Doesn't everyone deserve a chance at a good life? | Jim Yong Kim

Translator: Nguyen Trang Reviewer: Thanh Nguyễn

I just want to share with you

Tôi muốn chia sẻ với các bạn

what I have been experiencing over the last five years

những kinh nghiệm tôi có được trong năm năm qua

in having the great privilege of traveling

khi được đặc ân

to many of the poorest countries in the world.

đi đến những đất nước nghèo nhất thế giới

This scene is one I see all the time everywhere,

Đây là cảnh tượng mà tôi luôn nhìn thấy khắp nơi

and these young children are looking at a smartphone,

các em nhỏ vây quanh chiếc điện thoại thông minh (smartphone)

and the smartphone is having a huge impact in even the poorest countries.

điện thoại smartphone có ảnh hưởng lớn đến cả những nước nghèo nhất

I said to my team, you know,

Tôi nói với cả nhóm rằng,

what I see is a rise in aspirations all over the world.

những gì tôi thấy là một khát khao dâng trào khắp thế giới.

In fact, it seems to me that there's a convergence of aspirations.

Thực ra, với tôi, nó là cuộc đổ bộ của khát khao.

And I asked a team of economists to actually look into this.

Tôi đã nhờ một nhóm các nhà kinh tế xem xét vấn đề này.

Is this true?

Nó có đúng như thế không?

Are aspirations converging all around the world?

Có phải khát khao đang trào dâng khắp thế giới?

So they looked at things like Gallup polls about satisfaction in life

Thế là họ tìm hiểu, như khảo sát Gallup về hài lòng trong cuộc sống

and what they learned was that if you have access to the internet,

và họ biết được rằng nếu bạn được truy cập Internet,

your satisfaction goes up.

mức độ hài lòng sẽ tăng lên.

But another thing happens that's very important:

Nhưng có thứ khác cũng rất quan trọng:

your reference income,

thu nhập của bạn

the income to which you compare your own,

so sánh với thu nhập bình quân

also goes up.

cũng tăng lên.

Now, if the reference income of a nation, for example,

Ví dụ thu nhập bình quân của một quốc gia

goes up 10 percent

tăng lên 10%

by comparing themselves to the outside,

bằng cách so sánh với nước khác

then on average,

sau đó tính trung bình,

people's own incomes have to go up at least five percent

thì thu nhập bình quân của người dân phải tăng lên ít nhất 5%

to maintain the same level of satisfaction.

nhằm duy trì mức độ hài lòng tương đồng.

But when you get down into the lower percentiles of income,

Nhưng khi thu nhập của bạn thấp,

your income has to go up much more

để thu nhập bình quân tăng lên 10%

if the reference income goes up 10 percent,

thì phải tăng thu nhập của bạn lên

something like 20 percent.

đại loại như 20% chẳng hạn.

And so with this rise of aspirations,

Và khi khao khát bùng lên,

the fundamental question is:

câu hỏi đặt ra là:

Are we going to have a situation

Có phải chúng ta sẽ gặp tình huống

where aspirations are linked to opportunity

khao khát dẫn lối tới cơ hội

and you get dynamism and economic growth,

và bạn trở nên năng động và đạt được tăng trưởng kinh tế,

like that which happened in the country I was born in, in Korea?

giống như ở Hàn Quốc, nơi tôi sinh ra?

Or are aspirations going to meet frustration?

Hay là khao khát đưa chúng ta đến thất bại?

This is a real concern, because between 2012 and 2015,

Đây là quan ngại thực sự, bởi vì giữa năm 2012 và 2015,

terrorism incidents increased by 74 percent.

các cuộc khủng bố gia tăng lên tới 74%,

The number of deaths from terrorism went up 150 percent.

tăng 150% số người tử vong do khủng bố.

Right now, two billion people

Ngay giờ này, 2 triệu người

live in conditions of fragility, conflict, violence,

sống trong tình trạng đổ nát, xung đột, bạo lực,

and by 2030, more than 60 percent of the world's poor

và đến năm 2030, hơn 60% dân nghèo trên thế giới

will live in these situations of fragility, conflict and violence.

sẽ phải sống trong tình trạng đổ nát, xung đột và bạo lực.

And so what do we do about meeting these aspirations?

vậy chúng ta làm gì để đạt được những khao khát này?

Are there new ways of thinking

Phải chăng có cách suy nghĩ mới

about how we can rise to meet these aspirations?

về làm thế nào có thể vươn lên gặt hái được những khát vọng này?

Because if we don't, I'm extremely worried.

Nhưng nếu chúng ta không có thì tôi thực sự rất lo ngại.

Aspirations are rising as never before because of access to the internet.

Khát khao đang lên cao hơn bao giờ hết nhờ tiếp cận dịch vụ internet.

Everyone knows how everyone else lives.

Mọi người đều biết người khác sống ra sao.

Has our ability to meet those aspirations

Chúng ta phải có năng lực đáp ứng được những khát khao này

risen as well?

phải không?

And just to get at the details of this,

Và để đi sâu hơn về vấn đề này,

I want to share with you my own personal story.

tôi muốn chia sẻ câu chuyện riêng của tôi.

This is not my mother,

Đây không phải là mẹ tôi,

but during the Korean War,

trong cuộc Chiến tranh Hàn quốc,

my mother literally took her own sister,

mẹ tôi cõng em trên lưng, em gái ruột,

her younger sister, on her back,

và đi bộ quãng đường dài

and walked at least part of the way

trên đường thoát khỏi Seoul

to escape Seoul during the Korean War.

trong chiến tranh Hàn Quốc.

