The mood-boosting power of crying | Kathy Mendias

Transcriber: Ivana Korom Reviewer: Krystian Aparta

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Can Boysan

According to the American Academy of Ophthalmology,

Amerikan Oftalmoloji Akademisine göre,

we create 15 to 30 gallons of tears a year.

bir yılda 56 ile 113 litre gözyaşı meydana getiriyoruz.

I am what you would call a high-volume producer.

Bana yüksek-hacimli üretici diyebilirsiniz.

Now even though we do create less tears as we age,

Yaşlandıkça daha az gözyaşı üretmemize rağmen,

I figure by the time I'm 80,

80 yaşına gelene kadar

I will have filled up 40 average-sized bath tubs.

muhtemelen ortalama boyuttaki 40 küveti doldurmuş olacağım.

Now crying in my early years?

Peki ya ilk yıllarımda ağladıklarım?

Not something I would brag about.

Bu övüneceğim bir şey değil.

When I was five,

Beş yaşındayken

I thought it was a good idea to practice writing my name

evin bir tarafına adımı yazmaya çalışmanın iyi bir fikir olduğunu düşünmüştüm.

on the side of the house.

Outside the house.

Evin dışına.

Momma didn't agree with me much.

Annem benimle aynı fikirde değildi.

She handed me a toothbrush and said,

Bana bir diş fırçası verdi

"Here, scrub."

ve "Hadi, temizle" dedi.

So I did.

Ben de temizledim.

I'd sit at the dining room table for what seemed like an eternity.

Yemek masasında otururdum, bir ömür geçmiş gibi hissettirirdi.

I didn't want to eat my vegetables.

Sebzelerimi yemek istemezdim.

You probably know the feeling.

O hissi muhtemelen biliyorsunuz.

I'd miss all my favorite shows and cry like crazy.

Tüm favori programlarımı kaçırır ve deli gibi ağlardım.

Crying was always associated with something bad.

Ağlamak daima kötü bir şeyle bağdaştırılırdı.

Fortunately, I grew up.

Neyse ki büyüdüm.

I stopped writing on the walls, started eating my vegetables,

Duvarlara yazmayı bıraktım, sebzelerimi yemeye başladım

and I entered the wonderful world of motherhood.

ve anneliğin muhteşem dünyasına girdim.

And let me tell you, crying takes on a whole new meaning.

Size şunu söyleyeyim, ağlamak bambaşka bir boyut aldı.

I was nine months pregnant and I was sitting on the couch,

Dokuz aylık hamileydim ve koltukta oturuyordum,

looking at the front door where my bags were packed,

hazır bavullarımın durduğu ön kapıya bakıyordum,

waiting for me,

beni bekliyorlardı

because I was hopeful that today would be the day.

çünkü bugünün o gün olacağından umutluydum.

I settle in a little bit more,

Birazcık daha yerleştim

and I think to myself, "You know, we can put humans into space,

ve kendi kendime düşündüm: "Uzaya insan gönderebiliyoruz

but we can't seem to figure out when a baby will be born."

ama bebeğin ne zaman doğacağını çözmüş gibi görünmüyoruz."

And then I feel this pressure build up in my chest,

Sonra göğsümde bir baskının arttığını hissettim,

my throat get really tight,

boğazım düğümlendi

and I just burst into tears.

ve gözyaşlarına boğuldum.

And you know what?

Biliyor musunuz,

I had no idea why.

neden ağladığıma dair hiçbir fikrim yoktu.

And not knowing why at the time,

O zaman nedenini bilmemek

well, that just got me more upset,

beni daha da üzdü

so I eventually was just upset for being upset.

ve en sonunda sadece üzgün olduğum için üzgündüm.

I took a deep breath -- (Inhales)

Derin bir nefes aldım -- (Nefes alır)

and I let it out -- (Exhales)

ve nefes verdim -- (Nefes verir)

Thought that would help, but no, it didn't.

Bunun yardımcı olacağını düşündüm ama hayır, yardımcı olmadı.

