How a typeface helped launch Apollo | Douglas Thomas

Çeviri: Nil Sanli Gözden geçirme: Can Boysan

In 1969 in July,

1969 yılının Temmuz ayında,

three Americans launched into space.

3 Amerikalı uzaya gönderildi.

Now, they went to the surface of the moon,

Onlar Ay'ın yüzeyine indiler

they famously made the great leap for mankind.

ve herkesçe bilinen bir şekilde insanlık için çok büyük bir adım attılar.

Buzz Aldrin, Neil Armstrong, they walked on the surface,

Buzz Aldrin, Neil Armstrong Ay'ın yüzeyinde yürüdüler

they planted this flag.

ve bu bayrağı diktiler.

It's rightly celebrated as a moment that in America we say is a triumph.

Biz bu anı haklı olarak Amerika’da zafer havasında kutlarız.

We think it was this amazing accomplishment.

Bunun inanılmaz bir başarı olduğunu düşünürüz.

They didn't just leave behind this flag, though.

Gerçi onlar geride sadece bu bayrağı bırakmadılar.

They also left behind a plaque.

Ayrıca bu levhayı da bıraktılar.

This plaque is a beautiful object,

Bu levha öyle güzel bir obje ki

and one that I want to talk to you a little bit about.

size bundan biraz bahsetmek istiyorum.

İlk olarak, orada Dünya'nın tamamını temsil eden

First, you might notice that there's two globes,

iki küre olduğunu fark edebilirsiniz

representing all of earth.

And then there's this beautiful statement:

ve karşımıza şu güzel ifade çıkar:

"We came in peace for all mankind."

"İnsanlık adına barış içinde geldik."

Now, at first, this is just nice poetic language,

İlk bakışta bu yalnızca hoş bir şiir dili gibi görünür

but it's also set in a typeface that's perfect for this moment.

ama aynı zamanda bu an için mükemmel olan bir "harf karakteriyle" yazılmıştır.

It seems industrial, it seems engineered.

Bu karakter endüstriyel ve tasarlanmış görünür.

It also is the best possible name

Ayrıca aydaki bir şey için seçebileceğiniz

you could come up with for something on the moon: Futura.

en iyi yazı tipi ismidir: "Futura."

Sizinle, yazı tipleri

Now, I want to talk to you about fonts,

and why this typeface is perfect for this moment.

ve bu yazı tipinin neden an için mükemmel olduğu hakkında konuşmak istiyorum.

But it's actually more than just ceremonial.

Aslında bu sadece törensel olmaktan daha fazlasıdır.

Now, when all of you arrived here today,

Hepiniz bugün buraya geldiğinizde

you actually had to think about fonts.

yazı tipleri hakkında düşünmek zorunda kaldınız.

You might not realize it,

Belki fark etmemiş olabilirsiniz

but you're all unconscious experts on typography.

ama hepiniz tipografi konusunda "bilinçsiz" uzmanlarsınız.

Typography is the study of how fonts inhabit our world,

Tipografi, yazı tiplerinin dünyamıza nasıl yerleştiğini inceleyen bir bilim dalıdır,

they're the visual language of the words we use.

onlar kullandığımız kelimelerin görsel dilidir.

İşte bu konuda komik olan şey de budur aslında.

Here's the thing that's funny about this, though.

Muhtemelen benim gibi bir "yazı tipi delisi" değilsinizdir,

I know you're probably not like me, you're not a font nerd,

belki bazılarınız öyle ama değilseniz sorun değil

maybe some of you are, but if you're not, that's alright,

çünkü ben her gün, en uygun yazı tipini

because I might spend hours every day

en uygun proje için seçmeye çalışarak saatlerimi geçirebilirim

trying to pick the perfect typeface for the perfect project,

ya da doğru özelliğe sahip olanı bulmaya çalışırken

or I might spend thousands of dollars every year,

yılda binlerce dolar harcayabilirim.

trying to get ones with the right features.

Ama aslında hepiniz her gün yazı tiplerini değerlendirerek saatler geçiriyorsunuz.

