Kenneth Cukier: Big data is better data

530,099 views ・ 2014-09-23

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: pinar sadi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:12
America's favorite pie is?
0
12787
3845
Amerika'nın en sevilen turtası nedir ?
00:16
Audience: Apple. Kenneth Cukier: Apple. Of course it is.
1
16632
3506
İzleyici: Elmalı turta. Kenneth Cukier: Elmalı turta. Tabii ki o.
00:20
How do we know it?
2
20138
1231
Bunu nasıl biliyoruz?
00:21
Because of data.
3
21369
2753
Veri sayesinde.
00:24
You look at supermarket sales.
4
24122
2066
Süpermarket satışlarına bakın.
00:26
You look at supermarket sales of 30-centimeter pies
5
26188
2866
Dondurulmuş, 30 santimlik turtaların süpermarket satışlarına
00:29
that are frozen, and apple wins, no contest.
6
29054
4075
bakın ve elmalı turta kazanır, şüphesiz.
00:33
The majority of the sales are apple.
7
33129
5180
En çok satılanlar elmalı turtalardır.
00:38
But then supermarkets started selling
8
38309
2964
Fakat sonra süpermarketler daha küçük,
00:41
smaller, 11-centimeter pies,
9
41273
2583
11 santimlik turtalar satmaya başladı
00:43
and suddenly, apple fell to fourth or fifth place.
10
43856
4174
ve aniden elmalı turta dördüncü ya da beşinciliğe düştü.
00:48
Why? What happened?
11
48030
2875
Neden? Ne oldu?
00:50
Okay, think about it.
12
50905
2818
Tamam, bir düşünün.
00:53
When you buy a 30-centimeter pie,
13
53723
3848
30 santimlik bir turta aldığınızda
00:57
the whole family has to agree,
14
57571
2261
bütün aile hemfikir olmalı
00:59
and apple is everyone's second favorite.
15
59832
3791
ve elmalı turta herkesin ikinci favori tercihidir.
01:03
(Laughter)
16
63623
1935
(Gülüşmeler)
01:05
But when you buy an individual 11-centimeter pie,
17
65558
3615
Ama 11 santimlik tek turta aldığınızda
01:09
you can buy the one that you want.
18
69173
3745
istediğinizi alabilirsiniz.
01:12
You can get your first choice.
19
72918
4015
İlk tercihinizi alabilirsiniz.
01:16
You have more data.
20
76933
1641
Daha fazla veriniz var.
01:18
You can see something
21
78574
1554
Ondan daha küçük miktarlarda
01:20
that you couldn't see
22
80128
1132
sizde olunca daha önce
01:21
when you only had smaller amounts of it.
23
81260
3953
göremediğiniz bir şeyi görebilirsiniz.
01:25
Now, the point here is that more data
24
85213
2475
Şimdi, buradaki anafikir ise daha fazla veri
01:27
doesn't just let us see more,
25
87688
2283
bizim sadece daha fazla görmemizi değil,
01:29
more of the same thing we were looking at.
26
89971
1854
baktığımız şeyin daha fazlasını görmemizi sağlar.
01:31
More data allows us to see new.
27
91825
3613
Daha fazla veri, yeniyi görmemizi sağlar.
01:35
It allows us to see better.
28
95438
3094
Daha iyi görmemizi sağlar.
01:38
It allows us to see different.
29
98532
3656
Farklı görmemizi sağlar.
01:42
In this case, it allows us to see
30
102188
3173
Bu durumda da bize
01:45
what America's favorite pie is:
31
105361
2913
Amerika'nın en sevdiği turtanın
01:48
not apple.
32
108274
2542
elmalı turta olmadığını gösteriyor.
01:50
Now, you probably all have heard the term big data.
33
110816
3614
Şimdi, hepiniz büyük ihtimalle büyük veri terimini duymuşsunuzdur.
01:54
In fact, you're probably sick of hearing the term
34
114430
2057
Hatta, belki de büyük veri terimini
01:56
big data.
35
116487
1630
duymaktan bıkmışsınızdır.
01:58
It is true that there is a lot of hype around the term,
36
118117
3330
Terimin etrafında bir çok aldatıcı olduğu doğru
02:01
and that is very unfortunate,
37
121447
2332
ve bu çok talihsiz bir durum
02:03
because big data is an extremely important tool
38
123779
3046
çünkü büyük veri toplumun ilerleyeceği
02:06
by which society is going to advance.
39
126825
3734
çok önemli bir araçtır.
02:10
In the past, we used to look at small data
40
130559
3561
Geçmişte küçük verilere bakardık
02:14
and think about what it would mean
41
134120
1704
ve dünyayı anlamaya çalışmanın nasıl
02:15
to try to understand the world,
42
135824
1496
bir şey olacağını düşünürdük
02:17
and now we have a lot more of it,
43
137320
1991
ve şu an daha fazlasına sahibiz,
02:19
more than we ever could before.