Then my brother walks in with his smirky grin and he says to me,

Sonra ağabeyim sırıtarak içeri girdi

"What's wrong with you?"

ve "Senin neyin var?" dedi.

I said, "Nothing, just leave me alone."

Ben de "Hiçbir şey, beni yalnız bırak" dedim.

And he did, he ran as fast as he could.

Öyle de yaptı, elinden geldiğince hızla kaçtı.

And you know what I did when he left.

Gittiğinde tahmin edin ne yaptım.

I cried even harder.

Daha da çok ağladım.

I was ashamed and embarrassed, just like when I was a kid.

Tıpkı çocukken olduğum gibi utanmıştım.

Now lucky for me,

Ne şanslıyım ki ön kapıda duran o bavula

I only had to look at that bag sitting by the front door

sadece dokuz gün daha bakmak zorunda kaldım,

for another nine days,

right before my expected date of delivery.

beklenen doğum tarihimden hemen önceydi.

And finally, my body said it was time.

Sonunda vücudum zamanın geldiğini söyledi.

And after 18 hours of feeling my body try to expel this little human

Vücudumun neredeyse bir bowling topu büyüklüğündeki

that weighed about the size of a bowling ball,

bu küçük insanı çıkarmaya çalışmasını 18 saat kadar hissettikten

and hours of pushing so hard

ve saatlerce ıkınmadan sonra,

that I thought for sure this baby was stuck,

bu bebeğin hiç şüphesiz sıkıştığını düşündüm

within a heartbeat,

ve o anda güzel kızım Jennifer dünyaya geldi.

my beautiful baby girl Jennifer

entered the world.

And I looked at her, and she cried

Ona baktım, ağlıyordu

and then I just cried.

ve ben de ağlamaya başladım.

All of that emotion and pressure that I had inside just seconds before

Saniyeler öncesinde içimde biriken tüm o baskı ve duygular

was immediately replaced with the most joyous sense of relief

hayatımda daha önce hissetmediğim

en sevinçli bir rahatlama duygusuyla anında yer değiştirdi.

that I had ever felt.

And after nine months of crying over these fears and anxieties

Korku, endişe ve kontrolden çıkmış çılgın hormonlar yüzünden

and crazy out-of-control hormones,

dokuz ay boyunca ağlamak

that was instantaneously transformed into the deepest,

yerini anında hayatımın en anlamlı,

most heartfelt, happiest cry of my life.

en içten, en mutlu ağlayışına bırakmıştı

And I had no control.

ve üzerinde hiçbir kontrolüm yoktu.

Those really hard tears,

Gerçekten zor gözyaşlarıydı,

those happy tears,

mutluluk gözyaşlarıydı,

those overwhelming joyful tears,

çok yoğun bir sevincin gözyaşlarıydı,

they had nowhere to go but out.

akmaktan başka yapabilecekleri bir şey yoktu.

And it was those tears,

Üç küçük mucizeyi daha doğurmamı

that moment, that incredible high,

that inspired me to birth three more little miracles

ve başkalarının da kendi mucizelerine

sahip olmalarına yardımcı olmaya başlamamı sağlayan

and start to help others have their own.

o anki gözyaşlarıydı.

I became a childbirth educator,

Doğum eğitmeni oldum

and I started a whole new relationship with tears.

ve gözyaşlarıyla yepyeni bir ilişkim başladı.

It was early in my 30 years of teaching,

30 yıllık öğretmenliğimin ilk yıllarında

I had a class touch my heart like no other.

kalbime dokunan bir sınıfım oldu.

The topic for the night --

Gecenin konusu --

emotions of pregnancy, go figure.

hamilelikteki duygulardı, çık bakalım işin içinden!

And it was important for the class

Sınıfın ilk olarak hamilelik sırasındaki duygusal değişimleri ve tepkileri

to first learn about the emotional changes and responses during pregnancy,

and how when we cry, it can feel like the body's trying to push out

ve ağladığımızda vücudumuzun ekstra duyguları atmaya çalışıyormuş gibi

hissettiğimizi öğrenmesi çok önemliydi,

that extra emotion,

almost like it's processing what it can't hold inside.

tıpkı içinde tutamayacağı şeyi yönlendiriyormuş gibi.

