How to turn climate anxiety into action | Renée Lertzman

Çeviri: Hüsna Yılmaz Gözden geçirme: Sara Ozturk

It's deeply painful

Şu an gezegenimizde olanlarla yüzleşmek

to face what's happening on our planet right now.

oldukça acı verici.

From forests burning,

Yanan ormanlardan,

ocean plastic,

okyanuslardaki plastiklere,

species just gone each day,

her gün yok olan türlere

displacement.

zorunlu göçlere...

It's easy to feel totally overwhelmed.

Bunalmış hissetmek çok kolay.

Maybe a bit helpless.

Belki biraz çaresiz.

Powerless.

Güçsüz.

Angry.

Kızgın.

On fire.

Tutuşmuş.

Numb.

Uyuşmuş.

Disconnected.

Kopuk.

Perhaps all of the above.

Muhtemelen hepsi.

These messy and complicated feelings,

Bu dağınık ve karışık duygular,

they make total sense.

tamamıyla anlaşılır.

I wish that someone had said this to me 30 years ago.

Keşke biri bana bunu 30 yıl önce söyleseydi.

I was a college freshman taking environmental studies,

Üniversitede ilk yılımdı ve çevresel çalışmalar dersleri alıyordum.

which is basically a semester of really bad news

İnsanların güzel dünyamıza

about all the ways that humans have profoundly damaged

derinden zarar vermesiyle ilgili

our beautiful earth.

kötü haberlerle dolu bir dönemdi.

And I felt like I had been dropped into a dark tunnel,

Çıkmak için hiçbir araç verilmeden

given no tools to get out

karanlık bir tünele atılmış gibi hissettim

and yet expected to carry on with my everyday life

ve yine de her şey normalmiş gibi

as if things were normal.

günlük hayatıma devam etmem bekleniyordu.

But once you're exposed to that kind of information,

Ama bu tür bilgilere bir kez maruz kaldığınızda

things are not normal anymore.

artık hiçbir şey normal olmaz.

And I was anxious, I was terrified,

Endişeliydim ve korkmuştum,

no one was talking about this,

hiç kimse bunun hakkında konuşmuyordu.

and I almost dropped out of school, for real.

ve ben neredeyse okulu bıraktım, gerçekten.

But instead, I signed up for a field study in California,

Ama okul yerine Kaliforniya'da bir saha çalışmasına kaydoldum.

and we were backpacking together as a small group for two months,

Küçük bir grup olarak iki ay boyunca sırt çantasıyla gezdik.

which I know sounds very intense.

Kulağa çok etkileyici geldiğini biliyorum.

And it was, but what I found is that we talked a lot.

Öyleydi ama çok konuştuğumuzu keşfettim.

We talked about how we were feeling

Dünya hakkında

about the world,

açıkça ve dürüstçe

openly and honestly,

nasıl hissettiğimizi konuşuyorduk

and no one told me at any point to be more positive

ve hiç kimse bana herhangi bir konuda daha olumlu ya da umutlu olmam

or more hopeful.

gerektiğini söylemedi.

Not once.

Bir kez bile.

And surprisingly, I found myself feeling better.

Şaşırtıcı şekilde kendimi daha iyi hissettim.

I actually felt like I could face these issues

Bu başa çıkılamaz gibi görünen sorunlarla

that had seemed so insurmountable

doğrudan yüzleşebilirmişim

more head on.

gibi hissettim.

And I had this epiphany:

Şunu idrak ettim:

What if by understanding ourselves

Ya kendimizi

and one another,

ve birbirimizi anlayarak

we could find our way through this crisis

bu krizden kurtulmanın

in a new and different way?

yeni ve farklı bir yolunu bulabilirsek?

You know, what if psychology actually held

Ya psikoloji, gezegenimizin şu anda

a missing key to unlocking action

karşılaştığı en büyük zorlukları çözmede

on the greatest challenges facing our planet right now?

eksik bir anahtarsa?

So when I got back from the field study,

Saha çalışmasından döndüğümde

I focused on clinical psychology,

klinik psikolojiye odaklandım,

and I researched the relationships

travma, keder ve yaratıcılık

between trauma and grief and creativity.

arasındaki ilişkileri araştırdım.

And the paradox at the heart of, I think, all of this

Bence, tüm bunların kalbinde yatan çelişki

is how do we stay present

gerçekten acı veren şeylerle

with what's really painful,

nasıl hayatta kaldığımız,

how do we stay connected

tehditkar, ezici ve korkutucu

in the face of what's threatening and overwhelming and scary?

olaylar karşısında nasıl bağlı kaldığımızdır.

