The world’s most painful insect sting - Justin Schmidt

Tłumaczenie: Wiktoria Piłat Korekta: Rysia Wand

Welcome to It Hurts!

Witajcie w “To boli”!

One of these creatures is thought to possess

Jeden z tych insektów uchodzi za mistrza

the world’s most painful insect sting.

najboleśniejszego ukąszenia.

If you were to guess, would it be:

Spróbuj zgadnąć, czy to

the ant that forages in rainforest canopies?

mrówka poszukująca pożywienia w górnych warstwach lasu deszczowego?

The bee that protects a hive of delectable honey?

Pszczoła chroniąca ul pysznego miodu?

Or the wasp that paralyzes tarantulas?

Czy osa, która potrafi sparaliżować tarantulę?

Let’s find out!

Sprawdźmy!

Ant, bee, and wasp venoms contain a variable cocktail of compounds

Jad mrówki, pszczoły i osy zawiera mieszaninę związków chemicznych,

designed to incite unsavory sensations and even compromise bodily functions.

stworzonych, by wywoływać nieprzyjemne odczucia,

a nawet zagrażać funkcjom życiowym.

Entomologist Justin O. Schmidt’s sting pain index

Skala bólu Justina O. Schmidta

describes and ranks the pain of around 100 kinds of insect stings.

opisuje i ocenia ból około stu ukąszeń owadów.

One of our three competitors claims the nastiest one.

Jedna z naszych trzech kandydatek zadaje ten najgorszy.

First, let’s consider the Western honeybee’s sting,

Najpierw spójrzmy na użądlenie pszczoły.

Schmidt says it’s like “a flaming match head has landed on your arm

Schmidt porównał go do “spażenia ręki zapaloną zapałką,

and is quenched first with lye and then sulfuric acid.”

co następnie chłodzimy ługiem, a potem kwasem siarkowym”.

This discomfort is accomplished with venom

Dyskomfort jest wynikiem jadu

that’s packed with a pain-causing peptide called “melittin”

pełnego powodujących ból peptyd zwanych “melityną”

and flesh-softening enzymes that disperse the venom.

i zmiękczających ciało enzymów, które rozprowadzają jad.

These enzymes may also cause allergic reactions

Te enzymy mogą równocześnie powodować reakcje alergiczne,

and even lead to fluid buildup in the lungs.

a nawet prowadzić do akumulacji płynu w płucach.

Because worker honeybees have barbed stingers that burrow into certain victims,

Ponieważ żądło pszczół-robotnic zatapia się w ofierze,

they usually can't sting without leaving part of their bodies behind,

zwykle wyciąga ich wnętrzności,

which ultimately kills them.

co ostatecznie doprowadza je do śmierci.

Since only the queen bee has the ability to reproduce,

Ponieważ tylko królowa pszczół umie się rozmnażać,

a worker bee’s self-sacrifice helps ensure that the colony— and their genes—

poświęcenie robotnic zapewnia kolonii i jej genom przetrwanie.

will prevail.

But before they go,

Jednak zanim umrą,

they release an alarm pheromone that activates a mass attack

wydzielają alarmujący feromon, który prowokuje do zmasowanego ataku

and often targets some of the most vulnerable sites on their victim’s body.

i często celuje w najwrażliwsze części ciała ofiary.

The tarantula hawk wasp sting is, as Schmidt says,

Ukąszenie nastecznika tarantulowatego zostało opisane przez Schmidta tak:

“blinding, fierce, shockingly electric ... A bolt out of the heavens.

“oślepiający, wściekły, elektryzujący - grom z jasnego nieba.

Lie down and scream.”

Leżysz i krzyczysz”.

The sensation might last just 5 agonizing minutes for humans,

U ludzi może trwać przez 5 strasznych minut,

but it leaves tarantulas— the wasp’s preferred target— permanently paralyzed.

ale ulubiony cel tej osy - tarantulę - paraliżuje na stałe.

After the wasp stings a tarantula, aiming for a crucial bundle of nerves,

Po użądleniu celowanym w kluczową wiązkę nerwów tarantuli

it lays an egg on the immobilized spider.

osa składa jaja w bezsilnym pająku.

Once hatched, the wasp’s larva spends its formative days

Po wykluciu larwy osy spędzą dorastają

in the bountiful environment of the tarantula’s body—

w zasobnym środowisku ciała tarantuli,

devouring it alive.

pożerając ją żywcem.

Aside from paralyzing the tarantula,

Poza paraliżem tarantuli

the wasp’s sting doesn’t seem to do further harm.

użądlenie osy wydaje się nie przynosić żadnych negatywnych skutków.

This functions to preserve the spider as fresh meat for the wasp’s offspring.

Dzieje się tak, żeby pająk był świeży dla potomstwa osy.

The rainforest-dwelling bullet ant’s sting yields

Jad mrówki pociskowej zamieszkującej las deszczowy powoduje

“pure, intense, brilliant pain.

“czysty, intensywny, wspaniały ból,

Like walking over a flaming bed of charcoal

porównywalny do chodzenia po rozżarzonych węglach

with a 3-inch nail embedded in your heel,” according to Schmidt.

z 8-centymetrowym gwoździem wbitym w piętę“- według Schmidta.

And this torture often lasts more than 12 hours.

Co więcej, ta tortura często trwa ponad 12 godzin.

A neurotoxic peptide called poneratoxin

Neurotoksyczny peptyd zwany poneratoksyną

that our bodies struggle to degrade is what makes the pain last so long.

trudno się rozkłada, przez co ból trwa tak długo.

In addition to agony, poneratoxin can induce trembling, cold sweats,

Oprócz męki poneratoksyna może wywołać dreszcze, zimny pot, mdłości

nausea, vomiting, and even an abnormal heartbeat.

wymioty, a także nieregularne bicie serca.

The bullet ant is, in fact, crowned with the most painful insect sting.

Mrówka pociskowa została okrzyknięta królową najboleśniejszego ukąszenia.

It's thought that they may have evolved such an excruciating defense

Uważa się, że wytworzyły tak bolesny system obronny,

because they forage in rainforest canopies loaded with predators

bo ich rodzime lasy deszczowe, pełne są drapieżników

looking for proteinaceous snacks.

łasych na proteinowe przekąski.

They can’t simply jump or fly away,

Nie mogą odskoczyć ani odlecieć,

so perhaps they’re better off with this reliable, rather off-putting weapon.

więc lepiej służy im taka niezawodna, odstraszająca broń.

The tarantula hawk wasp’s formidable sting

Ukąszenie nastecznika tarantulowatego

clocks in as the second most painful on the scale.

zdobyło drugie miejsce w kategorii zadawanego cierpienia.

And it’s likely the reason this wasp has no known predators.

Pewnie dlatego osa nie ma wrogów.

Honeybee stings are in the middle of the pain scale.

Ból po użądleniu pszczoły jest gdzieś w środku skali.

But when many sting simultaneously,

Jednak gdy żądlą jednocześnie,

what might’ve felt manageable at first becomes all the more dangerous.

dyskomfort, ze znośnego, przechodzi w szczególnie niebezpieczny.

In fact, insect stings helped enable the evolution of complex colonies

Taka obrona umożliwiła ewolucję złożonych kolonii,

that would otherwise represent an easy feast to predators.

które w innym wypadku stałyby się łatwym łupem drapieżników.

Some stinging insects are, of course, more aggressive than others,

Niektóre żądlące insekty są oczywiście bardziej agresywne niż inne,

but most of the time, they only sting us when we provoke them.

jednak zwykle atakują tylko po prowokacji.

The truth hurts.

Prawda boli.