Naomi Mwaura: A feminist reimagining of Kenya’s public transport | TED Fellows

Çeviri: Sara Ozturk Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

[SHAPE YOUR FUTURE]

[Geleceğinizi Şekillendirin]

In Kenya, buses are commonly known as "matatus."

Kenya’da otobüsler genellikle “Matatu” olarak bilinir.

They're everywhere -- and I mean everywhere.

Her yerdeler, gerçek anlamda her yerde.

And they form a very crucial part of Kenyans' urban life.

Kenya’nın şehir yaşamında önemli bir yer tutuyorlar.

They're fun, colorfully painted buses

Kenya’da ve ayrıntılı olarak dünyada

with graffiti that depicts what is going on in Kenya

neler olduğunu anlatan duvar yazılarıyla renklendirilmiş eğlenceli otobüsler.

and the world at large.

They're informal and affordable ways for Kenyans to get around

Kenyalıların ulaşımı için gayri resmi ve ekonomik bir yol

and are used by the vast majority as the main mode of transportation.

ve çoğu insan tarafından ana ulaşım şekli olarak kullanılıyor.

But they have a couple of flaws.

Ancak birkaç eksikliği de var.

They can be a bit too loud,

Oldukça gürültülü olabiliyorlar,

drive on the wrong side of the road

trafikten kaçınmak için

to avoid traffic

yolun yanlış tarafından gidiyorlar

and can be inaccessible for women, children and people with disabilities.

ve kadınlar, çocuklar ve engelli bireyler için ulaşılmaz olabiliyorlar.

Back in the 90s, my family was in the matatu business

90′lı yıllarda ailem matatu işindeydi.

and ran a popular graffiti matatu called "Gridlock'd."

“Gridlock’d” isimli oldukça ünlü olan

bir duvar yazısına sahip bir matatu işlettiler.

"Gridlock'd" was an American black comedy film

“Gridlock’d” başrolünde meşhur rapçi Tupac Shakur’un yer aldığı

starring the popular rapper Tupac Shakur.

Amerikan siyahi komedi filmiydi.

My uncles loved Tupac, and as a result,

Amcalarım Tupac’i çok severdi

I can still sing along to most of his songs.

ve bunun bir sonucu olarak hâlâ onun birçok şarkısını söyleyebiliyorum.

Seven years ago, I stepped into the family business,

Yedi yıl önce aile işletmesine adım attım

and I brought a twist with me -- a feminist perspective.

ve bu işe yeni bir çözüm, feminist bir bakış açısı getirdim.

And this is what informs this perspective:

Bu bakış açısını etkileyen şey ise şu:

women all over the world face sexual harassment while using public transport.

Dünyadaki birçok kadın toplu taşıma kullanırken

cinsel tacizle karşı karşıya kalıyor.

In Kenya, 88 percent of women have experienced harassment

Kenya’da kadınların %88′i

while using public transportation.

toplu taşıma kullanırken tacize uğradı.

Unfortunately, we Kenyans are not alone.

Ne yazık ki bunu yaşayan sadece biz Kenyalılar değiliz.

In a 2014 study conducted in the US,

2014′te Amerika’da yapılan bir araştırmada

public transportation was the second-most common place

toplu taşımanın sokak tacizinin en yaygın yaşandığı

for street harassment.

ikinci yer olduğu görüldü.

This percentage is even higher in Cairo, Egypt,

Bu oran, kadınların %95′inin toplu taşıma kullanırken

where a whopping 95 percent of women have experienced harassment

tacize uğradığı Kahire ve Yunanistan’da daha da fazla.

while using public transportation.

This percentage ranges all over the world,

Bu oran, dünya çapında farklılıklar gösteriyor

but there's not a single transport system

ancak kadınların bu tarz tacizlere uğramadığı

where women do not face this type of harassment.

tek bir ulaşım sistemi dahi yok.

This leads to a massive financial loss for women,

Bu durum, kadınlar için çok büyük maddi kayıplara,

more commute time as they try to avoid dangerous routes,

tehlikeli yollardan kaçınmaya çalışırken zaman kaybetmelerine

and eventually, they drop out of a system that isn't built for them

ve en sonunda onlar için yapılmamış ve ulaşım ihtiyaçlarını karşılamayan

and doesn't cater to their travel needs.

bu sistemden çekilmelerine yol açıyor.

So instead of women using affordable

Yani kadınlar işe, okula ya da sosyal aktivitelere giderken

and environmentally sustainable public transportation

ekonomik ve çevresel olarak sürdürülebilir olan toplu taşımayı kullanmak yerine

to work, school and social events,

they use their hard-earned and saved monies

güçlükle kazanılmış paralarını

on safer but much more expensive means of transportation

güvenli ama çok daha pahalı bir ulaşıma harcayarak

that leaves them out of building savings to ensure financial independence.

ekonomik bağımsızlıklarını güvenceye almak için birikim yapmaktan yoksun oluyorlar.

