How vultures can help solve crimes | Lauren Pharr

Çeviri: Aylin Dincer Atmaca Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

[This talk contains graphic images]

[Bu konuşmada rahatsız edici görüntüler bulunmaktadır]

My parents always wanted me to be a doctor.

Ailem hep doktor olmamı istemiştir.

But a doctor that studies how vultures eat dead things

Ama akbabaların ölü şeyleri nasıl yediğini araştıran bir doktor

is probably not the type of doctor my parents had in mind.

herhalde ailemin aklındaki doktor tipi değildi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I study vulture scavenging behavior and how vultures affect crime scenes.

Akbabaların leş yeme davranışını ve suç mahalline etkilerini çalışıyorum.

I'm here to talk to you about how we take vultures for granted

Adli bilimlerde akbabaların kıymetini nasıl bilmediğimizi

in forensic science.

anlatmak için buradayım.

Before we do that, I want to tell you a story.

Buna başlamadan, bir hikâye anlatmak istiyorum.

So we're going to take a trip, all 1,000 of us.

Hep birlikte bir yolculuğa çıkacağız, hepimiz birden.

It's May 2014 and we're standing in a park in Nashville, Tennessee,

2014 Mayısında Nashville Tennessee'de bir parktayız

because we've been at a horse race.

çünkü bir at yarışındayız.

As we wait for the porta potty,

Seyyar tuvalet sırası beklerken,

we see two ladies in their Sunday best:

en iyi pazar görünümleriyle iki hanım görüyoruz:

heels, pearls and lovely, floppy derby hats.

topuklular, inciler ve sevimli, yumuşak derbi şapkaları.

At any moment, we expect them to start talking

Her an büyük annelerinin porselenleri hakkında

about their grandma's fine china.

konuşmalarını bekliyoruz.

But they don't.

Ama konuşmuyorlar.

Instead, we hear them say,

Onun yerine şöyle diyorlar

"Oh, look.

"Aa bak.

Something must be dead."

Bir şey ölmüş galiba."

We look up and to the left and see vultures circling round and round.

Yukarı, sola doğru bakıyoruz ve akbabaların dönüp durduğunu görüyoruz.

It occurred to me at this very moment

Tam olarak o an farkına vardım

that if these ladies at the derby

derbideki bu hanımlar

are aware of vulture's connection to death,

akbabaların ölümle bağlantısının farkındaysa,

then why aren't we talking more about these birds at crime scenes?

o zaman suç mahallinde neden bu kuşlar hakkında daha fazla konuşmuyoruz.

People know that vultures are connected to death.

İnsanlar akbabaların ölümle bağlantılı olduğunu biliyorlar.

But they don't really understand how.

Ama tam olarak nasıl olduğunu anlamıyorlar.

For example, here's an email I received from a detective in Louisiana:

Örneğin burada Louisiana'dan bir dedektiften gelen bir e-posta var.

"Lauren, there's been a kidnapping.

"Lauren, biri kaçırıldı.

What buzzards or vultures do we have in Louisiana?"

Louisiana'da hangi şahin ya da akbabalar var?"

Before we address the kidnapping,

Kaçırılma konusunda girmeden önce

I'll first address this buzzard/vulture question I get all the time.

sürekli sorulan bu şahin/akbaba sorusunu ele alayım.

Buzzards don't live in the United States.

bu tür şahin Birleşik Devletler'de yaşamaz.

They are hawks that live in Europe.

Bunlar Avrupa'da yaşayan yırtıcı kuşlardır.

The big black birds you see circling in the sky within the US are vultures.

Amerika'da gökyüzünde daireler çizen büyük siyah kuşlar ise akbabalardır.

The two types of vultures that live in Louisiana

Lousiana'da yaşayan iki tür akbaba

are the turkey vulture and black vulture.

hindi akbabası ve rahip akbabadır.

To fully understand the role of vultures in forensic science,

Akbabaların adli bilimlerdeki rolünü tam olarak anlamak için

I'll walk you through this forensic case.

bu adli vakayı birlikte inceleyelim.