Now, through a series of miracles,

Rồi, trải qua nhiều sự kiện kỳ diệu,

my mother and father both got scholarships to go to New York City.

mẹ tôi và bố tôi đều giành được học bổng đến thành phố New York.

They actually met in New York City and got married in New York City.

Họ đã gặp nhau ở New York và kết hôn ở New York.

My father, too, was a refugee.

Bố tôi cũng là người tị nạn.

At the age of 19, he left his family in the northern part of the country,

Vào năm 19 tuổi, bố rời khỏi gia đình ở phương bắc nước Hàn,

escaped through the border

trốn qua biên giới

and never saw his family again.

và chưa bao giờ gặp lại gia đình.

Now, when they were married and living in New York,

Hồi đó, khi hai người kết hôn và sinh sống tại New York,

my father was a waiter at Patricia Murphy's restaurant.

bố tôi làm bồi bàn cho nhà hàng Patricia Murphy.

Their aspirations went up.

Lòng họ tràn trề hy vọng.

They understood what it was like to live in a place like New York City

Họ hiểu được cuộc sống ở nhưng nơi như thành phố New York

in the 1950s.

những năm 1950.

Well, my brother was born and they came back to Korea,

Rồi anh trai tôi được sinh ra, và họ quay trở về Hàn Quốc,

and we had what I remember as kind of an idyllic life,

theo những gì tôi nhớ họ sống một cuộc sống điền viên,

but what was happening in Korea at that time

nhưng vào thời điểm đó,

was the country was one of the poorest in the world

Hàn Quốc là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới

and there was political upheaval.

và xảy ra bước ngoạt về chính trị.

There were demonstrations just down the street from our house all the time,

Lúc nào cũng có cuộc biểu tình dưới phố nhà tôi ở.

students protesting against the military government.

sinh viên biểu tình phản đối chính phủ quân sự.

And at the time,

Vào thời điểm đó,

the aspirations of the World Bank Group, the organization I lead now,

kỳ vọng của Nhóm Ngân hàng thế giới, cơ quan tôi đang lãnh đạo hiện nay,

were extremely low for Korea.

dành cho Hàn Quốc, là cực kỳ thấp.

Their idea was that Korea would find it difficult without foreign aid

Quan điểm của họ là không có viện trợ quốc tế

to provide its people with more than the bare necessities of life.

Hàn Quốc sẽ khó có thể để cung cấp cho người dân nhiều hơn nhu cầu tối thiểu.

So the situation is Korea is in a tough position,

Thế nên Hàn Quốc rơi vào tình thế khó khăn,

my parents have seen what life is like in the United States.

cha mẹ tôi đã chứng kiến cuộc sống ở nước Mỹ.

They got married there. My brother was born there.

Họ kết hôn ở đó. Anh trai tôi sinh ra ở đó.

And they felt that in order to give us an opportunity

Và hai người thấy rằng để chúng tôi có cơ hội

to reach their aspirations for us,

làm nên kỳ vọng mà hai người đặt lên

we had to go and come back to the United States.

chúng tôi phải ra đi và trở lại nước Mỹ.

Now, we came back.

Và chúng tôi đã trở lại.

First we went to Dallas.

Đầu tiên chúng tôi ở Dallas.

My father did his dental degree all over again.

Bố tôi học lấy bằng nha sĩ lần nữa.

And then we ended up moving to Iowa, of all places.

Sau đó chúng tôi thế nào lại chuyển tới Iowa,

We grew up in Iowa.

Chúng tôi lớn lên ở Iowa.

And in Iowa, we went through the whole course.

Tại Iowa, chúng tôi học đầy đủ các khóa.

I went to high school, I went to college.

Tôi học trung học cơ sở, rồi vào đại học.

And then one day, something that I'll never forget,

Sau có một ngày, xảy ra một việc làm tôi nhớ mãi,

my father picked me up after my sophomore year in college,

bố đón tôi sau năm thứ 2 ở đại học,

and he was driving me home,

trong lúc lái xe về nhà,

and he said, "Jim, what are your aspirations?

bố hỏi, "Jim, con ước mong điều gì?

What do you want to study? What do you want to do?"

Con muốn học gì? Con muốn làm gì?

And I said, "Dad," --

Tôi suy nghĩ.

My mother actually was a philosopher, and had filled us with ideas

Mẹ tôi như là một triết gia, nhồi nhét vào chúng tôi đầy ý tưởng

about protest and social justice,

về phản kháng và công bằng xã hội,

and I said, "Dad, I'm going to study political science and philosophy,

và tôi trả lời, "Bố, con sẽ học khoa học chính trị và triết học,

and I'm going to become part of a political movement."

rồi con sẽ trở thành thành viên chính trị."

My father, the Korean dentist,

Bố tôi, nha sĩ người Hàn,

slowly pulled the car over to the side of the road --

tấp xe ngay vào lề đường.

(Laughter)

(Cười)

He looked back at me, and he said,

Bố quay lại nhìn tôi rồi nói,

"Jim, you finish your medical residency, you can study anything you want."

Jim, con học xong chứng chỉ y, rồi có thể học cái con muốn.

(Laughter)

(Cười)

Now, I've told this story to a mostly Asian audience before.

Vâng, tôi từng kể câu chuyện này với các khán giả đa số là người châu Á.

Nobody laughs. They just shake their head.

Không một ai cười. Họ chỉ lắc đầu.

Of course.

Dĩ nhiên rồi.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

So, tragically, my father died at a young age,

Thế rồi, buồn thay, bố tôi ra đi ở tuổi đời rất trẻ,

30 years ago at the age of 57,

cách đây 30 năm, ở tuổi 57,

what happens to be how old I am right now,

bằng tuổi tôi bay giờ,

and when he died in the middle of my medical and graduate studies --

bố tôi mất vào giữa khóa học y của tôi.

