Inside Africa's thriving art scene | Touria El Glaoui

Translator: Giang Nguyen Reviewer: Nguyen Hue

Hãy bàn về 'Chuyện kể Châu Phi' đang được truyền như thể nào,

và người đang kể nó.

Tôi muốn chia sẻ với các bạn các tác phẩm được lựa chọn

Let's talk about how the narrative of Africa is being told,

bởi các nghệ sĩ đương đại đến từ Châu Phi và các vùng di cư của nó.

and who is doing the telling.

Tôi yêu tác phẩm này.

Tôi thấy nó đẹp, tràn đầy cảm hứng và xúc động,

I want to share with you the selection of work

by contemporary artists from Africa and its diaspora.

và tôi mong là mình có thể khơi gợi niềm hứng thú từ các bạn.

I love this art.

Tôi muốn chia sẻ đôi điều về bản thân và lý do 'Nghệ thuật' quan trọng với tôi.

I find it beautiful and inspiring and thrilling,

Tôi là con gái của một người nghệ sĩ, nghĩa là khi lớn lên,

and I really hope I am able to pique your interest.

tôi có cơ hội thấy bố làm nghệ thuật trong xưởng làm việc.

I want to share something about myself and why art matters to me.

Nhà tôi vây quanh bởi nghệ thuật,

I'm the daughter of an artist, so that means that growing up,

và tôi được giáo dục nghệ thuật từ sớm,

bị kéo đến các viện bảo tàng --

I had the chance to see my father do artwork in his studio.

và triển lãm trong những ngày nghỉ hè.

My home was surrounded by art,

Điều tôi chưa nhận ra được vào thời điểm đó,

and I had an early art education,

là việc này cũng cho tôi sự hiểu biết sớm

being dragged to museums and exhibitions over the summer holidays.

về lý do nghệ thuật quan trọng,

cách thưởng thức nó,

What I did not understand, really, at the time,

cách để hiểu nó, cũng là cách để yêu nó.

is that this also gave me an early understanding

Nghệ thuật quan trọng với tôi ở mức độ cá nhân,

about why art is important,

và không chỉ vì nó đẹp và đầy cảm hứng và cảm động,

how to look at it,

how to understand it, but also how to love it.

mà còn vì nghệ thuật kể những câu chuyện có sức mạnh.

So art matters to me on a personal level,

Tất cả nghệ sĩ đều có chuyện để kể về ý nghĩa của việc là người châu Phi,

and not only because it's beautiful and inspiring and thrilling,

câu chuyện sẽ kể bạn nghe và chạm đến bản sắc Châu Phi,

but because art tells powerful stories.

All these artists have stories to tell you about what it means to be African,

cả những câu chuyện --

kể ta nghe mình là ai với tư cách là người châu Phi,

stories that tell you and touches about our African identity,

cả những câu chuyện --

kể ta nghe về lịch sử phức tạp của chúng ta.

but also stories that tell us about who we are as Africans,

Nghệ thuật kể bạn nghe câu chuyện đầy sức mạnh như thế nào?

but also stories that tell us about our complex history.

Tôi muốn chia sẻ loạt tác phẩm

của nghệ sĩ người Senegal, tên Omar Victor Diop.

So how can art tell you powerful stories?

Đây là loạt tranh chân dung tự họa.

Và người nghệ sĩ trong chuỗi tranh đặc biệt này

I want to share with you this series

tập trung vào phần đại diện của người Châu Phi --

by Senegalese artist Omar Victor Diop.

trong lịch sử nghệ thuật giữa thế kỷ 15 đến thế kỷ 19.

This is a series of self-portraits,

and the artist in this particular series

is focusing on the representation of Africans in art history

Tôi muốn cho các bạn thấy cách, chỉ bằng một hình ảnh,

Diop có thể chạm đến bản sắc châu Phi của chúng tôi,

between the 15th to the 19th century.

đại diện về chính trị,

I want to show you how, with one image,

và cả hệ thống giá trị xã hội của chúng tôi.

