The Crime-Fighting Power of Cross-Border Investigative Journalism | Bektour Iskender | TED

Translator: Kelwalin Dhanasarnsombut Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant

What makes organized crime strong?

อะไรที่ทำให้ขบวนการอาชญากรรมเข้มแข็ง

It is very well-connected across borders.

องค์กรเหล่านี้เชื่อมโยงกันข้ามพรมแดน

Criminal leaders can cooperate over long distances,

บรรดาหัวหน้าอาชญากรทำงานทางไกลกันได้

build efficient logistics

สร้างการส่งกำลังที่มีประสิทธิภาพ

and hide their wealth across many jurisdictions.

และซุกซ่อนความมั่งคั่งของพวกเขา จากอำนาจการควบคุมทางกฎหมาย

How do we know about this?

พวกเราทราบได้อย่างไรกัน

One of the reasons is journalists.

เหตุผลหนึ่งเป็นเพราะสื่อสารมวลชน

We are often the first ones

เรามักจะเป็นคนกลุ่มแรก

to reveal the enormous schemes of organized crime networks.

ที่เปิดโปงแผนการยักษ์ใหญ่ ของเครือข่ายขบวนการอาชญากรรม

At some point, journalists started connecting across borders, too.

สื่อสารมวลชน เริ่มเชื่อมสัมพันธ์ข้ามพรมแดนเช่นกัน

During the last decade,

ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา

there was a number of groundbreaking, cross-border investigations

มีการสืบสวนครั้งใหญ่มากมาย

that had dozens of media organizations working together.

ที่เป็นการร่วมงานขององค์กรสื่อหลายสิบแห่ง

“Panama Papers” is probably one of the most famous

“ปานามา เปเปอร์” อาจเป็นตัวอย่างหนึ่งที่โด่งดัง

of such cross-border journalism collaborations.

ของความร่วมมือของสื่อแบบข้ามพรมแดน

It had more than 100 media working on it;

สื่อกว่า 100 หน่วยงานทำงานนี้ด้วยกัน

it affected countries on every continent.

มันส่งผลกระทบกับประเทศในทุกทวีป

More importantly, it led to more than one billion dollars

และที่สำคัญ มันทำให้เงินกว่าหนึ่งพันล้าน

to be recovered to the economies of the countries they were stolen from.

ถูกส่งกลับคืนสู่เศรษฐกิจของประเทศต่าง ๆ ที่มันถูกขโมยมา

Now let’s take a look at maps that show which countries were featured

เอาล่ะครับ ลองดูแผนที่ ที่แสดงประเทศที่มีส่วนเกี่ยวข้อง

in three major global investigations from 2016 to 2021.

ในการสืบสวนระดับโลกทั้งสาม ตั้งแต่ปี 2016 ถึง 2021

So this is “Panama Papers,”

ซึ่งก็คือ “ปานามา เปเปอร์”

“Paradise Papers,”

“พาราไดซ์ เปเปอร์”

“Pandora Papers.”

“แพนดอร่า เปเปอร์”

As you can see, some countries keep being blank spots on these maps,

อย่างที่คุณเห็น บางประเทศ ถูกปล่อยว่างในแผนที่เสมอ ๆ

and one of them is Kyrgyzstan,

และหนึ่งในนั้นก็คือประเทศคีร์กีซสถาน

my home country.

บ้านเกิดของผมเอง

And does it mean there is no organized crime in Kyrgyzstan

นั่นหมายความว่าประเทศคีร์กีซสถาน ไม่มีขบวนการอาชญากรรม

or maybe no corruption?

หรือไม่มีการคอรัปชั่นเลยหรือ

No way.

ไม่มีทางครับ

There is a lot of corruption in my country,

มีการฉ้อราษฎร์บังหลวงมากมาย ในประเทศของผม

and organized crime is a pretty powerful force.

และขบวนการอาชญากรรมก็ค่อนข้างทรงอิทธิพล

Kyrgyzstan was just not covered in major global investigations

ประเทศคีร์กีซสถานไม่ได้ถูกรวมอยู่ ในการสืบสวนหลักระดับโลก

for a very long time.

มาเป็นเวลานาน

I’m one of the founders of Kloop,

ผมเป็นผู้ก่อตั้ง Kloop

a very unusual media organization

องค์กรสื่อที่แหวกแนว

that I co-founded in Kyrgyzstan back in 2007 with my friend, Rinat.

ซึ่งผมร่วมก่อตั้งในประเทศคีร์กีซสถาน ในปี ค.ศ. 2007

Initially it was just a news website and a journalism school.