But all of you actually spend hours every day, evaluating fonts.

Bana inanmıyorsanız buraya nasıl geldiğinizi düşünün.

If you don't believe me, think about how you got here.

Each of you had to judge by the signs

Her biriniz işaretlere dayanarak karar vermek zorundaydınız

and maybe even on your phone,

ve hatta telefonunuzdaki

which signals to trust and which to ignore.

güvenilecek ve göz ardı edilecek sinyallere bile karar verdiniz.

You were evaluating fonts.

Yazı tiplerini değerlendiriyordunuz.

Or maybe when you're just buying a new product,

Veya belki sadece yeni bir ürün satın alırken bile

you have to think about whether something is expensive

bir şeyin pahalı veya ucuz olduğunu

or cheap or hard to get or easy to find.

ya da bulunması zor veya kolay olduğunu düşünmeniz gerekir.

And the funny thing about it is,

Komik olan şey şu ki

this may not seem extraordinary to you,

bu size sıra dışı görünmeyebilir

but the moment you see something out of place,

ama birşeylerin yerinde olmadığını gördüğünüz anda

you recognize it right away.

onu anında fark edersiniz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The thing I love about typography,

Tipografi hakkında sevdiğim şey,

and why I love fonts and why I love Futura,

yazı tiplerini

ve Futura'yı sevmemin benim için sebebi;

is that, for me, what I study is everywhere.

çalıştığım şeyin her yerde olması.

Every street that I walk down, every book that I pick up,

Yürüdüğüm her sokak, aldığım her kitap, okuduğum her şey sevdiğim şeyle dolu.

every thing that I read is filled with the thing I love.

Now, once you understand the history and what happens with typography,

Tarih ve tipografi ile ne olduğunu bir kez anladığınızda

you actually have a history of everything before you.

aslında sizden önceki her şeyin tarihine sahip olursunuz.

And this is the typeface Futura.

Ve bu Futura yazı tipidir.

As previously we've discussed, this is modernism in miniature.

Daha önce de tartıştığımız gibi, bu minyatürün modernizmidir.

This is a way in which modernism infiltrated this country

Bu, modernizmin bu ülkeye sızmasının

and became perhaps the most popular, or promiscuous typeface,

ve yirminci yüzyılın belki de en popüler veya karışık yazı tipi

of the twentieth century.

haline gelmesinin yoludur.

"Less is more," right, these are the aphorisms of modernism.

"Az ama öz," bunlar modernizmin vecizesidir.

And in the visual arts, the same thing happened.

Görsel sanatlarda da aynı şey oldu.

Let's focus on the essentials, focus on the basic shapes,

Şimdi ana hatlara, temel şekillere,

focus on geometry.

geometriye odaklanalım.

So Futura actually holds this to its core.

Aslında Futura özünde bunu barındırır.

You might notice that the shapes inherent in Futura

Futura'da özgün şekillerin olduğunu fark edebilirsiniz.

have circles, squares, triangles.

Bunlar daire, kare ve üçgen gibi şekiller.

Some of the shapes are all based on circles,

Şekillerin bazıları

O, D ve C gibi dairelere dayanmaktadır

like the O, D and C,

or others have this pointed apex of the triangle.

veya diğerleri üçgenin sivri tepesine sahiptir.

Others just look like they might have been made

Diğerleri sadece bir cetvel veya pergel ile

with a ruler or a compass.

yapılmış gibi görünür.

They feel geometric, they feel mathematic, precise.

Geometrik, matematiksel, kusursuz hissedilirler.

In fact, this whole system carries through with the way

Aslında, tüm bu sistem

harf karakterlerinin tasarlanmasıyla başarılır.

that the typeface was designed.

To not look like it was made like other typefaces, to be something new.

Diğer harf karakterleri gibi değil de, yeni bir şey olması için tasarlandı.

Here it is in the lightweight, the medium weight and the bold weight.

İşte burada hafif, orta ve kalın ağırlıkta.

The whole family has different things to commend to it.

Tüm türleri, takdire değer farklı öğelere sahiptir.

