A Comedian’s Take on How to Save Democracy | Jordan Klepper | TED

Translator: Thi Nguyen Reviewer: Trang Phạm

When TED asked me to be a part of this democracy event,

Khi TED mời tôi tham gia sự kiện dân chủ này,

I was flattered.

tôi rất hãnh diện.

When they told me it was a pro-democracy event,

Đến khi họ nói đây là một sự kiện ủng hộ dân chủ,

I paused.

tôi khựng lại.

Like, really?

Kiểu như, thiệt hả?

We still think this is a good idea?

Mọi người tưởng đây là ý hay hả?

Giving everyone a voice?

Cho mỗi người một tiếng nói?

Have you talked to everyone?

Các bạn đã giao tiếp với hết thảy mọi người chưa?

One in 10 Americans believe chocolate milk comes from brown cows.

1 trong 10 người Mỹ tin rằng sữa sôcôla là sữa của con bò màu nâu.

We want those people weighing in on foreign policy.

Phải hỏi ý mấy người đó về chính sách đối ngoại à.

Because if democracy is hearing from the voice of the people,

Bởi vì nếu dân chủ là lắng nghe ý kiến của toàn dân

consider me skeptical of that conversation.

tôi rất hoài nghi về ý kiến đó.

Because I think we're incapable of having it.

Vì tôi nghĩ chúng ta không thể lấy mọi ý kiến

Any conversation.

mọi cuộc giao tiếp.

And not just in America, globally, we're tuning people out.

Không chỉ ở Mỹ, trên toàn cầu, chúng ta đang loại trừ nhau.

Frankly, we're bad at talking to other people.

Thành thật mà nói, chúng ta rất tệ trong việc giao tiếp.

Didn't always used to be this way.

Không phải thời nào cũng thế.

In the old days, it came naturally.

Thời xưa, nó diễn ra rất tự nhiên.

We would talk to folks, we would negotiate over food or child care.

Chúng ta nói chuyện với nhau, bàn về đồ ăn, cách chăm sóc con cái.

So your kid didn't get eaten by a bear

Làm sao để con mình không bị gấu ăn thịt

or run off and invent fire.

cách bỏ chạy và phát minh ra lửa.

But since then, it's gotten harder, more difficult.

Nhưng từ đó, giao tiếp càng ngày càng khó khăn

Screens have placed an impediment between people and thought.

Màn hình điện tử đã ngăn cản chúng ta suy nghĩ..

Partisanship has made talking to someone outside of your own POV traumatic.

Bè phái khiến việc nói chuyện với ai đó khác POV với mình trở thành thảm họa.

Now, talking to somebody with a different point of view than yourself

Thời này, nói chuyện với người khác quan điểm với mình

is to be avoided at all costs.

là điều phải tránh bằng mọi giá.

It's like paying taxes.

Giống việc nộp thuế.

Like, you should do it,

Kiểu, mình buộc phải nộp

but if you can avoid it, makes you smart.

nhưng nếu tránh được, tội gì không tránh.

(Laughter)

(Cười)

It's an awful time for conversations,

Đây là thời điểm tệ hại để giao tiếp

so much so that even right now I've opted for a lecture.

Đến nỗi ngay lúc này, tôi chọn nghe một bài giảng.

(Laughter)

(Cười)

I won't be taking questions.

Tôi sẽ không trả lời câu hỏi.

(Laughter)

(Cười)

I find it easier to speak at you.

Tôi thích nói chuyện một chiều hơn.

(Laughter)

(Cười)

So how did we get here?

Làm sao mà ra nông nỗi này?

Well, as someone in their 40s,

Vâng, là một người ở độ tuổi 40,

I'm legally obligated to point the finger at social media.

tôi có quyền đổ lỗi cho các mạng xã hội.

The cultural conversations we have

Các cuộc trò chuyện của chúng ta

are dictated by the forums we have them in.

bị chi phối bởi các mạng xã hội mà chúng ta tham gia.

