How your muscular system works - Emma Bryce

2,688,857 views ・ 2017-10-26

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agata Kochelak Korekta: Krystian Aparta
00:06
Each time you take a step,
0
6808
1749
Każdy nasz krok wiąże się z pracą 200 mięśni, które podnoszą stopę,
00:08
200 muscles work in unison to lift your foot,
1
8557
3662
00:12
propel it forward,
2
12219
1699
wprawiają ją w ruch
00:13
and set it down.
3
13918
1775
i stawiają na ziemi.
00:15
It's just one of the many thousands of tasks performed by the muscular system.
4
15693
5010
To tylko jedno z tysięcy zadań układu mięśniowego.
00:20
This network of over 650 muscles covers the body
5
20703
3847
Ciało zawiera ponad 650 połączonych mięśni,
00:24
and is the reason we can blink,
6
24550
1850
dzięki którym mrugamy,
00:26
smile,
7
26400
1250
uśmiechamy się,
00:27
run,
8
27650
1360
biegamy,
00:29
jump,
9
29010
1440
skaczemy
00:30
and stand upright.
10
30450
1459
czy też stoimy prosto.
00:31
It's even responsible for the heart's dependable thump.
11
31909
3832
To dzięki nim bije serce.
00:35
First, what exactly is the muscular system?
12
35741
3979
Ale co tak naprawdę tworzy układ mięśniowy?
00:39
It's made up of three main muscle types:
13
39720
2498
Składa się on z trzech rodzajów mięśni:
00:42
skeletal muscle, which attaches via tendons to our bones,
14
42218
4252
mięśni poprzecznie prążkowanych, przyczepionych ścięgnami do kości,
00:46
cardiac muscle, which is only found in the heart,
15
46470
3790
tkanki poprzecznie prążkowanej serca
00:50
and smooth muscle, which lines the blood vessels and certain organs,
16
50260
4302
oraz mięśni gładkich, wyściełających naczynia krwionośne i narządy,
00:54
like the intestine and uterus.
17
54562
2948
takie jak jelito czy macica.
00:57
All three types are made up of muscle cells,
18
57510
2432
Wszystkie trzy rodzaje zbudowane są ze zwiniętych w pęczki
00:59
also known as fibers, bundled tightly together.
19
59942
3830
komórek mięśniowych zwanych włóknami,
01:03
These bundles receive signals from the nervous system
20
63772
2589
które odbierają sygnały od układu nerwowego,
01:06
that contract the fibers, which in turn generates force and motion.
21
66361
5359
które wywołują skurcz włókien, siłę i w końcu ruch.
01:11
This produces almost all the movements we make.
22
71720
2662
Tak powstaje prawie każdy ruch w ciele.
01:14
Some of the only parts of the body
23
74382
1760
Jedyne części ciała, których ruch nie jest kierowany przez układ mięśniowy
01:16
whose motions aren't governed by the muscular system
24
76142
2692
01:18
are sperm cells,
25
78834
2158
to plemniki,
01:20
the hair-like cilia in our airways,
26
80992
2352
rzęski w drogach oddechowych,
01:23
and certain white blood cells.
27
83344
2147
oraz niektóre białe krwinki.
01:25
Muscle contraction can be split into three main types.
28
85491
3553
Skurcze mięśni można podzielić na trzy główne kategorie.
01:29
The first two, shortening muscle fibers and lengthening them,
29
89044
3508
Dwie pierwsze związane są z kurczeniem i wydłużaniem włókien,
01:32
generate opposing forces.
30
92552
2437
co tworzy przeciwstawne siły.
01:34
So the biceps will shorten while the triceps will lengthen or relax,
31
94989
3985
Gdy biceps się kurczy, triceps rozciąga się lub rozluźnia,
01:38
pulling up the arm and making it bend at the elbow.
32
98974
3807
podnosząc rękę i zginając ją w łokciu.
01:42
This allows us to, say, pick up a book,
33
102781
2568
Dzięki temu możemy podnieść książkę
01:45
or if the muscle relationship is reversed, put it down.
34
105349
4100
lub, przy odwrotnej pracy mięśni, odłożyć ją na miejsce.
01:49
This complementary partnership exists throughout the muscular system.
35
109449
4265
Takie współdziałanie mięśni obejmuje cały układ mięśniowy.
01:53
The third type of contraction creates a stabilizing force.
36
113714
4231
Trzeci rodzaj skurczu mięśni odpowiada za stabilizację.
01:57
In these cases, the muscle fibers don't change in length,
37
117945
3580
Oznacza to, że włókna mięśniowe nie zmieniają swojej długości,
02:01
but instead keep the muscles rigid.
38
121525
2640
lecz stabilnie utrzymują mięśnie bez ruchu.
02:04
This allows us to grip a mug of coffee or lean against a wall.
39
124165
4109
Dzięki temu możemy utrzymać kubek z kawą lub stać oparci o ścianę.
02:08
It also maintains our posture by holding us upright.
40
128274
5112
Ten skurcz mięśni odpowiada również za postawę wyprostowaną.
02:13
Skeletal muscles form the bulk of the muscular system,
41
133386
3140
Mięśnie poprzecznie prążkowane tworzą większość układu mięśniowego
02:16
make up about 30-40% of the body's weight,
42
136526
3179
i stanowią około 30-40% całkowitej masy ciała.
02:19
and generate most of its motion.
