How urban spaces can preserve history and build community | Walter Hood

Çeviri: Çağatay Yüksel Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

How can landscapes imbue memory?

Açık alanlar anıları nasıl canlandırabilir?

When we think about this notion "e pluribus unum" --

"Çokluktan birliğe" anlamına gelen

Latince "e pluribus unum" kavramını düşündüğümüzde --

"out of many, one,"

it's a pretty strange concept, right?

biraz değişik bir konsept değil mi?

I mean, with all different races and cultures of people,

Yanı bu kadar farklı ırk ve kültürden insan varken

how do you boil it down to one thing?

bunları nasıl tek bir şeye indirgeyebilirsiniz?

I want to share with you today this idea of "e pluribus unum"

Bugün sizinle "e pluribus unum" fikrini,

and how our landscape might imbue those memories of diverse perspectives,

açık alanlarımızın nasıl çeşitli yönlerden anılarımızı canlandırabileceğini,

as well as force us to stop trying to narrow things down

ve bunun yanısıra, tüm bu çeşitliliği

tek bir kimliğe indirgemekten bizi vazgeçirebileceğini paylaşmak istiyorum.

to a single, clean set of identities.

As an educator, designer,

Bir eğitimci ve tasarımcı olarak

I'd like to share with you five simple concepts

çalışmalarımla geliştirdiğim beş basit kavramı

that I've developed through my work.

sizinle paylaşmak istiyorum.

And I'd like to share with you five projects

Ayrıca sizinle beş farklı proje paylaşacağım;

where we can begin to see how the memory around us,

anıların nasıl etrafımızda olduğunu görmeye başladığımız,

where things have happened,

bu şeylerin nerede yaşandığını

can actually force us to look at one another in a different way.

ve bizi başka bir açıdan bakmaya nasıl iteceğini.

And lastly: this is not just an American motto anymore.

Bir de son olarak bu artık bir Amerikan ilkesi değil.

I think e pluribus unum is global.

Bence ''e pluribus unum'' evrensel.

We're in this thing together.

Bu işte birlikteyiz.

First, great things happen when we exist in each other's world --

Öncelikle, birbirimizin dünyasında yer aldığımızda harika şeyler oluyor --

like today, right?

bugün olduğu gibi, değil mi?

The world of community gardens --

Halk bahçelerini düşünün --

most of you have probably seen a community garden.

muhtemelen pek çoğunuz bir halk bahçesi görmüştür.

They're all about subsistence and food. Right?

Tek amaçları geçim derdi ve yiyecek, değil mi?

I'll tell you a little story,

Size bir hikâye anlatayım,

what happened in New York more than a decade ago.

on yıldan uzun bir süre önce New York'ta yaşandı.

They tried to sell all of their community gardens,

Bütün halk bahçelerini satmaya çalıştılar

and Bette Midler developed a nonprofit, the New York Restoration Project.

ve Bette Midler kâr amacı gütmeyen New York Restorasyon projesini geliştirdi.

They literally brought all the gardens

Bütün bahçeleri topladılar

and decided to save them.

ve kurtarmaya karar verdiler.

And then they had another novel idea:

Sonra yeni bir fikir daha öne sürdüler:

let's bring in world-class designers

Dünyaca ünlü tasarımcılar getirelim

and let them go out into communities and make these beautiful gardens,

ve bırakalım topluluklara ulaşıp bu güzel bahçeleri yapsınlar,

and maybe they might not just be about food.

belki bu sefer sadece yiyecekten ibaret olmaz.

And so they called me,

Böylece beni çağırdılar,

and I designed one in Jamaica, Queens.

Jamaica, Queens'de bir bahçe tasarlamıştım.

And on the way to designing this garden,

Bu bahçeyi tasarlarken

I went to the New York Restoration Project Office,

New York Restorastasyon proje ofisine gittim

and I noticed a familiar name on the door downstairs.

ve aşağıda tanıdık bir isimle karşılaştım.

I go upstairs, and I said,

Yukarı çıktım ve dedim ki

"Do you guys know who is downstairs?"

"Aşağıda kim var biliyor musunuz?"