And all those forums,

Và những mạng xã hội đó,

they just push us towards short, loud outbursts.

chỉ mang lại cho chúng ta những bùng phát to và ngắn

Maximum volume, short duration.

Âm lượng to, thời lượng ngắn.

Now, even right now, this TED Talk is only seven minutes.

Hiện tại, hiện giờ, buổi nói chuyện này chỉ dài bảy phút.

I remember when TED Talks used to be 18 minutes long.

Tôi nhớ các bài thuyết trình TED từng dài 18 phút.

(Laughter)

(Cười)

Now you have to communicate

Bây giờ bạn phải nói về

the economics behind climate catastrophe

ảnh hưởng kinh tế đằng sau biến đổi khí hậu

in the time it takes for a potty break.

trong thời gian chỉ đủ để đi tè.

Not great guys, not great.

Không ổn chút nào, không ổn.

(Laughter)

(Cười)

I remember the good old days

Tôi nhớ hồi xưa,

when TED Talks used to be “Theodore Discussions.”

khi chủ đề của TED là “Thảo luận Theodore.”

You know, a year from now, they're just going to be T's GIFs.

Ai biết được, một năm sau, chỉ còn là hình động thôi.

(Laughter)

(Cười)

So how do we get better

Vậy làm thế nào để chúng ta

at talking to one another?

giao tiếp tốt hơn?

If democracy depends on discourse, on compromise,

Nếu dân chủ phụ thuộc vào việc giao tiếp và sự đồng thuận

how do we have civil conversations?

Làm sao để giao tiếp văn minh?

Well ...

Chà...

The long answer is destroy the bias of social media

Câu trả lời là phá bỏ định kiến về mạng xã hội

and the cesspool of misinformation

và sự lan truyền tin giả.

that is propagated by the entertainment machine

được truyền bá bởi ngành giải trí.

that dominates our politics and discourse.

ngành chi phối chính trị và giao tiếp

I could tell you how to do that,

Tôi có thể chỉ cho các bạn,

but TED only gave me seven minutes, so sorry.

nhưng TED chỉ cho tôi bảy phút, rất xin lỗi.

Maybe next time, it would have cleared everything up.

Có lẽ lần sau, mọi thứ sẽ sáng tỏ

But in the four minutes,

Nhưng trong bốn phút,

wow, the four minutes we have left,

Chà, chúng ta còn bốn phút

I'll give you a few tips of what you can do now.

tôi sẽ gợi ý cho các bạn vài mẹo các bạn có thể thử

So, three tips for how to be slightly better at talking to a human

Ba mẹo để giao tiếp hiệu quả hơn một chút với một người

you disagree with.

không cùng quan điểm

One, read a book.

Một, đọc sách.

Easy.

Dễ ha.

You know, you're not as smart as you think you are,

Ừ thì, chúng ta không thông minh như chúng ta nghĩ,

get inside the head of someone else.

xâm nhập vào nội tâm của người khác, biến nó

And make it a long book.

thành tiểu thuyết

We need to expand our attention beyond just TikToks.

Chúng ta không nên chỉ tập trung vào TikTok.

Two, travel.

Hai, đi du lịch.

Mark Twain said it best.

Theo Mark Twain là cách tốt.

You know, bias is reduced by travel.

Các bạn biết không, đi du lịch là cách giảm định kiến.

It's the easiest way.

Đó là cách dễ nhất.

As a kid who grew up in Michigan,

Là một đứa con nít lớn lên ở Michigan,

I hated Ohio.

tôi ghét Ohio.

And then I traveled there, and you know what?

Sau đó tôi đến đó du lịch, các bạn đoán xem?

I still hate Ohio.

Tôi vẫn ghét Ohio.

But now I know what Akron smells like.

Nhưng giờ tôi biết Akron có mùi gì.

So I guess, progress, I think?

Vậy là có tiến triển, phải không?

And three, concede something.

