What is earwax — and should you get rid of it? - Henry C. Ou

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

Investigating a nearly 5,000-year-old Sumerian burial site,

သက်တမ်းနှစ် ၅၀၀၀ နီးပါးရှိတဲ့ ဆူမေးရီယန်း သင်္ချိုင်းရာတစ်ခုကို လေ့လာရာမှာ

archaeologists came across intriguing sets of artifacts.

ရှေးဟောင်းသုတေသီတွေက စိတ်ဝင်စားဖွယ် ရှေးသုံးပစ္စည်းတွေကို တွေ့ရှိခဲ့ကြတယ်။

They judged them to be toiletry kits

ချွန်ထက်တဲ့ ကိရိယာတွေ၊ ဇာဂနာတွေနဲ့

comprising pointed tools, tweezers, and ear scoops.

နားကလော်တံတွေ ပါဝင်တဲ့ သန်စင်ရေး ကိရိယာတွေအဖြစ် သူတို့က သတ်မှတ်ခဲ့ကြတယ်။

In fact, grooming paraphernalia, including earwax removal tools,

တကယ်တော့ နားဖာကလော်တံတွေ အပါအဝင်  ဖြီးလိမ်းသန့်စင်ရေးအသုံးအဆောင်တွေက

have popped up in many different archaeological sites—

ရှေးဟောင်းသုတေသနဆိုင်ရာ နေရာများစွာမှာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီး

and earwax evacuation remains a popular hygienic habit today.

နားဖာချေး ကလော်တာက ဒီနေ့ လူကြိုက်များတဲ့ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး အလေ့အထ ဖြစ်နေဆဲပါ။

But what is earwax?

ဒါပေမဲ့ နားဖာချေးဆိုတာ ဘာလဲ။

And are the efforts to eliminate it actually good for us?

ဒါကို ဖယ်ရှားဖို့  အားထုတ်မှုတွေက   လူတွေအတွက် တကယ်ပဲ အကျိုးရှိလား။

Well, to start, we’re not alone in our waxy ways.

စဖို့ဆိုရင်တော့၊ နားဖာချေးထွက်တာက ကျွန်တော်တို့ချည်း မဟုတ်ဘူး။

Other mammals also produce earwax.

အခြားနို့တိုက်သတ္တဝါတွေလည်း နားဖာချေး ထွက်ကြတယ်။

A 12-year-old blue whale was discovered with an earwax earplug

၁၂ နှစ်အရွယ် ဝေလငါးပြာတစ်ကောင်ကို ၂၅ စင်တီမီတာရှည်တဲ့

that was 25 centimeters long.

နားဖာချေး နားဆို့တစ်ခုနဲ့ တွေ့ရှိခဲ့တယ်။  

Earwax— technically called cerumen— forms in our outer ear canals.

သတ်မှတ်ချက်အရ cerumen ဆိုတဲ့ နားဖာချေးက အပြင်နား ပြွန်တွေထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်တာပါ။   

There, skin cells slough off and mix with other substances, including sweat.

အဲဒီမှာ အရေပြားဆဲလ်တွေက ကွာကျပြီး ချွေးအပါအဝင် အခြားဒြပ်တွေနဲ့ ရောသွားတယ်။

But the sweat inside our ears doesn’t function to cool us off

ဒါပေမဲ့  နားအတွင်းက ချွေးက  ကိုယ်ခန္ဓာမှာ အစက်အပြောက်ဖြစ်နေတဲ့

like the kind that comes out of the eccrine glands dotting our bodies.

eccrine ဂလင်းတွေထဲက ထွက်လာတဲ့ အမျိုးအစားလို ကျွန်တော်တို့ကို မအေးစေဘူး။

Instead, it comes from apocrine glands, like those in our armpits, and is oilier.

