The surprising ingredient that makes businesses work better | Marco Alverà

Translator: Huyen Nguyen Reviewer: Cong Kieu Anh - Anna Le

For me, it was not being invited to a friend's wedding.

Tôi không được mời dự đám cưới của một người bạn.

At first, I didn't really mind.

Ban đầu, tôi không hề quan tâm.

I thought he was having a small reception.

Tôi nghĩ anh ấy tổ chức một bữa tiệc chiêu đãi nhỏ.

But then I kept meeting people who were going to the same wedding,

Nhưng sau đó tôi gặp những người đến dự đám cưới của anh ấy,

and they weren't as close to the groom as I was ...

và họ không thân với chú rể như tôi...

and I felt left out.

và tôi cảm thấy bị bỏ rơi.

That really sucked.

Điều đó thật tệ.

It felt really unfair.

Nó làm tôi thấy rất bất công.

For my daughters, Lipsi and Greta, it was last week.

Điều tương tự xảy ra với con gái của tôi, Lipsi và Greta, vào tuần trước.

They were taking turns massaging their mom's back

Chúng đang luân phiên mát xa lưng của mẹ chúng

with a toy for back rubs,

với một món đồ chơi để chà lưng,

and then one of the girls felt that the other girl had a longer go.

và sau đó một trong số chúng cảm thấy đứa kia có lượt mát xa lâu hơn.

That's when I walk into the room

Điều đó xảy ra khi tôi bước vào phòng

to find Greta in a rage, shouting, "That's not fair!"

và thấy Greta đang giận dữ, hét lên: "Thật là không công bằng!"

and Lipsi in tears,

còn Lipsi thì đang khóc,

and my wife holding a stopwatch

và vợ tôi đang cầm đồng hồ bấm giờ

to make sure that each girl had precisely one minute on the toy.

để chắc chắn rằng mỗi đứa đều có chính xác một phút để cầm đồ chơi.

So if you're anything like me or my girls,

Vì vậy nếu như bạn giống tôi hay các đứa con tôi,

the last thing that upset you

điều cuối cùng làm bạn buồn

probably also had to do with unfairness.

hẳn là cũng liên quan đến sự bất công.

That's because unfairness triggers us so strongly

Đó là bởi vì sự bất công tác động đến chúng ta rất mạnh

that we can't think straight.

khiến ta nghĩ không sáng suốt.

We become afraid and suspicious.

Chúng ta trở nên sợ hãi và nghi ngờ.

Our unfairness antennae stick up.

Ăng-ten bất công của chúng ta phát lên.

We feel pain, and we walk away.

Chúng ta cảm thấy đau, và chúng ta bỏ đi

Unfairness is one of the defining issues of our society,

Sự bất công là một trong những vấn đề quan trọng của xã hội,

it's one of the root causes of polarization,

nó là một trong những nguyên nhân chính của sự chia rẽ

and it's bad news for business.

và đó là tin xấu trong kinh doanh.

At work, unfairness makes people defensive and disengaged.

Ở công sở, sự bất công khiến con người phòng thủ và tách rời.

A study shows that 70 percent of workers in the US are disengaged,

Một nghiên cứu cho thấy 70% người lao động ở Mỹ bị tách biệt,

and this is costing the companies

và điều đó gây tổn hao cho nhiều công ty

550 billion dollars a year every year.

550 tỷ đô-la Mỹ mỗi năm.

This is, like, half the total spent on education in the US.

Số tiền này, như là một nửa tổng số tiền chi tiêu cho giáo dục ở Mỹ.

This is the size of the GDP of a country like Austria.

Hay tổng số GDP của một nước như nước Áo.

So removing unfairness and promoting fairness

Vì vậy, loại bỏ sự bất công và khuyến khích sự công bằng

should be our priority.

nên là ưu tiên của ta.

But what does it mean in practice?

Nhưng nó có nghĩa gì trong thực tế?

Is it about more rules? Is it about systems?

Đó có phải là thêm các quy tắc? Hay là về hệ thống?

Is it about equality?

Đó có phải là sự bình đẳng?

Well, partly, but fairness is more interesting than rules and equality.

Vâng, một phần thôi, nhưng sự công bằng còn thú vị hơn luật lệ và sự bình đẳng.

Fairness works in surprising ways.

Công bằng hoạt động một cách ngạc nhiên.

15 years ago, I left a US investment bank

15 năm trước, tôi rời một ngân hàng đầu tư Mỹ.

to join a large Italian state-owned oil company.