แต่เดิม มันเป็นแค่เว็บไซต์ข่าว และโรงเรียนสำหรับนักข่าว

We would train journalists as young as 15 or 16

เราฝึกสอนสื่อมวลชนรุ่นเยาว์ อายุราว 15 หรือ 16

to cover politics,

ให้ทำข่าวการเมือง

human rights violations

การละเมิดสิทธิมนุษยชน

and many, many other stories that happened in our country.

และข่าวอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นในประเทศของเรา

Throughout the years our journalists grew up,

ตลอดระยะเวลาหลายปี สื่อมวลชนของเราก็เติบโต

and by the time they were in their early 20s,

และตอนที่พวกเขาอายุ 20 ต้น ๆ

they thought they were too experienced to just cover daily news.

พวกเขาก็คิดว่า พวกเขา มีความสามารถที่จะทำได้มากกว่าข่าวประจำวัน

They wanted to take on more involved stories,

พวกเขาต้องการที่จะเข้าถึงข่าว ที่กำลังเป็นที่จดจ้อง

and they were eager to make a difference in Kyrgyzstan.

แล้วก็กระหายที่จะสร้าง ความเปลี่ยนแปลงในคีร์กีซสถาน

So we started publishing bigger investigations

เราจึงเริ่มตีพิมพ์การสืบสวนที่ใหญ่ขึ้น

with our young and engaged journalists,

โดยสื่อมวลชนรุ่นเยาว์ไฟแรงของเรา

but there were some difficulties though.

แต่เราก็พบกับอุปสรรคเช่นกัน

In some cases, we did not have enough resources or experience

ในบางครั้ง เราขาดแหล่งข้อมูลหรือประสบการณ์

to work on very complicated stories,

ที่จะทำข่าวที่ซับซ้อนมาก ๆ

and sometimes it was just too scary.

และบางครั้งมันก็น่ากลัวจนเกินไป

For example, once we even received a death threat

เช่น ครั้งหนึ่ง เราได้รับจดหมายขู่เอาชีวิต

for trying to investigate criminal activities of the then-president’s son.

ถ้าหากเราทำการสืบสวนอาชญากรรม ของบุตรชายของผู้ที่กำลังจะเป็นประธานาธิปดี

And the problem was we didn’t know who could protect us,

และปัญหาก็คือ เราไม่รู้ว่า ใครที่จะให้ความคุ้มครองเราได้

and we eventually had to drop this investigation.

ท้ายที่สุดแล้ว เราก็ต้องจำใจทิ้งการสืบสวนนั้น

But then something important happened in 2017

แต่บางสิ่งที่สำคัญ ได้เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 2017

when we joined the network of OCCRP,

เราเข้าร่วมเครือข่าย OCCRP

Organized Crime and Corruption Reporting Project.

องค์กรสื่อมวลชนต่อต้านคอร์รัปชั่น

It is an organization based in Bosnia.

ซึ่งตั้งอยู่ในประเทศบอสเนีย

It was initially formed to unite the best investigative media outlets

แรกเริ่มมันถูกก่อตั้งเพื่อรวมพล สื่อมวลชนสายสืบสวน

from the Balkans,

จากกลุ่มประเทศแถบบอลข่าน

and later it expanded its network to many other countries in Europe

และต่อมาเครือข่ายของมัน ขยายไปยังอีกหลายประเทศในยุโรป

and then to Central Asia,

และจากนั้นก็เอเชียกลาง

Middle East, Africa, Latin America.

ตะวันออกกลาง แอฟริกา และละตินอเมริกา

And the goal of this organization is in its name:

และเป้าหมายขององค์กรนี้ ก็เป็นดังชื่อของมัน

to fight organized crime and corruption with journalism.

ซึ่งก็คือต่อต้านขบวนการอาชญากรรม และคอรัปชั่นด้วยสื่อมวลชน

We were the first Central Asian member of this network,

เราเป็นสมาชิกเอเชียกลางแห่งแรก ในเครือข่ายนี้

and oh, how many changes it has brought.

และ โอ้ มันนำมาซึ่งความเปลี่ยนแปลงมากมาย

We turned Kyrgyzstan from a blank spot on the map

เราเปลี่ยนประเทศคีร์กีซสถาน จากจุดว่างเปล่าในแผนที่

into a country where organized crime and corruption are investigated

เป็นประเทศที่ซึ่งขบวนการอาชญากรรม และคอรัปชั่นถูกตรวจสอบ

as never before.