You see, I actually got around it by doing medicine and anthropology.

Bạn thấy đó, tôi thực sự đã học y và nhân chủng học.

I studied both of them in graduate school.

Tôi học cả 2 ngành ở trường.

But then right about that time, I met these two people,

Nhưng vào ngay thời điểm đó, tôi đã gặp hai người này.

Ophelia Dahl and Paul Farmer.

Ophelia Dahl và Paul Farmer.

And Paul and I were in the same program.

Rồi Paul và tôi cùng học một lớp.

We were studying medicine

Chúng tôi cùng học y dược

and at the same time getting our PhD's in anthropology.

đồng thời lấy bằng thạc sĩ ngành nhân chủng học.

And we began to ask some pretty fundamental questions.

Và chúng tôi bắt đầu đặt câu hỏi.

For people who have the great privilege of studying medicine and anthropology --

Với những người có điều kiện nghiên cứu y dược và nhân chủng học

I had come from parents who were refugees.

tôi là con của dân tị nạn.

Paul grew up literally in a bus in a swamp in Florida.

Paul lớn lên trong một xe buýt ở khu phế thải tại Florida.

He liked to call himself "white trash."

Anh thích tự gọi mình là "phế thải trắng".

And so we had this opportunity

Chúng tôi có cơ may này

and we said,

và chúng tôi tự hỏi,

what is it that we need to do?

chúng tôi cần phải làm gì?

Given our ridiculously elaborate educations,

Được hưởng nền giáo dục chỉn chu,

what is the nature of our responsibility to the world?

vậy trách nhiệm chính của chúng tôi với thế giới này là gì?

And we decided that we needed to start an organization.

Và chúng tôi quyết định mình cần tạo ra một tổ chức.

It's called Partners in Health.

Tên là Partners In Health.

And by the way, there's a movie made about that.

À, có một bộ phim nói về tổ chức này.

(Applause)

(Vỗ tay)

There's a movie that was just a brilliant movie

Bộ phim tài liệu đó rất hay

they made about it called "Bending the Arc."

tên là "Bending the Arc" - Bẻ đường cong.

It launched at Sundance this past January.

Phim công chiếu ở Sundance hồi tháng Giêng năm nay.

Jeff Skoll is here.

Jeff Skoll đang ở đây.

Jeff is one of the ones who made it happen.

Jeff là một trong những người có công làm nên bộ phim này.

And we began to think about what it would take for us

Chúng tôi bắt đầu nghĩ đến người ta sẽ nghĩ chúng tôi là ai

to actually have our aspirations reach the level

mà có tham vọng chạm đến

of some of the poorest communities in the world.

tầng lớp người nghèo trên thế giới.

This is my very first visit to Haiti in 1988,

Đây là chuyến đi đầu tiên của tôi tới Haiti năm 1988,

and in 1988, we elaborated a sort of mission statement,

và năm 1988, chúng tôi công bố kiểu công văn thông báo sứ mệnh của mình,

which is we are going to make a preferential option for the poor

là chúng tôi sẽ chọn ưu tiên dành cho người nghèo

in health.

trong lĩnh vực y tế.

Now, it took us a long time, and we were graduate students in anthropology.

Sau một thời gian, chúng tôi tốt nghiệp chuyên ngành nhân chủng học.

We were reading up one side of Marx and down the other.

Chúng tôi đọc tác phẩm của Mác và của tác giả khác.

Habermas. Fernand Braudel.

Habermas. Fernand Braudel.

We were reading everything

Chúng tôi đọc mọi thứ

and we had to come to a conclusion of how are we going to structure our work?

và chúng tôi buộc phải tìm ra làm thế nào xác định công việc mình làm?

So "O for the P," we called it,

Vì thế ra đời "O for the P" "a preferential option for the poor"

a preferential option for the poor.

chọn ưu tiên cho người nghèo.

The most important thing about a preferential option for the poor

Điều quan trọng nhất về chọn ưu tiên cho người nghèo

is what it's not.

là những thứ không phải.

It's not a preferential option for your own sense of heroism.

Không phải là lựa chọn ưu tiên để bạn có cảm giác anh hùng.

It's not a preferential option

Không phải là ưu tiên

for your own idea about how to lift the poor out of poverty.

cho ý tưởng của cá nhân về cách nâng đỡ thoát nghèo.

It's not a preferential option for your own organization.

Cũng không phải là chọn ưu tiên cho tổ chức của bạn.

And the hardest of all,

Và điều khó khăn nhất,

it's not a preferential option for your poor.

nó không phải là chọn ưu tiên cho cái nghèo của bạn.

It's a preferential option for the poor.

Mà là chọn ưu tiên cho người nghèo.

So what do you do?

Thế bạn sẽ làm gì?

Well, Haiti, we started building --

Vâng, ở Haiti, chúng tôi xây dựng.

Everyone told us, the cost-effective thing

Mọi người nói với chúng tôi, điều hữu dụng nhất

is just focus on vaccination and maybe a feeding program.

là tập trung vào tiêm phòng và chương trình dinh dưỡng.

But what the Haitians wanted was a hospital.

Nhưng thứ người Haiti cần là bệnh viện.

They wanted schools.

Là trường học.

They wanted to provide their children with the opportunities

Họ muốn giành cho con mình có cơ hội

that they'd been hearing about from others, relatives, for example,

mà họ nghe biết từ những người khác, từ họ hàng chẳng hạn,

who had gone to the United States.

những người đã đến nước Mỹ.

