What Americans agree on when it comes to health | Rebecca Onie

Translator: oldea mamo Reviewer: Helena Bedalli

Today, we are a country divided,

Sot, ne jemi një vend i ndarë,

or at least that's what we're told.

ose të paktën kështu na thonë.

We are torn apart by immigration, education, guns

Jemi përçarë nga emigracioni, arsimi, armët

and health care.

dhe kujdesi shëndetësor.

Health care is ugly and it is loud,

Kujdesi shëndetësor është i shëmtuar dhe i zhurmshëm,

so loud that it threatens to drown out everything else.

aq i zhurmshëm sa që kërcënon të mbysë çdo gjë tjetër.

(Voice-over) Protesters: Health care is a human right! Fight, fight, fight!

(Inçizimi) Protestuesit: Kujdesi shëndetësor është e drejtë e njeriut!

Luftoni, luftoni, luftoni!

Protesters: Hey hey! Ho ho! Obamacare has got to go!

Protestuesit: Hej hej! Ho ho! kujdesi i Obamës duhet të shkojë!

Rebecca Onie: But what if underneath all the noise,

Rebecca Onie: Po sikur poshtë gjithë zhurmës,

we're not divided?

ne nuk jemi të përçarë?

What if the things that we don't ask about

Po nëse gjërat për të cilat nuk pyesim

are the things that we most agree upon?

janë gjërat me të cilat biem dakord më tepër?

It turns out that when we ask the right questions,

Rezulton se kur ne pyesim pyetjet e duhura,

the answers are startling,

përgjigjet janë befasuese, sepse biem dakord

because we agree, not on health care, but on something more important:

jo për kujdesin shëndetësor, por për diçka më të rëndësishme:

we agree on health.

ne biem dakort rreth shëndetit.

For 20 years, I've been obsessed with one question:

Për 20 vjet, unë kam qenë e fiksuar me një pyetje:

What do we, what do all of us need in order to be healthy?

Çfarë na duhet të gjithëve në mënyrë që të jemi të shëndetshëm?

As a college student in 1995,

Si studente në vitin 1995,

I spent months talking to physicians at a chaotic hospital in Boston,

kalova muaj duke folur me mjekë në një spital kaotik në Boston, duke i pyetur ata,

asking them, "What's the one thing your patients most need to be healthy?"

"Cila është gjëja e vetme që u duhet pacientëve tuaj për të qënë të shëndetshëm? "

They shared the same story again and again,

Ata ndanin të njëjtën histori sërish dhe sërish,

one that I've heard hundreds of variations of since.

prej së cilës kam dëgjuar me qindra variante që atëherë.

They say, "Every day I see a patient with an asthma exacerbation,

Ata thonë, "Çdo ditë shoh një pacient me përkeqësim të astmës,

and I prescribe a controller medication.

dhe unë i jap një ilaç kontrollues.

But I know she is living in a mold-infested apartment.

Por unë e di se ajo jeton në një apartament të infektuar nga myku.

Or I see a kid with an ear infection, and I prescribe antibiotics,

Ose shoh një fëmijë me një infeksion, në vesh dhe i jap antibiotikë,

but I know there is no food at home.

por unë e di që ai nuk ka ushqim në shtëpi.

And I don't ask about those issues, because there's nothing I can do."

Dhe unë nuk pyes rreth këtyre çështjeve, sepse nuk i kam unë në dorë".

Now, it seemed that it shouldn't be so complicated

Tani, duket se nuk duhej të ishte kaq e komplikuar

to design a doctor's visit around what people actually need to be healthy.

për të hartuar një vizitë mjekësore

rreth çfarë u duhet njerëzve për të qënë të shëndetshëm.

So I created Health Leads,

Kështu që krijova Health Leads,

an organization enabling thousands of physicians and other caregivers

një organizatë që mundëson mijra mjekë dhe kujdestarë shëndetësor

to ask their patients,

të pyesin pacientët e tyre,

"What do you need to be healthy?"