From the email, certain things become apparent.

E-postada belli konular aşikârdı.

We can assume the detective thinks the individual is dead.

Dedektifin, kişinin öldüğünü düşündüğünü varsayabiliriz.

And he wants to use the birds to try to find the body.

Ayrıca cesedi bulmak için kuşları kullanmak istediğini.

Like the ladies in Nashville,

Nashville'deki hanımlar gibi,

the detective thinks that vultures circling in the sky

dedektif de gökyüzünde daireler çizen akbabaların onu

will lead him to the body.

cesede götüreceğini düşünüyordu.

It's not that simple.

Bu o kadar kolay değil.

I don't know if you've ever seen a vulture up close

Bir akbabayı hiç yakından gördünüz mü ya da onlarla

or spent much time with them,

zaman geçirdiniz mi bilmem

but they're huge, huge.

ama iridirler, iri.

Six-foot wingspan.

İki metre kanat genişliği.

Vultures circle in the air

Akbabalar gökyüzünde daire çizer

because they are too big to flap their wings and fly,

çünkü kanat çırpıp uçmak için fazla büyüktürler,

so they soar.

o yüzden süzülürler.

They soar in thermals, which are vortexes or little tornadoes

Sıcak hava girdaplarında süzülürler; güneşin gün boyu yeri ısıtmasıyla

caused by pressure differences in the air

hava basıncında oluşan değişiklikler

that form throughout the day as the sun heats up the ground.

sonucu ortaya çıkan girdaplarda ya da küçük hortumlarda.

Therefore, when you see a circling vulture,

Dolayısıyla, daire çizen bir akbaba gördüğünüzde,

the bird is usually traveling from point A to B,

ölü bir şeyin üzerinde daire çizmiyor; genellikle

rather than circling above something dead.

bir noktadan diğerine yolculuk ediyordur.

Actually, if you want to use a vulture to try to find a body,

Aslına bakarsanız bir akbabayı bir cesedi bulmak için kullanmak isterseniz,

look for a vulture in a tree or on a fence post.

ağaçtaki ya da çit direğindeki bir akbabayı arayın.

Vultures are too big and slow to hunt.

Akbabalar avlanmak için fazla büyük ve hantaldır.

So they have to scavenge.

O yüzden leş yemek zorundadır.

In fact, vultures are the only animals in the world

Aslında akbaba besin kaynağı olarak ölüme bağlı olan

that depend upon death as a food source.

dünyadaki tek hayvandır.

The turkey vulture that you see here is super cool,

Burada gördüğünüz hindi akbabası çok havalı

because it's one of the few bird species that can actually smell.

çünkü gerçekten koku alabilen az sayıdaki kuş türünden biridir.

It hones in on the deceased by sensing a chemical

Çürürken bedenden çıkan bir kimyasalı duyumsayarak

that's coming off the body during decay.

ölülere odaklanır.

The evolutionary role of the vulture

Akbabanın evrimsel rolü

is to rid the earth of harmful toxins produced following death.

toprağı ölümden sonra oluşan zararlı zehirlerden kurtarmaktır.

Once death has been detected,

Ölümü saptadığında

the turkey vulture lands and quickly scavenges.

hindi akbabası yere iner ve hemen leşten beslenmeye başlar.

Vultures usually remove the eyes first,

Akbabalar genellikle önce gözleri çıkarır,

then tear the skin,

sonra deriyi yırtar,

start pulling the tissues, and leave you with a skeleton.

dokuyu çekiştirmeye başlar ve geriye sadece iskelet kalır.

Therefore, the importance of vultures is not in the air,

Bu yüzden akbabaların önemi havadayken değil

but on the ground.

yerdeykendir.

Vulture scavenging is somewhat gruesome.

Akbabaların leş yemesi biraz ürkütücüdür.

