Paula Scher: Great design is serious (not solemn)

Tłumaczenie: Martyna Bajek Korekta: Monika Sulima

My work is play.

Moja praca jest zabawą, grą.

And I play when I design.

Bawię się, kiedy projektuję.

I even looked it up in the dictionary, to make sure

Sprawdziłam nawet w słowniku, by upewnić się,

that I actually do that,

że właśnie to robię.

and the definition of play,

Według definicji gra

number one, was engaging in a childlike

to po pierwsze dziecięca

activity or endeavor,

forma aktywności,

and number two was gambling.

a po drugie - hazard.

And I realize I do both

Zdaję sobie sprawę, że łączę oba elementy,

when I'm designing.

kiedy projektuję.

I'm both a kid and I'm gambling all the time.

Cały czas jestem i dzieckiem, i hazardzistką.

And I think that if you're not,

Myślę też, że jeśli z wami jest inaczej,

there's probably something inherently wrong

to prawdopodobnie coś jest bardzo nie w porządku

with the structure or the situation you're in,

z sytuacją, w jakiej się znajdujecie

if you're a designer.

jako projektanci.

But the serious part is what threw me,

Jednak element powagi zbijał mnie z tropu,

and I couldn't quite get a handle

nie potrafiłam go w pełni pojąć,

on it until I remembered an essay.

póki nie przypomniałam sobie pewnego eseju.

And it's an essay I read 30 years ago.

Czytałam go 30 lat temu.

It was written by Russell Baker,

Napisał go Russell Baker,

who used to write an "Observer" column in the New York Times.

który prowadził kolumnę "Observer" w New York Times.

He's a wonderful humorist. And I'm going to read you

Jest cudownym humorystą. Przeczytam wam

this essay,

ten essej,

or an excerpt from it

czy też jego fragment,

because it really hit home for me.

ponieważ naprawdę do mnie dotarł.

Here is a letter of friendly advice.

Oto przyjacielska rada.

Be serious, it says.

Brzmi: bądź poważny.

What it means, of course, is, be solemn.

Oczywiście tak naprawdę znaczy: bądź patetyczny, podniosły.

Being solemn is easy.

Bycie patetycznym jest proste.

Being serious is hard.

Bycie poważnym jest trudne.

Children almost always begin by being serious,

Dzieci prawie zawsze zaczynają od powagi,

which is what makes them so entertaining

co sprawia, że są tak zabawne,

when compared with adults as a class.

jako ogół, w porównaniu z dorosłymi.

Adults, on the whole, are solemn.

Dorośli, ogólnie, są patetyczni.

In politics, the rare candidate who is serious,

W polityce, nieliczni poważni kandydaci,

like Adlai Stevenson,

tacy jak Adlai Stevenson,

is easily overwhelmed by one who is solemn, like Eisenhower.

zostają przytłoczeni przez podniosły ton takich jak Eisenhower.

That's because it is hard for most people

To dlatego, że większości ludzi z trudem przychodzi

to recognize seriousness, which is rare,

rozpoznać powagę, która stanowi rzadkość,

but more comfortable to endorse solemnity,

a znacznie łatwiej aprobować patetyzm,

which is commonplace.

który jest powszechny.

Jogging, which is commonplace,

Jogging, tak powszechny

and widely accepted as good for you, is solemn.

i szeroko akceptowany jako zdrowy, jest patetyczny.

Poker is serious.

Poker jest poważny.

Washington, D.C. is solemn.

Miasto Waszyngton jest podniosłe.

New York is serious.

Miasto Nowy Jork jest poważne.

Going to educational conferences to tell you anything

Wyjazd na konferencję naukową, gdzie mówi się

about the future is solemn.

o przyszłości jest podniosłe.

Taking a long walk by yourself,

Wyjście na długi spacer w samotności,

during which you devise a foolproof scheme for robbing Tiffany's,

podczas którego obmyślasz niezawodny plan zrabowania sklepu Tiffany

is serious.

jest poważne.

(Laughter)

(Śmiech)

Now, when I apply Russell Baker's definition

Kiedy stosuję rozróżnienie Russella Bakera

of solemnity or seriousness to design,

na powagę i patetyzm wobec projektowania graficznego,

it doesn't necessarily make any particular point about quality.

to nie musi być ocena wartościująca.

Solemn design is often important and very effective design.

Podniosłe projekty są często ważne i bardzo udane.

Solemn design is also socially correct,

Dizajn patetyczny jest też poprawny społecznie

and is accepted by appropriate audiences.

i spotyka się z akceptacją odpowiedniej publiczności.