44
139311
2722
daha önce sahip olabileceğimizden de daha fazlasına.
02:22
What we find is that when we have
45
142033
1877
Bulduğumuz şey ise, geniş bir veriye sahip
02:23
a large body of data, we can fundamentally do things
46
143910
2724
olduğumuzda küçük miktarlara sahip olduğumuz
02:26
that we couldn't do when we only had smaller amounts.
47
146634
3276
zaman yapamadığımız şeyleri temel olarak yapabilmemizdir.
02:29
Big data is important, and big data is new,
48
149910
2641
Büyük veri önemlidir ve büyük veri yenidir
02:32
and when you think about it,
49
152551
1777
ve bunun hakkında düşündüğünüzde
02:34
the only way this planet is going to deal
50
154328
2216
bu gezegenin küresel zorluklarını ---
02:36
with its global challenges —
51
156544
1789
insanları beslemek; sağlık hizmetini, enerjisini,
02:38
to feed people, supply them with medical care,
52
158333
3537
elektriğini sağlamak ve küresel ısınma yüzünden
02:41
supply them with energy, electricity,
53
161870
2810
onların yanıp kül olmadığından
02:44
and to make sure they're not burnt to a crisp
54
164680
1789
emin olmak —
02:46
because of global warming —
55
166469
1238
verinin verimli kullamıyla
02:47
is because of the effective use of data.
56
167707
4195
üstesinden gelebileceği tek yoldur.
02:51
So what is new about big data? What is the big deal?
57
171902
3870
Peki büyük veri hakkında gelişmeler ne? Önemli olan ne?
02:55
Well, to answer that question, let's think about
58
175772
2517
Peki, bu soruyu cevaplamak için
02:58
what information looked like,
59
178289
1896
geçmişte fiziksel olarak
03:00
physically looked like in the past.
60
180185
3034
bilginin neye benzediğini düşünelim.
03:03
In 1908, on the island of Crete,
61
183219
3611
1908'de Girit Adası'nda
03:06
archaeologists discovered a clay disc.
62
186830
4735
arkeologlar bir kil disk buldular.
03:11
They dated it from 2000 B.C., so it's 4,000 years old.
63
191565
4059
Milattan önce 2000 tarihli olduğunu söylediler, yani kil 4000 yaşında.
03:15
Now, there's inscriptions on this disc,
64
195624
2004
Diskin üzerinde yazılar var fakat
03:17
but we actually don't know what it means.
65
197628
1327
ne anlama geldiklerini bilmiyoruz.
03:18
It's a complete mystery, but the point is that
66
198955
2098
Bu tamamen bir gizem, fakat önemli olan
03:21
this is what information used to look like
67
201053
1928
bunun bize bilgilerin 4000 yıl önce nasıl
03:22
4,000 years ago.
68
202981
2089
göründüğünü göstermesidir.
03:25
This is how society stored
69
205070
2548
Toplum, bu şekilde bilgiyi
03:27
and transmitted information.
70
207618
3524
kaydetmiş ve aktarmış.
03:31
Now, society hasn't advanced all that much.
71
211142
4160
Şu an toplum o kadar da fazla ilerlemedi.
03:35
We still store information on discs,
72
215302
3474
Biz hâlâ bilgileri disklerin üzerine kaydediyoruz
03:38
but now we can store a lot more information,
73
218776
3184
fakat şu an daha fazla bilgi depolayabiliyoruz,
03:41
more than ever before.
74
221960
1260
her zamankinden de fazla.
03:43
Searching it is easier. Copying it easier.
75
223220
3093
Arama daha kolaydır. Kopyalama daha kolaydır.
03:46
Sharing it is easier. Processing it is easier.
76
226313
3500
Paylaşmak daha kolaydır. İşlemek daha kolaydır.
03:49
And what we can do is we can reuse this information
77
229813
2766
Ve yapabildiğimiz şey ise bilgileri ilk topladığımızda
03:52
for uses that we never even imagined
78
232579
1834
hiç hayal etmediğimiz kullanımlar için
03:54
when we first collected the data.
79
234413
3195
tekrar tekrar kullanabilmemizdir.
03:57
In this respect, the data has gone
80
237608
2252
Bu açıdan, veri bir depodan
03:59
from a stock to a flow,
81
239860
3532
bir akıma, yani durağan
04:03
from something that is stationary and static
82
243392
3938
ve dengeli olan bir şeyden akışkan
04:07
to something that is fluid and dynamic.
83
247330
3609
ve hareketli olan bir şeye gitti.
