Buffalo buffalo buffalo: One-word sentences and how they work - Emma Bryce

904,585 views ・ 2015-08-17

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand
00:06
You may think you know the words that sit plainly in black on your page,
0
6606
6520
Może wam się wydawać, że znacie słowa napisane czarno na białym na kartce,
ale nie dajcie się zwieść.
00:13
but don't be fooled.
1
13126
1702
00:14
Some words are capable of taking on different guises,
2
14828
4147
Niektóre z nich mogą występować jako różne części mowy,
00:18
masquerading as nouns, verbs and adjectives
3
18975
3761
przybierając formę rzeczowników, czasowników i przymiotników,
00:22
that alter their meanings entirely.
4
22736
2889
co całkowicie zmienia ich znaczenie.
00:25
This seeming superpower is called lexical ambiguity.
5
25625
4014
Ta supersiła to wieloznaczność leksykalna.
00:29
It can turn words and sentences into mazes that mess with our minds.
6
29639
5241
Może przekształcać słowa i zdania w trudny do zrozumienia labirynt.
00:34
For example, consider the following:
7
34880
3150
Spójrzcie na to zdanie.
00:38
Buffalo buffalo Buffalo buffalo buffalo buffalo Buffalo buffalo.
8
38030
5780
"Buffalo buffalo Buffalo buffalo buffalo buffalo Buffalo buffalo".
00:43
That may sound like nonsense,
9
43810
2240
Brzmi jak nonsens,
ale w rzeczywistości to zdanie jest gramatycznie poprawne.
00:46
but it's actually a grammatically correct sentence.
10
46050
3541
00:49
How? Well, Buffalo is proper noun, a noun, and a verb.
11
49591
5874
Jak to możliwe?
Buffalo może być i nazwą własną, i nazwą pospolitą, i czasownikiem.
00:55
It refers to an animal also known as a bison,
12
55465
3184
Może oznaczać bizona,
00:58
an American city,
13
58649
1375
amerykańskie miasto
01:00
and it can also mean to bully.
14
60024
3694
i czasownik "zastraszać".
01:03
These different interpretations create a sequence of words
15
63718
3054
Wieloznaczna interpretacja powoduje, że powstają ciągi słów.
01:06
that is grammatically correct as it stands,
16
66772
3471
Choć są gramatycznie poprawne,
01:10
though it helps to add in a few implied phrases
17
70243
2654
to potrzeba wyjaśnień
01:12
and punctuation marks to reveal what's really going on.
18
72897
4346
i znaków interpunkcyjnych, by zrozumieć, o co w zdaniu chodzi.
Buffalo buffalo to bizony z miasta Buffalo
01:17
Buffalo buffalo are bison from the city of Buffalo,
19
77243
3021
i w tym zdaniu występują trzy grupy bizonów z miasta Buffalo.
01:20
and this sentence has three groups of them.
20
80264
2564
01:22
Group A, which is bullied by Group B, bullies Group C.
21
82828
5003
Grupa A, która jest zastraszana przez Grupę B, sama zastrasza Grupę C.
01:27
In other words, bison from Buffalo that other bison from Buffalo bully
22
87831
3574
Innymi słowy, bizon z Buffalo, którego zastrasza inny bizon z Buffalo,
01:31
also bully bison from Buffalo.
23
91405
2823
sam zastrasza bizona z Buffalo.
01:34
If you let each buffalo perform its role, the meaning becomes apparent.
24
94228
4729
Jeśli pozwolimy każdemu ze słów odegrać swoją rolę, zdanie stanie się jasne.
01:38
What if the bunch of bullying buffalo decides to cross the ocean?
25
98957
3805
A jeśli zgraja zastraszających bizonów zdecyduje się przepłynąć ocean?
01:42
Not just on any ship,
26
102762
1650
Nie na jakimś tam statku,
01:44
but a ship-shipping ship shipping shipping-ships?
27
104412
3176
ale na "ship-shipping ship shipping shipping-ships"?
01:47
That sentence sounds just as outrageous, but there's logic to the babble.
28
107588
4526
To zdanie brzmi jak bełkot, ale jest w tym sens.
01:52
Ship can mean a vessel and to transport.
29
112114
4208
"Ship" oznacza, i statek, i "przewozić".
01:56
When we sub in those meanings, a clearer picture emerges.
30
116322
3529
Gdy poznamy znaczenia słów, wyłoni nam się jaśniejszy obraz.
01:59
Here we have a huge ship-carrying vessel
31
119851
2317
Mamy przeznaczony do transportu statków ogromny statek,
02:02
transporting ships that themselves are designed to carry goods across the sea.
32
122168
5691
przewożący inne statki, które same powstały, by przewozić dobra drogą morską.
02:07
A ship-shipping ship, shipping shipping-ships.
33
127859
2953
"A ship-shipping ship, shipping shipping-ships".
02:10
How about some entertainment on board this unusual vessel
34
130812
3814
Co z rozrywką na tym niezwykłym statku,
02:14
to offset the scuffling buffalo?
35
134626
2537
która uspokoiłaby rozjuszone bizony?
Rozważcie "can-can".
02:17
Consider the can-can.
36
137163
2130
02:19
Can-can can-can can can can can can-can.
37
139293
4843
"Can-can Can-can can can can can Can-can".
Słowo "can" pełni tu kilka ról.
02:24
Here, the word can comes in many guises.
38
144136
2991
02:27
There's can-can, the flamboyant dance,
39
147127
2252
Jest "can-can", czyli taniec kankan,
02:29
can, that means able to,
40
149379
2274
"can" - czasownik "móc"
02:31
and can, figuratively meaning to outperform.
41
151653
4241
i "can" - czasownik "przewyższać", "być lepszym".
02:35
By sticking in a comma and including the implied meanings,
42
155894
3349
Po dodaniu przecinka i uwzględnieniu różnych znaczeń tego słowa
02:39
this sentence becomes clearer.
43
159243
2397
zdanie staje się bardziej zrozumiałe.
02:41
Can-can dances that can-can dances are able to outperform,
44
161640
4573
Wykonanie kankana, od którego lepsze jest inne wykonanie kankana,
samo przewyższa jeszcze inne wykonanie kankana.
02:46
can also outperform other can-can dances.
45
166213
3493
02:49
You wouldn't necessarily use any of these sentences in a conversation.
46
169706
4207
Żadnego z tych zdań nie użylibyście w zwykłej rozmowie.
02:53
They're just too ridiculous.
47
173913
1776
Są po prostu zbyt absurdalne.
02:55
Yet they serve as an extreme example
48
175689
1860
Mimo to pokazują,
02:57
on just how tangled everyday language can be.
49
177549
3978
jak poplątany może być codzienny język.
03:01
Lexical ambiguities sail into our speech and writing all the time,
50
181527
4638
Leksykalna wieloznaczność cały czas pojawia się, to w mowie, to w piśmie,
03:06
spreading confusion and misunderstanding wherever they can-can.
51
186165
5188
powodując gdzie się da zamieszanie i nieporozumienie.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7