"Për çfarë ke nevojë që të jesh i shëndetshëm?"

and then prescribe those things --

dhe pastaj t'ua japin ato gjëra -

fruits and vegetables, heat in the winter,

fruta dhe perime, ngrohje në dimër,

electricity to refrigerate their medication --

energji elektrike për të ftohur ilaçet e tyre -

and we then navigated patients to those resources

dhe pastaj ne i drejtojmë pacientët drejt atyre burimeve

in their communities.

në komunitetet e tyre.

The model works.

Modeli funksionon.

A Mass General Hospital study found that navigating patients to essential resources

Një studim i Spitalit të Përgjithshëm Mass

zbuloi se t'i drejtosh pacientët drejt burimeve themelore

is associated with improvements in blood pressure and cholesterol levels

lidhet me përmirësime në presionin e gjakut dhe në nivelin e kolesterolit

similar to introducing a new drug,

njëlloj si paraqitja e një ilaçi të ri,

but without all the side effects.

por pa efekte anësore.

So two decades later, what's changed?

Pra, pas dy dekadash, çfarë ka ndryshuar?

It's now widely recognized that just 20 percent of health outcomes

Tani njihet gjerësisht që vetëm 20 për qind e rezultateve shëndetësore

are tied to medical care,

lidhen me kujdesin mjekësor,

whereas up to 70 percent are tied to healthy behaviors

teksa rreth 70 për qind lidhen me shëndetin mendor

and what's called the social determinants of health --

dhe ato që quhen përcaktuesit social të shëndetit -

basically, everything that happens to us for that vast majority of time

pra, gjithçka që na ndodh për shumicën dërrmuese të kohës

when we're not in the doctor's office

kur nuk jemi në zyrën e mjekut

or the hospital.

ose në spital.

Health care executives now routinely remind us

Sot drejtuesit e kujdesit shëndetësor na kujtojnë herë pas here

that our zip code matters more than our genetic code.

se kodi ynë postar ka më shumë rëndësi sesa kodi ynë gjenetik.

And one health care publication even recently had the audacity

Dhe një publikim për kujdesin shëndetësor kohët e fundit kishte guximin

to describe the social determinants of health

t'i përshkruante përcaktuesit social të shëndetit

as "the feel-good buzzword of the year."

si "slogani i kënaqshëm më i mirë i vitit".

Now, there's been some action, too.

Tani, ka pasur edhe disa veprime.

Gjatë dekadës së fundit,

Over the past decade, six major health care providers and insurers

gjashtë ofrues dhe sigurues të mëdhenj të kujdesit shëndetësor

have committed over 600 million dollars

kanë dedikuar mbi 600 milionë dollarë

to affordable housing,

në strehim të përballueshëm,

recognizing that it reduces infant mortality

duke njohur se kjo gjë zvogëlon vdekshmërinë foshnjore

and increases life expectancy.

dhe rrit jetëgjatësinë.

But let's be honest.

Por le të jemi të sinqertë.

Is our 3.5 trillion dollar health care system

Është sistemi ynë 3.5 trilion dollarësh i kujdesit shëndetësor

fundamentally designed to create health?

projektuar rrënjësisht për të krijuar shëndet?

Absolutely not.

Absolutisht jo.

Take access to healthy food.

Qasjuni ushqimeve të shëndetshme.

Not long ago, a teenage boy shows up at a hospital in Baltimore,

Jo shumë kohë më parë, një djalë adoleshent shfaqet në një spital në Baltimore,

losing weight.

duke humbur peshë.

Just as his doctors are huddled up figuring out which metabolic panels

Teksa mjekët e tij ishin grumbulluar për të zbuluar se cilat panele metabolike

and blood tests to run,

dhe teste gjaku të bënin,

one of my colleagues asks out loud,

një nga kolegët e mi pyet me zë të lartë,

"Do you think he might be hungry?"

"A mendoni se ai mund të jetë i uritur?"