They wanted the same kinds of opportunities as my parents did.

Họ muốn có cơ may như cha mẹ tôi.

I recognized them.

Tôi hiểu rõ điều đó.

And so that's what we did. We built hospitals.

Chúng tôi đã làm. Chúng tôi xây bệnh viện.

We provided education.

Chúng tôi dạy học.

And we did everything we could to try to give them opportunities.

Và chúng tôi cố gắng làm mọi thứ có thể, để mang cơ hội đến cho họ.

Now, my experience really became intense

Lúc này kinh nghiệm của tôi đã có được nhiều

at Partners in Health in this community, Carabayllo,

ở Partners in Health trong vùng Carabayllo này,

in the northern slums of Lima, Peru.

trong khu ổ chuột phía bắc Lima, Peru.

And in this community,

Và trong cộng đồng này,

we started out by really just going to people's homes and talking to people,

chúng tôi triển khai đi đến nhà dân và nói chuyện với họ,

and we discovered an outbreak, an epidemic of multidrug-resistant tuberculosis.

và chúng tôi phát hiện ra ổ dịch bệnh lao kháng thuốc.

This is Melquiades.

Đây là Melquiades.

Melquiades was a patient at that time, he was about 18 years old,

Khi đó Melquiades là bệnh nhân, 18 tuổi,

and he had a very difficult form of drug-resistant tuberculosis.

cậu gặp phải dạng lao kháng thuốc mạnh.

All of the gurus in the world, the global health gurus,

Tất cả các thầy thuốc các chuyên gia sức khỏe toàn cầu,

said it is not cost-effective to treat drug-resistant tuberculosis.

đều cho rằng điều trị bệnh lao kháng thuốc sẽ vô hiệu thôi.

It's too complicated. It's too expensive.

Nó quá phức tạp, quá tốn kém.

You just can't do it. It can't be done.

Anh không thể làm được. Không thể chữa được đâu.

And in addition, they were getting angry at us,

Thêm nữa, họ tỏ ra tức giận với chúng tôi,

because the implication was

bởi vì họ cho rằng

if it could be done, we would have done it.

nếu mà có thể chữa được, họ đã làm từ lâu rồi.

Who do you think you are?

Anh nghĩ anh là ai chứ?

And the people that we fought with were the World Health Organization

Chúng tôi đấu tranh với Tổ chức Y tế thế giới

and probably the organization we fought with most

và có lẽ đấu tranh nhiều nhất

was the World Bank Group.

với Nhóm Ngân hàng thế giới.

Now, we did everything we could

Lúc đó, chúng tôi làm mọi thứ có thể

to convince Melquiades to take his medicines,

để thuyết phục Melquiades tham gia điều trị,

because it's really hard,

bởi việc này thực sự khó,

and not once during the time of treatment did Melquiades's family ever say,

và trong thời gian điều trị, gia đình Melquiades không chỉ một lần nói,

"Hey, you know, Melquiades is just not cost-effective.

Này, Melquiades không đáng đâu.

Why don't you go on and treat somebody else?"

Sao anh không đi tìm chữa cho người khác?

(Laughter)

(Cười)

I hadn't seen Melquiades for about 10 years

Khoảng 10 năm rồi tôi đã không gặp Melquiades

and when we had our annual meetings in Lima, Peru

và khi chúng tôi có cuộc họp thường niên ở Lima, Peru

a couple of years ago,

vài năm trước đây,

the filmmakers found him

các nhà làm phim đã tìm cậu

and here is us getting together.

và đây là ảnh chúng tôi chụp cùng nhau.

(Applause)

(Vỗ tay)

He has become a bit of a media star because he goes to the film openings,

Cậu như trở thành một ngôi sao vì cậu tới buổi ra mắt phim,

and he knows how to work an audience now.

và rất biết cách ứng xử với khán giả.

(Laughter)

(Cười)

But as soon as we won --

Nhưng ngay khi chúng tôi thắng --

We did win. We won the argument.

Chúng tôi thắng, thắng cuộc tranh cãi.

You should treat multidrug-resistant tuberculosis --

Bạn nên điều trị bệnh lao kháng thuốc --

we heard the same arguments in the early 2000s about HIV.

chúng tôi biết có cuộc tranh cãi tương tự đầu những năm 2000 về bệnh HIV.

All of the leading global health people in the world said

Tất cả các chuyên gia y tế hàng đầu thế giới đều nói

it is impossible to treat HIV in poor countries.

bệnh HIV không thể chữa trị ở các quốc gia nghèo.

Too expensive, too complicated, you can't do it.

Quá đắt đỏ, quá rắc rối, anh không thể làm được.

Compared to drug-resistant TB treatment,

So với chữa trị bệnh lao kháng thuốc.

it's actually easier.

Bệnh này thực sự dễ hơn.

And we were seeing patients like this.

Chúng tôi gặp gỡ các bệnh nhân như thế này.

Joseph Jeune.

Joseph Jeune.

Joseph Jeune also never mentioned that he was not cost-effective.

Josephn Jeune cũng chưa bao giờ cho rằng biện pháp này hiệu quả.

A few months of medicines, and this is what he looked like.

Sau vài tháng chữa trị, và giờ anh trông như thế này.

(Applause)

(Vỗ tay)

We call that the Lazarus Effect of HIV treatment.

Chúng tôi gọi nó là Hiệu ứng Lazarus điều trị HIV.

Joseline came to us looking like this.

Khi đến điều trị Joseline trông như thế này

This is what she looked like a few months later.

Và đây là hình ảnh của cô ấy vài tháng sau.