This was a conscious break from the past,

Bu, insan ürünü değil de, bir makine tarafından yapılmış gibi görünen şey,

something that looked like it was made by a machine, and not by hand.

geçmişten bilinçli bir kopuştu.

İnsan yapımı olmadığını söylediğimde bunu kastediyorum.

When I say not made by hand, this is what I mean.

This is what we think about maybe,

Bu, biz kaligrafik bir fırça veya bir kalemle birşeyler yaratabileceğimiz zaman,

when you might create something with a calligraphic brush or a pen.

olabilecekler hakkında düşündüğümüz şeydir.

That there's thicks and thins.

Kalınlar ve inceler oluşur.

And even more traditional typefaces, say like a Garamond,

Hatta 'Garamond' gibi daha geleneksel yazı tipleri bile,

bu eski sistemin izlerini barındırır,

holds vestiges of this old system

in which you can see the A where it get little bit thinner at the top

ki bu eski sistemde siz A'nın yukarıda biraz daha inceldiğini

and thicker down below,

ve aşağıda kalınlaştığını görürsünüz

çünkü o biri tarafından elle yazılmış gibi gösterilmeye çalışılır.

because it's trying to look like someone had made it by hand.

But Futura, in contrast,

Ancak tersine, Futura

hiçbir şekilde el değmemiş gibi,

is designed to look like no one had touched it at all,

bir makine tarafından, bir makine çağı

that this was made by a machine,

ve endüstriyel çağ için üretilmiş gibi görünecek şekilde tasarlanmıştır.

for a machine age, for an industrial age.

There's actually a sleight of hand here

Aslında burada, 1927'de bunu yapan

that Paul Renner, the designer who made this in 1927, employed.

tasarımcı Paul Renner'ın kullandığı bir el kurnazlığı vardır.

If you look at the way in which

Dairesel şeklin

the circular shape joins with the vertical shaft,

dikey gövdeyle birleşme şekline bakarsanız

you'll notice that it tapers just every so slightly.

hafifçe daraldığını fark edeceksiniz.

And this is one of hundreds of ways

Bu, yazı tipinin matematiksel olarak olmasa da

in which this typeface was designed to look geometrically perfect,

geometrik olarak mükemmel görünmesi için kullanılan

even though it's mathematically not.

yüzlerce tasarım şeklinden biridir.

And this is what typeface designers do all the time

Bu, tasarımcıların yazı tiplerinin gündelik hayatta çalışması için

to make typefaces work, every day.

her zaman yaptıkları bir şeydir.

Now, there were other designers doing this at the same time in Europe and America.

Bunu Avrupa ve Amerika'da aynı anda yapan başka tasarımcılar vardı.

These are a few other excellent examples from Europe,

Avrupa'da geliştirilmiş, yeni çağ ve günümüz için

trying to create something new for the new age, a new moment in time.

yeni bir şeyler yaratmaya çalışan bazı diğer mükemmel örnekler vardır.

These are some other ones in Germany

Bunların diğerleri Almanya'dadır,

that in some ways look very similar to Futura,

bazı yönleriyle Futura'ya çok benzerler,

maybe with higher waist or lower waist or different proportions.

belki daha yüksek veya alçak belli, veya farklı oranlardadırlar.

Then why did Futura take over the world?

Öyleyse neden "Futura" dünyayı ele geçirdi?

In this case, if you can read the titles there,

Bu durumda, oradaki başlıkları okuyabiliyorsanız

some of these names don't quite roll off the tongue:

bu adlardan bazılarına kolayca diliniz dönmez:

Erbar, Kabel Light, Berthold-Grotesk, Elegant-Grotesk.

"Erbar, Kabel Light, Berthold-Grotesk, Elegant-Grotesk."

These aren't exactly household names, are they?

Bunlar her gün kullanılan isimler değiller,

And so when you compare that to Futura,

bunu Futura ile karşılaştırdığınızda

bunun pazarlama ekibi tarafından yapılmış iyi bir seçim olduğunu anlıyorsunuz.

you realize that this was a really good choice by the marketing team.