Diop is able to touch on our African identity,

Trong bức chân dung tự họa đặc biệt này,

Diop thật ra đang phỏng theo một bức chân dung khác --

on the politics of representation,

but also on our social value system.

từ bàn tay Anne-Louis Girodet.

In this particular self-portrait,

Bức ảnh này làm lại dáng đứng của của Jean-Baptiste Belley.

Diop is actually referencing another portrait by Anne-Louis Girodet.

Jean-Baptiste Belley là người gốc Sénégal,

một cựu nô lệ của --

This picture is doing a portrait of Jean-Baptiste Belley.

Haiti.

Nhưng trong cuộc đời, ông cũng được bầu làm đại diện

Jean-Baptiste Belley was a native of Senegal,

cho thuộc địa vào thời chính phủ thứ ba của Cách mạng Pháp.

a former slave of Haiti,

Và ông đã ủng hộ mạnh mẽ việc xóa bỏ chế độ nô lệ.

but during his lifetime, he also was elected to represent the colony

Điều vô cùng thông minh và khôn ngoan về Diop ở đây

at the third government of the French Revolution,

là ông quay trở lại lịch sử.

and he advocated strongly for the abolition of slavery.

Ông ấy khai hoá nhân tố này

bằng cách khôi phục lại vẻ đẹp của đồng phục hoàng gia xanh,

What is very smart and clever about Diop here

trong cách anh trình bày cũng là tư thế,

is that he's going back to history.

He's reclaiming this figure

và ông ấy làm điều đó thật ra là để nhấn mạnh những vấn đề --

by restaging this beautiful royal blue uniform,

vẫn đang tác động đến người da màu ngày nay.

where he is restaging also the pose,

Không có gì đặc biệt

về bức chân dung chính trị điển hình thời đó này,

and he's doing that to actually underline the issues

that are still impacting individuals of color today.

ngoại trừ rằng, lần đầu tiên,

một cá nhân da màu, trường hợp này là Jean-Baptiste Belley,

There was nothing special

about this very typical political portrait of the time,

được đặt tên và thừa nhận trong một bức hoạ.

except that for the first time,

Thứ Diop thêm vào bức ảnh được xem là nhân tố quyết định,

an individual of color, in that case, Jean-Baptiste Belley,

was actually named and acknowledged in a painting.

là quả bóng dưới cánh tay anh,

bằng động thái này,

Diop thực sự chạm đến văn hóa tôn thờ anh hùng

What Diop is adding to this picture is this crucial element,

các ngôi sao bóng đá châu Phi,

which is the football under his arm,

những người dẫu cho sự nổi tiếng,

and by doing that,

Diop is actually touching at our hero worship culture

tài năng to lớn, và địa vị hoàng gia của họ,

không may, họ vẫn trở nên vô hình.

of African football stars,

Diop yêu cầu chúng ta tìm hiểu sâu hơn,

who unfortunately, despite their fame,

vượt ra ngoài lịch sử và những gì được ghi chép lại,

their immense talent, and their royalty status,

và về cơ bản, nhìn ra cách nó vẫn ảnh hưởng và tác động đến ta hiện tại.

they are still invisible.

Diop is asking us to dig deeper,

Tôi muốn chia sẻ loạt tác phẩm tuyệt đẹp khác

to go beyond history and what has been written,

có tên là “Những thiên thần Kesh,” của nghệ sĩ Hassan Hajjaj.

and, basically, see how it still influences and impacts us in the present.

Trong chuỗi tác phẩm này,

người nghệ sĩ đang thực sự thúc đẩy ranh giới

I want to share this other beautiful series

của sự rập khuôn và sáo rỗng.

called "Kesh Angels," by artist Hassan Hajjaj.

Hassan Hajjaj là một người bạn,

So in this particular series,

và nói thật là, tôi vô cùng ngưỡng mộ cậu ấy,

the artist is really pushing on the boundaries

nhưng loạt tác phẩm đặc biệt này

of stereotype and cliché.

như đang nói trực tiếp với tôi, với tư cách phụ nữ Hồi Giáo.