để làm ở một công ty nhà nước lớn về dầu khí của Ý.

It was a different world.

Đó là một thế giới khác.

I thought the key to getting the best performance

Tôi nghĩ chìa khóa để tạo nên năng suất tốt nhất

was a risk-reward system

là hệ thống thưởng phạt

where you could give the high performers bonuses and promotions

nơi mà bạn trao tiền thưởng và thăng tiến cho người có thành tích cao.

and give the underperformers something to worry about.

và khiến người có thành tích thấp lo lắng.

But in this company, we had fixed salaries

Nhưng ở công ty này, chúng tôi có lương cố định

and lifelong jobs.

và công việc lâu dài.

Careers were set,

Sự nghiệp đã được cố định,

so my toolkit wasn't very effective,

vì vậy bộ công cụ của tôi không hiệu quả

and I was frustrated.

và tôi cảm thấy nản lòng.

But then I saw that this company was producing some pockets of excellence,

Sau đó tôi nhận ra công ty này đang tạo ra một vài nhân tố xuất sắc,

areas in which they beat the competition

lĩnh vực xuất sắc để họ đánh bại đối thủ

in very tough, competitive sectors.

trong lĩnh vực rất khó khăn và cạnh tranh.

This was true in trading,

Điều này đúng trong thương mại,

in project management --

trong quản lý dự án

it was very true in exploration.

Điều này rất đúng trong khai thác.

Our exploration team was finding more oil and gas

Đội khai thác của chúng tôi đang tìm được thêm dầu và khí

than any other company in the world.

hơn bất kì công ty khác trên thế giới.

It was a phenomenon.

Đó là một hiện tượng.

Everyone was trying to figure out how this was possible.

Mọi người đều cố gắng hiểu tại sao điều đó lại xảy ra được.

I thought it was luck,

Tôi nghĩ đó là do may mắn,

but after each new discovery, that became less and less likely.

nhưng sau mỗi khám phá mới, sự may mắn ngày càng ít khả năng.

So did we have a special tool? No.

Vậy chúng tôi có dụng cụ đặc biệt? Không.

Did we have a killer application that no one else had? No.

Hay chúng tôi có ứng dụng tuyệt hảo mà không ai có được? Không.

Was it one genius who was finding oil for the whole team?

Hay có một thiên tài đã tìm được dầu cho cả đội?

No, we hadn't hired a senior guy in years.

Không, chúng tôi không thuê nhân viên thâm niên nào trong nhiều năm.

So what was our secret sauce?

Vậy "món sốt bí truyền" là gì?

I started looking at them really carefully.

Tôi bắt đầu nhìn lại tất cả rất cẩn thận.

I looked at my friend,

Tôi nhìn bạn tôi,

who drilled seven dry wells,

người đã khoan bảy cái giếng khô khốc.

writing off more than a billion dollars for the company,

xoá sổ hơn một tỷ đô-la của công ty,

and found oil on the eighth.

và tìm được dầu ở giếng thứ tám.

I was nervous for him ...

Tôi đã lo cho anh ấy...

but he was so relaxed.

nhưng anh ấy lại rất thoải mái.

I mean, these guys knew what they were doing.

Ý tôi là, những người này biết họ đang làm gì.

And then it hit me: it was about fairness.

Và điều đó như đánh vào tôi: đó là sự công bằng.

These guys were working in a company

Những người này đang làm ở công ty

where they didn't need to worry about short-term results.

ở đó họ không cần lo về kết quả ngắn hạn.

They weren't going to be penalized for bad luck or for an honest mistake.

Họ đã không bị phạt vì kém may mắn hay vì lỗi không cố ý.

They knew they were valued for what they were trying to do,

Họ biết họ được quý trọng vì những gì họ đang cố gắng làm,

not the outcome.

chứ không phải vì kết quả.

They were valued as human beings. They were part of a community.

Họ được quý trọng như con người. Họ là một phần của cộng đồng.

Whatever happened, the company would stand by them.

Dù có chuyện gì xảy ra, công ty luôn đứng về phía họ.

And for me, this is the definition of fairness.

Và đối với tôi, đây chính là định nghĩa về sự công bằng.

It's when you can lower those unfairness antennae, put them at rest.

Đó là khi bạn có thể hạ thấp cây ăng-ten bất công và để chúng ngủ yên.

Then great things follow.

Sau đó, điều tuyệt vời sẽ tới.