What's amazing about this name --

Bu isimde harika olan şey ise --

you know, what's in this name is that this is a name

Bu ismin özelliği,

aslında "umut ve gelecek hakkında fikir uyandıran" bir isim olmasıdır

that actually invokes hope and an idea about the future.

And this isn't actually the word for future in German,

ve bu aslında Almanca'daki "gelecek" kelimesi

it wasn't a German name,

ve Almanca bir isim değil,

they actually picked something

aslında daha geniş, daha büyük,

that would speak to a wider, larger audience, a universal audience.

evrensel bir kitleye hitap edecek bir şey seçtiler.

And when you compare it to what was being done in America --

Bunu Amerika'da yapılanlarla karşılaştırdığınızda --

bunlar 1920'lerde ABD'deki

these are the typefaces from the same period

aynı döneme ait harf karakterleri olan

in the United States in the 1920s,

"bold, brash, braggadocios"tur.

bold, brash, braggadocios.

Bunun 1920'lerde

You almost think of this as exactly like what the stock market looked like

borsanın kötüye gittiği zamanki haline nasıl benzediğini hatırlayın.

when they were all going nuts in the 1920s.

And you realize that Futura is doing something revolutionary.

Böylece Futura'nın devrimci bir şey yaptığını anlarsınız.

I want to step back and talk about an example of the typeface in use.

Geri adım atıp harf karakterlerinin kullanım örneklerinden

bahsetmek istiyorum.

Bugün muhtemelen hepimizin bildiği bir dergi var, "Vanity Fair."

So this is a magazine that we all probably know today, "Vanity Fair."

This is what it looked like in 1929, in the summer.

1929'un yazında böyle görünüyordu

And in many ways, there's nothing wrong with this design.

ve birçok açıdan bu tasarımda yanlış bir şey yok.

This is absolutely typical of the 1920s.

Bu 1920'lerde kesinlikle tipik bir durum.

There's a photograph of an important person,

Önemli bir kişinin fotoğrafı var,

in this case Franklin Roosevelt, then-governor of New York.

bu durumda New York valisi Franklin Roosevelt.

Everything seems centered, everything seems symmetrical.

Her şey ortalanmış ve simetrik görünüyor.

There's still a little bit of ornamentation,

Hâlâ biraz süs var,

so this is still maybe having some vestiges of the painted lady

hâlâ ressam kadının fırçasının bazı izleri var

and not fully modernistic.

ve tamamen modernist değil.

But everything seems kid of solid.

Ama her şey sağlam görünüyor.

There's even drop caps to help you get into the text.

Metne girmenize yardımcı olacak büyük ilk harfler bile var.

But this all changed very quickly and in October of 1929,

Ancak bunların hepsi çok hızlı değişti ve Ekim 1929'da

a Berlin-based designer came and redesigned "Vanity Fair."

Berlinli bir tasarımcı geldi ve "Vanity Fair"i yeniden tasarladı.

And this is what it looks like with Futura.

İşte Futura ile de böyle görünüyor.

Instead of the governor

Şimdi vali yerine

now we have a photograph of an abstract, beautiful setting,

soyut, güzel bir ortamın fotoğrafına sahibiz,

in this case, the ocean.

bir okyanusun bir resmi var.

Instead of drop caps, there's nothing at all.

Büyük ilk harfler dışında hiçbir şey yok

And replaced with a centered layout is now asymmetry.

ve ortalanmış bir düzen yerine şimdi asimetri konmuş.

And it gets even more radical the further you enter the magazine.

Dergiye girdikçe daha da radikalleşiyor.

In this case, even more dramatic asymmetry.

Bu durum, daha da çarpıcı bir asimetri.

In this case, illustrations by Pablo Picasso, moving across the page

Burada, Pablo Picasso'nun çizimleri, sayfa boyunca hareket ediyor

ve iki sayfanın oluğunu aşıyor

and breaking the gutter of the two pages.

And there's something even more radical.

ve daha radikal bir şey daha var.

If you look closely at the Futura, you might notice something.

