What is earwax — and should you get rid of it? - Henry C. Ou

Translator: Trần Thái Hưng (English tutor: 0938147500) Reviewer: Thien Vo

Investigating a nearly 5,000-year-old Sumerian burial site,

Điều tra một địa điểm chôn cất gần 5.000 năm tuổi của người Sumer,

archaeologists came across intriguing sets of artifacts.

các nhà khảo cổ học đã bắt gặp những bộ đồ tạo tác hấp dẫn.

They judged them to be toiletry kits

Họ đánh giá chúng là bộ dụng cụ vệ sinh

comprising pointed tools, tweezers, and ear scoops.

bao gồm các dụng cụ nhọn, nhíp và muỗng tai.

In fact, grooming paraphernalia, including earwax removal tools,

Trên thực tế, đồ dùng chải chuốt, bao gồm các dụng cụ loại bỏ ráy tai,

have popped up in many different archaeological sites—

đã xuất hiện ở nhiều địa điểm khảo cổ khác nhau-

and earwax evacuation remains a popular hygienic habit today.

và việc loại bỏ ráy tai vẫn là một thói quen vệ sinh phổ biến ngày nay.

But what is earwax?

Nhưng ráy tai là gì?

And are the efforts to eliminate it actually good for us?

Và những nỗ lực để loại bỏ nó có thực sự tốt cho chúng ta không?

Well, to start, we’re not alone in our waxy ways.

Chà, để bắt đầu, không chỉ có chúng ta mới có ráy tai.

Other mammals also produce earwax.

Các loài động vật có vú khác cũng tạo ra ráy tai.

A 12-year-old blue whale was discovered with an earwax earplug

Một con cá voi xanh 12 tuổi được phát hiện với một nút tai bằng ráy tai

that was 25 centimeters long.

dài 25 centimet.

Earwax— technically called cerumen— forms in our outer ear canals.

Ráy tai- thuật ngữ kĩ thuật là cerumen- hình thành ở ống tai ngoài của chúng ta.

There, skin cells slough off and mix with other substances, including sweat.

Ở đó, các tế bào da bong ra và trộn với các chất khác, bao gồm mồ hôi.

But the sweat inside our ears doesn’t function to cool us off

Nhưng mồ hôi bên trong tai của chúng ta không có chức năng làm mát chúng ta

like the kind that comes out of the eccrine glands dotting our bodies.

như mồ hôi chảy ra từ các tuyến eccrine rải rác trên cơ thể chúng ta.

Instead, it comes from apocrine glands, like those in our armpits, and is oilier.

Thay vào, nó từ các tuyến apocrine, giống tuyến ở nách chúng ta, và nhiều dầu hơn.

Dead skin and oily sweat mix with sebum—

Da chết và mồ hôi nhờn trộn với bã nhờn -

the fatty oil that’s also found on our faces and scalps—

loại dầu béo cũng được tìm thấy trên khuôn mặt và da đầu của chúng ta-

and voila: it’s earwax.

và thì đó là ráy tai.

But earwax ranges in odor, color, and consistency.

Nhưng ráy tai có nhiều mùi, màu sắc và độ đặc.

Some is flaky and dry; other kinds are sticky and gooey.

Một số bị bong tróc và khô; các loại khác dính và dính.

A change in a single nucleotide on one gene

Sự thay đổi trong một nucleotide duy nhất trên một gen

determines which type you have

xác định loại ráy tai của bạn

by affecting how much fat your ear’s apocrine sweat glands secrete.

bằng cách ảnh hưởng đến lượng chất béo mà tuyến mồ hôi apocrine của tai bạn tiết ra.

And the kind someone has may track with their ancestry.

Và loại mà ai đó có thể cùng nguồn gốc với tổ tiên của họ.

For example, drier earwax is common among people with East Asian heritage,

Ví dụ, ráy tai khô hơn phổ biến ở những người có dòng dõi Đông Á,

while people of African and European descent more often have wetter earwax.

trong khi những người gốc Phi và châu Âu thường có ráy tai ẩm ướt hơn.

Just to get this out of the way, no human earwax— wet or dry—

Gác lại một bên thì không có ráy tai nào của con người - dù ướt hay khô -

would make a good candle.

sẽ là tốt hơn cả.

Okay, but why have earwax at all?

Được rồi, nhưng tại sao lại có ráy tai?

Well, it seems these secretions actually help keep our ears healthy.

Chà, có vẻ như những chất tiết này thực sự giúp giữ cho tai của chúng ta khỏe mạnh.

Earwax can act as a lubricator that prevents ear dryness and itchiness;

Ráy tai có thể hoạt động như một chất bôi trơn ngăn ngừa khô tai và ngứa;

it traps debris and microbes and forms a physical barrier

nó chặn các mảnh vụn và vi khuẩn và tạo thành một hàng rào vật lý

that protects the ear canal’s skin.

bảo vệ da của ống tai.

