Climate justice can't happen without racial justice | David Lammy

Transcriber: TED Translators Admin Reviewer: Rhonda Jacobs

Çeviri: Esra Çakmak Gözden geçirme: Esra Çakmak

İklim eyleminin siyahi topluluklara nasıl yardımcı olabileceği hakkında

konuşma yapmamın, pek çok yönden şaşırtıcı olduğunu kabul ederek başlamalıyım.

I've got to start by admitting that in many ways

1970′lerde ve 80′lerde Londra’nın en yoksun bölgelerinden Tottenham’da,

me giving a talk about how climate action can help Black communities is surprising.

bekâr bir anne tarafından fakir ve siyahi biri olarak yetiştirildim.

İklim değişikliği aklımdaki en son şeydi.

I grew up poor and Black with a single mother in Tottenham,

Geçtiğimiz 20 sene boyunca, Tottenham’ı temsil eden bir parlamento üyesi olarak

one of the most deprived areas in London,

in the 1970s and '80s.

içinde büyüdüğüm yoksunluğu azaltmaya odaklandım.

Climate change was the last thing on my mind.

And representing Tottenham as its member of Parliament for the past 20 years,

Geçmişte, iklim krizi hiçbir zaman politikamın ön sıralarında yer almadı

my focus has been on trying to reduce the deprivation I grew up around.

çünkü hiçbir zaman seçmenlerimin karşılaştığı

acil zorluklardan biri değildi

In the past, the climate crisis never featured at the forefront of my politics

ya da en azından öyle gibi gelmedi.

Banka bakiyeniz düşmekteyse yükselen deniz seviyesi pek de önemli gelmiyor.

because it was never one of the most immediate challenges

my constituents were facing,

Doğalgaz faturalarınızı ödeyemediğinizde küresel ısınma sizin endişeniz olmuyor.

or at least it didn't feel like it.

Rising sea levels feel unimportant when your bank balance is falling.

Polis tarafından durdurulduğunuzda çevre kirliliğini düşünmüyorsunuz.

Global warming is not your concern when you can't pay the heating bills.

Belki de bu yüzden,

Siyahilerin Yaşamları da Değerlidir hareketi dünya çapında ivme kazandığında

And you're not thinking about pollution when you're being stopped by the police.

siyahilerin hayatını iklim krizinden kurtarmaktan

And so perhaps this is why

çok az bahsedildi.

as the Black Lives Matter movement roared across the world,

Irksal adaleti önemseyen kimimiz,

there's been so little mention of saving Black lives

uzunca bir süre çevresel adaleti elitist bir hareketmiş gibi gördük.

from the climate emergency.

Aynı zamanda,

For too long, those of us who cared about racial justice

iklim değişikliğine odaklanan liderler çoğunlukla beyazlardı,

treated environmental justice as though it was elitist.

yaptıkları işlerde siyahilerin desteğini almak için nadiren zahmete girdiler.

And at the same time,

the leaders who did focus on climate change

İlerlemeci müttefiklerimiz bile bazen oylarımızı hafife alıp

were usually white

and rarely bothered to enlist the support of Black voices in their work.

topluluğumuzun umursamadığını veya anlamayacağını varsaydılar.

Even progressive allies sometimes took our votes for granted

Aslında, tam aksi doğru.

Siyahiler, genel nüfusa göre en zehirli havayı solurlar.

and assumed that our community didn't care or wouldn't understand.

The truth is the opposite is true.

Astım gibi solunum hastalıklarından muzdarip olma olasılığımız daha yüksek.

Black people breathe in the most toxic air relative to the general population.

İklim krizinden daha çok mağdur olma ihtimali olanlar da

beyaz olmayan insanlar.

We are more likely to suffer from respiratory diseases like asthma.

Bu bir tesadüf değil.

And it is people of color

En ucuz konutlar genellikle en işlek yolların kenarında

who are more likely to suffer in the climate crisis.

ve en düşük ücretli işlerin çoğu, en çok çevreyi kirleten endüstrilerde.

This is no coincidence.

The cheapest housing tends to be next to the busiest roads,

Beyaz olmayan insanlar sürekli konut, eğitim ve istihdam piramidinin

and many of the lowest paid jobs are in the most polluting industries.

en alt tabakasında bulunuyorlar.