Futura'ya yakından bakarsanız fark edebileceğiniz bir şey var:

You might not pick it up at first,

İlk başta anlamayabilirsiniz

but there are no capital letters in the title or the captions on this page.

ancak sayfadaki başlıklarda veya alt başlıklarda büyük harfler yok.

Bunun çok radikal olduğunu düşünmeyebilirsiniz,

You might not think that's very radical,

but pick up any magazine, any book or go to any website,

herhangi bir dergiyi, kitabı alın veya bir web sitesine gidin,

and I guarantee, you are not going to find it very easily.

size garanti ederim, bunu çok kolay bulamayacaksınız.

This is still a radical idea.

Bu hâlâ radikal bir fikir.

And why is that radical?

Peki bu neden radikal?

When we think about what capital letters denote,

Büyük harflerin neyi ifade ettiğini düşündüğümüzde

they denote something important,

ister ismimiz isterse başlığımız olsun

whether it's our names, or our titles.

onlar önemli bir şeyi belirtirler.

Or maybe even just the name of our corporations,

Hatta belki sadece şirketlerimizin adı

or maybe our trademarks.

veya ticari markalarımız olabilir.

Actually, in some ways, America's the home of capitalization.

Aslında bazı açılardan, Amerika bir "büyük harf kullanma ülkesi."

We love putting capitals in everything.

Büyük harfleri her şeye koymayı seviyoruz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But think about how radical this would be

Ancak içinden bütün büyük harfleri çıkarttığınız bir dergiyi tanıtmanın

to introduce a magazine where you're taking away all the capital letters.

ne kadar radikal olacağını düşünün.

This has maybe had the same political force

Bu belki de, bugün zamirler üzerine olduğu gibi

that we now argue over things like pronouns in our society today.

toplumumuzda üzerine tartıştığımız şeylerle aynı siyasi güce sahiptir.

In the 1920s,

1920'lerde,

this is just shortly after Soviet Russia had a communist revolution.

ki bu Sovyet Rusya'nın komünist devriminden kısa bir süre sonraydı,

And for them, this actually represented a socialist infiltration into America.

onlar için, bu aslında Amerika'ya sosyalist bir sızıntıyı temsil ediyordu.

All lowercase letters meant that this was an egalitarian,

Tamamen küçük harflerin kullanılması, bunun "eşitlikçi" olduğu

complete lowering of everything into one equal playing field.

ve her şeyin eşit şartlı bir rekabet alanına indirilmesi anlamına geliyordu.

Now this is still kind of a radical idea.

Bu hâlâ radikal bir fikir.

Think about how often you do capitalize something

Bir şeyin daha güçlü veya prestijli olması için

ne sıklıkla büyük harf kullandığınızı düşünün.

to have more power or prestige to it.

So for them to do this was a way in which Futura was using this idea.

Yani onlar, bunu yaparak Futura'nın kullandığı bu fikirden faydalandılar.

Now, other designers were doing other things with Futura.

Diğer tasarımcılar Futura ile başka şeyler yapıyorlardı.

Others brought other ideas of modernism with it,

Diğerleri, ilginç yeni çizim stilleri

whether it was interesting new illustration styles,

veya ilginç yeni kolaj türleri olsun,

or interesting new collage types of illustration.

başka modernizm fikirleri de getirdiler.

Or even just new book covers,

Hatta Avrupa'dan gelsin ya da gelmesin

whether they were from Europe.

yeni kitap kapaklarını bile getirdiler.

But here's the funny thing.

Ama işin komik tarafı şu:

1920'lerde, yeni bir harf karakteri kullanmak istediğinizde

In the 1920s, if you wanted to use a new typeface,

you couldn't just go download it onto your computer.

öylece bilgisayarınıza indiremezdiniz.

You actually had to have pieces of lead.

Aslında "kurşun parçalarına" ihtiyacınız vardı.

Dolayısıyla, bunu benimsemek

So for Americans who wanted to adopt this

ve kendi sisteminin bir parçası yapmak isteyen Amerikalılar,

and make it part of their own system,

something they could use in everyday typography,

yani günlük tipografide,

reklamlarda veya başka bir şekilde kullanabilecekleri

whether in ads or anything else,

bir şey haline getirmek isteyenlerin metal harflere sahip olması gerekiyordu.

they actually had to have metal type.