ဒီအစား ချိုင်းမှာရှိတာတွေလို  apocrine ဂလင်းတွေတွေကနေ လာပြီး အဆီပိုထွက်တယ်။

Dead skin and oily sweat mix with sebum—

အရေပြားအသေနဲ့ အဆီများတဲ့ ချွေးက မျက်နှာနဲ့

the fatty oil that’s also found on our faces and scalps—

ဦးရေတွေမှာလည်း တွေ့ရတဲ့ အဆီများတဲ့  sebum နဲ့ရောသွားတယ်၊

and voila: it’s earwax.

ကဲ၊ ဒါက နားဖာချေးပါ။

But earwax ranges in odor, color, and consistency.

နားဖာချေးက အနံ့၊ အရောင်နဲ့   တစ်သမတ်ဖြစ်မှုမှာ ကွဲပြားတယ်။

Some is flaky and dry; other kinds are sticky and gooey.

တချို့က အလွှာလိုက်ရှိပြီး ခြောက်သွေ့တယ်။ တခြားအမျိုးအစားတွေက စေးကပ်တယ်။

A change in a single nucleotide on one gene

ဗီဇတစ်ခုပေါ်က နျူကလီရိုတိုက် တစ်ခုတည်းမှာ ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုက

determines which type you have

နားရဲ့ apocrine  ချွေးဂလင်းက အဆီဘယ်လောက်

by affecting how much fat your ear’s apocrine sweat glands secrete.

ထုတ်ပေးတာကို သက်ရောက်တာက ဘယ်အမျိုးအစား ရှိတာကို ဆုံးဖြတ်ပေးတယ်။

And the kind someone has may track with their ancestry.

လူတစ်ယောက်မှာ ရှိတဲ့ အမျိုးအစားက သူတို့ရဲ့ မျိုးရိုးကို ခြေရာခံနိုင်တယ်။  

For example, drier earwax is common among people with East Asian heritage,

ဥပမာ၊ အရှေ့ အာရှ အမွေအနှစ်ရှိသူတွေမှာ ပိုခြောက်တဲ့ နားဖာချေးကို အတွေ့များပေမဲ့

while people of African and European descent more often have wetter earwax.

အာဖရိကနဲ့ ဥရောပ  အဆက်အနွယ်တွေမှာ ပိုစိုစွတ်တဲ့ နားဖာချေး ပိုရှိတတ်ကြတယ်။

Just to get this out of the way, no human earwax— wet or dry—

ကုန်ကုန်ပြောရရင်တော့၊ လူတွေရဲ့ နားဖာချေး စိုစွတ်တာ ဒါမှမဟုတ် ခြောက်တာက

would make a good candle.

ဖယောင်းတိုင်ကောင်းတစ်ခုလုပ်လိုရမှာမဟုတ်ဘူ။

Okay, but why have earwax at all?

ကောင်းပြီ၊ ဒါပေမဲ့ ဘာလို့   ကျွန်တော်တို့မှာ နားဖာချေး လုံးဝရှိနေတာလဲ။

Well, it seems these secretions actually help keep our ears healthy.

ဒီစိမ့်ထွက်တဲ့ အခဲတွေက လူတွေရဲ့ နားကို ကျန်းမာဖို့ ကူညီပုံရတယ်။

Earwax can act as a lubricator that prevents ear dryness and itchiness;

နားဖာချေးက နားခြောက်တာနဲ့  ယားယံမှုကို တားဆီးတဲ့ ချောဆီအဖြစ် လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။

it traps debris and microbes and forms a physical barrier

ဒါက အစအနတွေနဲ့ ပိုးမွှားတွေကို စစ်ထုတ်ပြီး နားပြွန်ရဲ့ အရေပြားကို

that protects the ear canal’s skin.