(Applause)

(Vỗ tay)

Now, our argument, our battle, we thought,

Khi ấy chúng tôi cho rằng chúng tôi tranh luận, đấu tranh

was with the organizations that kept saying it's not cost-effective.

với các tổ chức kiên quyết cho là nó không hiệu quả

We were saying, no,

Chúng tôi nói, không,

preferential option for the poor requires us to raise our aspirations

ưu tiên cho người nghèo đòi buộc chúng ta phải nâng cao mong muốn

to meet those of the poor for themselves.

đáp ứng khao khátcủa chính người nghèo

And they said, well, that's a nice thought but it's just not cost-effective.

Rồi họ nói, à, đó là suy nghĩ tốt, nhưng nó không hiệu quả.

So in the nerdy way that we have operated Partners in Health,

Bằng cách kỳ lạ, Partners in Health đã đi vào hoạt động,

we wrote a book against, basically, the World Bank.

chúng tôi viết sách phản đối chủ yếu Ngân hàng thế giới.

It says that because the World Bank

Nói như thế bởi vì Ngân hàng thế giới

has focused so much on just economic growth

chú trọng quá nhiều vào phát triển kinh tế

and said that governments have to shrink their budgets

và nói rằng chính phủ phải thu hẹp ngân sách

and reduce expenditures in health, education and social welfare --

và giảm chi tiêu công về y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội --

we thought that was fundamentally wrong.

theo chúng tôi điều đó hoàn toàn sai lầm.

And we argued with the World Bank.

Chúng tôi tranh luận với Ngân hàng thế giới.

And then a crazy thing happened.

Sau đó một điều điên rồ xảy ra.

President Obama nominated me to be President of the World Bank.

Tổng thống Obama đề bạt tôi làm Chủ tịch Ngân hàng thế giới.

(Applause)

(Vỗ tay)

Now, when I went to do the vetting process with President Obama's team,

Bấy giờ, khi tôi tham gia thẩm định tư cách với đội ngũ của tổng thống Obama,

they had a copy of "Dying For Growth," and they had read every page.

họ có bản sao ấn phẩm "Dying For Growth", họ đọc hết các trang,

And I said, "OK, that's it, right?

Và tôi nói, "Được rồi,

You guys are going to drop me?"

Các anh định sa thải tôi à?"

He goes, "Oh, no, no, it's OK."

Họ trả lời, "À không, ổn mà."

And I was nominated,

Rồi tôi được chọn,

and I walked through the door of the World Bank Group in July of 2012,

Tháng 7 năm 2012 tôi bước vào cánh cửa Nhóm Ngân hàng thế giới,

and that statement on the wall, "Our dream is a world free of poverty."

và có câu khẩu hiệu trên tường, "Ước mơ thế giới không còn đói nghèo."

A few months after that, we actually turned it into a goal:

Vài tháng sau đó, chúng tôi thực sự bắt tay vào hành động:

end extreme poverty by 2030,

chấm dứt nạn đói nghèo vào năm 2030,

boost shared prosperity.

thúc đẩy thịnh vượng sẻ chia.

That's what we do now at the World Bank Group.

Đó là việc chúng tôi làm ở Ngân hàng thế giới.

I feel like I have brought the preferential option for the poor

Tôi cảm tưởng như tôi đã mang sứ điệp ưu tiên cho người nghèo

to the World Bank Group.

đến với Ngân hàng thế giới.

(Applause)

(Vỗ tay)

But this is TED,

Nhưng đây là TED,

and so I want to share with you some concerns,

thế nên tôi muốn chia sẻ với các bạn một vài vấn đề,

and then make a proposal.

và đưa ra đề xuất.

The Fourth Industrial Revolution,

Cách mạng công nghiệp lần thứ 4,

now, you guys know so much better than I do,

hiện giờ các bạn còn biết rõ hơn tôi

but here's the thing that concerns me.

nhưng tôi có một điều quan ngại.

What we hear about is job loss. You've all heard that.

Chúng ta nghe thấy là giảm việc làm. Các bạn đều biết.

Our own data suggest to us that two thirds of all jobs,

Dữ liệu của chúng tôi chỉ ra rằng 2/3 các việc làm,

currently existing jobs in developing countries,

cụ thể là các việc làm ở nước đang phát triển,

will be lost because of automation.

sẽ bị mất do công nghệ tự động hóa.

Now, you've got to make up for those jobs.

Bây giờ bạn phải tạo ra việc khác thay thế.

Now, one of the ways to make up for those jobs

Một trong những phương thức đó là

is to turn community health workers into a formal labor force.

chuyển nhân viên y tế cộng đồng vào nguồn nhân lực chính thức.

That's what we want to do.

Chúng tôi muốn làm thế.

(Applause)

(Vỗ tay)

We think the numbers will work out,

Chúng tôi cho là con số này sẽ thành công,

that as health outcomes get better and as people have formal work,

khi đầu ra sức khỏe trở nên tốt hơn và khi mọi người có công việc chính thức,

we're going to be able to train them

chúng ta sẽ có thể đào tạo họ

with the soft-skills training that you add to it

với khóa đào tạo kỹ năng mềm bạn thêm vào

to become workers that will have a huge impact,

họ sẽ trở thành người có ảnh hưởng lớn,

and that may be the one area that grows the most.

và có lẽ là một lĩnh vực phát triển nhất.

But here's the other thing that bothers me:

Nhưng thêm một điều nữa tôi quan ngại:

right now it seems pretty clear to me that the jobs of the future

ngay bây giờ với tôi, rõ ràng thấy nghề nghiệp tương lại

will be more digitally demanding,

sẽ gia tăng nhiều theo thời đại số,

and there is a crisis in childhood stunting.

có một cuộc khủng hoảng trẻ em suy dinh dưỡng.

