The Weird and Wonderful Art of Niceaunties | TED

Çeviri: Tuba Kök Gözden geçirme: Şebnem Altundaş

Auntie 1: Why are you still single?

Teyze 1: Neden hâlâ bekarsın?

(Laughter)

(Kahkahalar)

Auntie 2: How much do you earn?

Teyze 2: Ne kadar kazanıyorsun?

(Laughter)

(Hafif gülmeler)

Auntie 3: You look fat.

Teyze 3: Şişman görünüyorsun.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Niceaunties: I just love aunties.

Teyzeleri seviyorum işte.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Some of my aunties, I only see during Chinese New Year.

Bazı teyzelerimi sadece Çin Yeni Yılı’nda görüyorum.

I used to brace myself for inquisition prior to family gatherings.

Aile toplantılarından önce, kendimi sorgulanmaya hazırlardım

They call you fat

Size şişman derler ama,

but present you with platters of delicious food,

büyük bir maharet ve sevgiyle hazırlanmış lezzetli yemekleri de önünüze sunarlar.

made with love and great skill.

This is exasperating and endearing.

Bu çileden çıkarıcı ve çok tatlı.

I'm not alone in this.

Bu konuda yalnız değilim.

This behavior and line of questioning

Bu davranış ve sorgulama hattı o kadar yaygın ki,

is so common we even have memes for it.

bunun için internet geyikleri bile var.

I grew up in a big family, where the women,

Kadınların; rahmetli babaannem, annem ve on bir teyzemin

my late grandmother, my mother and some of my 11 aunties,

çocuklara bakması beklenen büyük bir ailede büyüdüm.

were expected to take care of children.

They were big influences in my life,

Hayatıma büyük etkileri oldu ve

and I witnessed great personalities,

ve harika karakterlere, metanete, acayipliklere ve mizaha tanık oldum.

strength, eccentricity and humor.

They held back from fully expressing themselves because of societal pressures,

Toplumsal baskı, ailelerin beklentisi ve destek görememe sebebiyle,

family expectations and lack of support.

kendilerini tam olarak ifade etmekten hep geri durdular.

My grandma spent most of her life at home.

Büyükannem hayatının çoğunu evde geçirdi.

She did not travel and had little contact with the outside world.

Hiç seyahat etmedi ve dış dünyayla çok az bağı vardı.

In the last 20 years of her life,

Hayatının son yirmi yılında, demans hastası ve yatalaktı.

she had dementia and was bedridden.

I often imagined her in an alternate reality,

Onu, sık sık, dışarıda şurada burada eğlendiği, gülüp söyleştiği

where she's out and about, having fun,

hayattan keyif aldığı alternatif bir gerçeklikte hayal ettim.

laughing, chatting, enjoying life.

But aunties are not just about family.

Ama teyzeler sadece aileden ibaret değil.

Anyone of any age, of any culture, can be labelled an auntie.

Her yaştan, her kültürden herhangi biri teyze olarak nitelenebilir.

Eski kafalı, muhafazakar ya da dırdırcı olabileceğiniz anlamına geldiğinden,

It is not something you really want to be associated with.

(Laughter)

(Hafif gülüşmeler)

bu gerçekten pek de ilişkilendirilmek istediğiniz bir şey değil.

As it could mean you’re old-fashioned,

rigid in your thinking or naggy.

So it is rather negative to be called one.

Bu yüzden, teyze diye adlandırılmak birazcık da olumsuzdur.

Women of my generation live in fear of being labeled an auntie.

Benim kuşağımdaki kadınlar teyze olarak damgalanmak korkusuyla yaşıyorlar.

But what if you could change this perception,

Ama, ya bu algıyı değiştirip

turning it from dread to something fun and positive?

onu korkunç bir şeyden, eğlenceli ve olumlu bir şeye dönüştürürseniz?

(Laughter)

(Hafif gülmeler)

(Applause)

(Alkış)

Thank you.

Teşekkür ederim.

I'm a designer from Singapore,

Son bir yılda aynı zamanda bir sanatçı da olan Singapurlu bir tasarımcıyım.

and in the last year, also an artist.

I came across some intriguing and beautiful images on social media

Sosyal medyada bazı ilgi çekici ve hoş resimlerle karşılaştım

and then found out they were made with AI.

ve sonradan yapay zeka ile yapıldıklarını öğrendim.