So being good American capitalists, what did we do?

Peki iyi Amerikan "büyük harfçi"leri olarak biz ne yaptık?

We made all sorts of copies.

Ones that had nothing to do with the name Futura,

Her türlü kopyayı ürettik.

Futura adıyla hiçbir ilgisi olmayan,

but looked identical to it,

"Spartan" veya "Tempo" olsun

ama onunla aynı görünenleri ürettik.

whether it was Spartan or Tempo.

And in fact, by the time that World War II started,

Öyle ki İkinci Dünya Savaşı başladığında

American corporations were actually trying to boycott Nazi goods.

Amerikan şirketleri Nazi mallarını boykot etmeye çalışıyorlardı

But they said, "Go ahead and use our copies.

ama buna rağmen "Devam edin ve kopyalarımızı kullanın" dediler.

Use 20th Century, use Spartan, use Vogue, use Tempo.

20. yüzyıl Spartan, Vogue, Tempo kullanın.

These are identical to Futura."

Bunlar Futura ile aynı," dediler.

And in fact, for most people, they didn't even learn the new names,

Hatta, çoğu insanlar yeni isimleri öğrenmediler bile,

they just still called it all Futura.

hepsine "Futura" adını verdiler.

So America took this typeface in,

Böylece Amerika bu harf karakterlerini aldı,

conquered it and made it its own.

sahiplendi ve kendi malı haline getirdi.

So by the time World War II finishes,

Böylece, İkinci Dünya Savaşı bittiğinde

Americans are using this on everything,

Amerikalılar bunu kataloglarda,

whether it be catalogs, or atlases,

atlaslarda, ansiklopedilerde, çizelgelerde,

or encyclopedias or charts and graphs,

grafiklerde, takvimlerde,

or calendars, or even political material.

hatta siyasi materyal dahi olsun, her şeyde kullanıyorlardı.

Hatta bir üst lige çıkan futbol takımı için logo olarak bile kullandılar.

And even the logo for a new expansion football team.

And in fact, it was used even on some of the most important advertising

Öyle ki 20. yüzyılın en önemli reklamlarında bile bu kullanıldı.

of the 20th century.

So it's in this context

Bu şekilde,

ABD Hükümeti, II. Dünya Savaşı'ndan sonra haritalar ve projelerde kullanmak için

that when the US government was picking a typeface

to use after World War II for new maps and new projects,

harf karaketleri belirledi

they picked Futura.

ve Futura'yı seçtiler.

It wasn't an astounding choice, it wasn't a radical choice,

Bu şaşırtıcı bir seçim değildi, radikal bir seçim de değildi.

it didn't have anything to do with communism.

Bunun komünizmle hiçbir ilgisi yoktu.

But in this case, it was used on some of the most important maps,

Ancak bu durumda, bazı çok önemli haritalarda kullanıldı,

ki bunlardan biri 1962'de hava kuvvetleri haritasıydı

so this one, an air force map in 1962,

or used for the maps in Vietnam in '66.

veya 1966'daki Vietnam haritasında kullanılmıştı.

And so it wasn't a surprise

Bu durum astronotlar için

that when astronauts first started the Mercury program,

Merkür programına ilk başladıklarında da bir sürpriz değildi.

Mesela John Glenn dünyanın yörüngesine yerleşirken,

such as John Glenn orbiting the earth,

that charts and maps that he was using were in Futura.

onun kullandığı tablolar ve haritalar Futura'yla yazılmıştı.

And in fact, by the time Mercury morphed into Apollo,

Böylece, Merkür Apollo'ya dönüştüğünde

it started getting used more and more for more things.

daha fazla şey için daha da fazla kullanılmaya başlandı.

So in this case for a safety plan,

Bu durumda bir güvenlik planı için

hatta gösterge panellerinde,

or even starting to get used on instrument panels,

veya yardımcı seyir ekipmanında bile kullanılmaya başlandı.

or navigational aids.