If you're ever on a bad first date,

İlk buluşmanız kötü gidiyorsa,

just reference this talk,

sadece bu konuşmayı yapın

and I don't think you'll have to worry

ve potansiyel talibinizin sizi tekrar

about your potential suitor giving you another call.

araması ile ilgili endişelenmenize gerek kalmaz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Although gruesome, vultures are key forensic players,

Her ne kadar ürkünç de olsalar, akbaba kilit bir adli oyuncudur.

and here's why.

İşte sebebi.

Vultures will consume a dead human

Akbabalar ölü bir insanı yiyecektir,

just like they will consume roadkill.

aynı yolda ezilmiş hayvanları yediği gibi.

But you don't ever hear about that,

ama bunu asla duymazsınız

and it's because vultures are so good at what they do.

çünkü akbabalar yaptıkları işte çok iyidir.

If vultures depend on death for survival and if they scavenge humans,

Akbabalar yaşamak için ölüme bağlıysa ve insan leşi yiyorsa

then how can vultures be absent from forensic textbooks and training manuals?

o zaman akbabalar adli ders ve eğitim kitaplarında neden yok?

The answer:

Cevap:

the tradition has been for researchers to exclude animal scavengers

araştırmacılar çürüyen bedenin üzerine bir kafes koyarak

from decomposition studies

hayvan leş yiyenleri

by placing a cage over the decaying subject matter.

çürüme araştırmalarına katmama geleneğine sahiptir.

Why?

Neden?

Because researchers were afraid an animal would run away with their subject matter

Çünkü araştırmacılar hayvanın araştırma konusu cesedi alıp kaçmalarından ve

and they wouldn't have any data to report --

raporlayacak bulgunun kalmayacağından korkar--

consequently excluding animals' results in a lengthy skeletonization process,

sonuç olarak uzun iskeletleşme sürecine hayvanların sonuçlarını eklemezler.

and this information is currently what detectives use during investigations.

Bu bilgi ise şu anda dedektiflerin soruşturmalarda kullandığı bilgidir.

A lot of times at a crime scene when people see a skeletonized body,

Suç mahallinde çoğu zaman insanlar iskelete dönmüş bir beden görür

they think, "Wow, this has been here for a really long time undiscovered."

ve şöyle düşünür "Vay be, bu ceset bayağı uzun zaman bulunamamış"

Oh, no, no, no, no.

Yo, yo, yo, yo.

Vultures accelerate decay.

Akbabalar çürümeyi hızlandırır.

And the skeletonized body could have been there

İskelete dönüşmüş cesedi akbabalar yediyse

for as little as five days if scavenged by vultures.

beş gün kadar kısa bir süredir orada olabilir.

The failure to account for vulture scavenging

Akbabaların leş yemesini hesaba katmama hatası

can result in forensic scientists inaccurately estimating

adli bilimcilerin bir kişinin ne kadar süredir ölü

how long someone has been dead

olduğunu yanlış hesaplamasına yol açabilir

and then searching through the wrong missing person's files.

ve yanlış kayıp kişinin dosyasını araştırmaya neden olur.

Therefore, the goal is to get forensic scientists to focus on vulture evidence

Bu yüzden, amaç, iskelet kalıntıları bulunduğunda, adli bilimcilerin akbaba

and to get law enforcement to consider vulture scavenging

kanıtına odaklanması ve kanun güçlerinin akbabaların leş yeme

and a possible recent death when skeletal remains are found.

davranışını ve muhtemel yeni bir ölümü dikkate almasıdır.

Let's get back to the importance of the kidnapping case.

Kaçırma vakasının önemine geri dönelim.

I responded to the detectives

Dedektiflere yanıt verdim

and told them that vultures like areas with water.

ve akbabaların sulak alanları sevdiğini söyledim.

They like areas with white-tailed deer,

Geyiklerin olduğu alanları severler,

they typically arrive within the first five days following death,

genellikle ölümü takip eden ilk beş gün içinde bu alana gelirler,

they're going to leave an intact spinal column and feathers.

kusursuz bir belkemiği ve tüyleri bırakırlar.