I cringe when newspaper headlines read, "Let's get rid of matatus,"

Gazetede “Hadi matatulardan kurtulalım.” gibi başlıklar gördüğümde utanıyorum

because millions of commuters would be stranded

çünkü milyonlarca abonman sahibi yolda kalacak

and thousands of youths unemployed.

ve binlerce genç işsiz olacak.

They say, "The system doesn't work. Let's get rid of it."

“Sistem düzgün çalışmıyor, ondan kurtulalım.” diyorlar.

But I say no.

Ama ben buna hayır diyorum.

We have a lot to work with, and we need to put in the work.

Üzerinde çalışmamız ve geliştirmemiz gereken çok şey var.

For the past seven years,

Geçtiğimiz yedi yıl boyunca

we've worked with over 1,000+ public transport operators,

sektörden 1000′in üzerinde toplu taşıma operatörü

2,000 transport stakeholders

2000 ulaşım paydaşı

and over 150 women professionals in the industry.

ve 150′den fazla kadın profesyonelle çalıştık.

The interventions that have yielded great impact are driven by research findings

Var olan sistemi değiştirmek için

and working with public transport organizations

çok büyük etkiler yaratan bu girişimler araştırma sonuçları

to change the existing systems.

ve toplu taşıma işletmecileriyle yapılan çalışmalara dayanmaktadır.

One way we are doing this is by offering trainings

Bunu gerçekleştirme yöntemlerimizden biri

on how to improve commuter experience.

abonman sahiplerinin deneyimlerini iyileştirmek için eğitimler sunmamız.

For example, it used to be that buses would unexpectedly change their route

Örneğin, otobüsler ya trafikten

either to avoid traffic

ya da polisten kaçınmak için

or the police,

beklenmedik bir biçimde yönlerini değiştirirlerdi.

and women would find themselves in totally unknown neighborhoods.

Kadınlar kendilerini tamamen yabancı oldukları mahallelerde bulurlardı.

But now, buses are required to display their route map,

Ama şimdi otobüsler yol haritasını

ve ücret tablosunu takip etmek ve herhangi bir olayın

fare charts

and contact details of how and whom to report any incidences.

kime ve nasıl rapor edileceğine dair detayları paylaşmak zorunda.

We've also been actively recruiting and shining a spotlight

Ayrıca aktif olarak kadınları işe alarak

ve sektörde çalışan kadın profesyonellere dikkat çekerek

on women professionals working in the industry

daha fazla kadının sektöre katılabilmesini sağlıyoruz.

so more women can join.

When more women work in the industry, they are in positions to make changes.

Söktörde daha fazla kadın çalıştığında

değişim yapabilecek konumlarda bulunabiliyorlar.

So we've created a community, and an active network

Sonuç olarak düzenli olarak buluşup profesyonel gelişim kurslarına katılan,

of women professionals working in the Nairobi metropolitan area

Nairobi’nin metropol bölgesinde çalışan kadın profesyonellerle

who meet regularly and attend professional development courses.

bir topluluk ve aktif bir ağ kurduk.

Women who are joining the industry have a real voice now.

Sektöre katılan kadınların artık gerçek bir sesi var.

We have a stronger network,

Çok daha güçlü bir ağımız var

more and more expertise,

gün geçtikçe daha fazla eğitim uzmanlaşma ve para

and more money is being put into researching gender-based violence

kadınlar işe gitmek ve başka aktiviteler için seyahat ederken onları rahatsız eden

that plagues women as they go about their day.

toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti araştırmak için kullanılıyor.

So instead of getting rid of matatus,

Yani matatudan kurtulmak yerine

let's understand travel habits.

seyahat alışkanlıklarını anlayalım.

Let's train on how to improve commuter experience.

Abonman sahiplerinin deneyimlerini iyileştirmek için eğitim alalım.

Let's change behavior.

Davranışlarımızı değiştirelim.

Let's train on and adopt sexual harassment policies,

Cinsel taciz politikaları konusunda eğitim alıp onları kabul edelim

and let's hire a more diverse workforce.

ve daha çeşitli bir iş gücü yaratalım.

Just like myself and my family,

Tıpkı ben ve ailem için olduğu gibi

I believe public transportation can be the preferred mode of transport

toplu taşımanın milyonlarca Kenyalı için tercih edilen ulaşım aracı

and workplace for millions of Kenyans.

ve iş yeri olacağına inanıyorum.