These guys could be true to their purpose, which was finding oil and gas.

Những người này đã đúng với mục đích, đó là đi tìm dầu và khí.

They didn't have to worry about company politics or greed or fear.

Họ không cần lo lắng về chính sách công ty hay lòng tham, hay nỗi sợ hãi.

They could be good risk-takers,

Họ có thể là những người mạo hiểm giỏi,

because they weren't too defensive

bởi vì họ đã không quá đề phòng

and they weren't gambling to take huge rewards.

và họ không liều lĩnh để lấy những phần thưởng khổng lồ.

And they were excellent team workers.

Và họ là những thành viên xuất sắc của đội.

They could trust their colleagues.

Họ có thể tin tưởng đồng nghiệp.

They didn't need to look behind their backs.

Họ không cần phải dè chừng.

And they were basically having fun.

Và về cơ bản là họ đang vui.

They were having so much fun,

Họ đã có rất nhiều niềm vui,

one guy even confessed

một anh chàng thậm chí còn thú nhận rằng,

that he was having more fun at the company Christmas dinner

anh ta có nhiều niềm vui ở bữa tối đêm Giáng sinh tại công ty

than at his own Christmas dinner.

hơn là bữa tối Giáng sinh của mình.

(Laughter)

(Cười)

But these guys, essentially, were working in a fair system

Nhưng những người này, về cơ bản, là đang làm việc ở một hệ thống công bằng.

where they could do what they felt was right

nơi mà họ có thể làm những gì họ cho là đúng

instead of what's selfish, what's quick, what's convenient,

thay vì những điều ích kỉ, qua loa, và có lợi cho họ.

and to be able to do what we feel is right

và khả năng làm điều chúng ta cho là đúng

is a key ingredient for fairness, but it is also a great motivator.

là nhân tố quan trọng cho sự công bằng, cũng là một nhân tố thúc đẩy tuyệt vời.

And it wasn't just explorers who were doing the right thing.

Và không chỉ là những người thám hiểm đang làm điều đúng,

There was an HR director who proposed that I hire someone internally

có một quản lý nhân sự đã đề xuất tôi thuê một người nào đó trong nội bộ

and give him a managerial job.

và đưa anh ấy một công việc quản lý.

This guy was very good, but he didn't finish high school,

Anh ấy làm rất tốt, nhưng chưa tốt nghiệp phổ thông.

so formally, he had no qualifications.

Chính thức, anh ấy không có bằng cấp.

But he was so good, it made sense, and so we gave him the job.

Nhưng anh ta rất giỏi, điều đó có lý, và chúng tôi đưa anh công việc.

Or the other guy, who asked me for a budget to build a cheese factory

Hoặc một người khác hỏi tôi về kinh phí để xây nhà máy bơ

next to our plant in Ecuador, in the village.

gần nhà máy của chúng tôi ở Ecuador, trong một ngôi làng.

It didn't make any sense: no one ever built a cheese factory.

Điều này thật khó hiểu: chưa có ai xây dựng nhà máy bơ ở đây.

But this is what the village wanted, because the milk they had would spoil

Nhưng đây là thứ mà ngôi làng cần, bởi vì sản phẩm sữa của họ bị thiu

before they could sell it, so that's what they needed.

trước khi họ có thể bán, vậy nhà máy bơ là điều họ cần.

And so we built it.

Và vì vậy chúng tôi xây dựng nó.

So in these examples and many others,

Vậy từ những ví dụ này và nhiều cái khác,

I learned that to be fair,

tôi học được sự công bằng,

my colleagues and I, we needed to take a risk and stick our head out,

đồng nghiệp và tôi, chúng tôi cần sự mạo hiểm và mạnh dạn,

but in a fair system, you can do that.

nhưng ở hệ thống công bằng, bạn có thể làm vậy.

You can dare to be fair.

Bạn có thể dám công bằng.

So I realized that these guys and other colleagues

Vậy tôi nhận ra những người này và đồng nghiệp khác

were achieving great results, doing great things,

đạt kết quả tuyệt vời, và làm điều tuyệt vời,

in a way that no bonus could buy.

bằng cách không tiền thưởng nào mua được.

So I was fascinated.

Vậy nên tôi rất thích thú.

I wanted to learn how this thing really worked,

Tôi muốn biết nó thực sự hiệu quả như thế nào,

and I wanted to learn it also for myself, to become a better leader.

và tôi muốn học cho bản thân tôi, để trở thành nhà lãnh đạo tốt hơn.