Like an exhaust port for extreme feelings of sadness,

Tıpkı egzoz çıkışı gibiydi.

Günler sonra hissedilen aşırı üzüntü, sevinç ve hatta rahatlama hissi,

joy or even relief after days,

years of anticipation of that one magical moment.

o sihirli anın beklentisiyle geçen yıllar.

It can literally feel like your body is squeezing out all that emotion

Kelimenin tam anlamıyla vücudunuz tüm bu duyguları

in the form of water coming from our eyes.

gözlerinizden akan su formunda dışarı atıyormuş gibi hissettiriyor.

Our tears.

Gözyaşlarımızla hissettiriyor.

Now tears were always expected during my classes.

Derslerim sırasında gözyaşları her zaman beklenirdi.

Not mine this time, the new moms'.

Bu sefer benim değil, yeni annelerin sırası.

And this night in this class,

Bu sınıfta o gece,

it was way different.

durum çok farklıydı.

I had just finished talking about the emotional changes of pregnancy

Hamilelikteki duygusal değişimler hakkında konuşmayı yeni bitirmiştim

and I went in to talk about the couvade syndrome.

ve "couvade sendromu"ndan bahsetmeye başladım.

Now the word "couvade" comes from a French term, "couver,"

"Couvade" kelimesi Fransız terim "couver"den gelir,

which means "to brood,"

"kuluçkaya yatmak" anlamına gelir,

similar to birds protecting a nest.

yuvayı koruyan kuşlara benzer.

Well, who better to protect this nest than the expecting mother's partner?

Yuvayı bebek bekleyen annenin eşinden daha iyi kim koruyabilir ki?

Also called a sympathetic pregnancy,

Aynı zamanda babalık sendromu da denir

the couvade syndrome is a real-life phenomenon,

ve gerçek hayatta yaşanan bir olgudur,

where the non-pregnant partner can take on pregnancy characteristics

hamile olmayan eş hamilelik özelliklerini alır,

like mood swings, loss of sleep,

örneğin ruh halindeki ani değişimler, uyku kaybı, kilo alımı

weight gain

and for some, a really intense drive to do something new and unexpected,

ve bazıları içinse yeni bir spor araba almak gibi

like buy a new sports car

yeni ve beklenmedik bir şey yapma

or start a new hobby like gourmet cooking.

veya gurme yemekler yapmak gibi yeni bir hobi edinme arzusu.

The class usually laughs a little bit after that

Sınıf çoğu zaman buna biraz güler

and that's it.

ve konu kapanır.

We end the night.

Dersi bitirirdik.

But it didn't end there.

Ama orada bitmedi.

When I finished my sentence,

Cümlemi bitirdiğimde

this big, burly father-to-be stands up,

cüsseli, iri yarı baba adayı ayağa kalktı,

and I thought for sure he was leaving.

kesin gidiyor diye düşündüm.

But instead, in a really gruff, commanding way, he says,

Ama bunun yerine oldukça aksi, emredici bir şekilde şöyle dedi:

"Alright, you guys,

"Tamamdır beyler, bu şey sırasında,

how many of you have cried during this thing,

eşinizin hamileliği sırasında kaçınız ağladı?

you know, her pregnancy?"

I scan the class to make sure everybody was OK.

Herkesin iyi olduğundan emin olmak için sınıfa baktım.

They were fine,

Sorun yoktu,

they were just very intent on what was going to happen next.

sonrasında ne olacağını merak ediyorlardı.

And then, one gentleman raises his hand and says, "I have."

Sonra bir beyefendi elini kaldırdı ve "Ben ağladım" dedi.

And then another,

Sonrasında biri daha

and the stories just flowed.

ve hikâyeler akıp gitti.

