The myth of Jason, Medea, and the Golden Fleece - Iseult Gillespie

1,355,208 views ・ 2020-07-21

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marta Grochowalska Korekta: Rysia Wand
00:06
In the center of Colchis in an enchanted garden,
0
6830
3230
W sercu Kolchidy w zaczarowanym gaju
00:10
the hide of a mystical flying ram hung from the tallest oak,
1
10060
4990
wisiało na najwyższym dębie runo legendarnego latającego barana,
00:15
guarded by a dragon who never slept.
2
15050
3240
strzeżone przez smoka, który nigdy nie śpi.
00:18
Jason would have to tread carefully to pry it from King Aeetes’ clutches
3
18290
4956
Jazon musiał wyrwać je ze szponów króla Ajetesa,
00:23
and win back his promised throne.
4
23246
2730
by odzyskać obiecany mu tron.
00:25
But diplomacy was hardly one of the Argonauts’ strengths.
5
25976
3946
Dyplomacja jednak nie należała do mocnych stron Argonautów.
00:29
Jason would have to navigate this difficult task alone.
6
29922
4299
Jazon musiał sam zmierzyć się z tym wyzwaniem.
00:34
Or so he thought.
7
34221
1959
A przynajmniej tak mu się wydawało.
00:36
Leaving most of his bedraggled crew to rest,
8
36180
3250
Dając odpocząć większości strudzonej załogi,
00:39
Jason made for the palace with some of his more even-tempered men.
9
39430
4702
Jazon wyruszył do pałacu z kilkoma bardziej zrównoważonymi towarzyszami.
00:44
His first instinct was to simply ask the king for his prized possession.
10
44132
4982
Najpierw spróbował zwyczajnie poprosić króla o cenną własność,
00:49
But Aeetes was enraged at the hero’s presumption.
11
49114
3550
ale bezczelność bohatera rozwścieczyła tylko Ajetesa.
00:52
If this outsider wanted his treasure,
12
52664
2316
Jeśli ten obcy chce jego skarbu,
00:54
he would have to prove his worth by facing three perilous tasks.
13
54980
5089
musi się wykazać w trzech niebezpiecznych próbach.
01:00
The trials would begin the following day, and Jason was dismissed to prepare.
14
60069
5142
Zadania miały zacząć się nazajutrz, więc Jazon odszedł się przygotować.
01:05
But another member of the royal family was also plotting something.
15
65211
4820
W rodzinie króla ktoś jeszcze coś knuł.
01:10
Thanks to the encouragement of Jason’s guardians on Mount Olympus,
16
70031
4120
Olimpijscy opiekunowie Jazona sprawili,
01:14
Medea, princess of Colchis and priestess of the witch goddess Hecate,
17
74151
4900
że Medea, księżniczka Kolchidy i kapłanka bogini Hekate,
01:19
had fallen in love with the challenger.
18
79051
2710
zakochała się w bohaterze.
01:21
She intended to protect her beloved from her father’s tricks — at any cost.
19
81761
6100
Postanowiła za wszelką cenę go chronić.
01:27
After a sleepless night, Jason somberly marched to the castle—
20
87861
4515
Gdy po bezsennej nocy Jazon szedł ponuro do pałacu,
01:32
but was intercepted.
21
92376
1870
księżniczka zatrzymała go
01:34
The princess armed him with strange vials and trinkets,
22
94246
3846
i uzbroiła w dziwne fiolki i inne przedmioty
01:38
in exchange for a promise of eternal devotion.
23
98092
3770
w zamian za obietnicę wiecznego oddania.
01:41
As they whispered and planned their victory,
24
101862
2190
Szepcząc i planując zwycięstwo,
01:44
both hero and princess fell deeply under each other’s spell.
25
104052
4922
bohater i księżniczka popadli w głębokie zauroczenie.
01:48
Unaware of his daughter’s scheming,
26
108974
1880
Król, nieświadomy spisku,
01:50
the king confidently led Jason to face his first task.
27
110854
3948
bez wahania zlecił Jazonowi pierwszą próbę.
01:54
The hero was brought to a huge field of oxen
28
114802
3325
Bohater miał zaorać pole pełne wołów,
01:58
that lay between him and the fleece,
29
118127
2425
które leżało między nim a runem,
02:00
and told that he had to plough the land around the crowds of oxen.
30
120552
4253
omijając stada wołów ziejących ogniem.
02:04
A simple task— or so Jason thought.
31
124805
3116
Wydawało się to proste.
02:07
But Medea had concocted a fire-proof ointment,
32
127921
3211
Medea wyposażyła go w maść chroniącą przed ogniem,
02:11
and so he plowed the flickering fields unscathed.
33
131132
4042
dzięki której udało mu się bezpiecznie wypełnić zadanie.
02:15
For the second task,
34
135174
1348
W drugiej próbie otrzymał
02:16
he was given a box of serpent’s teeth to plant into the scorched earth.