And they said, "Gunit."

"Gunit" dediler.

And I said, "Gunit?

"Gunit mi?" diye sordum.

You mean G-Unit?

G-Unit'i mi kastediyorsunuz?

Curtis '50 Cent' Jackson?"

Curtis '50 Cent' Jackson mı?"

(Laughter)

(Kahkahalar)

And they said, "Yeah?"

"Evet?" dediler.

And I said, "Yes."

Ve ben de "Evet" dedim.

And so we went downstairs, and before you knew it,

Sonra aşağı indik ve daha ne olduğunu anlamadan

Curtis, Bette and the rest of them formed this collaboration,

Curtis, Bette ve diğerleri bu işbirliğini kurmuşlar

and they built this garden in Jamaica, Queens.

ve Jamaica, Queens'deki bu bahçeyi yapmışlar.

And it turned out Curtis, 50 Cent, grew up in Jamaica.

Sonra ortaya çıktı ki Curtis 50 Cent Jamaika'da büyümüş.

And so again, when you start bringing these worlds together --

Böylece tekrar bu farklı dünyaları bir araya getirince

me, Curtis, Bette --

ben, Curtis, Bette --

you get something more incredible.

ortaya inanılmaz bir şey çıkıyor.

You get a garden

Öyle bir bahçeniz oluyor ki

that last year was voted one of the top 10 secret gardens in New York.

geçen sene New York'un en iyi 10 gizli bahçesinden biri olarak seçiliyor.

Right?

Nasıl ama?

(Applause)

(Alkışlar)

It's for young and old,

Bu, gençler ve yaşlılar için

but more importantly, it's a place --

ama daha önemlisi bu yer...

there was a story in the Times about six months ago

Times gazetesinde altı ay önce bir hikâye vardı;

where this young woman found solace in going to the garden.

genç bir kadının parka giderek teselli bulduğu ile ilgili.

It had nothing to do with me. It had more to do with 50, I'm sure,

Eminim benimle alakası yoktu. Eminim 50 Cent'ten dolayıydı

but it has inspired people to think about gardens

ama insanları bahçeler hakkında düşünmeye

ve birbirimizin dünyasını farklı şekilde paylaşmaya teşvik etti.

and sharing each other's worlds in a different way.

This next concept, "two-ness" --

Sıradaki kavram "İki-lik" kavramı,

it's not as simple as I thought it would be to explain,

açıklaması düşündüğünüz kadar kolay değil

but as I left to go to college, my father looked at me,

ama üniversiteyi terk ettiğimde babam bana baktı

and said, "Junior, you're going to have to be both black and white

ve dedi ki "Evlat, dışarı çıktığında

hem siyahi hem de beyaz olmak zorundasın."

when you go out there."

And if you go back to the early parts of the 20th century,

Eğer 20. yüzyılın başlarına giderseniz

W.E.B. Du Bois, the famous activist,

W.E.B Du Bois, meşhur aktivist,

said it's this peculiar sensation

şu özgün duygudan bahsetti;

that the Negro has to walk around

bir "siyahi" diğer insanların lenslerinden

being viewed through the lens of other people,

görülerek yürümek zorunda

and this two-ness, this double consciousness.

ve bu iki-lik, bu çifte farkındalık.

And I want to argue that more than a hundred years later,

Hatta şunu iddia ediyorum, yüz seneden fazla bir sürede

that two-ness has made us strong and resilient,

bu iki-lik bizi güçlü ve esnek yaptı

and I would say for brown people, women --

ve her Latin asıllı kadın, erkek hepimiz--

all of us who have had to navigate the world through the eyes of others --

dünyayı birbirimizin gözlerinden görmek zorunda kaldığımız oldu --

we should now share that strength to the rest of those

şimdi de tek olma ayrıcalığı sahipleriyle

who have had the privilege to be singular.

bu gücümüzü paylaşmalıyız.

I'd like to share with you a project,

Sizle bir proje paylaşmak istiyorum

because I do think this two-ness can find itself in the world around us.

çünkü bence bu iki-lik etrafımızdaki dünyada kendini bulabilir.