04:10
There is, if you will, a liquidity to information.
84
250939
4023
İsterseniz, bilgide bir akıcılık var.
04:14
The disc that was discovered off of Crete
85
254962
3474
4000 yaşındaki Girit'te
04:18
that's 4,000 years old, is heavy,
86
258436
3764
keşfedilen disk ağır,
04:22
it doesn't store a lot of information,
87
262200
1962
çok fazla bilgi depolamıyor
04:24
and that information is unchangeable.
88
264162
3116
ve bu bilgi değiştirilemez.
04:27
By contrast, all of the files
89
267278
4011
Buna zıt olarak, Edward Snowden'ın
04:31
that Edward Snowden took
90
271289
1861
Birleşik Devletler'deki Ulusal Güvenlik
04:33
from the National Security Agency in the United States
91
273150
2621
Ajansından aldığı bütün dosyalar
04:35
fits on a memory stick
92
275771
2419
bir tırnak büyüklüğündeki
04:38
the size of a fingernail,
93
278190
3010
bir hafıza kartına sığıyor
04:41
and it can be shared at the speed of light.
94
281200
4745
ve ışık hızında paylaşılabiliyor.
04:45
More data. More.
95
285945
5255
Daha fazla veri. Daha fazla.
04:51
Now, one reason why we have so much data in the world today
96
291200
1974
Bugün dünyada bunca veri olmasının bir nedeni ise
04:53
is we are collecting things
97
293174
1432
daha önce üzerinde bilgi
04:54
that we've always collected information on,
98
294606
3280
biriktirdiğimiz şeyleri toplamamızdandır
04:57
but another reason why is we're taking things
99
297886
2656
ancak diğer bir sebep ise daha önce bilgili
05:00
that have always been informational
100
300542
2812
olduğumuz fakat öncesinde hiç veri formatı
05:03
but have never been rendered into a data format
101
303354
2486
hâline getirilmememiş şeyleri almamız
05:05
and we are putting it into data.
102
305840
2419
ve onları verilerin içine koymamızdır.
05:08
Think, for example, the question of location.
103
308259
3308
Örneğin, yer mevzusunu düşünün.
05:11
Take, for example, Martin Luther.
104
311567
2249
Mesela Martin Luther'i ele alın.
05:13
If we wanted to know in the 1500s
105
313816
1597
Eğer Martin Luther'in yaşadığı
05:15
where Martin Luther was,
106
315413
2667
1500'lü yılları bilmek isteseydik
05:18
we would have to follow him at all times,
107
318080
2092
onu her zaman takip etmek zorunda olacaktık,
05:20
maybe with a feathery quill and an inkwell,
108
320172
2137
belki bir kuş tüyü ve mürekkep hokkası ile
05:22
and record it,
109
322309
1676
onu kaydetmek zorunda olacaktık
05:23
but now think about what it looks like today.
110
323985
2183
ama şimdi bugün bu nasıl görünür bir düşünün.
05:26
You know that somewhere,
111
326168
2122
Bilirsiniz bir yerde, muhtemelen
05:28
probably in a telecommunications carrier's database,
112
328290
2446
telekomünikasyon taşıyıcılarının veri tabanında,
05:30
there is a spreadsheet or at least a database entry
113
330736
3036
bütün zaman nerede olduğunuza dair bilgi
05:33
that records your information
114
333772
2088
kaydeden bir hesap çizelgesi veya
05:35
of where you've been at all times.
115
335860
2063
en azından bir veri tabanı girişi vardır.
05:37
If you have a cell phone,
116
337923
1360
Cep telefonunuz varsa
05:39
and that cell phone has GPS, but even if it doesn't have GPS,
117
339283
2847
ve bu cep telefonunun GPS'i varsa hatta GPS'i yoksa bile
05:42
it can record your information.
118
342130
2385
bilginizi kaydedebilir.
05:44
In this respect, location has been datafied.
119
344515
4084
Bu bakımdan konum verilendirilmiştir.
05:48
Now think, for example, of the issue of posture,
120
348599
4601
Şimdi düşünün, örneğin şu anki
05:53
the way that you are all sitting right now,
121
353200
1285
hepinizin oturuş biçimini,
05:54
the way that you sit,
122
354485
2030
sizin oturuş biçiminizi,
05:56
the way that you sit, the way that you sit.
123
356515
2771
sizin oturuş biçiminizi, sizin oturuş biçiminizi.
05:59
It's all different, and it's a function of your leg length
124
359286
2077
Hepsi de farklı, sizin bacak uzunluğunuzun,
06:01
and your back and the contours of your back,
125
361363
2093
sırt ve sırt konturünün fonksiyonudur
06:03
and if I were to put sensors, maybe 100 sensors
126
363456
2531
ve eğer herbirinizin sandalyesine belki
06:05
into all of your chairs right now,
127
365987
1766
bütün sandalyelere toplamda
06:07
I could create an index that's fairly unique to you,
128
367753
3600
100 sensör koysaydım, parmağınızın olmasa da
06:11
sort of like a fingerprint, but it's not your finger.
129
371353
4409
parmak iziniz gibi size özel bir indeks yaratabilirdim.
06:15
So what could we do with this?
130
375762
2969
Peki bununla ne yapabilirdik?
06:18
Researchers in Tokyo are using it
131
378731
2397
Tokyo'daki araştırmacılar bunu arabalarda
06:21
as a potential anti-theft device in cars.
132
381128
4388
potansiyel hırsızlık önleme aracı olarak kullanıyorlar.
06:25
The idea is that the carjacker sits behind the wheel,
133
385516
2924
Fikir şu ki; araba hırsızı direksiyona geçer,
06:28
tries to stream off, but the car recognizes
134
388440
2104
yola çıkmaya çalışır ama araba direksiyonda
06:30
that a non-approved driver is behind the wheel,
135
390544
2362
izinsiz bir sürücünün olduğunu tanımlar
06:32
and maybe the engine just stops, unless you
136
392906
2164
ve belki de motor birden durur, tabii eğer
06:35
type in a password into the dashboard
137
395070
3177
"Hey, kullanmak için yetkim var" diye
06:38
to say, "Hey, I have authorization to drive." Great.
138
398247
4658
şifre yapmadıysanız. Harika.
06:42
What if every single car in Europe
139
402905
2553
Avrupa'daki her arabada bu teknoloji
06:45
had this technology in it?
140
405458
1457
olsa ne olurdu?
06:46
What could we do then?
141
406915
3165
Ne yapabilirdik o zaman?
06:50
Maybe, if we aggregated the data,
142
410080
2240
Belki, verileri kümelersek
06:52
maybe we could identify telltale signs
143
412320
3814
belki belirtileri, en iyi öngörüyü
06:56
that best predict that a car accident
144
416134
2709
5 dakika içerinde bir araba kazasının
06:58
is going to take place in the next five seconds.
145
418843
5893
gerçekleşebileceğini tanımlayabiliriz.
07:04
And then what we will have datafied
146
424736
2557
Ve daha sonra verileştireceğimiz ise
07:07
is driver fatigue,
147
427293
1783
sürücü yorgunluğudur
07:09
and the service would be when the car senses
148
429076
2334
ve servis otomatik olarak bilir,
07:11
that the person slumps into that position,
149
431410
3437
kişi birden o pozisyona düştüğünde araba
07:14
automatically knows, hey, set an internal alarm
150
434847
3994
bunu algılayarak direksiyonu titretecek
07:18
that would vibrate the steering wheel, honk inside
151
438841
2025
içeride korna çalacak ve
07:20
to say, "Hey, wake up,
152
440866
1721
"Hey, Uyan ve daha dikkatli ol. "
07:22
pay more attention to the road."
153
442587
1904
diyecek bir iç alarm kurar.
07:24
These are the sorts of things we can do
154
444491
1853
Yaşamımızın diğer yönlerini
07:26
when we datafy more aspects of our lives.
155
446344
2821
verileştirirken yapabileceğimiz şeylerdendir bunlar.
07:29
So what is the value of big data?
156
449165
3675
Peki büyük verinin değeri nedir?
07:32
Well, think about it.
157
452840
2190
Peki, bir düşünün.
07:35
You have more information.
158
455030
2412
Daha fazla bilginiz var.
07:37
You can do things that you couldn't do before.
159
457442
3341
Önceden yapamadığınız şeyleri yapabilirsiniz.
07:40
One of the most impressive areas
160
460783
1676
Bu konseptin yer aldığı
07:42
where this concept is taking place
161
462459
1729
en etkileyici alanlardan bir tanesi
07:44
is in the area of machine learning.
162
464188
3307
ise makine öğrenmesi.
07:47
Machine learning is a branch of artificial intelligence,
163
467495
3077
Makine öğrenmesi yapay zekânın bir dalıdır
07:50
which itself is a branch of computer science.
164
470572
3378
ki o da bilgisayar biliminin bir dalıdır.
07:53
The general idea is that instead of
165
473950
1543
Genel fikir ise, bir bilgisayarı
07:55
instructing a computer what do do,
166
475493
2117
yapacağı şey için talimat vermek yerine
07:57
we are going to simply throw data at the problem
167
477610
2620
adeta verileri probleme yönelteceğiz ve
08:00
and tell the computer to figure it out for itself.
168
480230
3206
bilgisayara yolunu bulmasını söyleyeceğiz.
