The Opposites Game

Translator: YSU Translation Studies Reviewer: Emma Dovlatyan

"The Opposites Game"

«Հակադրությունների խաղը»

For Patricia Maisch

Նվիրվում է Պատրիսիա Մեյշին

This day my students and I play the Opposites Game

Այսօր ես և իմ աշակերտները խաղում էինք հակադրությունների խաղը:

with a line from Emily Dickinson. My life had stood

Գրատախտակին գրեցի Էմիլի Դիքինսոնի հետևյալ ցիտատը.

«Իմ կյանքն ասես մի լիցքավորված ատրճանակ լիներ»:

a loaded gun, it goes and I write it on the board,

Հետո մի պահ դադար տվեցի, որ նրանք կարողանան ասել բառերի հականիշները:

pausing so they can call out the antonyms –

My Your

Իմ - քո,

Life Death

կյանք - մահ,

Had stood ? Will sit

լինել - չլինել,

A Many

մի - բազմաթիվ,

Loaded Empty

լիցքավորված - դատարկ,

Gun ?

ատրճանակ…

Gun.

Ատրճանակ:

For a moment, very much like the one between

Մի ակնթարթ, կայծակի լույսի ու ձայնի միջև դադարի նման,

lightning and its sound, the children just stare at me,

աշակերտները սևեռուն ինձ նայեցին,

and then it comes, a flurry, a hail storm of answers –

որին հաջորդեց պատասխանների տարափը.

Flower, says one. No, Book, says another. That's stupid,

- Ծաղիկ, - ասաց մեկը:

-Չէ, գիրք, - ասաց մյուսը:

- Հիմարություն, - բացականչեց երրորդը, – ատրճանակի հակառակը բարձն է,

cries a third, the opposite of a gun is a pillow. Or maybe

a hug, but not a book, no way is it a book. With this,

կամ, ասենք գրկախառնությունը:

Բայց ոչ գիրքը, հնարավոր չէ՝ գիրքը լինի:

Այդ պահին բոլորը հավաքեցին իրենց մտքերն

the others gather their thoughts

and suddenly it’s a shouting match. No one can agree,

ու հանկարծ սկսեցին բղավել՝ մեկը մյուսին հերթ չտալով:

Հնարավոր չէր ընդհանուր հայտարարի գալ.

for every student there’s a final answer. It's a song,

ամեն աշակերտի համար իր պատասխանը վերջնական էր.

-Երգ է, աղոթք, ավելի ճիշտ՝ խոստում, ամուսնական մատանու պես, և հետո՝ երեխա:

a prayer, I mean a promise, like a wedding ring, and

later a baby. Or what’s that person who delivers babies?

Կամ ո՞վ է ծնունդ ընդունողը, ինչպե՞ս են անվանում նրան:

A midwife? Yes, a midwife. No, that’s wrong. You're so

- Մանկաբարձուհի՞: - Հա՛, հա՛, մանկաբարձուհի:

- Չէ՛, սխալ է:

wrong you’ll never be right again. It's a whisper, a star,

Դու այնքան սխալ ես, որ էլ երբեք ճիշտ չես լինի:

Շշուկ է, աստղ է։

it's saying I love you into your hand and then touching

Ասես մեկի ձեռքին սիրո խոսքերն ասես, հետո ականջին դիպչես հակառակն անելու փոխարեն:

someone's ear. Are you crazy? Are you the president

- Գժվե՞լ ես:

Ոնց որ Հիմարաստանի նախագահը լինես:

of Stupid-land? You should be, When's the election?

Իսկը քեզ համար է, ե՞րբ են ընտրություններդ:

It’s a teddy bear, a sword, a perfect, perfect peach.

- Փափուկ արջուկ է, թուր և ընտիր, կատարյալ դեղձ:

Go back to the first one, it's a flower, a white rose.

- Վերադառնանք առաջինին:

Ծաղիկ է, մի սպիտակ վարդ:

When the bell rings, I reach for an eraser but a girl

Երբ զանգը հնչեց, վերցրի ջնջոցը, որ գրատախտակը մաքրեմ,

բայց մի աղջիկ խլեց այն ձեռքիցս:

snatches it from my hand. Nothing's decided, she says,

- Ոչինչ դեռ որոշված չէ, - ասաց, - մենք դեռ չենք ավարտել:

We’re not done here. I leave all the answers

Ես բոլոր պատասխանները թողեցի գրատախտակին:

on the board. The next day some of them have

Հաջորդ օրը նրանցից ոմանք իրար հետ չէին խոսում. խմբերի էին բաժանվել՝

stopped talking to each other, they’ve taken sides.

There's a Flower club. And a Kitten club. And two boys

ծաղկի խումբ, փիսիկի խումբ:

Երկու տղաներ էլ իրենց կոչում էին «Ձնագնդեր»:

calling themselves The Snowballs. The rest have stuck

with the original game, which was to try to write

Մյուսները հավատարիմ էին մնացել խաղի նախնական գաղափարին,

something like poetry.

այն է՝ բանաստեղծության պես մի բան գրել:

It's a diamond, it's a dance,

- Ադամանդ է: Պար է:

the opposite of a gun is a museum in France.

Ատրճանակի հակառակը ֆրանսիական մի թանգարան է:

It's the moon, it's a mirror,

Լուսինն է, հայելի է,

it's the sound of a bell and the hearer.

զանգի ձայնն է ու այն լսողը:

Վեճը նոր թափ առավ, նորից աղմուկ, և ահա՝ ևս մեկ խումբ:

The arguing starts again, more shouting, and finally

a new club. For the first time I dare to push them.

Առաջին անգամ ես համարձակվեցի ուղղորդել նրանց:

Maybe all of you are right, I say.

- Միգուցե բոլորդ ճիշտ եք,- ասացի:

Well, maybe. Maybe it's everything we said. Maybe it’s

Դե, միգուցե:

- Միգուցե այն ամենն է՝ ինչ ասացինք, և մնացածը, որ դեռ չենք ասել:

everything we didn't say. It's words and the spaces for words.

Բառերն են, ու բառերի համար թողնված դատարկ տեղերը:

They're looking at each other now. It's everything in this

Սկսեցին իրար նայել:

Ամեն ինչն է այս սենյակի մեջ

room

and outside this room and down the street and in the sky.

ու սենյակից դուրս, փողոցով մեկ ու երկնքում:

It's everyone on campus and at the mall, and all the people

Ամենքն են՝ դպրոցում ու առևտրի կենտրոնում,

waiting at the hospital. And at the post office. And, yeah,

և հիվանդանոցում ու փոստային գրասենյակում իրենց հերթին սպասող բոլոր մարդիկ։

Ու, դե հա, ծաղիկ էլ է, բոլոր ծաղիկները, մի ամբողջ ծաղկանոց:

it's a flower, too. All the flowers. The whole garden.

The opposite of a gun is wherever you point it.

Ատրճանակի հակառակն այն է, ինչին այն ուղղում ես:

Don’t write that on the board, they say. Just say poem.

- Մի՛ գրեք դա գրատախտակին, - ասացին նրանք:

- Պարզապես ասեք՝ «բանաստեղծություն»:

Your death will sit through many empty poems.

Քո մահը կարտացոլվի բազմաթիվ «պարպված» բանաստեղծություններում: