The Weird and Wonderful Art of Niceaunties | TED

Translator: Nguyễn Huệ Anh Reviewer: Chi Phạm

Auntie 1: Why are you still single?

Dì 1: Sao con vẫn ế vậy?

(Laughter)

(Cười)

Auntie 2: How much do you earn?

Dì 2: Con kiếm bao nhiêu một tháng?

(Laughter)

(Tiếng cười)

Auntie 3: You look fat.

Dì 3: Con béo lên nhỉ.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Niceaunties: I just love aunties.

Niceaunties: Tôi chỉ yêu các cô dì.

(Laughter)

(Cười)

Some of my aunties, I only see during Chinese New Year.

Một số cô dì của tôi, tôi chỉ gặp trong dịp Tết Nguyên đán.

I used to brace myself for inquisition prior to family gatherings.

Tôi từng chuẩn bị cho việc bị thẩm vấn trước các cuộc họp mặt gia đình.

They call you fat

Họ nói bạn béo

but present you with platters of delicious food,

nhưng lại mời bạn những đĩa thức ăn ngon,

made with love and great skill.

được làm từ tình yêu và kỹ năng tuyệt vời.

This is exasperating and endearing.

Thật khó chịu và cũng thật đáng yêu.

I'm not alone in this.

Tôi không đơn độc trong việc này.

This behavior and line of questioning

Hành vi và dòng câu hỏi này

is so common we even have memes for it.

phổ biến tới nỗi chúng tôi còn có meme dành cho nó.

I grew up in a big family, where the women,

Tôi lớn lên trong một gia đình lớn, nơi những người phụ nữ,

my late grandmother, my mother and some of my 11 aunties,

như là người bà quá cố , mẹ và một số trong số 11 cô dì của tôi,

were expected to take care of children.

được kỳ vọng là sẽ chăm sóc con cái.

They were big influences in my life,

Họ từng có ảnh hưởng lớn trong cuộc sống của tôi,

and I witnessed great personalities,

và tôi đã chứng kiến những cá tính tuyệt vời,

strength, eccentricity and humor.

sức mạnh, sự lập dị và hài hước.

They held back from fully expressing themselves because of societal pressures,

Họ kiềm chế không thể hiện bản thân vì áp lực xã hội,

family expectations and lack of support.

kì vọng của gia đình và thiếu sự hỗ trợ.

My grandma spent most of her life at home.

Bà tôi đã dành phần lớn cuộc đời ở nhà.

She did not travel and had little contact with the outside world.

Bà không đi du lịch và ít tiếp xúc với thế giới bên ngoài.

In the last 20 years of her life,

Trong 20 năm cuối đời,

she had dementia and was bedridden.

bà bị sa sút trí tuệ và nằm liệt giường.

I often imagined her in an alternate reality,

Tôi thường tưởng tượng bà ở trong một thực tại khác,

where she's out and about, having fun,

nơi bà ra ngoài, vui chơi,

laughing, chatting, enjoying life.

cười đùa, trò chuyện, tận hưởng cuộc sống.

But aunties are not just about family.

Nhưng các dì không chỉ riêng cho gia đình.

Anyone of any age, of any culture, can be labelled an auntie.

Bất kỳ ai, ở độ tuổi nào, văn hóa nào cũng có thể được gọi là dì.

It is not something you really want to be associated with.

Tuy nhiên, đây không hẳn là một danh hiệu được nhiều người mong muốn.

(Laughter)

(Cười)

As it could mean you’re old-fashioned,

Bởi nó có thể có nghĩa rằng bạn lỗi thời,

rigid in your thinking or naggy.

suy nghĩ cứng nhắc hoặc hay cằn nhằn.

So it is rather negative to be called one.

Nên việc bị gọi như vậy khá là tiêu cực.

Women of my generation live in fear of being labeled an auntie.

Phụ nữ trong thế hệ của tôi sống trong nỗi sợ bị dán nhãn là dì.

But what if you could change this perception,

Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn có thể thay đổi nhận thức này,

turning it from dread to something fun and positive?

biến nó từ nỗi sợ hãi thành một cái gì đó vui vẻ và tích cực?

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

I'm a designer from Singapore,

Tôi là một nhà thiết kế đến từ Singapore,

and in the last year, also an artist.

và năm ngoái, là một nghệ sĩ.

I came across some intriguing and beautiful images on social media

Tôi đã thấy vài hình ảnh hấp dẫn và đẹp mắt trên mạng xã hội

and then found out they were made with AI.

và được biết là chúng được tạo bởi AI.

Curious about what AI could do, I found a program, I signed up,

Vì tò mò về những khả năng của AI, tôi đã tìm và đăng kí một chương trình,

I keyed in some words,

tôi nhập một số từ,

and within seconds, images appeared.

và trong vài giây, hình ảnh xuất hiện.

I was amazed and mesmerized.

Tôi đã ngạc nhiên và choáng ngợp.

(Laughter)

(Cười)

Never before have I found a medium that felt like the shortest path

Chưa bao giờ tôi tìm ra 1 công cụ có cảm giác như là con đường ngắn nhất

between my ideas and the visual.

để đưa ý tưởng của tôi tới hình ảnh.

It became addictive.

Nó trở nên gây nghiện.

Rather than just making images, I wanted to do more with this tool,

Thay vì chỉ tạo hình ảnh, tôi muốn làm nhiều hơn với công cụ này,

to tell stories about auntie culture.

để kể những câu chuyện về văn hóa dì.

My mother engages in many social activities.

Mẹ tôi tham gia nhiều hoạt động xã hội.

She is very active,

Bà ấy rất năng động,

a result of her mother's immobility and limited life.

một phần là do mẹ của bà, bà ngoại tôi, hạn chế vận động và có ít giao lưu.

She dances and performs

Mẹ tôi nhảy múa và biểu diễn

just like the aunties do in Singapore's parks every day.

giống các dì tập thể dục ở các công viên Singapore mỗi ngày vậy.

This was a huge inspiration for me.

Đây là nguồn cảm hứng rất lớn đối với tôi.

So "Niceaunties" was born,

Vì vậy, “Niceaunties” (Các Dì Dễ Thương) ra đời,

a project about freedom, exuberance,

một dự án về sự tự do, hào hứng,

self-expression and fun.

thể hiện bản thân và vui vẻ.

It is a lighthearted perspective on the joyful side of auntie life.

Đó là một góc nhìn nhẹ nhàng về những niềm vui trong cuộc sống của các dì.

Also a surreal narrative, loosely based on the women in my family,

Đây là câu chuyện siêu thực, cảm hứng từ gia đình tôi,

their social lives, their relationships, their quirks, humor,

cuộc sống xã hội, mối quan hệ, sự kỳ quặc và hài hước của các dì

and, of course, food.

và tất nhiên là cả đồ ăn.

In the last 20 years, I worked in architecture,

Trong 20 năm qua, tôi đã làm việc trong lĩnh vực kiến trúc,

a profession of discipline, rules and clients.

một ngành đòi hỏi kỷ luật, các quy tắc và khách hàng.

I always worked in a team.

Tôi luôn làm việc theo nhóm.

It was about fulfilling the client's brief and budgets.

Mục tiêu chính là đáp ứng yêu cầu và ngân sách của khách hàng.

With AI, it's just me.

Với AI, chỉ có tôi.

It's a breath of fresh air.

Đó như là một làn gió mới

This lack of restraint

Sự tự do này

has transported me to an imaginary world,

đã đưa tôi đến một thế giới tưởng tượng,

where my aunties can live freely as themselves,

nơi các dì của tôi có thể sống tự do như chính họ,

where anything fun can and does happen.

nơi bất cứ điều gì vui vẻ đều có thể xảy ra.

For instance, aunties in public places,

Ví dụ, các dì ở những nơi công cộng,

taking photos with sculptures in absurd ways.

chụp ảnh với các bức tượng theo những cách vô lý.

This is a common sight.

Đây là một cảnh tượng phổ biến.

A typical holiday photo becomes aunties trying to kiss the moon,

Một bức ảnh điển hình là những cô dì cố gắng hôn mặt trăng,

but failing badly.

nhưng thất bại thảm hại.

(Laughter)

(Cười)

Over the course of a year --

Trong suốt một năm --

(Laughter)

(Tiếng cười)

instead of designing buildings,

Thay vì thiết kế các tòa nhà,

I developed “Niceaunties” into a world-building project:

tôi đã phát triển “Niceaunties” thành một dự án xây dựng thế giới:

the “Auntieverse.”

“Vũ trụ các dì”

(Laughter)

(Cười)

Just like in any world,

Giống như trong bất kỳ thế giới nào,

there are cities, citizens, their lives and their culture.

có thành phố, công dân, cuộc sống và văn hóa.

(Laughter)

(Cười)

Auntieverse is partly inspired by Singapore,

Vũ trụ các dì lấy cảm hứng một phần từ Singapore,

where acronyms are used for everything.

nơi các từ viết tắt được sử dụng cho mọi thứ.

A sentence would typically sound like:

Một câu thường nghe như:

"I'm going to take the MRT to the NTUC near my mom's HDB to avoid the ERP."

“Tôi sẽ đi TĐN đến ST gần NCC của mẹ để tránh bị thu phí TĐ.”

In the Auntieverse,

Ở Vũ trụ các dì,

we have Tofu-Engineered Sushi Luxury Autos,

ta có Ô tô sang trọng được chế tạo từ đậu phụ sushi,

aka TESLA.

hay còn gọi là TESLA.

(Laughter)

(Tiếng cười)

It's a transportation factory --

Đó là một nhà máy vận chuyển --

(Laughter)

(Tiếng cười)

where aunties assemble food and legs

nơi các dì thu thập thức ăn và chân

to create vehicles running on leg power.

để tạo ra những chiếc xe chạy bằng năng lượng chân.

(Laughter)

(Cười)

It's very sustainable.

Nó rất bền vững.

(Laughter)

(Tiếng cười)

In Chinese dialects, "legs" have the same sound as "cars,"

Trong tiếng Trung Quốc, “chân” có âm giống như “ô tô”,

so a common joke would be to say, “Let’s get around on our own cars.”

vậy nên có một câu đùa phổ biến là, “Hãy đi dạo bằng xe hơi của chúng ta.”

Meaning we can move around on our own legs,

Nghĩa là chúng ta có thể di chuyển bằng chính đôi chân của mình,

implying self-reliance.

ý chỉ sự tự lực.

So I imagine at TESLA,

Vì vậy, tôi tưởng tượng tại TESLA,

we have the usual car assembly, a car wash

chúng tôi có lắp ráp xe thông thường, rửa xe

and, of course, a car junkyard.

và, tất nhiên, một bãi phế liệu ô tô.

But legs don't just move cars around in the Auntieverse.

Nhưng chân không chỉ di chuyển ô tô xung quanh trong Vũ trụ các dì.

Buildings use them too,

Các tòa nhà cũng sử dụng chúng,

as do animals and vegetables.

kể cả động vật và rau quả.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Another destination in the Auntieverse is MoMA,

Một điểm đến khác ở Vũ trụ các dì là MoMA,

the Museum of Modern Aunties ...

Bảo tàng Bà Dì Hiện Đại ...

(Laughter)

(Tiếng cười)

Where modern auntie culture is celebrated.

Nơi văn hóa dì hiện đại được tôn vinh.

This is a social space where aunties gather, hang out, eat, chitchat,

Đây là một không gian xã hội nơi các dì tụ tập, đi chơi, ăn uống, trò chuyện,

have fun, chillax.

vui chơi, thư giãn.

So one day, I said to my mother

Vì vậy, một ngày nọ, tôi nói với mẹ tôi

that she should show others how to make, and then sell, her delicious food.

rằng mẹ nên chỉ người khác cách làm, và sau đó bán những món ăn ngon của bà ấy.

She said “No lah, too tired.”

Bà ấy nói “Không, quá mệt.”

So I imagined NASA, Nice Auntie Sushi Academy --

Vì vậy, tôi tưởng tượng NASA, Học viện Sushi Dì Dễ Thương --

(Laughter)

(Tiếng cười)

A culinary school on the moon,

Một trường ẩm thực trên mặt trăng,

where aunties share their cooking skills.

nơi các dì chia sẻ kỹ năng nấu ăn của họ.

Here, amazing food is made available for all, 24-7.

Tại đây, những món ăn tuyệt vời được cung cấp cho tất cả mọi người, 24/7.

Aunties in training learn how to forage fresh ingredients on the moon,

Các cô trong khóa đào tạo học cách kiếm thức ăn tươi trên mặt trăng,

how to slice fish,

cách cắt lát cá

and the cat will ensure all lessons go according to plan.

và mèo sẽ đảm bảo tất cả các bài học diễn ra theo kế hoạch.

(Laughter)

(Cười)

But food isn't just used for eating --

Nhưng thức ăn không chỉ dùng để ăn --

(Laughter)

(Tiếng cười)

In the Auntieverse.

Tại Vũ trụ các dì.

It's used for all kinds of relaxing activities.

Nó được sử dụng cho tất cả các loại hoạt động thư giãn.

I would love to soak in this ramen hot tub with my aunties.

Tôi rất thích ngâm mình trong bồn tắm nước nóng ramen này với các cô dì của tôi.

(Laughter)

(Cười)

Well, sushi is used extensively in Auntie Spa

Chà, sushi được sử dụng rộng rãi trong Dì Spa

for all kinds of beauty treatments and relaxing body wraps,

cho tất cả các loại liệu pháp làm đẹp và quấn cơ thể thư giãn,

a reference to many aunties' beauty tips,

một tham chiếu đến các mẹo làm đẹp của nhiều cô dì,

like putting cucumbers and other foods on their faces and bodies.

như đặt dưa chuột và các loại thực phẩm khác lên mặt và cơ thể của họ.