And it's beginning to happen where we're beginning to share these stories.

Biz bu hikâyeleri paylaşmaya başladıkça gerçekleşmeye başlayacak.

At the University of Virginia,

Virginia Üniversitesi'nde,

the academical village by Thomas Jefferson,

Thomas Jefferson akademik köyü,

it's a place that we're beginning to notice now was built by African hands.

Afrikalı ellerden çıktığı fark edilmeye başlanan bir yer.

So we have to begin to say,

Hemen kendimize soruyoruz,

"OK, how do we talk about that?"

''Bu konu hakkında nasıl konuşuruz?''

As the University was expanding to the south,

Üniversite güneye genişlerken

they found a site that was the house of Kitty Foster,

Zamanında Kitty Foster'ın evi olan bir alan buldular,

free African American woman.

özgür bir Afrikan-Amerikan kadını.

And she was there,

Kadın orada yaşadı

and her descendants,

ve onun torunları da,

they all lived there,

hepsi orada yaşadılar.

and she cleaned for the boys of UVA.

Viriginia Üniversitesi çocukları için temizlik yaptı.

But as they found the archaeology,

Ama arkeolojik kanıtı bulduklarında

they asked me if I would do a commemorative piece.

oraya ondan yadigar bir şeyler yapmamı istediler.

So the two-ness of this landscape, both black and white ...

Böylece bu parkın iki-liği, hem siyah hem beyaz.

I decided to do a piece based on shadows and light.

Gölge ve ışığa dayalı bir şeyler yapmaya karar verdim.

And through that, we were able to develop a shadow-catcher

Bu bağlamda, bir gölge-yakalayıcı geliştirebildik,

that would talk about this two-ness in a different way.

bu şey farklı bir biçimde iki-likten bahsetti.

So when the light came down,

Işıklar geldiği zaman,

there would be this ride to heaven.

bu cennete yolculuk olacaktı.

When there's no light, it's silent.

Işık olmadığı zamanlar sessiz kalacaktı.

And in the landscape of Thomas Jefferson,

Ve Thomas Jefferson parkında,

it's a strange thing.

bu garip bir şeydir.

It's not made of brick.

Tuğladan yapılmadı.

It's a strange thing,

Bu garip bir şey

and it allows these two things to be unresolved.

ve bu iki şeyin çözülmeden kalmasına izin veriyor.

And we don't have to resolve these things.

Ve bunları ayırmak zorunda değiliz.

I want to live in a world

Öyle bir dünyada yaşamak istiyorum ki

where the resolution --

farklı şeyler arasında

there's an ambiguity between things,

anlam farklılığı olsun

because that ambiguity allows us to have a conversation.

çünkü anlam farklılığı diyalog kurmamızı sağlıyor.

When things are clear and defined,

Bu şeyler açık ve belirli olduğunda

we forget.

biz bu şeyleri unutuyoruz.

The next example? Empathy.

Diğer örnek? Empati.

And I've heard that a couple of times in this conference,

Bu konferansta bunu birkaç kez duydum,

this notion of caring.

bu şefkat kavramını.

Twenty-five years ago, when I was a young pup,

Yirmi beş yıl önce genç bir delikanlıyken

very optimistic,

bayağı iyimserlikle,

we wanted to design a park in downtown Oakland, California

Oakland, California'da bir park tasarlamak istedik,

for the homeless people.

evsiz insanlar için.

And we said, homeless people can be in the same space

Evsiz insanlar takım elbise giyen insanlarla

as people who wear suits.

aynı ortamda olabilir dedik.

And everyone was like, "That's never going to work.

Herkes "Bu işe yaramaz." dedi,

People are not going to eat lunch with the homeless people."

"İnsanlar evsizlerin olduğu yerde öğle yemeklerini yemeyecekler."

We built the park.

Parkı inşa ettik.

It cost 1.1 million dollars.

1.1 milyon dolara mal oldu.

We wanted a bathroom.

Lavabosu olsun istedik.

We wanted horseshoes, barbecue pits, smokers,

At nalları, barbekü alanları, dumanlıklar, piknik masaları,

picnic tables, shelter and all of that.

barınak ve bu tarz şeyler istedik.