And it’s an active line of defense:

Và đó là một tuyến phòng thủ tích cực:

researchers have identified several proteins in earwax

các nhà nghiên cứu đã xác định được một số protein trong ráy tai

that combat bacterial infections.

chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn.

Generally, the ear also has its own way of getting rid of earwax.

Nói chung, tai cũng có cách riêng để loại bỏ ráy tai.

As new skin cells form and grow at the center of the eardrum,

Khi các tế bào da mới hình thành và phát triển ở trung tâm của màng nhĩ,

they push the older ones toward the opening of the ear canal,

chúng đẩy các tế bào cũ về phía lỗ mở của ống tai,

forming a conveyor belt where dead skin cells mix with those oily secretions.

tạo thành một băng chuyền nơi các tế bào da chết trộn lẫn với các chất tiết dầu đó.

Every day, the skin within the ear canal migrates outwards about 100 micrometers.

Mỗi ngày, da trong ống tai di chuyển ra ngoài khoảng 100 micromet.

Eventually, this process should push the wax out of your ear.

Cuối cùng, quá trình này sẽ đẩy sáp ra khỏi tai của bạn.

Meanwhile, sticking items in your ears to extract earwax yourself

Trong khi đó, việc dùng các vật dụng đưa vào tai để tự lấy ráy tai

can make things worse.

có thể làm cho mọi thứ tồi tệ hơn.

Even if swabbing removes a little earwax,

Ngay cả khi gạc sẽ loại bỏ một ít ráy tai,

it may push more back in.

nó có thể đẩy nhiều hơn vào.

And it can leave scratches in the ear canal’s skin,

Và nó có thể để lại vết trầy xước trên da ống tai,

disrupting its natural barrier against infections.

phá vỡ hàng rào tự nhiên chống lại nhiễm trùng.

Deep cleaning also runs the risk of perforating your eardrum,

Làm sạch sâu cũng có nguy cơ thủng màng nhĩ của bạn,

which can cause permanent damage and hearing loss.

có thể gây tổn thương vĩnh viễn và mất thính lực.

Some services promise to clear earwax— but should be avoided.

Một số dịch vụ hứa hẹn sẽ làm sạch ráy tai - nhưng nên tránh.

Ear candling or coning involves a hollow candle lit on fire

Lấy ráy tai bằng nến liên quan đến một ngọn nến rỗng được thắp trên lửa

and placed over the ear canal.

và đặt trên ống tai.

It’s claimed that this generates enough air current to pull earwax out.

Người ta tuyên bố rằng điều này tạo ra đủ dòng không khí để kéo ráy tai ra.

However, researchers have found that the amount of suction generated is minimal

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng lượng hút được tạo ra là tối thiểu

and that what’s visible at the end is likely debris from the candle itself—

và những gì nhìn thấy ở cuối có thể là các mảnh vụn từ chính ngọn nến-

not extracted earwax.

không phải ráy tai được lấy ra.

In reality, the practice can lead to injuries and leave debris in the ears.

Thực tế, việc thực hành có thể dẫn đến tổn thương và để lại các mảnh vụn trong tai.

But some folks are more prone to earwax buildup,

Nhưng một số người dễ bị tích tụ ráy tai hơn

and may find it becomes more of an issue with age.

và có thể thấy nó trở thành một vấn đề hơn theo tuổi tác.

Earwax accumulation can be uncomfortable and affect your hearing,

Sự tích tụ ráy tai có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến thính giác của bạn,

and there are definitely times when intervention is needed.

và chắc chắn có những lúc cần can thiệp.

But there are safer ways to go about it.

Nhưng có những cách an toàn hơn để làm điều đó.

Over-the-counter eardrops help soften earwax

Thuốc nhỏ tai không kê đơn giúp làm mềm ráy tai

so it can make its way out on its own.

để nó có thể tự thoát ra ngoài.

And health care providers have tried-and-true methods

Và các nhà chăm sóc sức khỏe có các phương pháp đã được thử nghiệm

of gently clearing blockages.

để nhẹ nhàng xóa tắc nghẽn.

Otherwise, to prevent earwax buildup,

Ngoài ra thì, để ngăn ngừa sự tích tụ ráy tai,

doctors recommend gently cleaning the outside of the ear canal with a damp cloth

các bác sĩ khuyên bạn nên nhẹ nhàng làm sạch bên ngoài ống tai bằng khăn ẩm

and giving your ears a break from earplugs and earbuds when possible.

và để tai của bạn tránh nút tai và tai nghe khi có thể.

In the absence of earwax obstructions, however,

Tuy nhiên, trong trường hợp không có tắc nghẽn ráy tai,

it’s generally best not to mess with the ways of the wax.

tốt nhất là không nên làm rối loạn sự hình thành ráy tai.