Hassan Hajjaj is a friend,

Tôi luôn có trải nghiệm này,

and honestly, I admire him dearly,

khi mọi người đặt rất nhiều kỳ vọng,

but this particular series is talking to me directly as a Muslim woman.

về tôn giáo và về văn hóa,

nhưng điều tôi thích ở người nghệ sĩ này là cậu đặt tất cả những thứ này lên đầu.

I experience this all the time,

Cậu ấy đang thực sự thách thức mọi đại diện --

where, you know, people have a lot of expectations,

religious ones and cultural ones,

của phụ nữ Hồi giáo, Ả Rập đang tồn tại.

but what I love about this artist is that he's putting all this on its head.

Hassan Hajjaj là một người đứa trẻ di cư.

He's actually challenging every representation

Cậu ấy lớn lên ở Maroc giữa những bảng hiệu hàng hoá sáng rực,

of Muslim, Arabic women that there is.

bạn biết đấy, hàng giả được bán ở các khu chợ Ả Rập.

Hassan Hajjaj is a child of the diaspora.

Nhìn thấy những biểu tượng đó hiện diện trong tác phẩm của cậu

He grew up in Morocco amongst bright logo goods,

một sự tán dương văn hóa toàn cầu, một nhà phê bình văn hóa đô thị toàn cầu,

you know, counterfeit originals being sold at the souks.

là điều không hề bất ngờ,

So to see those symbols representing in his work

nhưng trọng tâm tác phẩm của cậu

là mong muốn của bản thân về tính đại diện đa sắc thái.

a celebration of the global culture, a critic of the global urban culture,

Cậu ấy muốn ta tự cắt lời bản thân

is no surprise,

và tất cả nhận thức mà chúng ta có thể có

but really at the heart of his work is his desire of a nuanced representation.

về con người, về văn hóa, và về môi trường.

Lấy ví dụ,

He wants us to interrupt ourselves

trong bức ảnh đặc biệt này, liên tưởng chung của bạn sẽ là,

and all the perception that we might have

on people, on a culture, and on environment.

một thương hiệu đường phố nào đó dành cho một người tiêu dùng phương Tây nào đó.

And for example,

this particular picture, your common association would be,

Chà, anh nghiền nát tất cả điều đó,

nơi anh ấy dám mơ tưởng đến --

you know, certain street brand for a certain Western distinctive consumer.

văn hoá tay lái là nữ.

nơi thực ra Chanel hay Louis Vuitton thiết kế áo choàng djellaba,

Well, he mashes it all up,

where he is daring to imagine a female biker culture

và Nike, đôi hài,

và đây thực sự là đồng phục tiêu chuẩn.

where actually Chanel or Louis Vuitton is designing the djellaba,

Điều tôi yêu về những người phụ nữ trong “Những thiên thần Kesh”

and Nike, the babouche,

là họ có thể thu hút ánh nhìn của bạn.

and this is actually the standard uniform.

Chúng ta hoàn toàn đắm chìm vào bức ảnh,

What I love about the women in "Kesh Angels"

nhưng họ là người mời chúng ta vào, và theo ngôn từ riêng của họ.

is that they are able to hold your gaze.

“Những thiên thần Kesh” của Hassan Hajjaj hay “Dự án Diaspora” của Omar Victor Diop

We are completely participating in the image,

but they are the one inviting us in, and on their own terms.

là hai ví dụ điển hình tại sao nghệ thuật có tính công cụ.

Hassan Hajjaj's "Kesh Angels" or "Project Diaspora" by Omar Victor Diop

Nó là công cụ thực sự truyền cảm cho chúng ta đặt nghi vấn,

nhưng nó cũng có tính công cụ bởi vì nó nhen nhóm sự thay đổi.

offer me two strong examples why art is so instrumental.

Chứng kiến sự đa dạng về chủng tộc và sắc tộc trong nghệ thuật đương đại

It is instrumental as it really inspires us to ask questions,

là cách duy nhất mà ta sẽ thấy sự thay đổi

but it is also instrumental because it ignites change.

không chỉ trong ngành nghệ thuật,

mà còn trong mối quan hệ giữa Châu Phi

Seeing diversity in race and ethnicity in contemporary art

và phương Tây kinh điển.

is the only way that we'll see changes in the art industry,

Cách để ta tham gia vào tất cả điều này thực sự tuỳ thuộc vào bản thân ta.

but also for the relations between Africa and the Western canon.