So these are photos from Charles Nelson, who shared these with us

Charles Nelson chia sẻ các bức ảnh này với chúng tôi

from Harvard Medical School.

từ trường Y Havard.

And what these photos show on the one side, on the left side,

Những bức ảnh này chỉ ra bên trái,

is a three-month-old who has been stunted:

là đứa bé ba tháng tuổi bị còi cọc:

not adequate nutrition, not adequate stimulation.

thiếu dinh dưỡng, không phát triển đủ.

And on the other side, of course, is a normal child,

Và bên kia, một đứa trẻ bình thường,

and the normal child has all of these neuronal connections.

đứa trẻ bình thường có đầy đủ các kết nối thần kinh.

Now, the neuronal connections are important,

Các kết nối thần kinh đóng vai trò quan trọng,

because that is the definition of human capital.

vì đó xác định được giá trị con người.

Now, we know that we can reduce these rates.

Hiện nay chúng ta có thể giảm tỉ lệ này,

We can reduce these rates of childhood stunting quickly,

Chúng ta có thể giảm tỉ lệ trẻ em còi cọc một cách nhanh chóng,

but if we don't, India, for example, with 38 percent childhood stunting,

nhưng nếu chúng ta không làm, như ở Ấn độ, có 38% trẻ em bị suy dinh dưỡng,

how are they going to compete in the economy of the future

làm sao trẻ em cạnh tranh được trong nền kinh tế sau này

if 40 percent of their future workers cannot achieve educationally

nếu 40% người lao động tương lại không được đi học

and certainly we worry about achieving economically

và chắc rằng chúng ta quan ngại về kinh tế

in a way that will help the country as a whole grow.

giúp quốc gia phát triển toàn diện.

Now, what are we going to do?

Vậy chúng ta sẽ làm gì?

78 trillion dollars is the size of the global economy.

78 nghìn tỉ đô la là trị giá nền kinh tế toàn cầu.

8.55 trillion dollars are sitting in negative interest rate bonds.

8.55 nghìn tỉ đô la là trái phiếu lãi suất âm.

That means that you give the German central bank your money

Nghĩa là bạn đưa tiền cho ngân hàng trung ương Đức

and then you pay them to keep your money.

sau đó bạn trả họ phí giữ tiền.

That's a negative interest rate bond.

Đó là trái phiếu lãi suất âm.

24.4 trillion dollars in very low-earning government bonds.

24.4 nghìn tỉ đô la nằm trong trái phiếu chính phủ lãi suất thấp.

And 8 trillion literally sitting in the hands of rich people

Và 8 nghìn tỉ đô la nằm trong tay người giàu

under their very large mattresses.

dưới nhiều hình thức khác nhau.

What we are trying to do is now use our own tools --

Những gì chúng tôi đang cố gắng làm là sử dụng công cụ riêng của chúng tôi

and just to get nerdy for a second,

à, hơi điên rồi một chút,

we're talking about first-loss risk debt instruments,

chúng ta nói về công cụ nợ giảm thiểu rủi ro ban đầu

we're talking about derisking, blended finance,

giảm rủi ro, kết hợp tài chính,

we're talking about political risk insurance,

chúng ta đang nói về bảo hiểm rủi ro chính trị,

credit enhancement --

tăng cường tín dụng --

all these things that I've now learned at the World Bank Group

tất cả những việc này tôi học được ở Nhóm Ngân hàng thế giới

that rich people use every single day to make themselves richer,

mà người giàu sử dụng mỗi ngày và làm cho họ trở nên giàu hơn,

but we haven't used aggressively enough on behalf of the poor

nhưng đại diện cho người nghèo chúng tôi chưa sử dụng đủ tích cực

to bring this capital in.

mang vốn đầu tư này vào.

(Applause)

(Vỗ tay)

So does this work?

Vậy việc này có hiệu quả không?

Can you actually bring private-sector players into a country

Bạn có thể đưa nhà đầu tư tư nhân đến với nước mình

and really make things work?

và tận dụng hiệu quả không?

Well, we've done it a couple of times.

Vâng, chúng tôi đã làm được đôi lần.

This is Zambia, Scaling Solar.

Đây là Zambia, nhà máy điện mặt trời.

It's a box-set solution from the World Bank

Một giải pháp từ Ngân hàng thế giới

where we come in and we do all the things you need

chúng tôi làm việc ở đây và làm mọi thứ cần thiết

to attract private-sector investors.

để thu hút các nhà đầu tư cá nhân.

And in this case, Zambia went from having a cost of electricity

Và trong trường hợp này, Zambia đi từ giá điện

at 25 cents a kilowatt-hour,

25 cent trên 1 số điện,

and by just doing simple things, doing the auction,

và chỉ bằng vài việc đơn giản, bằng cách đấu giá,

changing some policies,

thay đổi vài chính sách,

we were able to bring the cost down.

chúng tôi đã có thể làm cho giá hạ xuống.

Lowest bid,

Giá thầu thấp nhất,

25 cents a kilowatt-hour for Zambia?

có phải 25 cent 1 cân điện ở Zambia?

The lowest bid was 4.7 cents a kilowatt-hour. It's possible.

Giá thầu thấp nhất là 4.7 cent 1 số điện. Việc này hoàn toàn có thể.

(Applause)

(Vỗ tay)

But here's my proposal for you.

Nhưng đây là đề xuất tôi gửi đến bạn.

This is from a group called Zipline,

Đây là tổ chức tên gọi là Zipline,

a cool company, and they literally are rocket scientists.

một công ty hay hay, thực ra họ là các nhà khoa học tên lửa.