Or even on diagrams to show how the whole system worked.

Sistemin nasıl çalıştığını gösteren diyagramlarda dahi kullandılar

But here's the amazing thing,

ancak inanılmaz olan şey şu ki

it didn't just get used for papers that they handed out to people.

o sadece insanlara dağıttıkları kağıtlar için kullanılmadı.

Astronotlara arayüzlerde,

It started to get used for an interface,

aracın nasıl kullanıldığını öğrenmelerine yardımcı olan

for an entire system that helped the astronauts

know how to use the machine.

tüm sistemde kullanılmaya başlandı.

NASA wasn't just one big corporation making everything.

NASA herşeyi yapan tek büyük şirket değil.

There was hundreds of contractors --

yüzlerce yüklenici var.

Boeing, IBM, McDonnell Douglas --

Boeing, IBM, McDonnell Douglas --

hepsi farklı makineler yapıyorlar.

all making different machines.

Now imagine if astronauts had to use different typefaces and different systems

Astronotların uzay araçlarında kullandıkları her bileşen için

for each component they had in the space shuttles.

farklı harf karakterleri ve sistemler kullandıklarını hayal edin.

This would have been impossible to navigate

Yönlendirmek imkânsız olurdu

and there would have been a cognitive overload

ve her seferinde yeni bir sistem açtıklarında

every time they had to open up a new system.

bilişsel bir aşırı yüklenme meydana gelirdi.

So in this case, Futura being used on the interface

Bu durumda, ara yüzeylerde Futura'nın kullanılması

helped them navigate complexity and make it more clear.

onların kavramsal kargaşayı yönlendirmelerini kolaylaştırmaya

ve bunu daha da belirginleştirmeye yardımcı oldu.

And it wasn't just used on buttons, it was used on labels,

Bu sadece düğmelerde değil,

and it was used on their food rations,

levhalarda ve gıda tayınlarında

and it was used on their tool kits.

ve araç kitlerinde kullanıldı.

It was used on knobs and levers to tell them what to do.

Onlara ne yapacaklarını söyleyen topuz ve kollarda kullanıldı.

In fact, maybe even some of the places

Öyle ki karmaşık olan şeylerin

where they needed to have things that were complex be more simple to them,

onlar için daha basit olması gereken yerlerde bile,

instructions were printed entirely in Futura,

yönergeler tamamen Futura olarak basıldı.

so that they could know what to do with that one moment.

Böylece astronotlar anında ne yapacaklarını biliyorlardı.

Onlar kafalarındaki her şeyi hatırlamak zorunda değillerdi,

They didn't have to remember everything in their head,

they could have it out there in the world to see and refer to.

onu dünyanın herhangi bir yerinde görebilir ve bahsedebilirlerdi.

In this case, Futura helped make that system,

Bu durumda, Futura zaten çok zor ve karmaşık olan bu sistemin

which was already a very difficult and complex system,

daha az karmaşık hale gelmesine

a little less complex.

yardımcı oldu.

In fact, the very first or last thing an astronaut might have seen

Öyle ki, bir astronotun gemiye girerken veya çıkarken

when they were entering or exiting the spacecraft

gördüğü ilk ve son şey

would have been in Futura.

Futura ile oluyordu.

One of my favorite examples of how Futura worked in this way

Futura'nın bu şekilde nasıl çalıştığını gösteren en favori örneklerimden biri

is actually this camera.

işte bu kamera.

This is a Hasselblad that was made by the Swedish company.

Bu İsveç şirketi yapımı bir Hasselblad.

It's a perfectly good camera, some of you might have used one,

Bu bazılarınızın kullanmış olabileceği, mükemmel bir kamera,

it's prized by photographers as a really great camera.

fotoğrafçılar tarafından "harika bir kamera" olarak ödüllendirildi.

And you might notice, if you know anything about cameras,

Eğer kameralar hakkında bir şeyler biliyorsanız fark etmiş olmalısınız ki

that there's some modifications made to it.

bunun üstünde bazı modifikasyonlar yapılmış.