Curious about what AI could do, I found a program, I signed up,

Yapay zekanın neler yapabileceğini merak ederek bir program buldum, kaydoldum,

I keyed in some words,

bazı sözcükler girdim ve saniyeler içinde görüntü belirdi.

and within seconds, images appeared.

I was amazed and mesmerized.

Şaşırmış ve büyülenmiştim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Never before have I found a medium that felt like the shortest path

Daha önce hiç, fikirlerimle görsel arasındaki en kestirme yol gibi

between my ideas and the visual.

hissettiren bir mecra bulmamıştım. Bağımlılık yaptı.

It became addictive.

Rather than just making images, I wanted to do more with this tool,

Sadece resim yapmak yerine, teyze kültürüne dair

hikayeler anlatmak için bu araçla daha fazla şeyler yapmak istedim.

to tell stories about auntie culture.

My mother engages in many social activities.

Annem bir sürü sosyal faaliyete katılıyor.

She is very active,

Kendi annesinin hareketsizliği ve sınırlı yaşamının bir sonucu olarak

a result of her mother's immobility and limited life.

annem çok aktif.

She dances and performs

Her gün Singapur’un parklarında

just like the aunties do in Singapore's parks every day.

her teyzenin yaptığı gibi dans edip gösteriler yapıyor.

This was a huge inspiration for me.

Bu benim için büyük bir ilham kaynağıydı.

So "Niceaunties" was born,

Böylece özgürlük, coşku, kendini ifade etme ve eğlenceye dair bir proje olan

a project about freedom, exuberance,

“Niceaunties (Teyz’anımlar)” doğdu.

self-expression and fun.

It is a lighthearted perspective on the joyful side of auntie life.

Bu, teyzelerin hayatının eğlenceli yanlarına laubali bir bakış.

Also a surreal narrative, loosely based on the women in my family,

Ayrıca hafiften, ailemdeki kadınlara, onların sosyal yaşamlarına, ilişkilerine,

their social lives, their relationships, their quirks, humor,

tuhaflıklarına, komikliklerine

ve tabii ki yemeklerine dayanan gerçeküstü bir anlatı.

and, of course, food.

In the last 20 years, I worked in architecture,

Son 20 yılda mimarlık alanında çalıştım;

a profession of discipline, rules and clients.

disiplin, kurallar ve müşterilerden oluşan bir meslek.

I always worked in a team.

Her zaman bir ekip içinde çalıştım.

It was about fulfilling the client's brief and budgets.

Bu, müşterilerin talebini ve bütçelerini tatmin etmekle ilgiliydi.

With AI, it's just me.

Yapay zeka ile, sadece ben varım.

It's a breath of fresh air.

Bu yeni bir soluk.

This lack of restraint

Bu serbestlik hali beni, teyzelerimin özgürce kendileri olabileceği,

has transported me to an imaginary world,

where my aunties can live freely as themselves,

eğlenceli, her şeyin mümkün olabileceği, ve de olduğu

where anything fun can and does happen.

hayali bir aleme sürükledi.

For instance, aunties in public places,

Örneğin halka açık yerlerde teyzeler,

taking photos with sculptures in absurd ways.

heykellerle saçma sapan fotoğraflar çekiniyor.

This is a common sight.

Bu yaygın görüntü, tipik bir tatil fotoğrafı;

A typical holiday photo becomes aunties trying to kiss the moon,

Ay’ı öpmeye çalışan, ancak fena halde başarısız olan teyzelere dönüşüyor.

but failing badly.

(Laughter)

(Seyirci gülüyor)

Over the course of a year --

Bir yıllık süre zarfında...

(Laughter)

(Gülmeler devam ediyor)

instead of designing buildings,

Binalar tasarlamak yerine,

I developed “Niceaunties” into a world-building project:

“Niceaunties”i bir kurgu evren projesine dönüştürdüm:

the “Auntieverse.”

“Teyzevren”.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Just like in any world,

Tıpkı her evrende olduğu gibi

there are cities, citizens, their lives and their culture.

şehirler, vatandaşlar, onların yaşamları ve kültürleri var.

(Laughter)

(Seyirci gülüyor)

Auntieverse is partly inspired by Singapore,

Teyzevren, hemen her şey için kısaltmaların kullanıldığı

where acronyms are used for everything.

Singapur’dan, kısmen ilham alıyor.

A sentence would typically sound like:

(Singapur’da) bir cümle, kulağa gayet şöyle gelebilir:

"I'm going to take the MRT to the NTUC near my mom's HDB to avoid the ERP."