43
139705
2581
Generują większość wykonywanych przez nas ruchów.
02:22
Some muscles are familiar to us, like the pectorals and the biceps.
44
142286
3956
Nazwy niektórych mięśni brzmią znajomo - "mięsień piersiowy" czy "biceps" -
02:26
Others may be less so, like the buccinator,
45
146242
3120
inne już nie, jak mięsień policzkowy,
02:29
a muscle that attaches your cheek to your teeth,
46
149362
3131
który przyciska policzki do zębów,
02:32
or the body's tiniest skeletal muscle,
47
152493
2039
czy najmniejszy z mięśni szkieletowych,
02:34
a one-millimeter-long tissue fragment called the stapedius
48
154532
3611
jednomilimetrowy mięsień strzemiączkowy
02:38
that's nestled deep inside the ear.
49
158143
2982
znajdujący się w uchu środkowym.
02:41
Wherever they occur, skeletal muscles are connected to the somatic nervous system,
50
161125
4608
Mięśnie szkieletowe połączone są z somatycznym układem nerwowym,
02:45
which gives us almost complete control over their movements.
51
165733
3771
który daje nam kontrolę nad ich pracą.
02:49
This muscle group also contains two types of muscle fibers
52
169504
3329
Mięśnie szkieletowe zawierają dwa rodzaje włókien,
02:52
to refine our motions even further, slow-twitch and fast-twitch.
53
172833
5931
umożliwiające precyzyjną kontrolę ruchu: włókna wolno- i szybkokurczliwe.
02:58
Fast-twitch fibers react instantly when triggered
54
178764
3019
Włókna szybkokurczliwe od razu reagują na bodziec,
03:01
but quickly use up their energy and tire out.
55
181783
3022
lecz szybko tracą energię i ulegają zmęczeniu.
03:04
Slow-twitch fibers, on the other hand, are endurance cells.
56
184805
3151
Z kolei wolnokurczliwe są wytrzymałościowe.
03:07
They react and use energy slowly so they can work for longer periods.
57
187956
4359
Reagują wolniej i wolniej zużywają energię, więc pracują długotrwale.
03:12
A sprinter will accumulate more fast-twitch muscles in her legs
58
192315
3271
W nogach sprintera więcej będzie włókien szybkokurczliwych,
03:15
through continuous practice,
59
195586
1669
powstałych wskutek treningów
03:17
enabling her to quickly, if briefly, pick up the pace,
60
197255
4170
i pozwalających na szybsze nabranie prędkości.
03:21
whereas back muscles contain more slow-twitch muscles
61
201425
2731
Z kolei w plecach więcej jest włókien wolnokurczliwych,
03:24
to maintain your posture all day.
62
204156
3529
które cały dzień utrzymują naszą postawę.
03:27
Unlike the skeletal muscles, the body's cardiac and smooth muscles
63
207685
3431
Inaczej niż szkieletowe, tkanka serca i mięśnie gładkie
03:31
are managed by the autonomic nervous system
64
211116
2489
sterowane są przez autonomiczny układ nerwowy,
03:33
beyond our direct control.
65
213605
2011
nad którym nie mamy bezpośredniej kontroli.
03:35
That makes your heart thump roughly 3 billion times
66
215616
3070
To on sprawia, że serce bije około 3 miliardy razy
03:38
over the course of your life,
67
218686
1741
w ciągu całego życia,
03:40
which supplies the body with blood and oxygen.
68
220427
2920
doprowadzając krew i tlen do organizmu.
03:43
Autonomic control also contracts and relaxes smooth muscle
69
223347
3319
Układ autonomiczny wywołuje również
03:46
in a rhythmic cycle.
70
226666
1883
regularny skurcz i rozkurcz mięśni gładkich.
03:48
That pumps blood through the smooth internal walls of blood vessels,
71
228549
3557
Pompują one tak krew przez ściany naczyń krwionośnych,
03:52
enables the intestine to constrict and push food through the digestive system,
72
232106
4261
umożliwiają pracę jelit i przejście pokarmu przez układ pokarmowy.
03:56
and allows the uterus to contract when a person is giving birth.
73
236367
5341
Układ autonomiczny wywołuje też skurcz macicy podczas porodu.
04:01
As muscles work, they also use energy and produce an important byproduct, heat.
74
241708
5120
Mięśnie pracując zużywają energię i wytwarzają produkt uboczny - ciepło.
04:06
In fact, muscle provides about 85% of your warmth,
75
246828
4068
To właśnie mięśnie odpowiedzialne są za około 85% ciepłoty ciała,
04:10
which the heart and blood vessels then spread evenly across the body
76
250896
3720
a serce i naczynia krwionośne rozprowadzają tę energię cieplną
04:14
via the blood.
77
254616
1312
za pomocą krwi.
04:15
Without that, we couldn't maintain the temperature necessary
78
255928
2827
Bez nich nie moglibyśmy utrzymać temperatury
04:18
for our survival.
79
258755
1740
potrzebnej do życia.
04:20
The muscular system may be largely invisible to us,
80
260495
3175
Układ mięśniowy, chociaż prawie niewidoczny,
04:23
but it leaves its mark on almost everything we do,
81
263670
2949
wpływa na prawie wszystko, co robimy,
04:26
whether it's the blink of an eye or a race to the finish line.
82
266619
3458
czy jest to mrugnięcie oka, czy też wyścig do mety.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7