And it turns out that psychology knows a lot about these things.

Görünen o ki, psikoloji bu konuda çok şey biliyor.

Truly, a lot.

Gerçekten çok şey biliyor.

But I wasn't hearing any of this being referenced

Ama ben bunlardan bahsedildiğini ne çevre çalışmaları sınıfımda

in my environmental studies class,

ne katılmaya başladığım iklim eylemleri toplantılarında

or the climate action meetings I started going to,

ne de herkesin

or the international conferences,

neden daha hızlı davranmıyoruz

where everyone is asking:

ve bu ne kadar sürecek diye sorduğu uluslararası konferanslarda

Why aren't we acting faster, and what's it going to take?

hiç duymuyordum.

And so this has become my mission of sorts,

Böylece bu bir nevi

which is that I take insights from psychology

benim psikolojiden kazandığım anlayışları

and I translate them into resources and tools

işleri tersine çevirmek için ön cephede çalışanları desteklemek adına

to support those working on the frontlines to turn things around.

kaynak ve araçlara çevirdiğim görevim oldu.

And that means for anyone, by the way.

Bu arada bu herkes için demek.

We're all on the frontlines right now.

Şu an hepimiz ön saflardayız.

And it's my belief,

after years of straddling these worlds

Ben yıllarca çevre, iklim ve psikoloji

between environment and climate and psychology,

arasında sıkıştıktan sonra artık şuna inanıyorum,

that this actually is a missing ingredient in our work

bizim işimizde eksik olan şey bu.

that can exponentially accelerate our capacities to be creative

Yaratıcı, dirençli, yetenekli, becerikli, cesaretli

and resilient and capable and skillful and courageous

ve dünyanın şu anda ihtiyacı olan her şey için

and all those things that the world is needing from us right now.

kapasitemizi üstel olarak ivmelendirebilecek şey bu.

So I'm going to share three concepts with you

Şimdi sizlerle özellikle yenilikçi bulduğum

that I found particularly game-changing

üç konsepti ve şu zamanları

and how I make sense of this moment

biz insanlar için

for us as humans.

nasıl anlamlandırdığımı paylaşacağım.

And the first is something called our window of tolerance.

İlki, hoşgörü penceremiz dediğimiz bir şey.

So Dr. Dan Siegel has described us all as having a window.

Dr. Dan Siegel hepimizin bir penceresi olduğunu söylüyor.

How much stress can we tolerate

Stresi, bağlıyken ne kadar

while staying connected

tolere edebiliriz ki

and what clinicians would call "integrated."

klinisyenler bunu "entegre" olarak adlandırıyor.

Integrated, where we can actually

Entegre, düşüncelerimiz ve duygularımızın

be in touch with our thoughts and feelings

aralarından seçerek değil de

and not just get kind of co-opted.

tümünün hakikaten farkında olabileceğimiz bir şey.

And we all have a threshold.

Hepimizin bir eşiği var.

And what happens when we experience stress

Peki, tolere edebileceğimizin de ötesinde

beyond what we can tolerate?

stresle karşılaştığımızda ne olur?

We tend to go into the edges of our window.

Penceremizin kenarlarına gitme eğiliminde oluruz.

And on one hand,

Bir yandan,

we might go into a sort of collapse,

kaotik cevap denilen

what's called a chaotic response,

depresyon ve çaresizlik gibi gözüken

which looks like depression, despair,

bir nevi kapatma olan bir çeşit yıkıma

kind of a shutting down.

gidebiliriz.

And on the other side of this window is a more rigid response:

Pencerenin diğer kenarında ise daha katı bir cevap var:

denial,

İnkar,

anger,

öfke

rigid.

sert.

And so when that happens,

Böyle olduğunda

we actually lose our capacity to be integrated,

aslında entegre olma kapasitemizi kaybediyoruz,

resilient, adaptive,

metanetli, uyumlu

all those things that we want to be.

olmak istediğimiz her şeyi.

And this is totally normal,

Bu tamamen normal

but it's happening all around the world right now, right?

ama bu şu anda tüm dünyada yaşanıyor, değil mi?

We're all vacillating between these different feelings and emotions.

Hepimiz bu farklı hisler, duygular arasında tereddütte kalıyoruz.