Thứ ba, biết thừa nhận

That's a biggie.

Việc này rất quan trọng.

Concession.

Thừa nhận.

You have to give something up.

Các bạn phải từ bỏ cái gì đó.

You're not as smart as you think you are.

Bạn không thông minh như bạn nghĩ.

Concession is crucial to democracy.

Thừa nhận rất quan trọng khi nói đến dân chủ.

To concede comes from the Latin “consensus,”

Thừa nhận có nghĩa gốc Latin là “đồng thuận”,

which means to find agreement.

nghĩa là tìm đến sự đồng thuận.

And if you challenge me on that, I would concede.

Và nếu các bạn chất vấn tôi, tôi sẽ thừa nhận.

(Laughter)

(Cười)

Because I totally made that up.

vì tôi bịa ra đấy.

(Laughter)

(Cười)

That's how this thing works, you know?

Nó là vậy đó, bạn biết không?

Even upstanding, charismatic people like myself are full of shit.

Ngay cả người nổi tiếng, cuốn hút như tôi cũng đầy những khuyết điểm.

(Laughter)

(Cười)

Like many of us, I find my desire to be seen as smart

Giống như các bạn, tôi thấy cái mong muốn mình được đánh giá là thông minh

outweighs my desire to shut up when I don't know what I'm talking about.

mạnh hơn mong muốn phải im lặng khi mình không biết mình đang nói gì.

It's hard for Americans to shut up

Rất khó để người Mỹ im lặng

when they don't know what they're talking about.

khi họ không biết họ đang nói về điều gì.

When you make politics a sport, then everything becomes win or lose,

Khi bạn biến chính trị thành một môn thể thao, mọi thứ chỉ còn là thắng hoặc thua,

every conversation becomes a negotiation over field position.

sự giao tiếp trở thành một cuộc đàm phán về vị trí trên sân.

Our guards are up.

Chúng ta cảnh giác.

We're defensive, we're afraid of getting punched in the face.

Chúng ta phòng thủ, chúng ta sợ bị đấm vào mặt.

We think our strongest weapon is our certainty.

Chúng ta nghĩ vũ khí mạnh nhất của chúng ta là sự chắc chắn

But the most relatable thing about us is our failure.

Nhưng điều dễ đồng cảm nhất lại là thất bại.

Has no one here been to therapy?

Có ai từng đi trị liệu chưa?

It's all there.

Tất cả đều ở đó.

And democracy in a bipartisan country

Và dân chủ ở một quốc gia lưỡng đảng

is like a marriage.

giống như một cuộc hôn nhân.

And in America,

Và ở Mỹ,

we are at the couple's counseling phase.

chúng ta đang ở giai đoạn tư vấn cho các cặp đôi.

America, you've made some mistakes.

Nước Mỹ, bạn đã sai rồi.

Republicans, maybe vaccines aren't the work of the devil.

Đảng Cộng hòa, có lẽ vắc-xin không phải là chế phẩm của quỷ

Democrats,

Đảng Dân chủ,

maybe Portland does suck.

có lẽ Portland tệ thật.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Canada, Canada, it's 2023,

Canada, Canada à, năm 2023 rồi,

you can’t call your police “Mounties.”

đừng gọi cảnh sát là “Mounties” nũa.

Alright?

Được không?

We're imperfect, we have to accept that.

Chúng ta không hoàn hảo, hãy thừa nhận điều đó.

It's hard to say you don't know.

Rất khó để thừa nhận mình thiếu xót.

But it can also be liberating.

Nhưng nó giúp mình nhẹ nhõm hơn

Like, I don't know how to throw away batteries, I don't.

tôi không biết làm sao để vứt bỏ pin, tôi không biết.

(Laughter)

(Cười)

I don't know what "40 percent chance of rain" means.

Tôi không biết “40% khả năng mưa” có nghĩa là gì.