Personally, I have been rubbed down in coffee grounds,

Cá nhân tôi đã từng được kì cọ bằng bã cà phê,

and then wrapped in cling film.

và sau đó được bọc trong màng bọc thực phẩm.

It's very unsettling.

Nó rất đáng lo ngại.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Along with many beauty treatments, like lasers and acupuncture,

Cùng với nhiều liệu pháp làm đẹp, như laser và châm cứu,

I felt like I had to try, under the promise of youth and beauty.

tôi cảm thấy như mình phải thử, với lời hứa về tuổi trẻ và sắc đẹp.

So many women undergo the pain of these beauty treatments

Vì vậy, nhiều phụ nữ trải qua nỗi đau của các liệu pháp làm đẹp này

to maintain body ideals and notions of beauty standards.

để duy trì cơ thể lý tưởng và quan niệm về tiêu chuẩn sắc đẹp.

Sometimes, it feels like having construction sites

Đôi khi, cảm giác như có công trường xây dựng

on our faces and bodies.

trên khuôn mặt và cơ thể của chúng ta.

Does it actually work?

Nó có thực sự hoạt động không?

I don't know.

Tôi không biết.

On the lighter end of the spectrum,

Bên phía nhẹ nhàng hơn,

Aunties' Nail Spa provides many beautiful options for our fingers,

Spa Các Dì Làm Móng cung cấp nhiều lựa chọn đẹp mắt cho ngón tay của chúng ta,

including very useful tools for everyday life.

bao gồm các công cụ rất hữu ích cho cuộc sống hàng ngày.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Cute and practical.

Dễ thương và thiết thực.

(Laughter)

(Cười)

Meanwhile, on Auntlantis,

Trong khi đó, trên Vương quốc các Dì,

a parallel world inspired by Plato and the Great Pacific Garbage Patch,

một thế giới song song lấy cảm hứng từ Plato và Đảo rác Thái Bình Dương,

my aunties take a break on the beach,

các dì của tôi nghỉ ngơi trên bãi biển,

after a day's work cleaning out the ocean floor,

sau một ngày làm việc dọn dẹp đáy đại dương,

in a world filled with plastic waste as we know it.

trong một thế giới đầy rác thải nhựa như chúng ta đã biết.

My Auntieverse is an ever-expanding narrative of food, culture,

Vũ trụ các dì của tôi là một câu chuyện ngày càng mở rộng về ẩm thực, văn hóa,

family, relationships and the world we live in.

gia đình, các mối quan hệ và thế giới chúng ta đang sống.

I could not have imagined having created this without the help of AI.

Tôi không thể tưởng tượng được việc tạo ra điều này mà không có AI trợ giúp.

Before AI, I have never edited a video.

Trước AI, tôi chưa bao giờ chỉnh sửa video.

This technology lowered the barrier to learning

Công nghệ này đã hạ thấp rào cản đối với việc học

and allowed me to bring my imagination to life in only 12 months.

và cho phép tôi đưa trí tưởng tượng của mình vào cuộc sống chỉ trong 12 tháng.

But this isn't just about AI.

Nhưng đây không chỉ là về AI.

The Auntieverse is about honoring the memory of extraordinary women

Vũ trụ các dì là về việc tôn vinh ký ức của những người phụ nữ phi thường

who nurtured one another and their families.

những người đã nuôi dưỡng lẫn nhau và gia đình của họ.

It is about celebrating personalities

Đó là về việc tôn vinh tính cách

and bringing into the spotlight the mundane and the bizarre,

và làm nổi bật những điều trần tục và kỳ quái,

like some aunties' big permed hair.

giống như mái tóc uốn xoăn bồng bềnh của một số cô dì.

"The taller the hair, the closer to God," some said.

“Tóc càng cao, càng gần Chúa,” một số người nói.

(Laughter)

(Tiếng cười)

[Auntie's Hair Spray]

[Thuốc Xịt Tóc Của Dì]

(Music)

(Âm nhạc)

[smells nice]

[mùi thơm]

(Music continues)

(Âm nhạc tiếp tục)

[holds shape]

[giữ dáng]

[animal testing]

[thử nghiệm trên động vật]

(Music continues)

(Âm nhạc tiếp tục)

[long lasting]

[lâu dài]

(Audience laughter)

(Khán giả cười)

[while stocks last!]

[trong khi hết hàng!]

(Laughter continues)

(Tiếng cười tiếp tục)

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause continues)

(Vỗ tay tiếp tục)