It turned out that this kid had been kicked out of his housing

Doli se ky fëmijë ishte përzënë nga shtëpia e tij

and literally hadn't had a meal in weeks.

dhe me plotkuptimin e fjalës nuk kishte pasur një vakt për javë të tëra.

He said he was "... so relieved that somebody finally asked me."

Ai tha se ishte "... aq i lehtësuar që dikush më në fund pyeti. "

Somehow, we've created a health care system

Siç dukt, ne kemi krijuar një sistem shëndetësor

where asking a patient "Are you hungry?"

ku duke e pyetur pacientin "A jeni i uritur?"

is so far outside the bounds of what counts as health care

është aq jashtë kufijve të asaj që llogaritet si kujdes shëndetësor

that we mostly fail or forget to ask altogether;

saqë ne kryesisht dështojmë apo harrojmë ta pyesim;

where doctors lament a hospital's "no third sandwich policy,"

ku mjekët ankohen për politikën "jo sanduiç i tretë"e një spitali,

meaning that if you're a hungry patient in the ER,

që do të thotë se nëse je një pacient i uritur në emergjencë,

you can have only two free sandwiches,

ti mund të kesh vetëm dy sanduiçe falas,

but as many MRIs as the doctor orders;

por aq MRI sa urdhëron mjeku;

where, in 2016 in the state of Texas,

ku, në vitin 2016 në shtetin e Texas,

they spent 1.2 billion dollars on the medical costs of malnutrition

ata shpenzuan 1.2 miliardë dollarë mbi shpenzimet mjekësore të kequshqyerjes

instead of on access to healthy food;

në vend të qasjes së ushqimit të shëndetshëm;

where a Centers for Medicare and Medicaid Services program

ku një Qendër për Kujdesin Mjekësor dhe programi për Shërbimet Mjekësore

stratifies hungry patients,

i klasifikon pacientët e uritur,

so that some get access to food and some get information about food,

në mënyrë që disa t'i qasen ushqimit e disa marrin informacion për ushqimin,

with the justification that doing nothing for hungry patients

me arsyetimin se të mos bërit asgjë për pacientët e uritur

is standard and usual care in this country.

është kujdes standard dhe i zakonshëm në këtë vend.

And that's just food.

Dhe ky është vetëm ushqimi.

The same is true for housing, electricity ...

E njëjta gjë është e vërtetë për strehimin, elektriktricitetin ...

The bottom line is, health care may be changing,

Faktori me i rëndësishëm është se, kujdesi shëndetësor mund të ndryshojë,

but not by enough and certainly not fast enough.

por jo me mjaftueshëm dhe me siguri jo shpejt mjaftueshëm .

We ask the wrong questions of our doctors, of our patients,

Ne bëjmë pyetje të gabuara të mjekëve tanë, pacientëve tanë,

but also of our citizens.

por edhe të qytetarëve tanë.

We ask about and argue about health care,

Ne pyesim dhe diskutojmë rreth kujdesin shëndetësor,

but how do voters think about health?

por çfarë mendojnë votuesit rreth shëndetit?

No one could tell us the answer to that question,

Askush nuk mund të na tregojë përgjigjen e kësaj pyetjeje,

so we launched a new initiative

kështu që nisëm një iniciativë të re

and hired a polling firm to ask voters across the country:

dhe punësuam një firmë votimi për t'i pyetur votuesit në të gjithë vendin:

What do you need to be healthy?

Çfarë ju duhet që të jeni të shëndetshëm?

What was so striking about this was that no one has any clue

Çfarë e bën këtë befasuese është se askush nuk ia kishte idenë

what we are talking about in health care.

se çfarë po flasim rreth kujdesit shëndetësor.

Voters do not think the social determinants of health

Votuesit nuk mendojnë se përcaktuesit socialë të shëndetit

is a feel-good phrase.

është një shprehje e kënaqshme.

They actually hate it.

Ata në të vërtetë e urrejnë atë.

"What uneducated person came up with that language?"

"Kush person i paarsimuar doli me atë gjuhë? "

one of the voters said.

tha një nga votuesit.