So I started talking to colleagues, to coaches,

Vậy nên tôi bắt đầu nói chuyện với đồng nghiệp, huấn luận viên,

to headhunters and neuroscientists,

với công ty tuyển dụng và nhà thần kinh học,

and what I discovered

và điều mà tôi khám phá ra là

is that what these guys were up to and the way they worked

những gì những người này ủng hộ và cách họ làm việc

is really supported by recent brain science.

thật sự được hỗ trợ bởi khoa học thần kinh mới nhất.

And I've also discovered that this can work at all levels

Và tôi cũng tìm ra điều này có thể áp dụng ở tất cả mức độ

in any type of company.

trong bất kì công ty nào.

You don't need the fixed salaries or the stable careers.

Bạn không cần lương cố định hay một sự nghiệp ổn định.

This is because science shows

Bởi vì khoa học cho thấy

that humans have an innate sense of fairness.

rằng con người có một giác quan bẩm sinh về công bằng.

We know what is right and what is wrong

Chúng ta biết điều gì đúng và điều gì sai

before we can talk or think about it.

trước khi chúng ta có thể nói hay suy nghĩ

My favorite experiment

Thí nghiệm yêu thích của tôi

has six-month old babies

là em bé sáu tháng tuổi

watching a ball trying to struggle up a hill.

xem một quả bóng đang cố gắng leo lên một ngọn đồi.

And there's a helpful, friendly square that pushes the ball up the hill,

Và có một hình vuông hữu ích và thân thiện đẩy quả bóng lên đồi,

and then a mean triangle pushes the ball back down.

và sau đó một hình tam giác xấu tính đẩy quả bóng xuống đồi.

After watching this several times,

Sau khi xem điều này nhiều lần,

they ask the babies to pick,

họ bảo những đứa trẻ nhặt,

to choose what to play with.

và chọn thứ chúng sẽ chơi cùng.

They can pick a ball, a square or a triangle.

Chúng có thể lấy quả bóng, hình vuông hoặc hình tam giác.

They never pick up the triangle.

Chúng chẳng bao giờ nhặt hình tam giác.

All the babies want to be the square.

Tất cả em bé muốn trở thành hình vuông.

And science also shows

Và khoa học cũng cho thấy

that when we see or perceive fairness,

rằng khi chúng ta nhìn thấy hay cảm nhận sự công bằng,

our brain releases a substance that gives us pleasure,

não chúng ta tạo ra chất cho chúng ta niềm vui,

proper joy.

niềm vui thực sự.

But when we perceive unfairness, we feel pain ...

Nhưng khi chúng ta cảm nhận bất công, chúng ta cảm thấy đau...

even greater pain

thậm chí nỗi đau lớn hơn

than the same type of pain as if I really hurt myself.

nỗi đau như thể tôi thực sự làm đau chính mình.

That's because unfairness triggers the primitive, reptile part of our brain,

Vì bất công tác động đến phần nguyên thuỷ, não bò sát con người,

the part that deals with threats and survival,

phần não giải quyết sự đe doạ và sinh tồn

and when unfairness triggers a threat, that's all we can think about.

và khi bất công gây ra mối đe doạ, cái mà tất cả chúng có thể suy nghĩ tới.

Motivation, creativity, teamwork,

Động lực, sự sáng tạo, làm việc nhóm,

they all go way back.

tất cả chúng đều quay trở lại.

And it makes sense that we're wired this way,

Và điều đó dễ hiểu rằng chúng liên quan với nhau

because we're social animals.

vì chúng ta là động vật xã hội.

We need to be part of a community to survive.

Chúng ta cần là một phần của cộng đồng để tồn tại.

We're born so helpless

Chúng ta sinh ra thật yếu đuối

that someone needs to look after us until we're maybe 10 years old,

người nào đó cần chăm sóc chúng ta có lẽ cho đến khi ta được mười tuổi,

so our brain evolves towards food.

vậy não chúng ta tiến hoá theo thức ăn.

We need to be in that community.

Chúng ta cần là một phần ở cộng đồng đó

So whether I like it or not,

vậy cho dù tôi thích điều này hay không,

not being invited to the friend's wedding,

đó là không được mời đến dự đám cưới bạn,

my lizard brain is generating the same response

não thằn lằn của tôi sẽ tạo ra phản hồi tương tự

as if I'm about to be pushed out from my community.

như thể tôi sắp bị đẩy ra khỏi cộng đồng của tôi.