“ERP’den kaçınmak için MRT ile annemin HDB’sinin yakınındaki NTUC’a gideceğim.”

In the Auntieverse,

Teyzevren’de, Tofu ile Edinilmiş Suşi Lüks Arabalar var

we have Tofu-Engineered Sushi Luxury Autos,

aka TESLA.

yani diğer adıyla TESLA.

(Laughter)

(Hafiften gülmeler)

It's a transportation factory --

Burası...

(Laughter)

(Kahkahalar)

where aunties assemble food and legs

Teyzelerin, ayak gücüyle çalışan araçlar üretmek için yiyecek ve bacakları

to create vehicles running on leg power.

birbirine monte ettikleri bir ulaşım fabrikası.

(Laughter)

(Kahkahalar)

It's very sustainable.

Gayet sürdürülebilir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

In Chinese dialects, "legs" have the same sound as "cars,"

Çince lehçelerinde, bacaklar ve arabalar aynı tonda söylenir.

so a common joke would be to say, “Let’s get around on our own cars.”

bu yüzden “Hadi kendi arabalarımızla gezinelim.” demek yaygın bir espridir.

Meaning we can move around on our own legs,

Yani kendi ayaklarımız üzerinde hareket etmemiz, özgüveni işaret eder.

implying self-reliance.

So I imagine at TESLA,

Bu yüzden TESLA’da her zamanki araç montajımız, oto yıkamamız

we have the usual car assembly, a car wash

ve tabii ki bir araba hurdalığımız olduğunu tasarladım.

and, of course, a car junkyard.

But legs don't just move cars around in the Auntieverse.

Ama Teyzevren’de, bacaklar sadece arabaları hareket ettirmiyor,

Buildings use them too,

binalar da onları kullanıyor,

as do animals and vegetables.

hayvanların ve bitkilerin de kullandığı gibi.

(Laughter)

Teyzevren’deki başka bir güzergah ise MTM [Modern Sanatlar Müzesi’ne bir atıf]

Another destination in the Auntieverse is MoMA,

the Museum of Modern Aunties ...

Modern Teyzeler Müzesi...

(Laughter)

(Kahkahalar)

Where modern auntie culture is celebrated.

Modern teyze kültürünün kutlandığı yer.

This is a social space where aunties gather, hang out, eat, chitchat,

Burası teyzelerin toplandığı, takıldığı, yemek yediği, lafladığı, eğlendiği,

rahatladığı bir sosyal bir alan.

have fun, chillax.

So one day, I said to my mother

Bu yüzden bir gün anneme, onun lezzetli yemeklerini nasıl yaptığını

that she should show others how to make, and then sell, her delicious food.

başkalarına da göstermesini ve sonra da satmasını söyledim.

She said “No lah, too tired.”

“Hayır, çok yorgun” dedi. [Annesinin İngilizcesini taklit ediyor]

So I imagined NASA, Nice Auntie Sushi Academy --

Ben de NASA’yı, “Nice Auntie Sushi Akademisi”ni kurdum.

[TSA: Teyz’anımlar Suşi Akademisi] (Hafif gülmeler)

(Laughter)

A culinary school on the moon,

Teyzelerin, Ay’da mutfak maharetlerini paylaştığı bir yemek okulu.

where aunties share their cooking skills.

Here, amazing food is made available for all, 24-7.

Burada, herkes için yedi yirmi dört harika yemekler sunuluyor.

Aunties in training learn how to forage fresh ingredients on the moon,

Eğitimdeki teyzeler Ay’da taze malzemelerin nasıl toplanacağını,

how to slice fish,

balığın nasıl dilimleneceğini öğrenirken,

and the cat will ensure all lessons go according to plan.

kedi de tüm derslerin plana göre gitiğinden emin oluyor.

(Laughter)

(Hafif gülmeler)

But food isn't just used for eating --

Ama yiyecek sadece yemek için kullanılmaz Teyzevren’de.

(Laughter)

In the Auntieverse.

It's used for all kinds of relaxing activities.

Her türlü rahatlatıcı aktivite için kullanılır.

I would love to soak in this ramen hot tub with my aunties.

Teyzelerimle birlikte bu ramen jakuzisine dalmayı çok isterdim.

(Laughter)

(Hafif gülmeler)

Well, sushi is used extensively in Auntie Spa

Teyze Spa’da suşinin, her nevi güzellik işlemleri ya da

for all kinds of beauty treatments and relaxing body wraps,

dinlendirici vücut bakımlarında yoğun bir şekilde kullanımı;

a reference to many aunties' beauty tips,

teyzelerin, bir güzellik tüyosu olarak,

like putting cucumbers and other foods on their faces and bodies.

yüzlerine ve vücutlarına salatalık veya başka yiyecekler koymalarına bir atıf.

