Mysteries of vernacular: Bewilder - Jessica Oreck and Rachael Teel

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: Aga Ismael Reviewer: Ayan Organization

Mysteries of vernacular:

سەیری زمان:

Bewilder, to confuse or puzzle completely.

وشەی (Bewilder) واتە سەر لێشێواندن.

The root of the word bewilder

ڕەگی وشەی سەر لێشێواندن

can be traced back to the Old English word wilde,

دەگەڕێتەوە بۆ وشەیی کۆنی ئینگلیزی Wilde،

which was used to refer to something

کە بەکار دەهات بۆ ئاماژەدان بە شتێک

that was in a natural state,

لە دۆخی ئاسایی،

uncultivated,

نە کێڵراو،

or undomesticated.

یان گونجاودا.

Over time, the word wild was often linked

بە تێپەڕ بوونی کات، وشەی wild لکێندرا بە

to the Old English word deor.

وشەی کۆنی ئینگلیزی deor.

Deor, which was derived

Deor کە وەرگیرا بوو لە

from an early Indo-European root

ڕەگی وشەیەکی کۆنی هیندۆ-ئەوروپی

that meant breathe,

کە بە مانای هەناسەدان دەهات.

was initially used to describe

کە سەرەتا بۆ پێناسە کردنی

any untamed animal or beast.

ئاژەڵی کێوی بەکار هاتووە.

This eventually morphed into the modern word deer,

وردە وردە گۆڕا بۆ تازە وشەی Deer (ئاسک)

meaning a ruminant of the family Cervidae.

کە ئاژەڵێکی کاوێژکەرە، سەر بە خێزانی کەڵە کێوییە.

The two Old English words,

دوو وشە کۆنە ئینگلیزییەکە،

when mashed together,

کە تێکەڵ بەیەک کران،

became wilderness,

بوو بە wilderness واتا چۆڵەوانی،

meaning a tract of uncultivated land,

ناوچەیەکی گەورەی نە کێڵدراو،

primarily inhabited by undomesticated beasts.

کە ئاژەڵە کێوییەکان تێیدا دەژین.

From the word wilderness,

لە وشەی wildernessەوە،

the word wilder was born.

وشەی wilder لە دایک بوو.

To wilder someone was to lead him astray

بە فەرمان واتا: کەسێک بخەیتە خەیاڵەوە

or lure him into the woods.

یان بینێریت بۆ دارستان.

In the 1600's, the prefix be,

لە ساڵی ١٦٠٠ەکان، پێشگری be

meaning thoroughly,

کە بەواتایی شێوەیەکی تەواو دێت،

was compounded with wilder

لەگەڵ وشەی wilder لێکدرا

as a way of tacking on a little extra punch.

بۆ ئەوەی مانایەکی تری پێ ببەخشێت.

Someone who was bewildered

ئەگەر کەسێک bewildered با

was thoroughly lost in the wild.

ئەوا بە تەواوی لە چۆڵەوانیدا ون بووە.

From this winding background,

لەم پاش بنەما شەپۆلییەوە،

bewilder eventually evolved into our current definition,

bewilder ئەو مانایەی ئێستای وەرگرت

to be completely confused.

کە بە واتایی سەر لێشێواندنێکی تەواو دێت.