So science explains quite nicely why fairness is good

Khoa học giải thích rất hay tại sao sự công bằng là tốt

and why unfairness makes us really defensive,

và tại sao sự bất công làm chúng ta rất đề phòng,

but science also shows that in a fair environment,

nhưng khoa học cũng chỉ ra rằng trong một môi trường công bằng,

not only do we all want to be the square,

chúng ta không chỉ muốn là hình vuông,

but we tend to be the square,

mà ta còn có khuynh hướng là hình vuông,

and this allows other people to be fair in turn.

và điều này cho phép người khác sẽ công bằng lại với chúng ta.

This creates a beautiful fairness circle.

Điều này tạo nên vòng công bằng đẹp đẽ.

But while we start off fair ...

Nhưng khi chúng ta khởi động sự công bằng

one drop of unfairness contaminates the whole pool,

một giọt nước bất công sẽ làm ô nhiễm toàn hồ nước,

and unfortunately, there's plenty of drops in that pool.

và không may, là có rất nhiều giọt trong hồ nước.

So our effort should be to filter out

Vậy nỗ lực của chúng ra cần được sàng lọc,

as much unfairness as we can from everywhere,

càng nhiều bất công càng tốt từ khắp nơi,

starting from our communities, starting from our companies.

bắt đầu từ cộng đồng của chúng ta, từ công ty của chúng ta.

I worry about this a lot because I lead a team of 3,000 excellent people,

Tôi lo lắng về điều này rất nhiều, vì tôi dẫn đầu một đội gồm 3000 người xuất sắc,

and the difference between 3,000 happy, motivated team workers

và sự khác nhau giữa 3000 thành viên vui vẻ và nhiệt huyết

and 3,000 clock-watchers is everything.

và 3000 thành viên lười biếng là tất cả.

So the first thing I try to do in my fairness crusade

Vậy điều đầu tiên tôi cố làm trong chiến dịch công bằng của tôi

is to try to take myself out of the equation.

là cố gắng lấy bản thân tôi ra khỏi phương trình.

That means being aware of my own biases.

Có nghĩa là cẩn trọng với thành kiến của mình.

For example, I really like people who say yes

Ví dụ, tôi rất thích những người nói "vâng"

to whatever I suggest.

với mọi điều tôi đề xuất.

(Laughter)

(Cười)

But that's not very good for the company

Nhưng điều đó rất không tốt cho công ty

and not very good for anyone who has different ideas.

và rất không tốt cho bất cứ ai có ý kiến khác.

So we try to actively promote a culture of diversity of opinions

Vậy chúng ta cố gắng chủ động nâng cao nền văn hoá đa dạng ý kiến

and diversity of character.

và đa dạng tính cách.

The second thing we do is a little more procedural.

Điều thứ hai chúng ta làm là thêm một chút thủ tục.

We look at all the rules, the processes, the systems in the company,

Ta xem lại tất cả luật lệ, qui trình, hệ thống của công ty,

the ones we use to take decisions and allocate resources,

cái mà ta sử dụng để đưa ra quyết định và phân bố tài nguyên,

and we try to get rid of anything that's not very clear,

và chúng ta cố gắng loại bỏ bất cứ thứ gì không rõ ràng,

not very rational, doesn't make sense,

không thật sự hợp lý, không ý nghĩa,

and we also try to fix anything that's limiting

và ta cũng cố gắng sửa bất cứ điều gì làm hạn chế

the transfer of information within the company.

sự truyền thông tin trong công ty.

We then look at the culture and the motivation for the same reasons.

Sau đó chúng ta xem xét nền văn hoá và động lực với cùng lí do.

But my point is that however hard you look at the rules,

Nhưng quan điểm của tôi là, dù bạn xem xét luật kĩ đến đâu,

the processes, the systems -- and we have to do that --

qui trình, hệ thống, và chúng ta phải làm nó.

but however hard we look,

nhưng dù chúng ta xem xét nó kĩ,

we're never going to do enough to get to the real essence of fairness.

chúng ta sẽ không bao giờ làm đủ để đạt được bản chất thật của công bằng.

That's because the last mile of fairness requires something else.

Đó là vì chặng cuối của công bằng yêu cầu những thứ khác.

It's about what people's emotions are,

Đó là về cảm xúc của con người ra sao,

what their needs are,

nhu cầu của họ,

what's going on in their private lives,

điều đang diễn ra trong đời sống riêng tư,

what society needs.

mà cả xã hội cần.