ကာကွယ်ပေးတဲ့ ရုပ်ပိုင်း အတားအဆီးတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေတယ်။

And it’s an active line of defense:

ဒါက တက်ကြွတဲ့ ကာကွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတစ်ခုပါ၊

researchers have identified several proteins in earwax

သုတေသီတွေဟာ ဗက်တီးရီးယား ကူးစက်မှုတွေကို တိုက်ဖျက်တဲ့ နားဖားချေးထဲက

that combat bacterial infections.

ပရိုတင်းအတော်များများကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြတယ်။

Generally, the ear also has its own way of getting rid of earwax.

ယေဘုယျအနေနဲ့ နားရွက်မှာ နားဖာချေးကို ဖယ်ထုတ်ဖို့ ကိုယ်ပိုင်နည်းလမ်းလည်းရှိတယ်။

As new skin cells form and grow at the center of the eardrum,

နားစည်ရဲ့ ဗဟိုမှာ အရေပြား ဆဲလ်အသစ်တွေ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ကြီးထွားလာတာကြောင့်၊

they push the older ones toward the opening of the ear canal,

ဒါတွေက အဟောင်းတွေကို နားပြွန် အပေါက်ဆီ တွန်းပို့တယ်၊

forming a conveyor belt where dead skin cells mix with those oily secretions.

အရေပြားဆဲလ်သေတွေက အဆီပါတဲ့ စိမ့်ထွက်ခဲတွေ နဲ့ ရောတဲ့နေရာမှာ ရွေ့လျားခါးပတ်ဖြစ်လာတယ်။

Every day, the skin within the ear canal migrates outwards about 100 micrometers.

နားပြွန်ထဲက အရေပြားက နေ့စဉ် မိုက်ခရိုမီတာ ၁၀၀ ခန့်အပြင်ဘက်ကို ပြောင်းရွှေ့နေတယ်။

Eventually, this process should push the wax out of your ear.

နောက်ဆုံးမှာ ဒီဖြစ်စဉ်က နားထဲက ဖယောင်းကို တွန်းထုတ်သင့်တယ်။

Meanwhile, sticking items in your ears to extract earwax yourself

တစ်ချိန်တည်းမှာ နားဖာချေးကို ထုတ်ယူဖို့ နားထဲက အရာတွေကို စေးကပ်စေတာက

can make things worse.

အခြေအနေတွေကို ပိုဆိုးစေနိုင်တယ်။

Even if swabbing removes a little earwax,

သန့်စင်တာက နားဖာချေး အနည်းငယ်ကို ဖယ်ထုတ်ရင်တောင်၊

it may push more back in.

ဒါက ပြန်ဝင်ဖို့ တွန်းပေးနိုင်တယ်။

And it can leave scratches in the ear canal’s skin,

ဒါက ကူးစက်ရောဂါတွေကို ကာကွယ်တဲ့ ၎င်းရဲ့ သဘာဝ အတားအဆီးကို အလျဉ်ပြတ်စေတဲ့

disrupting its natural barrier against infections.

 နားပြွန်ရဲ့ အရေပြားထဲမှာ အစအနတွေ ချန်ထားနိုင်တယ်။

Deep cleaning also runs the risk of perforating your eardrum,

အတွင်းနက်နက် သန့်စင်တာက နားစည်ကို ဖောက်တဲ့ အန္တရယ်ရှိပြီး

which can cause permanent damage and hearing loss.

ဒါက ထာဝရ ထိခိုက်မှုဖြစ်စေပြီး အကြားအာရုံ ဆုံးရှုံးနိုင်တယ်။

Some services promise to clear earwax— but should be avoided.

ဝန်ဆောင်မှုတချို့က နားဖာချေး ရှင်းထုတ်ဖို့ ကတိပေးပေမဲ့၊ ရှောင်သင့်တယ်။

Ear candling or coning involves a hollow candle lit on fire

နား ဖယောင်းသွင်းတာမှာ မီးလောင်နေတဲ့ အခေါင်းပွ ဖယောင်တိုင်မီး တစ်ခုနဲ့

and placed over the ear canal.