They figured out how to use drones in Rwanda.

Họ tìm ra cách dùng máy bay không người lái ở Rwanda.

This is me launching a drone in Rwanda

Đây là tôi khởi động máy bay tại Rwanda

that delivers blood anywhere in the country

nó tiếp tế máu đến khắp nơi trên cả nước

in less than an hour.

chưa đến 1 tiếng đồng hồ.

So we save lives,

Chúng tôi đã cứu nhiều người,

this program saved lives --

chương trình này cứu sống nhiều người

(Applause)

This program made money for Zipline

(Vỗ tay)

Nó mang lại lợi nhuận cho Zipline

and this program saved huge amounts of money for Rwanda.

và tiết kiệm được một số tiền lớn cho Rwanda.

That's what we need, and we need that from all of you.

Đó là cái chúng tôi cần, và chúng tôi cần từ các bạn.

I'm asking you, carve out a little bit of time in your brains

Tôi hỏi bạn, hãy động não một chút

to think about the technology that you work on,

nghĩ tới công nghệ bạn đang dùng,

the companies that you start, the design that you do.

công ty bạn khởi nghiệp, thiết kế bạn làm.

Think a little bit and work with us

Hãy nghĩ một chút và hợp tác với chúng tôi

to see if we can come up with these kinds of extraordinary win-win solutions.

để xem liệu chúng ta có thể tìm ra giải pháp hay ho đôi bên cùng có lợi.

I'm going to leave you with one final story.

Tôi sẽ kết thúc với câu chuyện cuối cùng.

I was in Tanzania, and I was in a classroom.

Tôi đang ở Tanzania, trong một lớp học.

This is me with a classroom of 11-year-olds.

Đây là tôi, ở trong lớp trẻ 11 tuổi.

And I asked them, as I always do,

Như mọi lần, tôi hay hỏi,

"What do you want to be when you grow up?"

"Sau này lớn lên con sẽ làm gì?"

Two raised their hands and said,

Hai cánh tay giơ lên và trả lời,

"I want to be President of the World Bank."

"Con muốn làm Chủ tịch Ngân hàng thế giới."

(Laughter)

(Cười)

And just like you, my own team and their teachers laughed.

Và cũng như bạn, nhóm tôi và các thầy cô giáo đều cười.

But then I stopped them.

Nhưng tôi ngăn họ lại.

I said, "Look, I want to tell you a story.

Tôi nói, "À, tôi muốn kể một chuyện.

When I was born in South Korea, this is what it looked like.

Khi tôi sinh ra ở Hàn Quốc, đất nước lúc đó trông như thế này.

This is where I came from.

Đây là nơi tôi sinh ra.

And when I was three years old,

Và khi tôi lên ba,

in preschool,

ở trường mẫu giáo,

I don't think that George David Woods, the President of the World Bank,

tôi không nghĩ George David Woods, Chủ tịch Ngân hàng thế giới bấy giờ,

if he had visited Korea on that day and come to my classroom,

nếu ông đến thăm Hàn Quốc và đến lớp tôi,

that he would have thought

ông đáng lẽ phải nghĩ ra

that the future President of the World Bank

Chủ tịch Ngân hàng thế giới tương lai

was sitting in that classroom.

đang ngồi học ở trong lớp đó.

Don't let anyone ever tell you

Đừng để ai nói với bạn

that you cannot be President of the World Bank."

rằng bạn không thể là Chủ tịch Ngân hàng thế giới được."

Now -- thank you.

Vâng - xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Let me leave you with one thought.

Tôi xin nói một điều cuối.

I came from a country that was the poorest in the world.

Tôi đến từ một nước từng nghèo nhất thế giới.

I'm President of the World Bank.

Giờ là Chủ tịch Ngân hàng thế giới.

I cannot and I will not pull up the ladder behind me.

Tôi không thể và sẽ không còn cơ hội nữa.

This is urgent.

Việc này rất cấp bách.

Aspirations are going up.

Khao khát đang trào dâng.

Everywhere aspirations are going up.

Khao khát trào dâng ở mọi nơi.

You folks in this room, work with us.

Các bạn ở đây, hãy hợp tác với chúng tôi.

We know that we can find those Zipline-type solutions

Chúng ta biết có thể tìm ra giải pháp tương tự Zipline

and help the poor leapfrog into a better world,

và giúp người nghèo nhảy vọt vào thế giới tươi đẹp hơn,

but it won't happen until we work together.

nhưng sẽ không xảy ra nếu không cùng nhau hợp tác.

The future "you" -- and especially for your children --

Bạn trong tương lai, đặc biệt là con cháu bạn,

the future you

bạn trong tương lai

will depend on how much care and compassion we bring

sẽ phụ thuộc vào mức độ quan tâm và chia sẻ chúng ta mang tới

to ensuring that the future "us" provides equality of opportunity

để đảm bảo chúng ta trong tương lai có cơ hội bình đẳng

for every child in the world.

cho mọi trẻ em trên thế giới.

Thank you very much.

Cảm ơn bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you. Thank you. Thank you.

Cảm ơn. Cảm ơn. Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Chris Anderson: You'd almost think

Chris Anderson: Anh chắc sẽ nghĩ

people are surprised to hear a talk like this

mọi người bất ngờ nghe bài nói như thế này

from the President of the World Bank.

từ Chủ tịch Ngân hàng thế giới.

It's kind of cool.

Quá ngầu.

I'd encourage you to even be a little more specific on your proposal.

Tôi có đề nghị anh nói chi tiết hơn về đề xuất của anh.

There's many investors, entrepreneurs in this room.

Có rất nhiều nhà đầu tư, doanh nhân trong khán phòng.