These are all questions and elements

Đây là tất cả câu hỏi và nhân tố

that are very hard to put into a spreadsheet, into an algorithm.

rất khó để đặt vào một bảng tính, thành một thuật toán.

It's very hard to make them part of our rational decision.

Rất khó để làm chúng thành một phần của quyết định hợp lý.

But if we miss these, we're missing key important points,

Nhưng nếu ta thiếu những cái này, ta thiếu thứ quan trọng then chốt,

and the outcome is likely to feel unfair.

và kết quả thường là cảm giác bất công.

So we should cross-check our decisions with our fairness center switched on.

Vậy ta nên kiểm tra chéo quyết định của ta với trung tâm công bằng đang bật của ta.

Is it right that this guy should get the job he's really hoping to get?

Có đúng không khi người này nên được làm việc anh ấy rất hi vọng làm?

Is it right that this guy should be fired?

Có đúng không khi người này bị đuổi việc?

Is it right that we should be charging so much for this product?

Có đúng không khi chúng ta bị thu quá nhiều tiền cho sản phẩm này?

These are tough questions.

Đây là những câu hỏi khó.

But if we take the time to ask ourselves

Nhưng nếu ta dành thời gian hỏi bản thân

whether the rational answer is the right one ...

có phải câu trả lời hợp lý là câu trả lời đúng...

we all know deep inside what the answer is.

chúng ta đều biết sâu bên trong câu trả lời nào là đúng.

We've known since we were babies.

Chúng ta biết khi chúng ta còn là em bé.

And to know what the right answer is

Và để biết câu nào là câu trả lời đúng

is pretty cool for decision-making.

là điều rất thú vị khi đưa ra quyết định.

And if we turn on our hearts,

Và nếu chúng ta bật trái tim của ta lên,

that's the key to getting the real best out of people,

đó là chìa khoá để đạt được cái tốt thực sự từ mọi người,

because they can smell it if you care,

bởi vì trái tim có thể ngửi được nếu bạn quan tâm,

and only when you really care will they leave their fears behind

và chỉ khi bạn thật sự quan tâm chúng sẽ để nỗi sợ ở lại

and bring their true selves to work.

và đem con người thực sự của chúng ra làm việc.

So if fairness is a keystone of life,

Vậy nếu công bằng là yếu tố quyết định của cuộc sống,

why isn't every leader making it their priority?

tại sao tất cả nhà lãnh đạo không coi nó là ưu tiên của họ?

Wouldn't it be cool to work in a company that was more fair?

Không phải tốt hơn khi làm việc ở một công ty công bằng sao?

Wouldn't it be great to have colleagues and bosses

Không phải tuyệt vời khi có đồng nghiệp và sếp

that were selected and trained for fairness and for character

được chọn lựa và huấn luyện vì công bằng và vì tính cách

and not based on 60-year-old GMATs?

và không dựa trên GMATs 60 tuổi hay sao?

Wouldn't it be nice to be able to knock on the door

Không phải tốt khi có thể gõ cửa

of a Chief Fairness Officer?

Giám Đốc Điều Hành Công Bằng sao?

We'll get there, but why is it not happening now?

Chúng ta sẽ đạt điều đó, nhưng tại sao nó không xảy ra lúc này?

Well, partly, it's because of inertia,

Vâng, một phần, đó là vì quán tính,

partly, it's because fairness isn't always easy.

một phần, bởi vì sự công bằng không phải lúc nào cũng dễ dàng.

It requires judgment and risk.

Nó đòi hỏi sự phán xét và mạo hiểm,

Drilling that eighth well was a risk.

Đào cái giếng thứ tám là sự mạo hiểm.

Promoting the guy who didn't finish high school was a risk.

Thăng chức cho người chưa tốt nghiệp phổ thông là sự mạo hiểm.

Building a cheese factory in Ecuador was a risk.

Xây nhà máy bơ ở Ecuador là sự mạo hiểm.

But fairness is a risk worth taking,

Nhưng sự công bằng đáng giá để mạo hiểm,

so we should be asking ourselves,

vậy chúng ta nên hỏi bản thân,

where can we take this risk?

ở đâu chúng ta có thể mạo hiểm?

Where can we push ourselves a little bit further,

Nơi nào chúng ta có thể đẩy bản thân xa hơn một chút,

to go beyond what's rational and do what's right?

để đạt được điều hợp lý và làm điều đúng đắn?

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)