Bu hikâye Londra’dan Lagos’a, Lagos’tan Los Angeles’a;

People of color consistently lie at the bottom of the housing,

dünyadaki siyahi toplulukları birbirine bağlıyor.

educational and employment ladders.

Siyahi Amerikalılar neden olduklarından

This story connects Black communities across the world,

%56 daha fazla kirliliğe maruz kalıyorlar.

from London to Lagos to LA.

Beyaz Amerikalılar ise

ürettiklerinden %17 daha az hava kirliliği soluyorlar.

Black Americans are exposed to 56 percent more pollution

Bu durum, Siyahilerin Yaşamları da Değerlidir

than they cause.

White Americans breathe 17 percent less air pollution

hareketinin “Nefes alamıyorum” sloganına yepyeni bir anlam katıyor.

than they produce.

Elbette hepimiz, polis tarafından öldürülen

It gives a whole new meaning to the Black Lives Matter slogan

George Floyd'un ismini biliyoruz

"I can't breathe."

ama Ella Kissi-Debrah’ın adını da bilmeliyiz.

We all rightly know the name of George Floyd,

Güneydoğu Londra’dan 9 yaşındaki melez bir kız, Ella,

who was murdered by the police.

But we should also know the name of Ella Kissi-Debrah.

ölümcül bir astım krizi sonucu öldü.

Kanıtlara göre bunun nedeni kısmen

Ella, a nine-year-old mixed-race girl from South East London,

evinin yakınındaki hava kirliliğinin yasa dışı seviyesiydi

was killed by a fatal asthma attack.

ama siyahilerin orantısız bir şekilde

Evidence suggests this was caused

iklim değişikliğinin tehdidi altında yaşadığı yerler sadece kentler değil.

partly by the unlawful levels of air pollution near her home.

Ebeveynlerimin memleketi olan Guyana,

And it's not only urban areas

where Black lives are disproportionately under threat from climate change.

iklim acil durumunun etkilerine karşı

dünyadaki en savunmasız ülkelerden biri.

My parents' home country of Guyana

Şimdiye kadar Guyana,

iklim krizine nispeten az katkıda bulundu,

is one of the most vulnerable countries on Earth

ancak en ciddi tehditlerle karşı karşıya olan ülkelerden biri.

to the effects of climate change.

So far, Guyana has contributed relatively little

Amerika Birleşik Devletlerinde kişi başına düşen yıllık karbondioksit emisyonu

to the climate emergency,

but it's one of the countries facing the most serious threats from it.

sarsıcı bir rakam olan 16.5 metrik tonken,

While the annual carbon dioxide emissions per head in the United States

Guyana'da sadece 2.6 metrik ton.

Bu, tüm dünyada tekrarlanan bir örüntü.

is a staggering 16.5 metric tons,

İklim bozulmasına en az katkıda bulunan ülkeler,

in Guyana it's just 2.6.

özellikle küresel güney ülkeleri;

It is a pattern repeated across the globe.

sellerden, kuraklıklardan ve artan sıcaklıklardan en çok zararı görecek.

Those countries that have contributed least to the climate breakdown,

Bu uzun bir geçmişi olan ızdırabın örüntüsü.

mainly in the global south,

will suffer the most from floods, droughts, and rising temperatures.

Gezegenimizin doğal kaynaklarının sömürülmesi

her zaman beyaz olmayan insanların sömürülmesine bağlı olarak gerçekleşti.

This is a pattern of suffering with a long history.

The exploitation of our planet's natural resources

Sömürgeleşme mantığı,

ikincil etkilere önem vermeden

has always been tied to the exploitation of people of color.

gezegenimizden değerli kaynakları zorla çıkarmakta yatıyor.

The logic of colonization

İklim krizi, bir bakıma sömürgeleşmenin doğal sonucu.

was to extract valuable resources from our planet through force,

paying no attention to its secondary effects.

