraz postawić kraj na nogi.
00:38
The massive federal intervention Roosevelt proposed was a radical challenge
10
38204
4042
Głęboka interwencja państwa zaproponowana przez Roosevelta stanowiła wyzwanie
00:42
to the individualist ideals that governed many Americans’ lives.
11
42246
3750
dla ideałów indywidualizmu, które rządziły życiem wielu Amerykanów.
00:46
But due to the extreme circumstances,
12
46371
2208
Jednak dzięki wyjątkowym okolicznościom
00:48
he began his presidency with public and political support.
13
48579
3542
Roosevelt rozpoczął prezydenturę z poparciem społecznym i politycznym.
00:52
With the help of his advisers, Roosevelt’s first hundred days in office
14
52537
3542
Dzięki wsparciu doradców pierwsze sto dni po objęciu urzędu przez Roosevelta
00:56
were perhaps the most eventful of any US president.
15
56079
3000
okazało się chyba najbardziej pamiętnym okresem rządów w historii USA.
00:59
In just over three months, he pushed over 15 bills through Congress
16
59621
3958
W niewiele ponad 3 miesiące przez Kongres przeszło ponad 15 ustaw
01:03
and created an “alphabet soup” of government agencies
17
63579
3375
i powstała „zupa literkowa” agencji rządowych
01:06
to help farmers, workers, and businesses.
18
66954
2875
mających wspierać rolników, robotników i przedsiębiorców.
01:10
The New Deal’s first priority was stabilizing the banks.
19
70204
2959
Pierwszym priorytetem Nowego Ładu było ustabilizowanie banków.
01:13
Over the previous three years, many Americans had withdrawn their savings
20
73496
4000
W ciągu poprzednich trzech lat wielu Amerykanów wypłacało oszczędności
01:17
out of fear the bank would lose their money in bad investments.
21
77496
3375
w obawie, że bank straci ich pieniądze w wyniku złych inwestycji.
01:20
So to regain the public's confidence,
22
80871
2167
Żeby odzyskać społeczne zaufanie,
01:23
FDR increased federal oversight of commercial banks,
23
83038
3125
Roosevelt zwiększył nadzór federalny nad bankami komercyjnymi
01:26
and created bank insurance to guarantee that any deposited funds
24
86204
4125
i wprowadził ubezpieczenie depozytów bankowych gwarantujące,
że wpłacone środki zawsze będą dostępne.
01:30
would always be available.
25
90329
1584
01:31
Next, he established the Federal Emergency Relief Administration.
26
91913
4041
Następnie utworzył FERA, federalną agencję zarządzania kryzysowego.
01:36
FERA cataloged each state’s need for relief
27
96496
2875
FERA tworzyła listy potrzeb dla poszczególnych stanów
01:39
and provided funds to help citizens afford groceries, rent, clothing, coal,
28
99579
5500
oraz zapewniała obywatelom środki
na artykuły spożywcze, czynsz, ubrania, węgiel i inne najpotrzebniejsze rzeczy.
01:45
and other necessities.
29
105079
1292
01:46
Meanwhile, the Agricultural Adjustment Administration subsidized farmers
30
106913
4541
Tymczasem AAA, program korekty rolnej, dotował rolników
01:51
and educated them in improving planting techniques.
31
111454
2875
i uczył ich lepszych technik upraw.
01:54
These policies fed and housed thousands,
32
114913
2416
Programy te zapewniły wikt i dom tysiącom obywateli,
01:57
but they didn’t significantly address the New Deal’s biggest promise:
33
117329
3292
ale nie spełniły największej obietnicy Nowego Ładu,
02:00
reducing unemployment.
34
120621
1833
obietnicy zmniejszenia bezrobocia.
02:02
So the Civilian Conservation Corps was established to employ
35
122454
3125
Powołano więc CCC, Cywilny Korpus Ochrony Przyrody,
02:05
over 250,000 young men for projects
36
125579
2667
by dać pracę ponad 250 tysiącom młodych mężczyzn
przy projektach takich jak sadzenie drzew, nawadnianie pól i zapobieganie pożarom.
02:08
like tree planting, irrigation, and fire prevention.
37
128246
3042
02:11
The CCC offered onsite work camps
38
131621
2250
W ramach CCC stworzono stacjonarne obozy pracy
02:13
that provided food, shelter, and education to those employed;
39
133871
3875
z wyżywieniem, zamieszkaniem oraz szkoleniami dla zatrudnionych,
02:17
mostly young, single men with families in need of relief.
40
137871
3208
zwykle młodych, nieżonatych mężczyzn z rodzinami potrzebie.
02:21
Subsequent programs like the Works Progress Administration
41
141829
2875
Dzięki WPA, agencji do walki z bezrobociem,
02:24
and the Tennessee Valley Authority
42
144704
1792
oraz TVA, Zarządowi Doliny Tennessee,
02:26
added projects building roads, bridges, and hydroelectric dams.
43
146496
4208
powstały projekty budowy dróg, mostów i zapór hydroelektrycznych.
02:31
The WPA also funded art, writing, and theater programs.
44
151163
3958
WPA finansowała też programy artystyczne, teatralne oraz nauki pisania.
02:35
These initiatives cut civilian unemployment in half.
45
155538
2791
Te inicjatywy obniżyły bezrobocie o połowę.
02:38
And they did so alongside labor acts that abolished child labor,
46
158329
4209
Równolegle pojawiły się nowe przepisy prawa pracy, które zniosły pracę dzieci,
02:42
granted unions the right to collective bargaining,
47
162704
2459
związkom zawodowym pozwoliły negocjować z pracodawcami
02:45
and set the first national minimum wage.