And so with something like climate change,

İklim değişikliği gibi bir şeyle,

with every new scientific report,

her yeni bilimsel raporla

documentary,

belgeselle,

connecting the dots between, you know, what we're doing

noktaları birleştiren, yaptıklarımız

and the impact it's having,

ve sebep oldukları etkiler,

it can collectively be pushing us outside of our window of tolerance.

kitlesel olarak bizi tolerans penceremizin dışına itebilir.

And we lose that capacity, right?

Bu kapasiteyi kaybediyoruz, değil mi?

So, over the years, I've interviewed hundreds of people

Yıllardır, Orta Batı ABD'den Çin'e

from all backgrounds and political affiliations,

farklı kültür birikimlerinden ve politik düşüncelerden

from the Midwest US to China,

yüzlerce insanla

and I talked to people about how are we feeling

olanların bize nasıl hissettirdiği

about what's happening.

hakkında konuştum.

Not what opinions or beliefs.

Düşünceleri ya da inançları değil.

What are we feeling

Yerel çevrenizde,

about what's going on with your local environment,

suyunuzda, toprağınızda neler olduğuyla alakalı

with your water, your soil, the big picture.

yani büyük resim hakkında neler hissettiğimizle ilgili konuştum.

And what I hear from people

Neredeyse hepsinden duyduğum şey

almost across the board, I'm telling you,

bakın söylüyorum

is a bind.

eli kolu bağlı olmak.

People tell me at some point in the conversation,

Konuşmanın bir noktasında insanlar,

"I care very deeply about what's happening,

"Olanları ciddi bir şekilde umursuyorum,

I'm incredibly freaked out.

çıldırıyorum.

I'm scared,

Korkuyorum.

I love this land, I love the birds,"

Bu toprakları seviyorum, kuşları seviyorum."

whatever that is,

diyorlar.

"But I feel like my actions are insignificant.

"Ama hareketlerim önemsiz gibi hissediyorum.

And I don't know where to start.

Nereden başlayacağımı bilemiyorum.

And I'm also --"

Ben aynı zamanda --"

I hear between the lines of what people say --

İnsanların laflarının arasında

"I'm really scared to change.

"Değişmekten çok korkuyorum.

Really scared of any change, it's so --

Her türlü değişiklikten... bu çok --

I can't even think about it, it's like, unthinkable."

Düşünemiyorum bile, bu düşünülemez gibi." dediklerini duyuyorum.

And this is the second concept,

Bu ikinci kavram,

which is something called a double bind.

çifte açmaz.

And a double bind is when we feel sort of like, damned if you do,

Çifte açmaz, bir şeyi yaparsanız da

and damned if you don't,

yapmazsanız da kötü hissetmek

and you're just kind of stuck there.

ve çıkmazda kalmaktır.

It's a very intolerable human experience.

Bu çekilmez bir insani deneyim.

And we will do anything we can to get rid of it and just push it away.

Bundan kaçınmak ve bir kenara atmak için her şeyi yaparız.

And so all that care and concern,

Tüm bu önemseme ve kaygı burada

it's there, it just goes down, it goes underground.

sadece azalır, gizlenir.

But what happens is,

Ama olan şey,

it looks like people don't care, it looks like apathy.

insanlar önemsemiyormuş gibi gözüküyor, umursamazlık gibi.

And so a lot of folks who are seeing the urgency of the situation

Durumun aciliyetini gören kimselerse,

are like, "We've got to motivate you.

"Sizi motive etmeliyiz.

We've got to get you psyched."

Sizi heyecanlandırmalıyız." diyor.

And we become cheerleaders for solutions.

Biz çözümlerin amigosu oluyoruz.

Or like, "Here's the facts, this is happening, wake up."

Ya da "Gerçekler bunlar, bunlar yaşanıyor, uyanın." diyoruz.

And these things are actually not inherently bad,

Bu şeyler aslında özleri itibariyle kötü değildir

because we need solutions and we need to face the facts.

çünkü çözümlere ihtiyacımız var ve gerçeklerle yüzleşmemiz lazım.

But inadvertently, this can backfire

Ama kasıtsız da olsa bu geri tepebilir ve daha fazla

and lead to more numbing and inaction,

uyuşukluğa, hareketsizliğe sebep olabilir ki

which is very perplexing for a lot of people.

bu bazı insanlar için çok kafa karıştırıcıdır.

It's like, what the heck is going on, right?

Şey gibi, ne haltlar dönüyor, değil mi?