We had the design, we went to the then-mayor

Tasarımı yaptık, belediye başkanına gittik

and said, "Mr. Mayor, it's only going to cost you 1.1 million dollars."

ve dedik ki "Sayın başkan, bu size sadece 1.1 milyona mal olacak."

And he looked at me.

Başkan bana baktı.

"For homeless people?"

"Evsizler için mi?"

And he didn't give us the money.

Ve bize parayı vermedi.

So we walked out, unfettered, and we raised the money.

Destek alamadan çıktık ve parayı kendimiz topladık.

Clorox gave us money.

Clorox bize para verdi.

The National Park Service built the bathroom.

Ulusal Park Hizmetleri lavaboyu yaptı.

So we were able to go ahead

Böylece daha ileri gidebildik

because we had empathy.

çünkü biz empati kurduk.

Now, 25 years later,

Şimdi ise, 25 sene sonra,

we have an even larger homeless problem in the Bay Area.

Körfez alanında daha büyük bir evsiz problemi var.

But the park is still there,

Ama park hâlâ orada

and the people are still there.

ve içinde hâlâ insanlar var.

So for me, that's a success.

Bu benim için bir başarıdır.

And when people see that,

İnsanlar bunu gördüklerinde

hopefully, they'll have empathy for the people under freeways and tents,

umuyorum ki kaldırım ve çadırlarda yaşayan insanlarla empati kuracaklar

and why can't our public spaces

ve neden kamu alanlarımız

house them and force us to be empathetic?

bizi empati kurmaya ve bu insanları barındırmaya başlamasın?

The image on the left is Lafayette Square Park today.

Soldaki resim Lafayette Square Park.

The image on the right is 1906, Golden Gate Park after the earthquake.

Sağdaki resim 1906 yılından, deprem sonrası Golden Gate Park.

Why do we have to have cataclysmic events

Empati kurabilmek için

to be empathetic?

neden doğal affetlere ihtiyacımız olsun ki?

Our fellow men are out there starving,

Bizim insanlarımız dışarıda açlıktan ölüyorlar,

women sleeping on the street, and we don't see them.

kadınlar sokaklarda yatıyor ve biz bunu görmüyoruz.

Put them in those spaces, and they'll be visible.

Onları o alanlara koyun, görülebilir olsunlar.

(Applause)

(Alkışlar)

And to show you that there are still people out there with empathy,

Size dışarıda hâlâ empati sahibi insanlar olduğunu göstermek için

the Oakland Raiders' Bruce Irvin

Oakland Raiders'dan Bruce Irvin,

fries fish every Friday afternoon

her cuma isteyen herkes için

for anyone who wants it.

balık kızartıyor.

And by going to that park, that park became the vehicle for him.

O parka giderek parkı kendisi için bir araç haline getirdi.

The traditional belongs to all of us,

Gelenekler hepimizi ait

and this is a simple one.

ve bu sadece basit bir tanesi.

You go into some neighborhoods -- beautiful architecture, beautiful parks --

Mimari ve parkların çok güzel olduğu bir mahalleye gittiniz

but if people look a different way,

ama insanlar size farklı bakıyor,

it's not traditional.

bu gelenek değil.

It's not until they leave and then new people come in

Ancak insanlar bunu bırakıp yeni insanlar geldiği zaman

where the traditional gets valued.

gelenekler bir anlam kazanır.

A little quick story here:

Küçük bir hikâye:

1888 opera house,

1888 Opera Binası,

the oldest in San Francisco,

San Fransisco'nun en eskisi,

sits in Bayview–Hunters Point.

Bayview-Hunters Point'de

Over its history,

Tarihi boyunca

it's provided theater,

insanlara tiyatro sağladı,

places for businesses, places for community gatherings, etc.

iş için, topluluk toplantıları vs. oldu,

It's also a place where Ruth Williams taught many black actors.

Orası Ruth Williams'ın siyahi aktörleri eğittiği bir yer.

Think: Danny Glover --

Düşünün: Danny Glover--

came from this place.

böyle bir yerden geldi.