Có rất nhiều tiến bộ cần thực hiện,

và nói thật, chúng ta cần ủng hộ những tiếng nói mạnh mẽ hơn,

How we will participate in all this is really up to us.

bởi họ là người làm rung chuyển mọi thứ và mang lại góc nhìn mới.

There's a lot of progress to be made,

Tôi muốn chia sẻ bức tranh cổ đẹp này

and honestly, we still need to support stronger voices,

từ nghệ sĩ trẻ mới nổi Kudzanai-Violet Hwami.

as they are the ones shaking things up and bringing new perspective.

Với tôi, khi nhìn tác phẩm của cô, nó thực sự đại diện cho sự tự do.

I want to share this beautiful old painting

by younger emerging artist Kudzanai-Violet Hwami.

Hwami có những nắm bắt phi thường về --

ý nghĩa của việc là một người châu Phi và cuộc sống châu Phi.

For me, when I see her work, it really represents freedom.

Cô ấy từng sống ở ba đất nước khác nhau:

Zimbabwe, Nam Phi và Anh,

Hwami has fantastic takes on what it means to be an African

do đó chịu ảnh hưởng bởi vô số tầng lớp

and an African life.

của cộng đồng và văn hóa,

She has lived in three different countries:

từ LGBT đến eco đến Xhosa để hòa nhập với nền văn hóa Anh.

Zimbabwe, South Africa and Britain,

and therefore has been influenced by a multitude of layers

Và theo như lời cô, nét đẹp của việc là một đứa trẻ di cư

of communities and cultures,

from LGBT to eco to Xhosa to emo to British cultures.

là thực sự có thể tái tạo lại chính mình.

và ý nghĩa của việc là người châu Phi.

And as she says herself, the beauty of being a child of the diaspora

Tôi muốn để lại cho các bạn với một tác phẩm mạnh mẽ

của nghệ sĩ Nam Phi Lawrence Lemaoana.

is really being able to reinvent ourselves

and what it means to be African.

Lawrence Lemaoana cũng chỉ trích

I want to leave you with this powerful piece

ảnh hưởng của truyền thông về ý thức đạo đức của chúng ta,

by South African artist Lawrence Lemaoana.

và anh ấy làm điều đó bằng cách sử dụng --

loại vải như các tấm biểu ngữ trong các cuộc biểu tình chính trị

Lawrence Lemaoana also criticized

the influence of the media on our moral consciousness,

từ đây anh yêu cầu ta lấy lại tiếng nói của chính mình.

and he's doing that by using those fabrics like banners in political demonstrations,

Tôi tin vào sự chuyển đổi sức mạnh của nghệ thuật,

vì đó là cách duy nhất để vẽ một hình ảnh đầy sắc thái của Châu Phi,

where he's asking us to reclaim our voices.

I believe in the transformative power of art,

thêm cả cộng đồng dân di cư của nó,

Thứ sẽ được vẽ bởi các nghệ sĩ và những nhà sản xuất văn hóa của nó

as it is our only way to paint a nuanced image of Africa,

với quan điểm về thế giới cấp tiến nhưng cũng rất độc đáo của họ

but also its diaspora,

one that will be painted by its artists and its cultural producers

và vị trí của họ trong nó.

Đúng là thông qua nghệ thuật chúng ta có thể lấy lại

with their radical but also very unique view of seeing the world

ý thức tự chủ và trao quyền của mình.

and their place in it.

Thông qua nghệ thuật chúng ta có thể thực sự kể câu chuyện của chính mình,

It is really through art that we can regain

Như Lawrence Lemaoana đã nói, 'Sức mạnh từ chúng ta'.

our sense of agency and empowerment.

Cảm ơn.

It is through art that we can really tell our own story.

(Vỗ tay)

So like Lawrence Lemaoana says, the power is ours.

Thank you.

(Applause)