And so, this is because of this, you know,

Bu, altta neler döndüğüyle

it's not really touching what's going on underneath.

gerçekten ilgilenmemekten kaynaklanıyor.

So imagine that you go see a therapist,

Bir terapistle görüşmeye gittiğinizi hayal edin

and you've got a double bind.

ve bir çifte açmazınız var.

You're feeling really stuck,

Gerçekten çaresiz hissediyorsunuz,

you know you've got to change

değişmeniz gerektiğini biliyorsunuz

and the therapist starts shouting at you

ve terapist size bağırarak

and saying, "Don’t you see what's happening?

"Ne olduğunu görmüyor musunuz? Şimdi hareket etmezseniz

If you don't act now,

korkunç sonuçlarla

you're going to face terrifying consequences.

karşılaşacaksınız.

Don’t you care?

Umrunuzda değil mi?

What's wrong with you?

Sorununuz ne?

What's it going to take?"

Neye mâl olacak?" diyor.

Or you see a therapist and you're feeling actually sad

Ya da bir terapiste gidiyorsunuz,

and grief.

sahiden üzgün ve kederli hissediyorsunuz

And this therapist says,

ve bu terapist,

"You know, don't think about it too much.

"Çok fazla düşünmeyin.

Here's some simple things you can do.

Yapabileceğiniz bazı basit şeyler var.

Simple positive things."

Basit pozitif şeyler" diyor.

And sends you on your way.

Sizi başından gönderiyor.

So if it were me,

Evet, eğer bu ben olsaydım

I would fire this therapist immediately,

bu terapisti anında kovardım

because a good therapist practices something called attunement.

çünkü iyi bir terapist uyum denilen bir metot kullanır.

I love this concept so much.

Bu konsepti çok seviyorum.

Attunement, right, the word "to tune."

Uyum, evet, ayarlamak.

And attunement is when we're feeling in sync,

Uyum, senkronize, anlaşılmış hissetmemizdir,

when we feel understood

and we feel accepted for exactly where we are.

ve tam olarak olduğumuz halimizle kabul edildiğimizi hissetmemizdir.

And we feel that, you know,

Biz bunu hissediyoruz,

we're in relationship with the world in a way that makes sense,

dünyayla kimsenin bizi değiştirmeye çalışmadığı,

no one's trying to change us

utandırmadığı ya da yargılamadığı

or shame us or judge us.

anlamlı bir ilişki içerisindeyiz.

Right?

Öyle değil mi?

And attunement takes skill.

Uyum, beceri gerektirir.

When the stakes are high,

Eğer ortaya konan şey fazlaysa,

let me tell you, it's very hard to want to attune with anything,

acil tehditlerle karşı karşıyaysak,

when we're facing such urgent threats.

herhangi bir şeyle uymak çok zordur.

But the paradox of the moment we're in

Ama içinde olduğumuz anın paradoksu

is that when we are more in tune in our window of tolerance,

tolerans penceremizde daha uyumluyken,

we are so much more capable of solving problems,

sorunlarımızı çözmekte

yaratıcı olmakta, uyumlu olmakta, esnek olmakta,

being creative, being adaptive,

being flexible,

being our brilliant selves, right?

kendimizin en mükemmel hali olmakta

çok daha kabiliyetliyiz, değil mi?

So what if our climate and environmental work

Peki ya iklim ve çevresel çalışmalarımız

was informed by these concepts, right,

tolerans penceremiz,

of window of tolerance,

çokça çifte açmazlar

lot of double binds

ve uyum gibi konseptlerle

and attunement?

bilinçlendirilirse?

So it can look like a whole lot of things.

Bu çok fazla şey gibi gözükebilir.

So I'm asked all the time,

Bana hep sorulur,

"OK, Renee, this sounds awesome for a clinical context,

"Tamam, Renee, bu söylediklerin kliniksel anlamda harika,

we don't have time for this."

bunun için zamanımız yok."

And that is absolutely not true.

Bu kesinlike doğru değil.

Because we can bring attunement

Çünkü biz bu konudaki çalışmalarımıza

into every aspect of our work on this issue.

her yönüyle uyum getirebiliriz.

And it starts with ourselves.

Bu kendimizle başlar.

You actually can't do attunement unless you're in touch with yourself,

Kendinizden haberdar değilseniz tam anlamıyla uyum sağlayamazsınız.

I'm sorry to break it to you.

Kötü haberi verdiğim için üzgünüm.

There's no way around it.

Başka bir yol yok.