แบบที่ไม่เคยเกิดขึ้น

In 2019, we joined our efforts with OCCRP and also with Radio Liberty,

ในปี ค.ศ. 2019 เราร่วมมือกับ OCCRP และกับเรดิโอไลบารี่

a media organization based in Czech Republic,

ซึ่งเป็นองค์กรสื่อ ที่ตั้งอยู่ในสาธารณรัฐเช็ค

and Bellingcat, an Investigative Center from the UK.

และเบลลิงแคท ซึ่งเป็นศูนย์เชิงสืบสวน จากสหราชอาณาจักร

And together we published a series of investigations

และพวกเราร่วมกันตีพิมพ์ ชุดรายงานสืบสวน

about an underground cargo empire.

เกี่ยวกับเครือบริษัทสินค้าใต้ดิน

A secretive family clan that transported goods from China to Central Asia

วงศ์ตระกูลเร้นลับที่ส่งออกสินค้า จากจีนและเอเชียกลาง

and didn’t pay all the taxes and tariffs,

โดยไม่ยอมเสียภาษีและอากรต่าง ๆ

if you know what I mean.

ผมว่าคุณคงเข้าใจ

In order to do that,

เพื่อที่จะเลี่ยงภาษี

they bribed the Kyrgyzstan Customs Service,

พวกเขายัดเงินใต้โต๊ะเจ้าหน้าที่กรมศุลกากร ของคีร์กีซสถาน

and a significant chunk of this bribe went to this person:

และเงินสินบนจำนวนมากนี้ ก็ถูกส่งไปยังคนคนนี้

Raimbek Matraimov,

เรมเบค มาเตรอิมอฟ

the Deputy Head of Kyrgyzstan’s Customs.

รองประธานกรรมการกรมศุลกากรแห่งรัฐ

Our investigations revealed

การสืบสวนของเราได้เปิดโปง

that even high-ranking officials in Kyrgyzstan are involved in corruption,

ว่าแม้แต่เจ้าหน้าที่ระดับสูงในคีร์กีซสถาน ก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับการคอรัปชั่น

poisoning their whole institutions with the worst possible practices.

ทำให้แนวปฏิบัติของทั้งองค์กร ตกอยู่ในจุดที่ย่ำแย่ที่สุด

People in Kyrgyzstan were outraged when they read this,

ชาวคีร์กีซสถานไม่พอใจอย่างมาก เมื่อได้อ่านรายงานดังกล่าว

and this led to an unprecedented chain reaction.

ซึ่งนำไปสู่ปฎิกิริยาลูกโซ๋ แบบที่ไม่เคยมีใครคาดคิด

So first there were protests in Kyrgyzstan

เริ่มจากการประท้วงในประเทศคีร์กีซสถาน

because of what was published in the investigation itself.

ซึ่งเป็นผลลัพธ์ของสิ่งที่ถูกตีแผ่ ในการสืบสวนดังกล่าว

A year later, in 2020, even larger protests happened

ถัดมาอีกปี ใน ค.ศ. 2020 ก็เกิดการประท้วงที่ใหญ่ขึ้นไปอีก

when some of the politicians who were featured in our investigations

เมื่อพรรคสังกัดของนักการเมืองบางคน ที่ถูกจับตาในรายงาสืบสวนของเรา

had their party taking second place in the Parliament elections.

ได้รับคะแนนเป็นอันดับสอง ในการเลือกตั้งรัฐสภา

As a result of these larger protests,

ผลจากการประท้วงครั้งใหญ่นี้

Parliament election results were annulled,

ผลการเลือกตั้งรัฐสภากลายเป็นโมฆะ

government was changed

เกิดการผลัดเปลี่ยนรัฐบาล

and eventually the president of the country was forced to resign.

และท้ายที่สุดประธานาธิบดีของประเทศ ก็ถูกกดดันให้ลาออก

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

But this investigation was important not only for Kyrgyzstan.

แต่การสืบสวนนี้ ไม่ได้มีความสำคัญแต่กับประเทศคีร์กีซสถาน

Remember I told you about this family clan

จำได้ไหมครับ ว่าผมพูดถึงตระกูลหนึ่ง

that started this scheme in the first place?

ก่อแผนการนี้มาตั้งแต่ต้น

They earned a lot of money in Central Asia.

พวกเขาได้เงินไปมากจากเอเชียกลาง

We revealed and had evidence of at least 800 million dollars

เราได้เปิดโปงและมีหลักฐานยืนยัน ว่าเงิน 800 ล้านดอลลาร์

that went through their business,

ไหลเข้าสู่ธุรกิจของพวกเขา

and the real figure might be even higher.

และตัวเลขจริง ๆ อาจสูงกว่านี้

And where exactly did they spend their money?