But over time, with our 1980s federal practices,

Ama zaman geçtikçe 1980'lerin federal uygulamaları,

a lot of these community institutions fell into disrepair.

pek çok kamu kurumunu harap bıraktı.

With the San Francisco Arts Council, we were able to raise money

San Fransisco Sanat Konsey'i ile birlikte

and to actually refurbish the place.

burayı yenileyebilecek parayı bulduk.

And we were able to have a community meeting.

Ve burada topluluk buluşmaları yapabildik.

And within the community meeting, people got up and said,

Bu topluluk buluşmalarında insanlar kalkıp dediler ki,

"This place feels like a plantation. Why are we locked in?

"Burası plantasyon gibi hissettiriyor, neden buraya tıkılalım?"

Why can't we learn theater?"

"Neden tiyatro öğrenmeyelim?"

Over the years, people had started putting in chicken coops, hay bales,

Yıllarca insanlar kümesler, saman balyaları, halk bahçeleri

community gardens and all of these things,

ve tüm bu şeylere zaman ayırmaya başladı

and they could not see that traditional thing behind them.

ve arkalarındaki bu geleneksel şeyi göremediler,

But we said, we're bringing the community back.

Ama biz dedik ki toplululuğu geri getireceğiz.

American Disability Act -- we were able to get five million dollars.

Amerikan Engellilik Yasasıyla beş milyon dolar toplayabildik.

And now, the tradition belongs to these brown and black people,

Şimdi bu gelenek Latin asıllı ve siyahi insanlara ait

and they use it.

ve bunu kullanıyorlar.

And they learn theater,

Tiyatro öğreniyorlar,

after-school programs.

okul sonrası programlar.

There's no more chickens.

Artık tavuklar yok.

But there is art.

Ama sanat var.

And lastly, I want to share with you a project that we're currently working on,

Son olarak da size üzerinde çalıştığımız bir projeden bahsetmek istiyorum

and I think it will force us all to remember in a really different way.

ve bence bu proje hepimize anılarımızı gerçekten farklı biçimde hatırlatacak.

There are lots of things in the landscape around us,

Etrafımızdaki açık alanda çok şey var

and most of the time we don't know what's below the ground.

ve çoğu zaman toprağın altında ne olduğunu bilmiyoruz.

Here in Charleston, South Carolina,

Burada Charleston, South Carolina'da

a verdant piece of grass.

bir parça yeşil çimenlik.

Most people just pass by it daily.

Çoğu insan her gün üstünden geçiyor.

But underneath it,

Ama altında,

it's where they discovered Gadsden’s Wharf.

Gadsden’s Rıhtımı keşfedildi.

We think more than 40 percent of the African diaspora landed here.

Afrika diyasporasının en az yüzde 40'ı bu bölgeye yerleşti.

How could you forget that?

Bunu nasıl unutabilirsiniz?

How could you forget?

Bunu nasıl unutabilirsiniz?

So we dug, dug, and we found the wharf.

Böylece kazdık, kazdık ve rıhtımı bulduk.

And so in 2020,

Ve 2020 itibariyla

Harry Cobb and myself and others

Harry Cobb, ben ve diğerleri,

are building the International African American Museum.

Afrikan-Amerikan Müzesini inşa ediyoruz.

And it will celebrate --

Ve müze onları anacak--

(Applause)

(Alkışlar)

this place where we know, beneath the ground,

bu bildiğimiz yerde, toprağın altında,

thousands died, perished,

binlercesi öldü, çürüdü,

the food chain of the bay changed.

körfezin besin zinciri değişti.

Sharks came closer to the bay.

köpek balıkları körfeze yaklaştı.

It's where slaves were stored.

Orası kölelerin tutulduğu yerdi.

Imagine this hallowed ground.

Bu takdis edilmiş toprağı hayal edin.

So in this new design, the ground will erupt,

Bu yüzden bu yeni tasarımda zemin fışkıracak

and it will talk about this tension that sits below.

ve altında yatan bu gerginliği anlatacak.