08:03
And it will help you understand it
169
483436
1777
Ve temelini görerek
08:05
by seeing its origins.
170
485213
3552
anlamanıza yardımcı olacaktır.
08:08
In the 1950s, a computer scientist
171
488765
2388
1950 'lerde, IBM'de Arthur Samuel
08:11
at IBM named Arthur Samuel liked to play checkers,
172
491153
3592
adında bir bilgisayar bilimci dama oynamayı seviyordu
08:14
so he wrote a computer program
173
494745
1402
ve bilgisayara karşı
08:16
so he could play against the computer.
174
496147
2813
oynayabilmek için bir program yazdı.
08:18
He played. He won.
175
498960
2711
Oynadı. Kazandı.
08:21
He played. He won.
176
501671
2103
Oynadı. Kazandı.
08:23
He played. He won,
177
503774
3015
Oynadı. Kazandı.
08:26
because the computer only knew
178
506789
1778
Çünkü bilgisayar sadece geçerli hamlenin
08:28
what a legal move was.
179
508567
2227
ne olduğunu biliyordu.
08:30
Arthur Samuel knew something else.
180
510794
2087
Arthur Samuel başka bir şey biliyordu.
08:32
Arthur Samuel knew strategy.
181
512881
4629
Arthur Samuel strateji biliyordu.
08:37
So he wrote a small sub-program alongside it
182
517510
2396
Bu yüzden yanına ufak bir alt-program yazdı
08:39
operating in the background, and all it did
183
519906
1974
arkaplanda işyelen ve tüm yaptığı
08:41
was score the probability
184
521880
1817
verilen bir dama tahta düzeninin
08:43
that a given board configuration would likely lead
185
523697
2563
olası kazanan ya da kaybeden taraf
08:46
to a winning board versus a losing board
186
526260
2910
olma ihtimalini tutmasıydı
her hamle sonrası.
08:49
after every move.
187
529170
2508
08:51
He plays the computer. He wins.
188
531678
3150
Bilgisayarla oynar. Kazanır.
08:54
He plays the computer. He wins.
189
534828
2508
Bilgisayarla oynar. Kazanır.
Bilgisayarla oynar. Kazanır.
08:57
He plays the computer. He wins.
190
537336
3731
Ve daha sonra Arthur Samuel bilgisayarı
09:01
And then Arthur Samuel leaves the computer
191
541067
2277
kendi kendine oynamaya bırakır.
09:03
to play itself.
192
543344
2227
09:05
It plays itself. It collects more data.
193
545571
3509
Kendi kendine oynar, daha fazla veri toplar.
Daha çok veri toplar. Tahminlerinin doğruluk oranını yükseltir.
09:09
It collects more data. It increases the accuracy of its prediction.
194
549080
4309
Sonra Arthur Samuel yine bilgisayarın başına geçer
09:13
And then Arthur Samuel goes back to the computer
195
553389
2104
09:15
and he plays it, and he loses,
196
555493
2318
oynar ve kaybeder,
09:17
and he plays it, and he loses,
197
557811
2069
oynar ve kaybeder,
09:19
and he plays it, and he loses,
198
559880
2047
oynar ve kaybeder
09:21
and Arthur Samuel has created a machine
199
561927
2599
ve Arthur Samuel kendi öğrettiği bir işte,
09:24
that surpasses his ability in a task that he taught it.
200
564526
6288
kendi becerilerini aşan bir makine yaratmıştır.
09:30
And this idea of machine learning
201
570814
2498
Ve bu makine öğrenimi fikri
09:33
is going everywhere.
202
573312
3927
her yerde kullanılıyor.
09:37
How do you think we have self-driving cars?
203
577239
3149
Kendi kendini süren arabaları nasıl yapıyoruz zannediyorsunuz ?
09:40
Are we any better off as a society
204
580388
2137
İnsanlık olarak bir yolun tüm kurallarını
09:42
enshrining all the rules of the road into software?
205
582525
3285
bir yazılıma yüklemekten daha iyisini yapabiliyor muyuz ?
09:45
No. Memory is cheaper. No.
206
585810
2598
Hayır. Bellek daha ucuz. Hayır.
09:48
Algorithms are faster. No. Processors are better. No.
207
588408
3994
Algoritmalar daha hızlı. Hayır. İşlemciler daha iyi. Hayır.
09:52
All of those things matter, but that's not why.
208
592402
2772
Bunların hepsi önemli, fakat asıl mesele bunlar değil.
09:55
It's because we changed the nature of the problem.
209
595174
3141
Asıl mesele, bizim sorunun doğasını değiştirmiş olmamızdır.