Even this really quiet gal --

Şu çok sessiz sakin kız bile --

she was the fiancee of one of the expecting moms --

hamile annelerden birinin nişanlısıydı --

she looks at her and she says,

ona bakıp "Gördün mü? Benim ağlamamın da normal olduğunu sana söylemiştim" dedi.

"See? I told you my crying was normal too."

The class connected,

Sınıf birbirleriyle bağ kurdu,

they validated each other,

birbirlerini doğruladılar

and we all walked away with a new respect

ve o gece hepimiz hamile olmayan eşler için

for the non-pregnant partners that night.

yeni bir bakış açısıyla oradan ayrıldık.

For me, that solidified my passion to embrace those tears.

Benim açımdan bu, gözyaşlarını benimseme tutkumu pekiştirdi.

Then, it got better.

Daha sonrasında daha da iyiye gitti.

On the last night of that same six-week class,

Aynı altı haftalık sınıfın son akşamında

one of the expecting moms came up to me.

hamile annelerden biri yanıma geldi.

She asked to talk to me privately, and I said of course,

Benimle özel olarak konuşmak istedi ve ben de "tabii ki" dedim,

and we went into the corner.

bir köşeye geçtik

And she says,

ve şöyle söyledi:

"I need to thank you for saving my relationship."

"İlişkimi kurtardığınız için size teşekkür etmek istiyorum."

I let her go on, and she tells me

Devam etmesini istedim,

that her husband was considering leaving her

bana eşinin ruh halindeki ani değişimler, kontrol edilemeyen ağlamaları

over her mood swings,

ve eşinin hamilelik sırasındaki siniri ve kargaşa yüzünden

out-of-control crying,

and his turmoil and anger over this pregnancy.

eşinin ondan ayrılmayı düşündüğünü söyledi.

But he didn't leave.

Ama ayrılmadı.

She went on to tell me that they realized now it's OK to cry.

Ağlamanın normal olduğunu fark ettiklerini

And he had told her that when he cries,

ve eşinin ona ağladığında o kadar da kızgın hissetmediğini söylediğini anlattı.

he doesn't feel as angry.

Wow!

Vay canına!

Not only did crying bring my class together,

Ağlamak yalnızca sınıfımı bir araya getirmedi,

it kept that couple together.

aynı zamanda çiftleri de bir arada tuttu.

And you know, his comment about anger was really, really intriguing to me,

Öfke konusundaki yorumu benim gerçekten de ilgimi uyandırdı,

so I looked around, did some research,

ben de biraz araştırma yaptım

and sure enough, Dr. Oren Hasson,

ve beklenildiği gibi evrimsel psikolog Dr. Oren Hasson'ın

an evolutionary psychologist,

he had some theories about when tears blur our vision,

gözyaşlarımız görüşümüzü bulanıklaştırdığında

it really has the ability to, sometimes, reduce our ability to react to that anger.

bazen o öfkeye tepki verme kabiliyetimizi azalttığına dair bazı teorileri vardı.

But the tears weren't the anger.

Ancak gözyaşlarımız öfke değil,

They were more like the release valve.

daha çok tahliye vanası gibi.

And though many of us, we try to keep those tears inside,

Birçoğumuz gözyaşlarımızı tutmaya çalışsak da

but letting them out really may be the better move.

onları bırakmak aslında daha iyi bir hareket olabilir.

Keeping them inside

Gözyaşlarımızı tutmak öfke veya üzüntü duygularımızı arttırabilir.

can amplify our feelings of anger or sadness.

And while we're releasing those tears,

Gözyaşlarımızı bıraktığımızda

our hormones inside, they're on high alert,

içimizdeki hormonlar yüksek alarma geçerler

and we know this

ve bunu biyokimyacı Dr. William Frey sayesinde biliyoruz.

because of Dr. William Frey, a biochemist.

He found that inside of our emotional tears --

Duygusal gözyaşlarımızın içinde --

not our everyday, like, yawning tears,

günlük, esneme gözyaşları gibi değil,

but our emotional tears --

onun yerine duygusal gözyaşları --

there's high concentrations of stress hormones

yüksek oranda stres hormonları,

and leucine enkephalins,

leu-enkephalin,

which, easier on my tongue, is endorphins.

daha kolay telaffuz edebileceğim şekilde, endorfin bulunuyor.