The columns and the ground is made of tabby shales

Sütunlar ve zemin Atlantik'in içinden çıkarılan

scooped up from the Atlantic,

çizgili yapraktaşlarından,

a reminder of that awful crossing.

bu korkunç geçişin anısına.

And as you make your way through on the other side,

Sizler karşı tarafa geçerken

you are forced to walk through the remains of the warehouse,

o deponun kalıntıları içinden geçmek zorundasınız,

where slaves were stored

o sıcak, boğucu günler boyunca,

on hot, sultry days, for days,

kölelerin tutsak edildiği

and perished.

ve sonra yok olduğu o depo.

And you'll have to come face-to-face

Sonra o siyahilerle

with the Negro,

yüz yüze geleceksiniz,

who worked in the marshes,

orak hücre anemilerine rağmen,

who was able to, with the sickle-cell trait,

bataklıklarda çalışabilen,

able to stand in high waters for long, long days.

uzun, uzun günlerce yüksek sularda durabilen.

And at night, it'll be open 24/7,

Herkesin bunu deneyimlemesi için

for everybody to experience.

gece gündüz, 7/24 açık olacak.

But we'll also talk about those other beautiful things

Ama Afrikalı atalarımın beraberlerinde getirdikleri

that my African ancestors brought with them:

güzel şeylerden de bahsedeceğiz:

a love of landscape,

manzara sevdaları,

a respect for the spirits that live in trees and rocks and water,

ağaçların, taşların ve suyun ruhuna duydukları saygı,

the ethnobotanical aspects,

etnobotanik yanları,

the plants that we use for medicinal purposes.

tıbbi amaçlarla kullandığımız bitkiler.

But more importantly,

Ama daha da önemlisi,

we want to remind people in Charleston, South Carolina,

Charleston, Güney Karolina halkına

of the black bodies,

o siyahi cesetleri hatırlatacağız

because when you go to Charleston today,

çünkü bugün Charleston'a gittiğinizde

the Confederacy is celebrated,

Konfederasyon diğer şehirlerden

probably more than any other city,

muhtemelen çok daha fazla kutlanıyor

and you don't have a sense of blackness at all.

ve siyahiliğe dair hiçbir duygu yok.

The Brookes map,

Brookes gemisi,

which was an image that helped abolitionists see

bu görsel, kölelik karşıtlarının

and be merciful for that condition of the crossing,

ve bu geçişin şartlarını anlayıp şefkat duymasına yardım etti

is something that we want to repeat.

ve bu duyguyu yinelemek istiyoruz.

And I was taken by the conceptuality

Charleston müzesindeki bu dijital baskı,

of this kind of digital print that sits in a museum in Charleston.

beni kavramsallığın içine aldı.

So we decided to bring the water up on top of the surface,

Böylece suyu yüzeyin üstüne getirmeye karar verdik,

seven feet above tide,

gelgitin 210 cm üstüne,

and then cast the figures full length, six feet,

bu 180 cm'lik figürleri göstermeye

multiply them across the surface,

ve yüzey boyunca bunları artırmaya,

in tabby,

yapraktaşlarında,

and then allow people to walk across that divide.

sonra insanların o ayrımdan yürümelerini sağlamaya karar verdik.

And hopefully, as people come,

Umarım, insanlar geldikçe

the water will drain out,

su kuruyacak,

fill up,

dolacak,

drain out and fill up.

kuruyacak ve dolacak,

And you'll be forced to come to terms with that memory of place,

Böylece bu anılarla yüzleşmek durumunda kalacaksınız,

that memory of that crossing,

o geçişin anısı,

that at times seems very lucid and clear,

bazen çok berrak ve temiz görünecek,

but at other times, forces us again to reconcile the scale.

bazen de bizi bu gamla yüzleşmeye itecek.

And hopefully, as people move through this landscape every day,

Yine umuyorum ki insanlar her gün bu parktan geçtiklerinde

unreconciled, they'll remember,

uzlaşmazlığı hatırlayacaklar

and hopefully when we remember,

ve umuyorum ki hatırlatığımız zaman

e pluribus unum.

çokluktan birliğe gerçek olacak.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)