09:58
We changed the nature of the problem from one
210
598315
1530
Sorunun doğasını açık şekilde
09:59
in which we tried to overtly and explicitly
211
599845
2245
bizim bilgisayara arabayı nasıl
10:02
explain to the computer how to drive
212
602090
2581
süreceğini anlattığımız noktadan,
"İşte, aracın etrafında bir sürü veri var.
10:04
to one in which we say,
213
604671
1316
10:05
"Here's a lot of data around the vehicle.
214
605987
1876
Sen bunları çözersin.
10:07
You figure it out.
215
607863
1533
Sen onun bir trafik ışığı olduğunu anlarsın,
10:09
You figure it out that that is a traffic light,
216
609396
1867
bu trafik ışığı kırmızı, yeşil değil
ve bu durman gerektiği
10:11
that that traffic light is red and not green,
217
611263
2081
ileriye gitmemen gerektiği anlamına gelir."
10:13
that that means that you need to stop
218
613344
2014
noktasına değiştirdik.
10:15
and not go forward."
219
615358
3083
Makine öğrenimi temelinde
10:18
Machine learning is at the basis
220
618441
1518
10:19
of many of the things that we do online:
221
619959
1991
bizim internette yaptığımız çoğu şey vardır:
10:21
search engines,
222
621950
1857
arama motorları,
10:23
Amazon's personalization algorithm,
223
623807
3801
Amazon'un kişiselleştirme algoritması,
bilgisayar çevirisi,
10:27
computer translation,
224
627608
2212
10:29
voice recognition systems.
225
629820
4290
ses tanıma sistemleri.
Araştırmacılar yakın zamanda
10:34
Researchers recently have looked at
226
634110
2835
biopsi ve kanserli biopsi sorusu
10:36
the question of biopsies,
227
636945
3195
ile ilgilenmeye başladılar
10:40
cancerous biopsies,
228
640140
2767
10:42
and they've asked the computer to identify
229
642907
2315
ve bilgisayardan verilere ve hayatta kalma
10:45
by looking at the data and survival rates
230
645222
2471
oranlarına bakarak hücrelerin aslında
10:47
to determine whether cells are actually
231
647693
4667
kanserli olup olmadığına
karar vermesini istediler ve
10:52
cancerous or not,
232
652360
2544
10:54
and sure enough, when you throw the data at it,
233
654904
1778
bilgisayara makine öğrenimi algoritması
10:56
through a machine-learning algorithm,
234
656682
2047
aracılığıyla bir veri verdiğinizde
10:58
the machine was able to identify
235
658729
1877
makine göğüs kanseri hücre
11:00
the 12 telltale signs that best predict
236
660606
2262
biopsilerininden en iyi 12 tane
11:02
that this biopsy of the breast cancer cells
237
662868
3299
gerçekten de kanserli hücre belirtisini
bulmayı başardı.
11:06
are indeed cancerous.
238
666167
3218
11:09
The problem: The medical literature
239
669385
2498
Sorun şu: Sağlık literatürü
11:11
only knew nine of them.
240
671883
2789
bunların sadece 9 tanesini biliyordu.
11:14
Three of the traits were ones
241
674672
1800
Belirtilerden üçü, onların
11:16
that people didn't need to look for,
242
676472
2975
araştırma ihtiyacı duymadıklarıydı
11:19
but that the machine spotted.
243
679447
5531
fakat bilgisayar bunları buldu.
11:24
Now, there are dark sides to big data as well.
244
684978
5925
Şimdi, büyük verinin karanlık tarafları da var.
11:30
It will improve our lives, but there are problems
245
690903
2074
Hayatlarımızı kolaylaştıracak fakat
11:32
that we need to be conscious of,
246
692977
2640
farkına varmamız gereken sorunlar da var
11:35
and the first one is the idea
247
695617
2623
ve ilki de
tahminler yüzünden cezalandırılabiliriz,
11:38
that we may be punished for predictions,
248
698240
2686
11:40
that the police may use big data for their purposes,
249
700926
3870
polis büyük veriyi kendi amaçları için kullanabilir,
11:44
a little bit like "Minority Report."
250
704796
2351
"Azınlık Raporu"' ndaki gibi.
11:47
Now, it's a term called predictive policing,
251
707147
2441
Öngörüsel polislik adı verilen bir terim var
11:49
or algorithmic criminology,
252
709588
2363
veya algoritmik suçbilim olarak
11:51
and the idea is that if we take a lot of data,
253
711951
2036
olay şu, bir sürü veri toplarsak
11:53
for example where past crimes have been,
254
713987
2159
meselâ geçmiş suçlar nerede gerçekleşti gibi
devriyeleri nereye göndereceğimizi de biliriz.
11:56
we know where to send the patrols.