The detectives write back and say,

Dedektifler yanıt verdi ve dedi ki

"We found the body buried in a shallow grave.

"Cesedi sığ bir mezara gömülmüş olarak bulduk.

We also found the feathers you mentioned."

Ayrıca belirttiğiniz tüyleri de bulduk."

But there appeared to be a problem

Ancak bir sorun vardı

because the feathers were located 40 yards from where the body was found.

çünkü tüyler cesedin bulunduğu yerden 35 metre ilerideydi.

The feathers were next to a bloody pine cone.

Tüyler kanlı bir çam kozalağının yanındaydı.

Vultures aren't attracted to blood, and they typically don't wander.

Kan akbabaları çekmez ve akbabalar genellikle gezinmez.

They might wander 40 feet, but they're not going to wander 40 yards.

10 metre kadar gezebilir ama 35 metre gezmez.

That would be a waste of energy

Gezinme, bir sonraki yemeğini

for a bird that doesn't know when it will get its next meal.

ne zaman yiyeceğini bilmeyen bir kuş için enerji kaybına yol açar.

So my first job here was to determine if vultures were at the scene.

Dolayısıyla buradaki ilk işim akbabaların orada olup olmadığını belirlemekti.

Indeed, the feather by the pine cone was consistent with the turkey vulture.

Aslında çam kozalağındaki tüy, hindi akbabasınınki ile eşleşiyordu.

So why in the world would a vulture wander 40 yards?

O zaman bir akbaba ne diye 35 metre gezer?

One of the reasons I love vultures

Akbabaları sevmemin bir sebebi

is because they tend to operate in a manner

biyoloji ve fizikle açıklanabilir biçimde

that can be explained by biology and physics.

hareket etme eğilimleridir.

I started mentally going through the numerous bating experiments

Teksas'ta bir ceset çiftliğinde yaptığım sayısız yem deneyini

I had conducted at a body farm in Texas.

zihnimde gözden geçirmeye başladım.

A body farm is a place where you can donate your body to science.

Ceset çiftliği bedeninizi bilime bağışlayabileceğiniz bir yerdir.

I also went through my experiences with trapping

Ayrıca akbabaları yakalayıp GPS takma

and GPS tagging vultures.

ve yıl boyu uzaktan GPS

And then the year-long process of monitoring vultures

teknolojisi ile akbabaları izlediğimiz deneyimlerimi

via remote GPS technology.

de gözden geçirdim.

Next, I brought up my field notes and had an "Aha!" moment.

Daha sonra saha notlarımı topladım ve bir "işte bu!" anı yaşadım.

I knew of two things that would lure a vulture 40 yards from a body.

Akbabayı cesetten 35 metre öteye çekebilecek iki şey biliyordum.

Guts and brain matter.

Bağırsaklar ve beyin.

I presented this information to the detectives

Bu bilgiyi dedektiflere aktardım

and learned that they suspected the victim had been incapacitated

ve öğrendim ki kurbanın keskin olmayan bir cisimle etkisiz hâle

by blunt force trauma to the head.

getirildiğinden şüpheleniyorlarmış.

The blow to the head was thought to have occurred

Kafaya darbenin çam kozalağının bulunduğu yerde

in the area where the pine cone was found,

gerçekleştiğini ve kurbanın 35 metre

and then the victim was drug 40 yards and buried in a shallow grave.

sürüklenerek sığ bir mezara gömüldüğünü düşünüyorlardı.

This suggested that brain matter was the lure for the vulture

Bu, akbabalara cazip gelen şeyin beyin olduğunu ve

and illustrates how studying vulture behavior

akbaba davranışını çalışmanın kanıtları bir araya getirmeye

can help piece together some of the evidence.

nasıl yardımcı olduğunu göstermektedir.

The detectives also sent me this photo.

Dedektif bana bu fotoğrafı da gönderdi.