And while our stress hormones are helping our bodies out,

Stres hormonları vücutlarımıza yardım ederken

our endorphins, those feel-good chemicals,

endorfinler, şu iyi hissettiren kimyasallar,

they're helping to act as a pain reliever

ruh halimizi yükseltmek için ağrı kesici görevi görüyorlar.

to boost our mood.

Now who wouldn't want that?

Kim bunu istemez ki?

There are two triggers for the release of endorphins

Çoğumuz açısından endorfin salınımı için iki tetikleyici var.

for most of us.

Stress and pain.

Stres ve acı.

And for a woman giving birth,

Doğum yapan bir kadın için,

experiencing both stress and pain,

hem stres hem de acı içindeler,

endorphins, they are a gift.

endorfinler tıpkı bir armağan.

As the labor progresses,

Doğum ilerledikçe

those endorphins will rise to help her with a potentially long labor.

bu endorfinler olası bir uzun doğumda ona yardımcı olmak için artacaktır.

As a result,

Sonuç olarak

the mom is better able to cope,

anne daha iyi üstesinden gelebiliyor

and she can feel more alert and almost euphoric after the birth.

ve doğum sonrasında daha uyanık ve neredeyse öforik hissediyor.

Crying

Ağlamak gerçekten de harika.

is just awesome.

I wish there was a bigger word.

Keşke daha iyi bir kelime olsaydı.

Crying offers us an opportunity for physical relief,

Ağlamak bize fiziksel rahatlama fırsatı

for intimacy between two individuals

ve iki birey arasında samimiyet sunuyor

and ultimately,

ve nihayetinde fiziksel ve ruhsal sağlığı destekliyor.

it promotes physical and mental well-being.

And as an expression

En yoğun içsel insani deneyiminin bir ifadesi olarak

of our most intense interior human experiences,

there is no need to be embarrassed,

utanmaya hiç gerek yok,

no need to be ashamed

mahcup olmaya hiç gerek yok,

and no need to run away.

kaçmaya hiç gerek yok.

We need to have a healthy relationship with crying

Ağlamakla sağlıklı bir ilişkimiz olmalı

and change the way we view tears.

ve gözyaşlarına bakış şeklimizi değiştirmeliyiz.

We see them as overwhelming and scary and confusing,

Onları bunaltıcı, korkutucu ve kafa karıştırıcı olarak görüyoruz

when they're really beautiful,

ama aslında çok güzel, rahatlatıcı ve yatıştırıcılar.

soothing and reassuring.

They're not to be seen as some screeching alarm bell

Bir terslik olduğunu gösteren bir alarm çanı olarak görülmemeliler,

that something is wrong

but rather a natural functionality

aksine harika vücutlarımızın doğal bir işlevselliği olarak görülmeliler.

of our amazing bodies.

Crying is as essential to me as breathing.

Ağlamak benim için nefes almak kadar gerekli bir şey.

And now, if I'm caught crying on that couch by my wonderful husband,

Ağlamak konusunda istediğinden çok daha fazla şey öğrenmek zorunda kalan

who has had to learn way more about crying than he ever wanted to,

harika eşim tarafından koltukta ağlarken yakalanırsam

he doesn't run away.

eşim kaçmıyor.

He'll ask me why I'm crying,

Neden ağladığımı sorar

and I'll let him know I just need my release.

ve ona sadece rahatlamaya ihtiyacım olduğunu söylerim.

He'll take my hand,

Elimi tutar

and you know what I'll do?

ve tahmin edin ne yaparım?

I will let it all out.

Gözyaşlarına boğulurum.

And then I'm going to sink into that deep sense of intimacy

Sonrasında sadece gözyaşlarımın verebileceği

and extraordinary sense of relief

yoğun bir samimiyet

that only my tears can bring.

ve olağanüstü bir rahatlama hissine kapılırım.

Thank you.

Teşekkür ederim.