A Comedian’s Take on How to Save Democracy | Jordan Klepper | TED

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Eren Gokce

When TED asked me to be a part of this democracy event,

TED benden bu demokrasi etkinliğinin bir parçası olmamı istediğinde

I was flattered.

gururum okşandı.

When they told me it was a pro-democracy event,

Bunun demokrasi yanlısı bir etkinlik olduğunu söylediklerinde duraksadım.

I paused.

Like, really?

Gerçekten mi?

Hâlâ bunun iyi bir fikir olduğunu mu düşünüyoruz?

We still think this is a good idea?

Giving everyone a voice?

Herkese söz hakkı vermek?

Have you talked to everyone?

Herkesle konuştunuz mu?

One in 10 Americans believe chocolate milk comes from brown cows.

Her 10 Amerikalıdan biri çikolatalı sütün kahverengi ineklerden geldiğine inanıyor.

We want those people weighing in on foreign policy.

Bu insanların dış politikada söz sahibi olmasını istiyoruz.

Because if democracy is hearing from the voice of the people,

Çünkü eğer demokrasi halkın sesini duymaksa,

beni bu konuşmaya şüpheyle yaklaşan biri olarak düşünün.

consider me skeptical of that conversation.

Because I think we're incapable of having it.

Çünkü bence bunu yapmaktan aciziz.

Any conversation.

Herhangi bir konuşmayı.

And not just in America, globally, we're tuning people out.

Sadece Amerika’da değil, küresel olarak, insanları dışarıda bırakıyoruz.

Frankly, we're bad at talking to other people.

Açıkçası, diğer insanlarla konuşma konusunda kötüyüz.

Didn't always used to be this way.

Eskiden hep böyle değildi.

In the old days, it came naturally.

Eskiden bu doğal bir şeydi.

We would talk to folks, we would negotiate over food or child care.

İnsanlarla konuşur, yemek ya da çocuk bakımı için pazarlık yapardık.

So your kid didn't get eaten by a bear

Böylece çocuğunuz bir ayı tarafından yenmez

or run off and invent fire.

ya da kaçıp yangın çıkarmazdı.

But since then, it's gotten harder, more difficult.

Ama o zamandan beri bu daha da zorlaştı.

Screens have placed an impediment between people and thought.

Ekranlar insanlar ve düşünceler arasına bir engel koydu.

Partisanship has made talking to someone outside of your own POV traumatic.

Tarafgirlik, kendi bakış açınız dışındaki biriyle konuşmayı travmatik hâle getirdi.

Now, talking to somebody with a different point of view than yourself

Şimdi, sizden farklı bir bakış açısına sahip biriyle konuşmaktan

is to be avoided at all costs.

ne pahasına olursa olsun kaçınmak gerekiyor.

It's like paying taxes.

Bu vergi ödemek gibi bir şey.

Like, you should do it,

Bunu yapmalısınız,

but if you can avoid it, makes you smart.

ama bundan kaçınabilirseniz, sizi akıllı yapar.

(Laughter)

(Kahkahalar)

It's an awful time for conversations,

Konuşmalar için berbat bir zaman,

so much so that even right now I've opted for a lecture.

o kadar ki şu anda bile bir ders vermeyi tercih ettim.

(Laughter)

 (Kahkahalar)

I won't be taking questions.

Soru almayacağım.

(Laughter)

 (Kahkahalar)

I find it easier to speak at you.

Sizinle konuşmayı daha kolay buluyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So how did we get here?

Peki buraya nasıl geldik?

Well, as someone in their 40s,

40′lı yaşlarında biri olarak,

I'm legally obligated to point the finger at social media.

yasal olarak sosyal medyayı işaret etmek zorundayım.

The cultural conversations we have

Yaptığımız kültürel konuşmalar,

are dictated by the forums we have them in.

içinde bulunduğumuz forumlar tarafından belirleniyor.

And all those forums,

Tüm bu forumlar bizi kısa,

they just push us towards short, loud outbursts.

yüksek sesli patlamalara itiyor.

Maximum volume, short duration.

Maksimum ses, kısa süre.

Now, even right now, this TED Talk is only seven minutes.

Şimdi, şu anda bile, bu TED Konuşması sadece yedi dakika.

I remember when TED Talks used to be 18 minutes long.

TED Konuşmalarının 18 dakika olduğu zamanları hatırlıyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Now you have to communicate

Şimdi iklim felaketinin ardındaki ekonomiyi

the economics behind climate catastrophe

tuvalet molası kadar bir sürede anlatmak zorundasınız.

in the time it takes for a potty break.

Not great guys, not great.

Harika değil çocuklar, harika değil.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I remember the good old days

TED Konuşmaları’nın

“Theodore Tartışmaları” olduğu eski güzel günleri hatırlıyorum.

when TED Talks used to be “Theodore Discussions.”

You know, a year from now, they're just going to be T's GIFs.