Personally, I have been rubbed down in coffee grounds,

Ben şahsen, kahve telvesi sürünülüp streç filmlere sarılındım.

and then wrapped in cling film.

It's very unsettling.

Çok rahatsız edici.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Along with many beauty treatments, like lasers and acupuncture,

Lazer ve akupunktur gibi pek çok güzellik tedavisiyle birlikte,

I felt like I had to try, under the promise of youth and beauty.

gençlik ve güzellik vaadiyle denemek zorunda olduğumu hissettim.

So many women undergo the pain of these beauty treatments

Pek çok kadın, ideal beden ve güzellik standartları kavramlarını

to maintain body ideals and notions of beauty standards.

korumak için bu güzellik tedavilerinin acısını çekiyor.

Sometimes, it feels like having construction sites

Bazen yüzümüzde ve suratımızda şantiye alanları varmış gibi geliyor.

on our faces and bodies.

Does it actually work?

Gerçekten işe yarıyor mu?

I don't know.

Bilmiyorum.

Tayfın daha aydınlık tarafında, Teyzeler Tırnak Spa,

On the lighter end of the spectrum,

Aunties' Nail Spa provides many beautiful options for our fingers,

günlük hayat için pek çok faydalı alet dahil,

including very useful tools for everyday life.

tırnaklarımız için birçok güzel seçenek sunuyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Cute and practical.

Sevimli ve pratik.

(Laughter)

(Kahkahalar azalıyor)

Meanwhile, on Auntlantis,

Bu arada, Platon ve Büyük Pasifik Çöp Yığını’ndan ilham alan

a parallel world inspired by Plato and the Great Pacific Garbage Patch,

alternatif bir dünya olan Auntlantis’te, [Konuşmacı Atlantis’e atıfta bulunuyor]

my aunties take a break on the beach,

teyzelerim, bildiğimiz gibi plastik atıklarla dolu dünyanın

after a day's work cleaning out the ocean floor,

okyanus zeminini temizledikleri günlük işten sonra

in a world filled with plastic waste as we know it.

sahilde mola veriyorlar.

My Auntieverse is an ever-expanding narrative of food, culture,

Benim Teyzevren’im, yemeğin, kültürün, ailenin, ilişkilerin

family, relationships and the world we live in.

ve içinde yaşadığımız dünyanın giderek büyüyen bir anlatısıdır.

I could not have imagined having created this without the help of AI.

Bunu, yapay zekanın yardımı olmadan gerçekleştireceğimi hayal bile edemezdim.

Before AI, I have never edited a video.

Yapay zekadan önce hiç video düzenlemedim.

This technology lowered the barrier to learning

Bu teknoloji, öğrenmenin önündeki engelleri kaldırdı

and allowed me to bring my imagination to life in only 12 months.

ve hayal gücümü sadece on iki ayda hayata geçirmemi sağladı.

But this isn't just about AI.

Ancak bu sadece yapay zekadan ibaret değil.

The Auntieverse is about honoring the memory of extraordinary women

Teyzevren, birbirlerini ve ailelerini besleyen, olağanüstü kadınların

who nurtured one another and their families.

hatırasını onurlandırmak üzerinedir.

It is about celebrating personalities

Bu, kişilikleri kutlamak ve bazı teyzelerin iri permalı saçları gibi

and bringing into the spotlight the mundane and the bizarre,

sıradan ve tuhaf olanı gündeme getirmekle ilgilidir.

like some aunties' big permed hair.

"The taller the hair, the closer to God," some said.

Saçı uzun, Tanrı’ya yakın, der bazıları.

(Laughter)

(Hafif gülmeler)

[Auntie's Hair Spray]

[Teyzenin saç spreyi]

(Music)

(Müzik)

[smells nice]

[güzel kokuyor]

(Music continues)

(müzik devam ediyor)

[holds shape]

[şekil alır]

[animal testing]

[hayvan testleri]

(Music continues)

(müzik devam ediyor)

[long lasting]

[uzun ömürlü]

(Audience laughter)

(Seyirci kahkahaları)

[while stocks last!]

[stoklar tükenene kadar]

(Laughter continues)

(Kahkahalar devam ediyor)

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause continues)

(Alkış devam ediyor)