แล้วพวกเขาเอาเงินไปใช้ที่ไหนกันล่ะ

Well, they bought this house in Los Angeles, California,

พวกเขาซื้อบ้านหลังนี้ในลอสแองเจลิส แคลิฟอร์เนีย

and this mansion in the UK;

คฤหาสนี้ในสหราชอาณาจักร

they started a construction project in Augsburg, Germany;

พวกเขาเริ่มทำโครงการก่อสร้าง ใน เมืองเอาคส์บวร์ค ประเทศเยอรมนี

they bought many apartments in Dubai.

พวกเขาซื้อห้องชุดในดูไบ

In other words,

หรืออีกนัยหนึ่งก็คือ

there is probably no such thing as local organized crime investigation.

มันไม่มีสิ่งที่อาจเรียกได้ว่า การสืบสวนขบวนการอาชญากรรมในประเทศ

Because of how organized crime is structured,

เพราะโครงสร้างการทำงาน ขององค์กรอาชญากรรม

almost every investigative story about it has at least a regional significance,

ในเกือบทุกการสืบสวนเกี่ยวกับมัน อย่างน้อยจะมีตัวการสำคัญระดับท้องถิ่น

and in many cases it has a global significance.

และในหลายกรณี จะมีตัวการสำคัญระดับโลก

So now there are several messages that I want to deliver today.

ถึงตอนนี้ ผมอยากจะฝากข้อคิด ไว้สองสามเรื่องสำหรับวันนี้

Message number one:

เรื่องแรก

journalism networks are actually very efficient and important.

เครือข่ายสื่อมวลชน มีประสิทธิภาพและสำคัญยิ่ง

You don’t need 100 media organizations for every investigation.

คุณไม่ต้องการองค์กรสื่อ 100 องค์กร เพื่อทำการสืบสวน

You know, like in our case, we only had four,

อย่างกรณีของเรา คุณรู้ไหม พวกเรามีกันแค่สี่องค์กร

and it was already a huge game-changer.

นั่นก็ทำให้เราเปลี่ยนเกมส์ได้มากแล้ว

And for local media organizations like Kloop,

แล้วสำหรับองค์กรสื่อท้องถิ่นอย่าง Kloop

this is also a safety measure.

นี่ยังเป็นมาตรการที่ปลอดภัย

As I mentioned before,

อย่างที่ผมบอก

working on investigations alone is scary.

การทำงานสืบสวนคนเดียวเป็นอะไรที่น่ากลัว

Within our network we not only share knowledge or resources,

ในเครือข่ายของเรา เราไม่ได้แค่แบ่งปันความรู้และทรัพยากร

but we also care about each other, and we keep each other secure.

แต่เรายังระแวดระวังภัยให้กันและกัน

Message number two:

เรื่องที่สอง

support local media organizations all around the world.

จงให้การสนับสนุนองค์กรสื่อทั่วโลก

When global journalism collaborations first began,

เมื่อเริ่มเกิดความร่วมมือ ขององค์กรสื่อระดับนานาชาติ

it was mostly media from Europe or the Americas

มันมักจะเป็นสื่อจากยุโรปหรืออเมริกา

that would have a leading role

ที่มีสถานะเป็นผู้นำ

as they had the greatest resources.

ด้วยความที่พวกเขามีทรัพยากรมากที่สุด

But media organizations from other continents are very important too.

แต่องค์กรสื่อจากทวีปอื่น ๆ ก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน

We have unique expertise, insights and connections.

พวกเรามีความชำนาญจำเพาะ ข้อมูลเชิงลึก และเครือข่าย

Before I move to the third and final message,

ก่อนที่ผมจะกล่าวถึงเรื่องที่สาม ซึ่งเป็นเรื่องสุดท้าย

I want to share something personal with you.

ผมขอเล่าเรื่องราว ที่ค่อนข้างจะส่วนตัวสักนิด

Last year I moved to Ukraine

ปีที่แล้วผมย้ายไปประเทศยูเครน

because Kloop planned to start a new regional media project there,

เพราะว่า Kloop วางแผนที่จะเริ่มทำ โครงการสื่อระดับท้องถิ่นที่นั่น

and we are now forced to do it in another country

และตอนนี้เราถูกกดดันให้ต้องทำงาน จากอีกประเทศหนึ่ง

because this man was belligerent enough to invade Ukraine,

เพราะว่าคนคนนี้คลั่งสงคราม จนอดไม่ได้ที่จะรุกรานยูเครน

the country that became my second home.

ประเทศซึ่งเป็นบ้านหลังที่สองของผม

But I want to highlight a role of another country in this war:

แต่สิ่งที่ผมอยากจะเน้นย้ำก็คือ บทบาทของอีกประเทศหนึ่งในสงครามนี้

Belarus.