It's from the inside out.

İçten dışa olan bir şey.

And so it starts with actually tuning in to "how am I feeling?"

Bu hakikaten, "Nasıl hissediyorum?" sorusuna uyum sağlamakla başlıyor.

And being compassionate.

Merhametli olmakla.

I know it's easy to say

Biliyorum söylemesi kolay

but really being compassionate,

ama gerçekten merhametli olmak,

it's like, these are hard issues.

bunlar zor konular.

This is a hard moment to be a human being,

Bu zamanlar insan olmak için zor zamanlar,

we're waking up.

uyanıyoruz.

I'm not a bad person.

Ben kötü bir insan değilim.

What's going on,

Ne oluyor demek,

bring curiosity into our own experience,

ve sosyal anlamda uymamıza izin veren

which then allows us to attune socially,

tecrübemize merak katmak.

that's the next way we can apply this,

Bunu uygulayabileceğimiz sonraki seçenek

is attuning, whether it's in small groups

küçük gruplarda,

or one-on-one,

bireysel,

campaigning, strategy, classrooms, movie theaters,

kampanyalarda, stratejilerde, sınıflarda, sinema salonlarında

parks.

ya da parklarda uyum sağlamak.

Where we can give each other permission to just be who we are,

Sadece kendimiz olabilmek için birbirimize izin verebildiğimiz yerlerde

and again, this allows us to move

ve bakın, bu bizim daha yüksek seviyeye

into the higher level functioning.

çıkmamıza izin veriyor.

The executive function, the prefrontal cortex,

Yürütme görevi, prefrontal korteks,

when we feel that our nervous system can calm down

sinir sistemimizin sakinleşebileceğini

and we are understood by the other.

ve diğeri tarafından anlaşıldığımızı hissettiğimizde.

And the third way is leading with attunement.

Üçüncü yöntem, uyumla yönetme.

As leaders and influencers,

Liderler ve fenomenler olarak,

showing up as human, as real,

bir insan olarak görünmek, gerçek görünmek.

saying, "You know what?

"Biliyor musunuz?

I am really scared.

Gerçekten korkuyorum.

I don't know what all the answers are."

Bütün cevapları bilmiyorum." demek.

Can you imagine leaders saying that?

Liderleri bunu söylerken hayal edebiliyor musunuz?

"I don't know.

"Bilmiyorum.

But here we are, and we're all needed.

Ama buradayız ve hepimize ihtiyaç var.

And we're in this together.

Bunun içinde birlikteyiz

And we can do this."

ve bunu yapabiliriz."

That's a very different message than just, "We can do this," right.

Bu sadece "Bunu yapabiliriz" den farklı bir mesaj, değil mi?

It's like, "Here we are.

Bu "İşte buradayız.

I'm scared, but this is happening."

Korkuyorum, ama bunlar oluyor."

So here's the thing,

İşte, olay şu,

all of this work exists,

bu çalışmanın tamamı gerçek,

we have the tools to create these conditions

muhteşem hallerimizi

that can allow us to show up

göstermeye yarayacak,

as our brilliant selves.

bu şartları yaratacak araçlara sahibiz.

And I know, without doubt, 100 percent,

Hiç kuşkusuz, %100 biliyorum ki

that each one of us has the capacity

her birimiz, insanlar olarak sahip olduğumuz

to meet these challenges with the ingenuity

ustalık, mükemmellik ve cesurlukla

and brilliance and bravery that we as humans have.

bu zorluklarla baş etme kapasitesine sahibiz.

We just need to cultivate the conditions together.

Sadece tüm koşulları birlikte sağlamamız lazım.

We need each other.

Birbirimize ihtiyacımız var.

To support each other

Birbirimizi desteklemeye ve kendimize

and allow ourselves to really meet this.

bunu gerçekten yapmak için izin vermeye ihtiyacımız var.

That's what we need, so ...

İhtiyacımız olan şey bu, o yüzden...

Let's take a deep breath.

Hadi derin bir nefes alalım.

Have compassion for ourselves

Kendimiz ve başkaları için merhametli olalım.

and one another in this moment, time in history,

Şu anda ve geçmişte

so we collectively process these painful truths,

böylece bu zor gerçeklikleri

these difficult realities.

acı doğruları ortaklaşa halledelim.

Let's do this together.

Hadi birlikte yapalım.

The world is ready for us to do this.

Dünya bunu yapmamız için hazır

And we can do this.

ve bunu yapabiliriz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)