Bundan bir yıl sonra sadece T’nin GIF’leri olacaklar.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So how do we get better

Peki birbirimizle konuşma konusunda

at talking to one another?

nasıl daha iyi olabiliriz?

If democracy depends on discourse, on compromise,

Demokrasi söyleme, uzlaşmaya bağlıysa,

how do we have civil conversations?

nasıl medeni sohbetler yapabiliriz?

Well ...

Şey...

The long answer is destroy the bias of social media

Uzun cevap, sosyal medyanın önyargılarını

ve siyaset ve söylemimize hâkim olan

and the cesspool of misinformation

that is propagated by the entertainment machine

eğlence makinesi tarafından yayılan

that dominates our politics and discourse.

yanlış bilgi çöplüğünü yok etmektir.

I could tell you how to do that,

Bunu nasıl yapacağınızı anlatabilirdim

but TED only gave me seven minutes, so sorry.

ama TED bana sadece yedi dakika verdi, bu yüzden üzgünüm.

Maybe next time, it would have cleared everything up.

Belki bir dahaki sefere, her şeyi açıklığa kavuşturabilirdi.

But in the four minutes,

Ama kalan dört dakikada,

wow, the four minutes we have left,

vay canına, elimizde kalan dört dakikada,

I'll give you a few tips of what you can do now.

size şimdi neler yapabileceğinize dair birkaç ipucu vereceğim.

So, three tips for how to be slightly better at talking to a human

Yani, aynı fikirde olmadığınız biriyle konuşurken

nasıl biraz daha iyi olabileceğinize dair üç ipucu.

you disagree with.

One, read a book.

Bir, kitap okuyun.

Easy.

Çok kolay.

You know, you're not as smart as you think you are,

Bilirsiniz, sandığınız kadar zeki değilsiniz,

get inside the head of someone else.

başka birinin kafasının içine girin.

And make it a long book.

Uzun bir kitap olsun.

We need to expand our attention beyond just TikToks.

Dikkatimizi sadece TikTok’ların ötesine taşımalıyız.

Two, travel.

İki, seyahat edin.

Mark Twain said it best.

Mark Twain en iyisini söylemiş.

You know, bias is reduced by travel.

Bilirsiniz, seyahat etmek önyargıları azaltır.

It's the easiest way.

En kolay yol budur.

As a kid who grew up in Michigan,

Michigan’da büyümüş bir çocuk olarak

I hated Ohio.

Ohio’dan nefret ederdim.

And then I traveled there, and you know what?

Sonra oraya seyahat ettim ve ne oldu biliyor musunuz?

I still hate Ohio.

Ohio’dan hâlâ nefret ediyorum.

But now I know what Akron smells like.

Ama artık Akron’un nasıl koktuğunu biliyorum.

So I guess, progress, I think?

Sanırım ilerleme kaydediyoruz.

And three, concede something.

Üç, bir şeyi kabul edin.

That's a biggie.

Bu büyük bir şey.

Concession.

Taviz.

You have to give something up.

Bir şeyden vazgeçmelisiniz.

You're not as smart as you think you are.

Sandığınız kadar zeki değilsiniz.

Concession is crucial to democracy.

Taviz vermek demokrasi için çok önemlidir.

To concede comes from the Latin “consensus,”

Taviz vermek Latince “consensus” kelimesinden gelir,

which means to find agreement.

yani anlaşmaya varmak.

And if you challenge me on that, I would concede.

Eğer bana bu konuda meydan okursanız, taviz veririm.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Because I totally made that up.

Çünkü bunu tamamen ben uydurdum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

That's how this thing works, you know?

Bu işler böyle yürüyor işte.

Even upstanding, charismatic people like myself are full of shit.

Benim gibi namuslu, karizmatik insanlar bile yalan söyleyebilir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Like many of us, I find my desire to be seen as smart

Birçoğumuz gibi, zeki olarak görülme arzumun,

ne hakkında konuştuğumu bilmediğimde

outweighs my desire to shut up when I don't know what I'm talking about.

çenemi kapama arzumdan daha ağır bastığını fark ettim.

It's hard for Americans to shut up

Amerikalılar için

ne hakkında konuştuklarını bilmediklerinde çenelerini kapatmak zordur.

when they don't know what they're talking about.

When you make politics a sport, then everything becomes win or lose,

Siyaseti bir spor hâline getirdiğinizde, her şey kazanmak ya da kaybetmek olur,

every conversation becomes a negotiation over field position.

her konuşma saha pozisyonu üzerine bir pazarlığa dönüşür.

Our guards are up.

Gardımızı alırız.

We're defensive, we're afraid of getting punched in the face.

Savunmaya geçeriz, suratımıza yumruk yemekten korkarız.

We think our strongest weapon is our certainty.

En güçlü silahımızın kesinliğimiz olduğunu düşünürüz.

But the most relatable thing about us is our failure.

Ama bizimle en ilişkilendirilebilir şey başarısızlığımızdır.

Has no one here been to therapy?

Burada terapiye giden kimse yok mu?

It's all there.

Hepsi orada.