35
136522
4808
szkatułkę z wężowymi zębami, które miał zasiać w spalonej ziemi.
02:21
As soon as Jason scattered them, each seed sprouted into a bloodthirsty warrior.
36
141330
5684
Jak tylko je rozsypał, z każdego wyrósł żądny krwi wojownik.
Otoczyli Jazona, blokując mu drogę,
02:27
They burst up around him, barricading his way forward,
37
147014
3310
02:30
but Medea had prepared him for this task as well.
38
150324
3650
ale Medea przygotowała go i do tej próby.
02:33
Hurling a heavy stone she had given him into their midst,
39
153974
3380
Jazon cisnął między nich ciężki kamień,
02:37
the fighters turned on themselves as they scrabbled for it,
40
157354
3470
o który zaczęli walczyć między sobą,
02:40
letting him slip by the fray.
41
160824
2891
pozwalając mu iść dalej.
02:43
For the third task,
42
163715
1329
W trzeciej próbie
02:45
Jason was finally face to face with the guardian of the Fleece.
43
165044
4150
Jazon miał wreszcie stanąć twarzą w twarz ze strażnikiem runa.
02:49
Dodging sharp claws and singeing breath,
44
169194
3092
Unikając ognia i szponów,
02:52
Jason scrambled up the tree and sprinkled a sweet-smelling concoction
45
172286
4371
Jazon wspiął się na dąb
i skropił smoka słodko pachnącą miksturą.
02:56
over the dragon.
46
176657
1579
02:58
As the strains of Medea’s incantations reached its ears
47
178236
3571
Gdy smok posłyszał zaklęcia Medei,
03:01
and the potion settled in its eyes, the dragon sank into a deep sleep.
48
181807
5148
a mikstura dostała mu się do oczu, zapadł w głęboki sen.
03:06
Elated, Jason climbed to the top of the tallest oak,
49
186955
3660
W radosnym uniesieniu Jazon wspiął się na szczyt dębu
03:10
where he slipped the gleaming fleece off its branch.
50
190615
3967
i zdjął połyskliwe runo z gałęzi.
03:14
When the king saw the hero sprinting away—
51
194582
2645
Kiedy król zobaczył, że bohater ucieka,
03:17
not only with the fleece, but his daughter in tow—
52
197227
3360
nie tylko z runem, ale także z jego córką,
03:20
he realized he had been betrayed.
53
200587
2170
zrozumiał, że padł ofiarą zdrady.
03:22
Furious, he sent an army led by his son Absyrtus
54
202757
3550
Wściekły wysłał za nimi wojowników ze swoim synem Absyrtosem na czele,
03:26
to bring the ill-gotten prize and his conniving daughter home.
55
206307
4801
aby sprowadził nieuczciwie zdobyte runo i zdradziecką księżniczkę z powrotem.
03:31
But all the players in this tale had underestimated the viciousness
56
211108
3990
Jednak bohaterowie opowieści nie docenili
03:35
of these disgraced lovers.
57
215098
2309
brutalności osławionych kochanków.
03:37
To the horror of the Gods, Jason ran his sword through Absyrtus in cold blood.
58
217407
5902
Ku przerażeniu bogów Jazon z zimną krwią przebił mieczem Absyrtosa,
03:43
Medea then helped him scatter pieces of the body along the shore,
59
223309
4736
a Medea pomogła mu rozrzucić pocięte zwłoki brata wzdłuż brzegu,
03:48
distracting her grieving father while the Argonauts escaped.
60
228045
4814
żeby spowolnić zrozpaczonego ojca i umożliwić ucieczkę Argonautom.
03:52
As Colchis and their pursuers grew smaller on the horizon,
61
232859
3440
Gdy Kolchida i pogoń znikały za horyzontem,
03:56
a solemn silence fell aboard the Argo.
62
236299
3191
na pokładzie Argo zapadła grobowa cisza.
03:59
Jason could now return to Thessaly victorious—
63
239490
3200
Jazon mógł zwycięsko powrócić do Tesalii,
04:02
but his terrible act had tarnished his crew’s honor,
64
242690
3730
ale jego straszliwe czyny zbrukały honor Argonautów
04:06
and turned the Gods against them.
65
246420
2698
i ściągnęły gniew bogów.
04:09
Buffeted by hostile winds,
66
249118
2010
Walcząc z przeciwnymi wiatrami,
04:11
the wretched crew washed up on the island of Circe the sorceress.
67
251128
4770
umęczona załoga wylądowała na wyspie czarodziejki Kirke.
04:15
Medea begged her aunt to absolve them of wrongdoing—
68
255898
3030
Medea poprosiła ciotkę o odpuszczenie win,
04:18
but bloody deeds are not so easily forgotten,
69
258928
3380
ale nie tak łatwo jest wybaczyć zbrodnie
04:22
and fallen heroes not so rapidly redeemed.
70
262308
3810
ani zmyć plamy na honorze upadłych bohaterów.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7