Çözümse bu acil durumdan en çok etkilenen

The climate crisis is in a way colonialism's natural conclusion.

tüm gruplardan oluşan yeni bir koalisyon yapmakta yatıyor;

nefes alamadıkları için şimdiden

The solution is to build a new coalition

protesto eden Amerikalı siyahiler,

made up of all the groups most affected by this emergency:

deniz seviyesinin evlerinin çoğunu yaşanmaz hâle getirecek derecede

Black people in American cities

yükseldiğini izleyen Guyana’daki beyaz olmayan insanlar,

who are already protesting that they cannot breathe;

yaşlandıklarında dünyanın alacağı hâlden korkan

people of color in Guyana watching sea levels rise

Tottenham ve Londra gibi yerlerdeki gençler,

to the point where many of their homes become uninhabitable;

iklim adaletinin ırksal, sosyal ve kuşaklararası adaletlerle

young people in places like Tottenham, London,

bağlantılı olduğunun tanınmasını isteyen

afraid of the world that they will grow old in;

tüm ülkelerden, ırklardan, dinlerden, akidelerden ve yaşlardan oluşan

and progressive allies from all nations,

of all races, religions, creeds and ages on their side,

ilerlemeci müttefiklerimiz.

all demanding recognition

Bu yeni hareketi nasıl oluşturduğumuz ve neye benzemesi gerektiği hakkında

that climate justice is linked to racial justice, social justice

birkaç şey söyleyeceğim.

and intergenerational justice too.

İlk olarak, iklim hareketinin

sadece gezegeni korumakla ilgili olmadığının tanınması gerekiyor.

And let me say something about how we build this new movement

and what it must look like.

Bu, öncelikle gezegende yaşayan insanları önemsemekle ilgili bir durum.

First, we need a recognition

that the climate movement is not only about protecting the planet.

Hem küresel hem de ulusal olarak

yapısal dengesizlikleri ve eşitsizlikleri tanımamız gerekiyor.

It is primarily about caring for the people who live on the planet.

Radikal bir yeşil toparlanma planı yüzyıllardır haklarından mahrum edilmiş

Globally as well as nationally,

we need to recognize structural imbalances and inequalities.

insanlara yeni işler sağlamalı:

ağaçlar diktirmeli, binalara yalıtım yaptırılmalı

A radical green recovery plan should provide jobs to the people

ve yeşil teknolojilerle çalıştırmalı.

who've been disenfranchised for centuries,

İklim krizini, ırksal eşitsizlikleri göz ardı ederek çözemeyiz.

new jobs planting trees, insulating buildings

Aynı zamanda, ekonomik sistemi düzeltmeden ırksal eşitsizlikleri de çözemeyiz.

and working on green technologies.

We cannot tackle the climate crisis without addressing racial inequalities.

Bu sefer ekonomimiz için gerekli olan yeni düzen sadece yeşil değil,

yeşil ve siyah olmalı.

And we cannot solve racial inequalities without fixing the economic system.

İkinci olarak, daha çok siyahi lidere ihtiyacımız var.

The new deal the economy needs is not only green,

Tanıdığımız önde gelen iklim değişikliği aktivistlerinin

it's green and Black.

Second, we need more Black leaders.

neredeyse hepsinin beyaz olması 2020′de doğru olamaz.

It cannot be right in 2020

Bu sene Davos'ta

“Fridays for Future” hareketinin beş genç kadın üyesi Dünya Ekonomik Forumu’nda

that almost all the leading climate change activists we recognize are white.

basın toplantısı yapmak için bir araya geldi.

At Davos this year,

five young female members of the Fridays for Future movement

Associated Press tarafından bu fotoğraf yayınlandı.

came together to give a press conference at the World Economic Forum.

Orijinal fotoğraf böyleydi.

This is a picture the Associated Press put out.

Ugandalı aktivist Vanessa Nakate’nin sonradan dile getirdiği gibi,

Here is the original image.

“Sadece bir fotoğrafı değil, bütün bir kıtayı sildiniz.”

As the Ugandan activist, Vanessa Nakate, herself put it afterwards,

Çevre örgütlerindeki yönetim pozisyonlarından

kesilip çıkarılanların da kim olduğuna bakmamız lazım.

"You didn't just erase a photo, you erased a continent."

Beyaz olmayan insanlar ABD’nin nüfusunun yaklaşık %40′ını oluşturuyor.

We need to look at who is being cropped out

of leadership positions in environmental organizations too.

Michigan Üniversitesinin bir araştırmasına göre,

People of color makeup around 40 percent of the United States population.

ABD’nin çevre örgütlerindeki yönetim pozisyonlarında olan azınlıkların oranı

So why is it a University of Michigan study

neden %12'den daha az?

found that the percentage of minorities in leadership positions

Küresel örgütler ana merkezlerini

bu iklim acil durumundan en çok etkilenen

in US environmental organizations is less than 12 percent?

küresel güney ülkelerine ve kentlere taşımayı düşünmeli.