ประเทศเบลารุส

Belarus is very corrupt.

เบลารุสมีการคอรัปชั่นเยอะมาก

It has been run by Alyaksandr Lukashenka,

ผู้นำคือ อาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกา

a dictator that has been ruling this country since the 1990s.

เผด็จการที่ปกครองประเทศนี้ มาตั้งแต่ช่วงยุค 1990

Lukashenka did something unthinkable.

ลูกาแชนกา ทำสิ่งที่คาดไม่ถึง

He provided the territory of Belarus to the Russian army

เขาให้กองทัพรัสเซีย ใช้อาณาเขตของเบลารุส

to attack Ukraine from the north.

ในการโจมตียูเครนจากทางเหนือ

One of the similarities between Belarus and Kyrgyzstan

ความคล้ายกันอย่างหนึ่ง ระหว่างเบลารุสและคีร์กีซสถาน

is that both our countries are small

คือประเทศของเราทั้งคู่เล็กนิดเดียว

and get little attention from global media.

และได้รับความสนใจน้อยนิด จากสื่อนานาชาติ

At the same time,

ในเวลาเดียวกัน

for decades, local media in Belarus did not have enough resources

หลายทศวรรษที่สื่อท้องถิ่นในเบลารุส ขาดแคลนทรัพยากรณ์

or safety measures to thoroughly investigate Lukashenka

หรือมาตรการความปลอดภัย ที่จะสืบสวนลูกาแชนกา

and corrupt officials around him.

และข้าราชการทุจริตที่ใกล้ชิดกับเขา

The thing is, Lukashenka is not really a super powerful leader

อันที่จริง ลูกาแชนกา ไม่ใช่ผู้นำทรงอิทธิพล

of global magnitude.

เป็นมหาอำนาจในโลก

Unlike Putin, he could [have been] weakened years ago.

ตรงข้ามกับปูติน เขาน่าจะหมดอำนาจ ไปหลายปีแล้วด้วยซ้ำ

What helped him stay in power was massive pressure on civil society,

สิ่งที่ช่วยทำให้เขายังอยู่ในอำนาจ ก็คือแรงกดดันมหาศาลที่มีต่อวงข้าราชการ

on local media

ต่อสื่อท้องถิ่น

and lack of financial measures from other countries.

และการขาดมาตราการทางการเงิน จากประเทศอื่น ๆ

If the global community took stronger action against Lukashenka,

หากกลุ่มสังคมในระดับสากล มีปฏิกิริยารุนแรงกว่านี้ต่อลูกาแชนกา

if local media were stronger and better linked with global networks,

หากสื่อท้องถิ้นเข้มแข็งกว่านี้ และเข้าถึงเครือข่ายนานาชาติได้ดีกว่านี้

I believe Russia could have lost its key ally a long, long time ago.

ผมเชื่อว่ารัสเซียคงจะเสียงพันธมิตรหลักนี้ ไปตั้งนานแล้ว

A better-timed collaborative journalism investigation could save many lives.

การสืบสวนจากความร่วมือของสื่อมวลชน อย่างทันท่วงทีอาจช่วยชีวิตคนได้มากมาย

So here I come to my final message.

และเรื่องสุดท้ายที่ผมจะกล่าว

Let's leave criminals and corrupt officials without access to their money

จงอย่าให้อาชญากรและข้าราชการทุจริต เข้าถึงแหล่งเงินของพวกเขาได้

before it’s [too late].

ก่อนที่มันจะสายเกินไป

This is where journalists need help from activists,

สื่อมวลชนต้องการความช่วยเหลือ จากนักกิจกรรม

politicians

นักการเมือง

and even bankers,

และแม้แต่นายธนาคาร

not just from each other.

ไม่ใช่แค่จากสื่อมวลชน

We must expand our cross-border networks outside of the media world too,

เราต้องขยายเครือข่ายข้ามพรมแดน นอกเหนือวงการสื่อมวลชนด้วย

because every exposed, corrupt official,

เพราะว่าทุกการเปิดโปงข้าราชการทุจริต

every arrested organized crime leader

ทุกการจับกุมหัวหน้าขบวนการอาชญากร

is a chance to protect our world not only from smugglers and thieves,

คือโอกาสในการปกป้องโลกของเรา ไม่ใช่แค่จากนักค้าของเถื่อนและโจรขโมย

but also from dictators and warmongers.

แต่ยังรวมไปถึงทรราชและนักค้าสงครามอีกด้วย

Thank you.

ขอบคุณครับ

(Applause and cheers)

(เสียงปรบมือและเสียงเชียร์)