How will you partner with them? What's your proposal?

Anh sẽ hợp tác với họ thế nào? Đề xuất của anh là gì?

Jim Yong Kim: Can I get nerdy for just a second.

Jim Y.Kim: Tôi có thể hơi điên rồ chút không?

CA: Get nerdy. Absolutely. JYK: So here's what we did.

CA: Dĩ nhiên. JYK: Vậy đây là việc chúng tôi đã làm.

Insurance companies never invest in developing country infrastructure,

Công ty bảo hiểm chưa đầu tư vào cơ sở hạ tầng nước đang phát triển,

for example, because they can't take the risk.

bởi vì họ không thể chịu được rủi ro.

They're holding money for people who pay for insurance.

Họ cầm tiền của người đóng bảo hiểm.

So what we did was a Swedish International Development Association

Chúng tôi đàm phán với Hiệp hội phát triển quốc tế Thụy Điển

gave us a little bit of money,

đưa cho chúng tôi ít tiền,

we went out and raised a little bit more money, a hundred million,

chúng tôi mang tiền đi và gây lời được một trăm triệu,

and we took first loss, meaning if this thing goes bad,

và lần lầu tiên bị lỗ, nghĩa là nếu điều xấu xảy ra

10 percent of the loss we'll just eat,

chúng tôi chịu 10% số lỗ

and the rest of you will be safe.

số tiền còn lại của bạn vẫn an toàn.

And that created a 90-percent chunk, tranche

Và nó tạo ra 90%

that was triple B, investment-grade, so the insurance companies invested.

phần đó là 3B, mức đầu tư, thế nên các công ty bảo hiểm đầu tư vào.

So for us, what we're doing is taking our public money

Vì thế với chúng tôi, chúng tôi đang dùng tiền công quỹ

and using it to derisk specific instruments

và sử dụng nó để giảm rủi ro cho các công cụ hiện hành

to bring people in from the outside.

để đưa người khác đến kinh doanh.

So all of you who are sitting on trillions of dollars of cash,

Thế nên tất cả các bạn đang sở hữu hàng trăm triệu đô la,

come to us. Right?

hãy đến với chúng tôi.

(Laughter)

(Cười)

CA: And what you're specifically looking for are investment proposals

CA: Vậy ra cái anh đang tìm kiếm là các thỏa thuận đầu tư

that create employment in the developing world.

tạo công ăn việc làm cho thế giới phát triển.

JYK: Absolutely. Absolutely.

JYK: Chính là như vậy.

So these will be, for example, in infrastructure that brings energy,

Chẳng hạn sẽ đầu tư vào cơ sở hạ tầng nhằm tạo ra năng lượng

builds roads, bridges, ports.

xây dựng cầu đường, bến cảng.

These kinds of things are necessary to create jobs,

Những thứ này tạo ra việc làm,

but also what we're saying is

ngoài những gì chúng ta đang nói,

you may think that the technology you're working on

có lẽ bạn cho rằng công nghệ mình đang sử dụng

or the business that you're working on

hay doanh nghiệp mình đang vận hành

may not have applications in the developing world,

sẽ không thích hợp trong thế giới phát triển,

but look at Zipline.

nhưng hãy nhìn vào Zipline.

And that Zipline thing didn't happen

Zipline đã không thành hiện thực

just because of the quality of the technology.

nếu chỉ có chất lượng công nghệ,

It was because they engaged with the Rwandans early

Bởi vì họ liên kết với người Rwanda từ sớm

and used artificial intelligence --

và sử dụng trí tuệ nhân tạo

one thing, Rwanda has great broadband --

thêm nữa, Rwanda có băng thông lớn

but these things fly completely on their own.

nên những vật thể bay này đều nằm trong kiểm soát của họ.

So we will help you do that. We will make the introductions.

Vậy chúng tôi sẽ giúp bạn làm điều đó. Chúng ta sẽ trao đổi.

We will even provide financing. We will help you do that.

Thậm chí sẽ cung cấp tài chính. Chúng tôi sẽ giúp bạn.

CA: How much capital is the World Bank willing to deploy

CA: Ngân hàng thế giới sẵn sàng sẽ chi bao nhiêu

to back those kinds of efforts?

để hỗ trợ những hợp tác này?

JYK: Chris, you're always getting me to try to do something like this.

JYK: Chris, anh hay làm khó tôi kiểu này.

CA: I'm trying to get you in trouble. JYK: So here's what we're going to do.

CA: Tôi cố ý làm thế. JYK: Đây là những gì chúng tôi sẽ làm.

We have 25 billion a year that we're investing in poor countries,

Chúng tôi có 25 tỉ mỗi năm để đầu tư vào nước nghèo.

the poorest countries.

những nước nghèo nhất.

And as we invest over the next three years,

Và khi đầu tư qua 3 năm liên tiếp

25 billion a year,

25 tỉ mỗi năm.

we have got to think with you

chúng tôi phải nghĩ

about how to use that money more effectively.

làm thể nào sử dụng số tiền đó hiệu quả.

So I can't give you a specific number. It depends on the quality of the ideas.

Tôi không thể cho bạn con số chính xác. Còn phụ thuộc vào chất lượng mỗi dự án.

So bring us your ideas,

Hãy đưa ý tưởng cho chúng tôi.

and I don't think that financing is going to be the problem.

và tôi nghĩ tài chính là không vấn đề.

CA: All right, you heard it from the man himself.

CA: Được rồi, bạn đã nghe rồi đó.

Jim, thanks so much. JYK: Thank you. Thank you.

Jim, cảm ơn anh rất nhiều. JYK: Cảm ơn. Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)