Global organizations should consider

Çevre biliminde beyaz olmayan insanlar için

moving their headquarters to the global south

and urban areas that are most affected by the climate emergency.

yeni burslar olmalı.

Kendini eğit.

İklim ve ırk arasındaki bağlantıyı tanıyan büyük hareketlere katıl.

There should be new scholarships and bursaries in environmental science

for people of color.

Örnek olarak,

Black Environment Network ve Wretched of the Earth gibi.

Educate yourself.

Join great movements that recognize the links between climate and race.

Son olarak, ırksal ve iklimsel adaletsizlik

To name a few,

bazı insanların hayatının diğerlerine göre daha önemli olduğu

the Black Environment Network and Wretched of the Earth.

haksız düşüncesinden kaynaklanıyor.

And finally,

racial injustice and climate injustice are both rooted in the evil notion

Siyahilerin Yaşamları da Değerlidir diye Minneapolis’te, Londra’da veya Sidney’de

that some lives are more important than others.

yürüyüşe katılıyorsanız lütfen Karayipler’in Haiti’sindeki

fırtınadan dolayı yerinden edilmiş siyahi çocukların yaşamları için de yürüyün.

If you march to say Black Lives Matter in Minneapolis, London or Sydney,

Lüften Darfur’daki ilk iklim değişikliği çatışmasında kaybolan

please also march for the Black lives on the Caribbean island of Haiti

siyahi hayatlar için de yürüyün.

as its children are displaced by storms.

Lütfen Amazon yağmur ormanındaki yerli halk için de yürüyün

Please also march for the Black lives being lost in Darfur,

çünkü Brezilya başkanı Jair Bolsonaro ormanın korumasını azaltıyor.

the first climate change conflict.

And please also march for the Indigenous people of the Amazon rainforest,

Hem küresel güney hem de kuzey ülkelerindeki

siyahi yaşamları korumayı ciddiye alıyorsak

as Brazilian president Jair Bolsonaro weakens its protections.

uluslararası hukukları güçlendirmeliyiz.

If we are serious about protecting Black lives in the Global South

Gezegenimize karşı suç işlendiği zaman, savaş suçları veya insanlık suçu gibi

uluslararası ceza hukuklarını uygulamanın bir yolunu bulmamız gerekiyor.

as well as the north,

we need to strengthen international laws.

Çevrenin kasıtlı ve yaygın tahribatını

We need a way to apply international criminal laws,

suç olarak belirlemek için yeni bir uluslararası çevrekırım hukuku,

like war crimes or crimes against humanity, to the planet.

yani doğrudan insanların acı çekmesine neden olmasa bile doğaya karşı

We need a new international law of ecocide

to criminalize the willful and widespread destruction of the environment,

işlendiği en ağır suçları yasa dışı olduğunu beyan eden bir hukuk lazım.

a law that criminalizes the most severe crimes against nature itself,

Ekonomi, ırk ve sınıf

bugünkü siyasal mücadelenin merkezinde duruyor.

even for acts don't involve direct human suffering.

İklim hareketinin, beyaz olmayan insanların gerçeğini

Economics, race and class

dahil etmek için elinden geleni yapması gerektiği kadar,

are at the center of today's political struggles.

BLM hareketi de iklimsel adaletsizlikleri fark etmeli.

The Black Lives Matter movement needs to wake up to climate injustices

Tottenham’ın tek ebeveynli evlerinde büyüyen genç siyahi erkek çocuklar

just as the climate movement

must make every effort to include the reality of people of color.

iklim kaosunun tahrip ettiği bir dünyada

benim sahip olduğum fırsatlara sahip olmayacaklar.

Young Black boys growing up in single-parent households in Tottenham

Guyana’da büyünen uzak kuzenlerimin ve akrabalarımın evleri

won't have the opportunities I had

suyun altına giriyorsa gelecekleri de olmayacak.

in a world ravaged by climate chaos.

Siyahi ve iklim hareketlerinin tereddüt etmeden bir araya gelip

My distant cousins and relatives growing up in Guyana

won't have a future if their homes are drowning under water.

“Nefes alamıyoruz” demesinin şimdi tam zamanı.

Now is the time for Black and climate movements

Çok teşekkür ederim.

to come together unequivocally and say, "We can't breathe."

Thank you very much.