In this case, there are stickers placed all over the film canisters,

Burada, film kaplarının ve kameranın diğer parçalarının

or other parts of the camera here.

üzerine yapıştırılmış etiketler var.

What this enabled NASA to do,

Bu, NASA'nın

astronotlardan harika bir iş çıkarmasını sağlayan şeydi.

was make something really great out of the astronauts.

They're not photographers, they're not experts in art.

Onlar fotoğrafçı ve sanat uzmanları değiller.

Ancak onlar emin olmalıydılar ki

But they could ensure that they would know how to use this camera

astronotlar Futura ile yazılmış etiketler yerleştirilen

because of the labels placed there in Futura.

bu kamerayı nasıl kullanacaklarını bileceklerdi.

So in this case,

Bu durumda, Futura kazanmıştı ve onların kullandıkları şeylerde

Futura acquired and made sure that they had legitimacy

meşruiyeti olduğuna emin olmuştu.

with the things they were using.

In this case to not take off the film before it would expose.

Bu durumda, filmi ışığa tutmadan çıkartmamalı.

Which, in this case, we would have never had

Burada bu etiket olmadan

some of the amazing photos we had without this label.

sahip olduğumuz muhteşem fotoğraflardan hiçbirine sahip olamazdık.

When we see something as decorative as this, a ceremonial patch,

Bunun gibi dekoratif bir şey gördüğümüzde

bir tören amblemi ya da ayda bu plak gibi bir şey gördüğümüzde

or something like this plaque on the moon,

we realize that Futura was more than just something ceremonial,

Futura'nın sadece törensel bir şey olmaktan,

something more than something that had just been picked for its design.

yalnızca tasarımı için seçilen bir şey olmaktan daha fazlası olduğunu fark ederiz

In fact, Futura had authority,

Hatta, bu seçimden dolayı Futura, bir otoriteye,

had legitimacy and had power because of this choice.

meşruiyete ve güce sahiptir.

There's one other thing I want to talk about in closing.

Bitirmeden önce söylemek istediğim bi diğer şey ise şudur:

And that is that Futura tells a story.

Futura bir hikâye anlatır.

And this is what I love about typefaces, is that all of them tell stories.

Benim harf karakteri hakkında sevdiğim şey onların hepsinin hikâye anlatmasıdır.

And in this case, this typeface tells a very powerful story

Bu durumda, bu harf karakteri çok güçlü bir hikaye anlatır;

about assimilation, about something being taken into America

bu asimilasyon hakkındadır,

bir şeyin Amerika'ya sokulup onun kültürünün parçası yapılması hakkındadır.

and being made part of its culture.

And that's one of the best and worst things America does,

Amerika'nın yaptığı en iyi ve en kötü şeylerden biri şudur ki

is we take things into our culture and we spit them out back again

bir şeyleri kültürümüze alır ve tekrar ortaya çıkarır

and claim them our own.

ve kendimize mal ederiz.

And in this case, Futura mirrors exactly what happened with the technology

İşte bu durumda, Futura tüm sistemi çürüten teknolojinin

undergirding the whole system.

tam olarak ne yaptığını yansıtmaktadır.

Futura was a German typeface, taken in, made into an American commodity.

Futura, alınıp Amerika'ya mal edilen bir Alman harf karakteridir.

And so were the technologies:

Teknolojiler de öyle,

the rockets, the scientists all came from Germany as well.

roketler, bilim adamları hepsi de Almanya'dan geldi.

So in some ways, this German typeface on an American plaque

Bazı yönlerden, Amerikan tabelası üzerindeki bu Alman harf karakteri,

perfectly mirrors what happened with the technology.

teknolojide olanları mükemmel bir şekilde yansıtıyor.

And in this case,

Bu durumda,

when you think about this story, you realize that typography on the moon

bu hikâye hakkında düşündüğünüz zaman,

aydaki levhanın meşuriyeti ve otoriteyi gösterdiğini fark edersiniz

represents legitimacy, represents authority,

and this gave them, the astronauts, the power to get to the moon.

ve bu, astronotlara aya ulaşma gücü veren şeydi.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)