48
165163
2250
oraz wprowadziły w USA płacę minimalną.
02:47
Benefits were also created to help those unable to work.
49
167621
3250
Powstały również zasiłki dla osób niezdolnych do pracy.
02:50
The Social Security Act established an old-age pension system
50
170871
3458
Ustawa o zabezpieczeniu społecznym ustanowiła system emerytalny,
02:54
in addition to unemployment insurance, disability benefits,
51
174329
3125
a także ubezpieczenie na wypadek bezrobocia, rentę inwalidzką
02:57
and welfare assistance.
52
177454
1334
i pomoc społeczną.
02:59
But despite these sweeping policies,
53
179079
1875
Mimo tak szeroko zakrojonych działań
03:00
the New Deal helped some groups more than others.
54
180954
2500
Nowy Ład pomógł pewnym grupom bardziej niż innym.
03:03
Black Americans were hit hardest by the economic downturn,
55
183454
3000
Kryzys gospodarczy najbardziej dotknął czarnoskórych Amerykanów,
03:06
and the New Deal’s impact on Black communities varied widely.
56
186454
3125
a wpływ Nowego Ładu na czarne społeczności był mocno zróżnicowany.
03:10
In northern cities like Chicago,
57
190079
1875
W miastach na północy, takich jak Chicago,
03:11
Black citizens received a large share of jobs, vocational training, and education,
58
191954
4709
wielu czarnoskórych obywateli zyskało dostęp
do pracy, szkoleń zawodowych i edukacji.
03:16
with New Deal programs teaching more than one million Black Americans to read.
59
196663
3791
Dzięki programom Nowego Ładu ponad milion z nich nauczyło się czytać.
03:20
Northern Black communities also received an influx of public housing,
60
200829
3542
Czarne społeczności na Północy dostały też dostęp do mieszkań komunalnych,
03:24
though it was heavily segregated.
61
204579
1625
choć podlegał on mocnej segregacji.
03:26
In the South, results were less positive.
62
206329
2542
Na południu USA skutki reform nie były tak pozytywne.
03:29
Roosevelt relied heavily on the support of Southern Democrats,
63
209204
3334
Roosevelt polegał w dużej mierze na wsparciu demokratów z Południa,
03:32
who welcomed economic development but fought to preserve white supremacy.
64
212538
3833
którzy pragnąc rozwoju gospodarczego, walczyli o zachowanie białej supremacji.
03:37
They ensured that new labor laws
65
217079
1584
Zadbali, żeby nowe prawo pracy
03:38
excluded domestic servants and agricultural workers,
66
218663
3000
nie objęło służby domowej i robotników rolnych,
03:41
occupations held by many Black Americans.
67
221663
2916
zawodów wykonywanych przez wielu czarnoskórych Amerykanów.
03:44
These politicians and many others also undermined Eleanor Roosevelt’s attempts
68
224579
4542
Jak wielu innych także ci politycy podważali wysiłki Eleanor Roosevelt,
03:49
to push her husband toward supporting a federal anti-lynching law.
69
229121
3542
która chciała nakłonić męża do poparcia federalnego prawa zakazującego linczu.
03:53
As a result, the New Deal has often been called a “raw deal” for Black communities.
70
233038
4625
W rezultacie Nowy Ład często nazywa się „nową krzywdą” czarnych społeczności.
03:57
And many modern inequities in housing, employment, and financial stability
71
237996
4500
Obecne nierówności w mieszkalnictwie, zatrudnieniu i stabilności finansowej
04:02
are partially due to New Deal programs prioritizing white Americans.
72
242496
4458
są częściowo efektem programów Nowego Ładu,
który priorytetowo traktował białych obywateli.
04:07
In these ways and more, the New Deal didn’t fully live up to its promises.
73
247413
3833
Między innymi w ten sposób Nowy Ład zawiódł oczekiwania.
04:11
Despite employing over 8 million Americans,
74
251579
2334
Chociaż ponad 8 milionów Amerykanów dostało pracę,
04:13
unemployment never went lower than 14%.
75
253996
2542
bezrobocie nigdy nie spadło poniżej 14 procent.
04:16
And the US economy wouldn’t fully recover until the country’s mobilization
76
256746
3708
Gospodarka USA nie odzyskała sił w pełni
aż do przystąpienia kraju do II wojny światowej.
04:20
for World War II.
77
260454
1167
04:21
But this bold campaign of progressive policies
78
261788
2708
Jednak kampania odważnych reform
04:24
did empower unions to start their own revolution.
79
264496
2750
umożliwiła związkom zawodowym wszczęcie własnej rewolucji.
04:27
In the coming decades, northern liberals, Black Americans,
80
267621
3625
W kolejnych dekadach liberałowie z północy kraju, czarni Amerykanie
04:31
and other working minorities,
81
271246
1625
i inne mniejszości
04:32
united to fight discriminatory hiring.
82
272871
2250
razem zwalczali dyskryminację w zatrudnianiu.
04:35
In the process, they reshaped the Democratic Party;
83
275329
3042
Przy okazji działacze ci zmienili kształt Partii Demokratycznej,
04:38
challenging its racist leadership,
84
278371
1958
kwestionując jej rasistowskie przywództwo
04:40
and laying the groundwork for an emerging civil rights coalition.
85
280329
3334
i kładąc podwaliny pod powstającą koalicję praw obywatelskich.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7