And democracy in a bipartisan country

İki partili bir ülkede demokrasi

is like a marriage.

evlilik gibidir.

And in America,

Amerika’da

we are at the couple's counseling phase.

çiftler terapisi danışmanlığı aşamasındayız.

America, you've made some mistakes.

Amerika, bazı hatalar yaptın.

Republicans, maybe vaccines aren't the work of the devil.

Cumhuriyetçiler, belki de aşılar şeytanın işi değildir.

Democrats,

Demokratlar,

maybe Portland does suck.

belki Portland gerçekten de berbattır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Canada, Canada, it's 2023,

Kanada, Kanada, yıl 2023,

you can’t call your police “Mounties.”

polisinize “Mounties” diyemezsiniz.

Alright?

Tamam mı?

We're imperfect, we have to accept that.

Kusurluyuz, bunu kabul etmeliyiz.

It's hard to say you don't know.

Bilmediğini söylemek zordur.

But it can also be liberating.

Ama aynı zamanda özgürleştirici de olabilir.

Like, I don't know how to throw away batteries, I don't.

Mesela, pilleri nasıl atacağımı bilmiyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I don't know what "40 percent chance of rain" means.

“Yüzde 40 yağmur ihtimali” ne demek bilmiyorum.

Does it mean it's 40 percent chance it will rain

Yağmur yağma ihtimali %40 mı demek

yoksa yağmur yağacak ama sadece %40 ihtimalle şiddetli yağacak mı demek?

or that it’s going to rain, only 40 percent chance as hard?

I don't know, I don't know, I don't,

Bilmiyorum, bilmiyorum, bilmiyorum,

but it's liberating.

ama bu özgürleştirici.

We need to, we need to concede a little on everything.

Her konuda biraz taviz vermeliyiz.

Except for gun safety reform.

Silah güvenliği reformu hariç.

That's a no-brainer.

O çok önemli.

But everything else --

Ama diğer her şey.

And climate.

İklim.

See, it's tough.

Bakın, bu zor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

It's hard, it's hard.

Zor, zor.

We're not very good at it.

Bu konuda pek iyi değiliz.

It's not popular to concede.

Kabullenmek popüler değil.

In America, there's a big chunk of the population right now

Amerika’da şu anda son başkanlık seçimini

who hasn't conceded the last presidential election.

kabul etmeyen büyük bir kitle var.

It's hard to give any ground when you can't agree

Üzerinde durduğunuz Dünya’nın yuvarlak ya da düz olduğu konusunda

that the Earth you stand on is either round or flat.

hemfikir olamadığınız zaman herhangi bir zemin vermek zordur.

But, but, perhaps a gesture of understanding,

Ama, ama, belki de reddedilemez gerçeklere değil ama

kendi belirsizliğinize karşı bir anlayış jesti

if not towards irrefutable facts,

but to your own uncertainty

is a step towards progress.

ilerleme yolunda atılmış bir adımdır.

I think the phrase “I don’t know” invites a softening,

Bence “bilmiyorum” ifadesi bir yumuşamaya davetiye çıkarıyor

and the ground is too hard to grow much of anything right now.

ve zemin şu anda pek bir şey yetiştirmek için çok sert.

What I think, in order for American democracy to survive,

Amerikan demokrasisinin ayakta kalabilmesi için

we need a culture of vulnerability,

bir kırılganlık kültürüne ya da en azından

or at least a space in that culture for vulnerability.

bu kültürde kırılganlık için bir alana ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum.

The good news is, being wrong is sexy.

İyi haber şu ki, hatalı olmak seksidir.

Failure is an aphrodisiac.

Başarısızlık bir afrodizyaktır.

Every person who has ever loved me has told me how much of a loser I am.

Beni seven her insan ne kadar ezik olduğumu söylemiştir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The proof is in the pudding.

Kanıt pudingin içinde.

And if conceding is too much for you,

Kabullenmek sizin için çoksa,

if that feels weak, OK, don't think of it as conceding.

bu size zayıflık gibi geliyorsa, tamam, bunu kabullenmek olarak düşünmeyin.

Think of it as gamesmanship.

Oyunbazlık olarak düşünün.

You're setting a trap.

Bir tuzak kuruyorsunuz.

Trap them with your vulnerability.

Onları savunmasızlığınızla tuzağa düşürün.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Hypnotize them with your humility.

Alçakgönüllülüğünüzle onları hipnotize edin.

Distract them with your failure.

Başarısızlığınızla dikkatlerini dağıtın.

And as they begin to reveal themselves to you in your uncertainty,

Belirsizliğiniz içinde kendilerini size göstermeye başladıklarında,

smash those fools.

o aptalları ezin.

(Laughter)

 (Kahkahalar)

In the game of democracy, in order to win,

Demokrasi oyununda, kazanmak için

we may have to start with a loss.

bir kayıpla başlamamız gerekebilir.

But what do I know?

Ama ben ne bilirim ki?

I could be wrong.

Yanılıyor olabilirim.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)