  နားပြွန်ပေါ်မှာ တင်ထားတာ ပါဝင်တယ်။

It’s claimed that this generates enough air current to pull earwax out.

ဒါက နားဖာချေး ဆွဲထုတ်နိုင်လောက်တဲ့ လေစီးကြောင်းတစ်ခု ထုတ်ပေးတယ်လို့ ဆိုကြတယ်။

However, researchers have found that the amount of suction generated is minimal

ဒါပေမဲ့၊ သုတေသီတွေကတော့၊ ထုတ်ပေးတဲ့ စုပ်ယူမှု ပမာဏက အနည်းဆုံးဖြစ်ပြီး

and that what’s visible at the end is likely debris from the candle itself—

အဆုံးမှာ မြင် နိုင်တာက၊ ဆွဲထုတ်ထားတဲ့ နားဖာချေးမဟုတ်ဘဲ၊ ဖယောင်းတိုင်က

not extracted earwax.

အစအနတွေ ဖြစ်လောက်တာကို တွေ့ ရှိတယ်။

In reality, the practice can lead to injuries and leave debris in the ears.

အမှန်တော့၊ ဒီအလေ့အထက ဒဏ်ရာတွေရနိုင်ပြီး နားထဲမှာ အစအနတွေ ကျန်ရစ်နိုင်တယ်။

But some folks are more prone to earwax buildup,

ဒါပေမဲ့ တချို့လူတွေကတော့၊ နားဖာချေး စုပုံလာဖို့ ပိုအလားအလာရှိပြီး

and may find it becomes more of an issue with age.

ဒါက အသက်အရွယ်အရ ပြဿနာ ပိုဖြစ်လာတာလို့ ထင်ရလောက်တယ်။

Earwax accumulation can be uncomfortable and affect your hearing,

နားဖာချေး စုပုံလာတာက သက်သောင့်သက်သာမရှိဘဲ အကြားအာရုံကို ထိခိုက်နိုင်ပြီး

and there are definitely times when intervention is needed.

ကြားဝင်လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အချိန်တွေရှိတာကတော့  အသေအချာပါ။

But there are safer ways to go about it.

ဒါပေမဲ့ ဒါလုပ်ဖို့ ပိုစိတ်ချရတဲ့ နည်းလမ်းတွေ ရှိတယ်။

Over-the-counter eardrops help soften earwax

နားဆေးရည်တွေက နားဖာချေး အလိုလိုထွက်သွားအောင်

so it can make its way out on its own.

ပျော့ပျောင်းစေဖို့ ကူညီပေးတယ်။

And health care providers have tried-and-true methods

ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်သူတွေမှာ ပိတ်နေတာတွေကို ညင်သာစွာ ရှင်းလင်းဖို့

of gently clearing blockages.

လက်တွေ့ စမ်းထားတဲ့  နည်းလမ်းတွေရှိပါတယ်။

Otherwise, to prevent earwax buildup,

တစ်နည်းအားဖြင့်၊ နားဖာချေး စုပုံလာတာကို တားဆီးဖို့

doctors recommend gently cleaning the outside of the ear canal with a damp cloth

 ဆရာဝန်တွေက နားပြွန် အပြင်ဘက်ကို အဝတ်စိုတစ်စနဲ့ ညင်သာစွာ သန့်ရှင်းပြီး

and giving your ears a break from earplugs and earbuds when possible.

 ဖြစ်နိုင်တဲ့အခါ နားကြပ်တွေ သုံးတာ အနားပေးဖို့ အကြံပြုကြတယ်။

In the absence of earwax obstructions, however,

ဒါပေမဲ့ နားဖာချေး အတားအဆီးတွေ မရှိတာကို

it’s generally best not to mess with the ways of the wax.

နားဖာချေး ပြုမူပုံတွေနဲ့ သွားမရှုပ်တာက ယေဘုယျအနေနဲ့ အကောင်းဆုံးပါ။