Or my favorite was the guy who said,

Ose i preferuar im ishte ai që tha,

"You're killing me."

"Ti po më vdes mua."

But when you strip away all the ridiculousness

Por kur zhvesh gjithë absurditetin

of our language in health care,

e gjuhës sonë në kujdesin shëndetësor,

we know exactly what creates health.

ne e dimë saktësisht se çfarë krijon shëndetin.

So take Charlotte, North Carolina.

Për shembull Sharlota, në Karolinën e Veriut.

We had two focus groups,

Ne patëm dy grupe fokusi,

one of African American Democratic women and one of white Republican women.

një nga gratë afrikane demokratike dhe një nga gratë e bardha republikane.

And we asked them, "If you had a hundred dollars,

Dhe ne i pyetëm ato, "Nëse do të kishit njëqind dollarë,

how would you spend it to buy health in your community?

si do t'i shpenzonit ato për të blerë shëndetin në komunitetin tuaj?

Turns out, they agree nearly to the last percentage point.

Siç duket, ato binin dakord gati në pikën e fundit të përqindjes.

First, they agree that health care only sort of impacts health.

Së pari, ato pajtoheshin se kujdesi shëndetësor e ndikon vetëm disi shëndetin.

So they choose to spend the majority of their dollars

Kështu që, ato zgjedhin të shpenzojnë shumicën e dollarëve të tyre

outside of hospitals and clinics.

jashtë spitaleve dhe klinikave.

And second, they agree on what creates health,

Dhe së dyti, ato pajtohen në atë që krijon shëndetin,

spending 19 percent on affordable housing

duke shpenzuar 19 për qind në strehim të përballueshëm

and about 25 percent on access to healthy food.

dhe rreth 25 për qind për qasje në ushqim të shëndetshëm.

So I am sure you are thinking, "This has got to be a fluke."

Dhe unë jam e sigurt që ju po mendoni, "Kjo duhet të jetë një koincidencë."

But it's not.

Por nuk është.

White and Latino male swing voters in Seattle,

Meshkujt votues të bardhë dhe latinë në Seattle,

white and African American Democratic voters in Cleveland,

votuesit e bardhë dhe afrikano-amerikanë demokratë në Cleveland,

white male Republicans in Dallas,

republikanët e bardhë meshkuj në Dallas,

low-income white Democrats in Hendersonville, North Carolina:

demokratët e bardhë me të ardhura të ulëta në Hendersonville, North Carolina:

their answers are strikingly similar,

përgjigjet e tyre janë çuditërisht të ngjashme,

with all of them choosing to spend more money

pasi të gjithë ata zgjodhën të shpenzonin më shumë para

on healthy food and safe housing

në ushqim të shëndetshëm dhe strehim të sigurt

than they would on hospitals and health centers.

sesa në spitale dhe qendra shëndetësore.

When you ask the right questions,

Kur ju bëni pyetjet e duhura,

it becomes pretty clear:

bëhet shumë e qartë:

we may be fractured on health care in this country,

ne mund të jemi të përçarë tek kujdesi shëndetësor në këtë vend,

but we are unified on health.

por ne jemi të unifikuar tek shëndeti.

The thing that I've been struggling with is why.

Gjëja të cilën jam munduar të kuptoj është pse-ja.

Why do we agree on health?

Pse jemi dakord për shëndetin?

We agree on health because it is common sense.

Ne pajtohemi për shëndetin sepse është sens i përgjithshëm.

We all know that the things we need to get healthy --

Ne të gjithë e dimë se gjërat që duhet të bëjmë për të qënë të shëndetshëm -

medicine and medical care --

mjekësia dhe kujdes mjekësor -

are not the things we need to be healthy,

nuk janë gjërat që na duhen për të qënë të shëndetshëm,

to not get sick in the first place.

për të mos u sëmurur në radhë të parë.

But we also agree because of common experience.

Por ne gjithashtu pajtohemi për shkak të përvojës së përbashkët.