The victim's arm is sticking up out of the grave.

Kurbanın kolu mezardan çıkmış.

As a forensic scientist, you have to think about the whole picture.

Bir adli bilimci olarak, resmin tamamını görmeniz gerekir.

The feather by the pine cone indicated that vultures were at the scene.

Çam kozalağının yanındaki tüy akbabaların orada olduğunu gösteriyordu.

This crime scene photo also depicts

Bu suç mahalli fotoğrafı da

characteristic vulture scavenging behavior.

ayrıca leş yeme davranışının bir özelliği.

We zoom in, we see a white down feather,

Fotoğrafı yakınlaştırınca beyaz bir tüy

which is characteristic of the turkey vulture.

görüyoruz ki bu hindi akbabasının bir özelliği.

Also note that the skin has a cut-like tear near the wrist.

Ayrıca bileğin yanında deride, kesik gibi görünen bir yırtılma var.

The turkey vulture smells the decay, lands.

Hindi akbabası çürümenin kokusunu alır ve yere iner.

It can get through the pine needles,

Çam iğneleri arasına girebilir,

pull out the hand,

eli çekip çıkarabilir,

it's going to tear the skin with its beak

gagasıyla deriyi yırtabilir

and then start pulling the soft tissues away from the bone.

ve sonra yumuşak dokuyu kemikten ayırmaya başlayabilir.

Just tear and pull, tear and pull, tear and pull.

Sadece yırt ve çek, yırt ve çek, yırt ve çek.

This photo illustrates the scavenging efficiency of vultures.

Bu fotoğraf akbabaların leş yeme kabiliyetini gösteriyor.

This is important because it helps support the time line

Bu önemli çünkü dedektiflerin cinayet için belirlediği

the detectives are putting together for the murder.

kronolojiyi destekliyor.

There's not a whole lot of evidence.

Çok fazla kanıt yoktur.

You're not likely going to see the vultures at the crime scene.

Akbabaları suç mahallinde görmezsiniz. Onun yerine akbabalar

Instead, vultures just leave these very subtle clues.

sadece bu silik ipuçlarını bırakır.

Rather than looking for the vulture,

Akbabalara bakmak yerine,

look for the feathers and pristine bones.

tüylere ve kemiklere bakın.

Vultures are important

Akbaba önemlidir

because they are so good and fast at what they do.

çünkü yaptığı işte çok iyi ve hızlıdır.

They're like tornadoes.

Hortum gibidir.

If you blink, you will miss them.

Gözünüzü kırparsanız onu kaçırırsınız.

I provided my opinion about the vulture evidence to the detective.

Akbaba kanıtıyla ilgili görüşlerimi dedektifle paylaştım.

And he presented the vulture evidence in court.

Akbaba kanıtını mahkemede sundu.

The kidnapping case was a death penalty case.

Kaçırma vakası, bir ölüm cezası vakasıydı.

And the defendant was found guilty.

Ve sanık suçlu bulundu.

This case illustrates how studying vulture behavior

Bu vaka akbaba davranışını incelemenin

helps innovate forensic science.

adli bilime yenilik kattığını gösteriyor.

Someone who has been murdered

Öldürülen biri

deserves the most thorough investigation possible.

mümkün olan en titiz soruşturmayı hak eder.

When we include vultures in forensic studies,

Akbabaları adli çalışmalara dâhil ettiğimizde

we paint a more thorough picture of what happened, when it happened

ne olduğunun, ne zaman olduğunun ve kime olduğunun eksiksiz

and who it happened to.

bir resmini çizeriz.

So, the next time you're at a crime scene with a dead body --

O zaman bir daha bir cesetle bir suç mahallinde olursanız --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

look to the ground to find the clues vultures have left.

akbabaların bıraktığı ipuçlarını bulmak için yere bakın.

And if anyone ever brings up vultures on a date,

Olur da bir akbababayla buluşursanız,

you'll know they're a keeper.

bilin ki çok sadıktırlar.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)