Does it mean it's 40 percent chance it will rain

Nghĩa là 40% khả năng trời sẽ mưa

or that it’s going to rain, only 40 percent chance as hard?

Hay là trời sẽ mưa, nhưng chỉ với cường độ 40%?

I don't know, I don't know, I don't,

Tôi không biết, không biết, không biết,

but it's liberating.

thật nhẹ nhõm.

We need to, we need to concede a little on everything.

Chúng ta cần, chúng ta cần phải thừa nhận một chút trong mọi thứ.

Except for gun safety reform.

Trừ cải cách an toàn súng.

That's a no-brainer.

Đó là điều hiển nhiên.

But everything else --

Nhưng mọi thứ khác -

And climate.

Và khí hậu.

See, it's tough.

Thấy không, thật là khó

(Laughter)

(Cười)

It's hard, it's hard.

Thật khó, thật khó.

We're not very good at it.

Chúng ta không giỏi chuyện đó.

It's not popular to concede.

Rất hiếm khi ta thừa nhận

In America, there's a big chunk of the population right now

Ở Mỹ, có một phần lớn dân số đến nay vẫn không chấp nhận

who hasn't conceded the last presidential election.

kết quả cuộc bầu cử tổng thống vừa qua.

It's hard to give any ground when you can't agree

Thật khó để nhượng bộ khi hai bên không đồng ý.

that the Earth you stand on is either round or flat.

rằng Trái đất của chúng ta hình tròn hay phẳng.

But, but, perhaps a gesture of understanding,

Nhưng, nhưng, có lẽ một cử chỉ của sự thấu hiểu

if not towards irrefutable facts,

nếu không hướng tới sự thật thiển nhiên.

but to your own uncertainty

nhưng hướng tới sự hoài nghi bản thân

is a step towards progress.

là một bước tiến triển.

I think the phrase “I don’t know” invites a softening,

Tôi nghĩ cụm từ “Tôi không biết” cho thấy sự mềm mại

and the ground is too hard to grow much of anything right now.

đất quá cúng thì khó mà trồng được nhiều thứ.

What I think, in order for American democracy to survive,

Điều tôi nghĩ, để nền dân chủ ở Mỹ tồn tại,

we need a culture of vulnerability,

chúng ta cần một nền văn hóa dễ hòa nhập,

or at least a space in that culture for vulnerability.

hoặc ít nhất là một nơi mà giá trị văn hóa được hòa nhập.

The good news is, being wrong is sexy.

Tin tốt là, sai lầm rất sexy

Failure is an aphrodisiac.

Thất bại là một chất kích thích

Every person who has ever loved me has told me how much of a loser I am.

Ai ai yêu quý tôi đều nói tôi là một kẻ thất bại.

(Laughter)

(Cười)

The proof is in the pudding.

Phải thử mới biết.

And if conceding is too much for you,

Và nếu nhượng bộ quá khó,

if that feels weak, OK, don't think of it as conceding.

nếu các bạn thấy nó yếu đuối, OK, đừng nghĩ đó là nhượng bộ.

Think of it as gamesmanship.

Cứ nghĩ nó là chiến thuật.

You're setting a trap.

Bạn đang giăng một cái bẫy.

Trap them with your vulnerability.

Bẫy chúng bằng sự yếu đuối.

(Laughter)

(Cười)

Hypnotize them with your humility.

Thôi miên chúng bằng sự khiêm tốn.

Distract them with your failure.

Đánh lạc hướng chúng bằng thất bại.

And as they begin to reveal themselves to you in your uncertainty,

Và khi chúng bắt đầu lộ diện trong sự hoài nghi của bạn,

smash those fools.

đập nát chúng.

(Laughter)

(Cười)

In the game of democracy, in order to win,

Trong trò chơi dân chủ, muốn thắng,

we may have to start with a loss.

có lẽ phải bắt đầu bằng một trận thua.

But what do I know?

Nhưng ai biết được?

I could be wrong.

Tôi có thể sai.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)