255
716146
2543
11:58
That makes sense, but the problem, of course,
256
718689
2115
Mantıklı duruyor fakat, sorun şu ki
12:00
is that it's not simply going to stop on location data,
257
720804
4544
bu öyle konum bilgisiyle bitmeyecek
bu kişisel sınırlara kadar inecektir.
12:05
it's going to go down to the level of the individual.
258
725348
2959
Neden birinin lisedeki not dökümünü
12:08
Why don't we use data about the person's
259
728307
2250
12:10
high school transcript?
260
730557
2228
veri olarak kullanmıyoruz ?
12:12
Maybe we should use the fact that
261
732785
1561
Belki de, işsiz olsalar da olmasalar da
12:14
they're unemployed or not, their credit score,
262
734346
2028
kredi notlarını,
internette gezinme davranışlarını,
12:16
their web-surfing behavior,
263
736374
1552
12:17
whether they're up late at night.
264
737926
1878
gece ayakta olup olmadıklarını kullanmalıyız.
12:19
Their Fitbit, when it's able to identify biochemistries,
265
739804
3161
Fitbit'leri, biyokimyalarını tanımlayabildiğinde
12:22
will show that they have aggressive thoughts.
266
742965
4236
agresif fikirleri olduğunu bize gösterecek.
Ne yapacağımızı tahmin edebilecek
12:27
We may have algorithms that are likely to predict
267
747201
2221
algoritmalara sahip olabiliriz
12:29
what we are about to do,
268
749422
1633
hatta harekete geçmeden önce
12:31
and we may be held accountable
269
751055
1244
12:32
before we've actually acted.
270
752299
2590
sorumlu bile tutulabiliriz.
12:34
Privacy was the central challenge
271
754889
1732
Mahremiyet, küçük veri devrinde
12:36
in a small data era.
272
756621
2880
esas zorlu işimiz idi.
12:39
In the big data age,
273
759501
2149
Büyük veri devrinde ise
12:41
the challenge will be safeguarding free will,
274
761650
4523
zorlu iş hür iradeyi,
ahlaki seçimleri, insani istekleri ve
12:46
moral choice, human volition,
275
766173
3779
12:49
human agency.
276
769952
3068
insanın benliğini korumak olacak.
12:54
There is another problem:
277
774540
2225
Başka bir sorun daha var:
12:56
Big data is going to steal our jobs.
278
776765
3556
Büyük veri mesleklerimizi elimizden alacak.
13:00
Big data and algorithms are going to challenge
279
780321
3512
Büyük veri ve algoritmalar birlikte
ofis çalışanlarına, 21. yüzyıldaki mesleki becerilere
13:03
white collar, professional knowledge work
280
783833
3061
13:06
in the 21st century
281
786894
1653
meydan okuyacak
13:08
in the same way that factory automation
282
788547
2434
sanayi devriminin 20. yy'da otomasyon ve seri üretim hattı ile
13:10
and the assembly line
283
790981
2189
13:13
challenged blue collar labor in the 20th century.
284
793170
3026
mavi yakalı işçilere yaptığı gibi.
13:16
Think about a lab technician
285
796196
2092
Bir laboratuar teknisyeni düşünün
13:18
who is looking through a microscope
286
798288
1409
bir mikroskopla kanser biopsisine bakıyor
13:19
at a cancer biopsy
287
799697
1624
13:21
and determining whether it's cancerous or not.
288
801321
2637
ve kanserli olup olmadığına karar veriyor.
13:23
The person went to university.
289
803958
1972
Bu kişi üniversiteye gitti.
13:25
The person buys property.
290
805930
1430
Bu kişi mülk ediniyor.
13:27
He or she votes.
291
807360
1741
Oy kullanıyor.
13:29
He or she is a stakeholder in society.
292
809101
3666
Toplumda paydaş bir kimse.
13:32
And that person's job,
293
812767
1394
Ve bu kişinin işi
13:34
as well as an entire fleet
294
814161
1609
ve diğer onun gibi
13:35
of professionals like that person,
295
815770
1969
profesyoneller filosunun
13:37
is going to find that their jobs are radically changed
296
817739
3150
mesleklerinin tamamiyle
başka bir şeye dönüştüğünü
13:40
or actually completely eliminated.
297
820889
2357
ya da artık yok olduğunu görecekler.
13:43
Now, we like to think
298
823246
1284
Biz kısa ve geçici bir
13:44
that technology creates jobs over a period of time
299
824530
3187
alt üst olmadan sonra
teknolojinin bizlere yeni meslekler
13:47
after a short, temporary period of dislocation,
300
827717
3465
yaratacağını düşünmeyi seviyoruz
13:51
and that is true for the frame of reference
301
831182
1941
ve bu hakikaten doğru, hepimizin yaşadığı
13:53
with which we all live, the Industrial Revolution,
302
833123
2142
önümüzdeki endüstri devrimi örneğine bakınca
13:55
because that's precisely what happened.