In a study of 5,000 patients,

Në një studim me 5,000 pacientë,

24 percent of the patients with commercial health insurance --

24 për qind e pacientëve me sigurim tregtar shëndetësor -

meaning, they had a job --

domethënë, ata kishin një punë -

still ran out of food or struggled to find housing or transportation

ende mbetën pa ushqim ose luftuan për të gjetur strehim apo transport

or other essential resources.

apo burime të tjera esenciale.

Twenty-four percent.

Njëzet e katër përqind.

And we saw the same thing in our focus groups.

Dhe ne pamë të njëjtën gjë në grupet tona të fokusit.

Nearly every voter knew what it meant to struggle,

Pothuajse çdo votues e dinte çfarë do të thotë të luftosh,

either themselves or their families

ose veten ose familjet e tyre

or their neighbors.

apo fqinjët e tyre.

One of those white Republican women in Charlotte was a waitress

Një prej atyre grave republikane të bardha në Charlotte ishte një kamariere

struggling to stay awake with an enormous Big Gulp soda.

që luftonte për të qëndruar zgjuar me një sodë të madhe Big Gulp.

She just looked exhausted.

Ajo thjesht dukej e rraskapitur.

And she was.

Dhe ishte.

She told us that she worked two jobs

Ajo na tha se punonte dy punë

but still could not afford a membership to the Y,

por ende nuk mund të përballonte një anëtarësim në Y,

but it was OK that she couldn't go to the gym, she said,

por ishte në rregull që s'mund të shkonte në palestër, tha ajo,

because she also could not afford gas

sepse ajo gjithashtu nuk mund të përballonte naftën

and walked 10 miles to and from work

dhe ecte 10 milje për në punë dhe nga puna

every single day.

cdo dite të vetme.

Listening to her, I felt this familiar panic rise in me,

Duke dëgjuar atë, unë ndjeva këtë panikun e njohur të rritej brenda meje,

the residue of my own childhood.

mbetjet e fëmijërisë sime.

When I was 10 years old,

Kur isha 10 vjeç,

my father lay on the living room floor

babai im shtrihej në dyshemenë e dhomës së ndenjes

in the grips of one of his many depressions.

në mbërthimin e një prej depresioneve të tij të shumta.

As I crouched next to him, he told me that he wanted to kill himself.

Kur unë kërrusesha afër tij, ai më thoshte se donte të vriste veten.

My father lived,

Babai im jetonte,

but he struggled to work.

por ai luftonte të punonte.

And my family survived,

Dhe familja ime mbijetoi,

but we teetered,

por ne me zor ia dilnim

down one paycheck,

vetem me një rroge,

relying on my mom's schoolteacher salary.

duke u mbështetur në rrogën e nënës sime mësuese.

Even as a little kid, I knew we lived in the shadow

Edhe si fëmijë i vogël, e dija që ne jetonim në hijen

of financial and emotional collapse.

e shkatërrimit financiar dhe emocional.

This is really hard to say,

Kjo zor se thuhet,

because it's taken me 25 years to be honest with myself

sepse mua më janë dashur 25 vjet të jem e sinqertë me veten time

that this is why I do this work:

se kjo është arsyeja pse e bëj këtë punë:

knowing that my father needed health care to recover,

duke e ditur se babait tim i duhej kujdesi shëndetësor për t'u shëruar,

but to be healthy, my family needed something else,

por për të qënë të shëndetshëm, familjes sime i duhej diçka tjetër,

we needed a decent income;

na duhej një e ardhur tamam;

and knowing, as so many do more than I,

dhe të dija, ashtu si shumë njerëz më shumë se unë,

that panic when the basics threaten to slip away.

atë panikun kur bazat kërcënojnë të rrëzohen.

To the voters in our focus groups, the solutions were straightforward.

Për votuesit në grupet tona të fokusit, zgjidhjet ishin të drejtpërdrejta.

As one of those white Republican women in Charlotte said,

Si tha një prej atyre grave republikane të bardha në Charlotte,

"Instead of putting all this money into health care,

"Në vend që të vëmë gjithë këto para në kujdes shëndetësor,

put it into affordable housing.

vihini ato në strehim të përballueshëm.

You know, like, take it and distribute it differently."

E keni parasysh, pra, merrini ato shpërndajini ndryshe ".

It turns out that when you have the right language

Rezulton se kur ke gjuhën e duhur

and you ask the right questions,

dhe kur bën pyetjen e duhur,

the answers become remarkably clear

përgjigjet bëhen jashtëzakonisht të qarta

and unanimous.

dhe unanime.

What we know is that, despite all the noise,

Ajo që dimë është se, pavarësisht gjithë zhurmës,

the plan for health care in this country

plani për kujdesin shëndetësor në këtë vend

is that there is no plan.

është se nuk ka plan.

But we have something more powerful than any politician's bill,

Por ne kemi diçka më të fuqishme se projekt-ligji i çdo politikani,

any candidate's platform,

se platforma e çdo kandidati,

any think tank's policy statement.

çdo deklarate politike prej serbatorëve idesh.

We have our common sense and our common experience.

Ne kemi sensin dhe përvojën tonë të përbashkët.

So I ask, if you are a health care executive:

Kështu që unë pyes, nëse je një ekzekutiv i kujdesit shëndetësor:

Do you know how many of your patients run out of food

A e dini sa prej pacientëve tuaj kanë mbetur pa ushqim

or struggle to pay the rent at the end of the month?

ose luftojnë për të paguar qiranë në fund të muajit?

Is that data on your scorecard,

A janë këto të dhëna në kartelën tuaj të rezultateve,

shaping your business and your bonuses?

duke i dhënë formë biznesit dhe shpërblimeve tuaja?

If you are a politician:

Nëse jeni politikan:

Will you continue to fight on the scorched earth of health care,

Do të vazhdoni të luftoni në tokën e përvëluar të kujdesit shëndetësor,

or will you act on what your voters,

apo do të veproni në bazë të asaj që votuesit tuaj,

what Democratic and Republican voters alike,

që votuesit demokratikë dhe republikanë njësoj,

already know,

tashmë e dinë,

which is that good wages, healthy food and safe housing

që është se pagat e mira,ushqimi i shëndetshëm dhe strehimi i sigurt

are health?

janë shëndeti?

And for the rest of us, for the citizens of this country:

Dhe për pjesën që mbetet, për qytetarët e këtij vendi:

Will we demand accountability to what we know to be true,

Do të kërkojmë llogari për atë që dimë të jetë e vërtetë,

which is that our common sense,

që është se sensi ynë i përbashkët,

our common experience,

përvoja jonë e përbashkët,

makes us the experts in what it takes to be healthy?

na bën ekspertë në atë që duhet për qënë i shëndetshëm?

This moment, as it turns out,

Ky moment, si përfundim,

is not about changing minds.

nuk ka të bëjë me ndryshimin e mendjes.

It is about something more powerful.

Ka të bëjë me diçka më të fuqishme.

It is about changing the questions we ask

Ka të bëjë me ndryshimin e pyetjeve që pyesim

and quieting the noise to hear each other's answers.

dhe uljen e zhurmës për të dëgjuar përgjigjet e njëri-tjetrit.

It is about the radical possibility that we the patients,

Ka të bëjë me mundësinë radikale në të cilën ne pacientët,

we the physicians, we the caregivers,

ne mjekët, ne kujdestarët,

we the health care executives

ne drejtuesit e kujdesit shëndetësor

and yes, even we the people,

dhe po, edhe ne njerëzit,

that we agree.

biem dakord.

And it is now time --

Dhe tani është koha -

in fact, long overdue --

në fakt, shumë ka kaluar koha -

for us to marshal the courage

që ne të marrim guximin

to hear those answers and to act upon them.

për t'i dëgjuar këto përgjigje dhe të veprojmë sipas tyre.

Thank you.

Ju falemnderit.

(Applause)

(Duartrokitje)