303
835265
2328
çünkü gerçekte olan tam olarak bu.
13:57
But we forget something in that analysis:
304
837593
2333
Fakat bu tahlilde bir şeyi unutuyoruz:
13:59
There are some categories of jobs
305
839926
1830
Bazı meslek grupları var
14:01
that simply get eliminated and never come back.
306
841756
3420
öylece yok olan ve
bir daha geri gelmeyecek olan.
Endüstri Devrimi pek iyi olmazdı
14:05
The Industrial Revolution wasn't very good
307
845176
2004
eğer bir at olsaydınız.
14:07
if you were a horse.
308
847180
4002
14:11
So we're going to need to be careful
309
851182
2055
Yani dikkatli olmamız gerekiyor
14:13
and take big data and adjust it for our needs,
310
853237
3514
büyük veriyi ele alıp ihtiyaçlarımıza
göre şekillendirmemiz gerekiyor
14:16
our very human needs.
311
856751
3185
tümüyle insani ihtiyaçlarımıza göre.
14:19
We have to be the master of this technology,
312
859936
1954
Bu teknolojinin ustası olmamız gerekiyor,
14:21
not its servant.
313
861890
1656
hizmetçisi değil.
14:23
We are just at the outset of the big data era,
314
863546
2958
Daha henüz büyük veri devrinin başındayız
14:26
and honestly, we are not very good
315
866504
3150
ve doğrusu, toplayabildiğimiz
14:29
at handling all the data that we can now collect.
316
869654
4207
veri ile başa çıkmak konusunda pek iyi değiliz.
14:33
It's not just a problem for the National Security Agency.
317
873861
3330
Bu sadece Ulusal Güvenlik Teşkilatı
için bir sorun değil.
İşletmeler oldukça veri topluyorlar
14:37
Businesses collect lots of data, and they misuse it too,
318
877191
3038
ve bunu suistimal de ediyorlar
14:40
and we need to get better at this, and this will take time.
319
880229
3667
ve bu konuda daha iyi olmamız gerekiyor,
tabii ki bu da zaman alacak.
14:43
It's a little bit like the challenge that was faced
320
883896
1822
Bu biraz zorlu bir iş,
14:45
by primitive man and fire.
321
885718
2407
ilkel insanın ateşle karşılaşması gibi.
14:48
This is a tool, but this is a tool that,
322
888125
1885
Bu bir araç fakat dikkatli olmazsak
14:50
unless we're careful, will burn us.
323
890010
3559
bizi yakabilecek bir araç.
Büyük veri yaşayış şeklimizi değiştirecek,
14:56
Big data is going to transform how we live,
324
896008
3120
çalışma şeklimizi ve düşünme şeklimizi de.
14:59
how we work and how we think.
325
899128
2801
15:01
It is going to help us manage our careers
326
901929
1889
Kariyerimizi yönetmemize yardımcı olacak
15:03
and lead lives of satisfaction and hope
327
903818
3634
hayatlarımıza tatmin ve umut getirecek,
mutluluk ve sağlık getirecek
15:07
and happiness and health,
328
907452
2992
fakat geçmişte sıkça
15:10
but in the past, we've often looked at information technology
329
910444
3306
bilgi teknolojilerine baktık ve
15:13
and our eyes have only seen the T,
330
913750
2208
gözlerimiz yalnızca teknolojinin -T' sini gördü
15:15
the technology, the hardware,
331
915958
1686
teknoloji, donanım
15:17
because that's what was physical.
332
917644
2262
çünkü fiziksel olanlar onlardı.
15:19
We now need to recast our gaze at the I,
333
919906
2924
Şimdi gözlerimizi daha az
meydanda olan bilginin -B' sine
15:22
the information,
334
922830
1380
çevirmemiz gerekiyor
15:24
which is less apparent,
335
924210
1373
15:25
but in some ways a lot more important.
336
925583
4109
ki bazı açılardan çok daha önemlidir kendisi.
15:29
Humanity can finally learn from the information
337
929692
3465
İnsanlık en sonunda toplayabileceğimiz
bilgiden bir şeyler öğrenebilir,
15:33
that it can collect,
338
933157
2418
bu dünyayı ve içindeki yerimizi
15:35
as part of our timeless quest
339
935575
2115
anlamamızı sağlayacak olan
15:37
to understand the world and our place in it,
340
937690
3159
ebedi görevimizin bir parçası olarak
15:40
and that's why big data is a big deal.
341
940849
5631
ve bu sebeple büyük veri büyük bir meseledir.
15:46
(Applause)
342
946480
3568
(Alkışlar)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7