It's what right-thinking designers

Właśnie tego chcą poprawnie myślący projektanci

and all the clients are striving for.

i wszyscy klienci.

Serious design, serious play,

Poważny projekt, poważna zabawa,

is something else.

to coś innego.

For one thing, it often happens

Po pierwsze, często dzieje się

spontaneously, intuitively,

spontanicznie, intuicyjnie,

accidentally or incidentally.

przez przypadek albo przy okazji.

It can be achieved out of innocence, or arrogance,

Może wypływać z niewinności lub arogancji,

or out of selfishness, sometimes out of carelessness.

albo z egoizmu, czasami z nonszalancji.

But mostly, it's achieved through all those kind of crazy

Ale najczęściej płynie ze wszystkich tych szalonych

parts of human behavior that

elementów ludzkiego zachowania, które

don't really make any sense.

są zupełnie bezsensowne.

Serious design is imperfect.

Poważny dizajn nie jest doskonały.

It's filled with the kind of craft laws that come from something being

Wypełnia go ten rodzaj wiedzy tajemnej, której źródłem jest

the first of its kind.

absolutne nowatorstwo.

Serious design is also -- often -- quite unsuccessful

Poważny dizajn -- często -- nie odnosi sukcesu

from the solemn point of view.

z punktu widzenia patetyzmu.

That's because the art of serious play

To dlatego, że sztuka poważnej zabawy

is about invention, change, rebellion -- not perfection.

opiera się na inwencji, zmianie, buncie, a nie doskonałości.

Perfection happens during solemn play.

Doskonałość ma miejsce w podniosłej zabawie.

Now, I always saw design careers

Zawsze wyobrażałam sobie ścieżkę kariery projektanta

like surreal staircases.

jako surrealistyczne schody.

If you look at the staircase, you'll see

Patrząc na schody spostrzeżecie,

that in your 20s the risers are very high

że kiedy ma się 20 lat, stopnie się bardzo wysokie

and the steps are very short,

i jednocześnie bardzo krótkie,

and you make huge discoveries.

bo dokonuje się wielkich odkryć.

You sort of leap up very quickly in your youth.

To tak, jakbyśmy w młodości szybko pięli się do góry skokami.

That's because you don't know anything and you have a lot to learn,

To dlatego, że jeszcze nic się nie wie i ma się tyle do nauczenia,

and so that anything you do is a learning experience

że cokolwiek, co się robi jest cennym doświadczeniem,

and you're just jumping right up there.

które pozwala skoczyć w górę.

As you get older, the risers get shallower

W miarę upływu lat stopnie są coraz niższe

and the steps get wider,

i coraz szersze,

and you start moving along at a slower pace

nasz ruch jest już wolniejszy,

because you're making fewer discoveries.

bo mniej pozostaje do odkrycia.

And as you get older and more decrepit,

Kiedy starzejesz się i ubywa ci sprawności,

you sort of inch along on this

poruszasz się centymetr po centymetrze po tych

sort of depressing, long staircase,

dość przygnębiających, długich schodach

leading you into oblivion.

ku niepamięci.

(Laughter)

(Śmiech)

I find it's actually getting really hard to be serious.

Uważam, że to naprawdę trudne, zachować powagę.

I'm hired to be solemn, but I find more and more

Zatrudnia się mnie do podniosłości, ale coraz częściej dostrzegam,

that I'm solemn when I don't have to be.

że jestem patetyczna tam, gdzie nie jest to konieczne.

And in my 35 years of working experience,

A podczas 35 lat mojego doświadczenia zawodowego

I think I was really serious four times.

naprawdę poważna byłam cztery razy.

And I'm going to show them to you now,

Pokażę wam teraz te projekty,

because they came out of very specific conditions.

bo wszystkie powstały w specyficznych warunkach.

It's great to be a kid.

Świetnie jest być młodym.

Now, when I was in my early 20s,

Kiedy byłam nieco po dwudziestce,

I worked in the record business, designing record covers for CBS Records,

pracowałam w branży muzycznej, projektując okładki płyt dla CBS Records,

and I had no idea what a great job I had.

i zupełnie nie miałam pojęcia, jaka to świetna praca.

I thought everybody had a job like that.

Wydawało mi się, że wszyscy tak pracują.

And what --

Cóż,

the way I looked at design and the way I looked at the world was,

moje postrzeganie projektowania i postrzeganie świata było takie,

what was going on around me

że to, co mnie otoczało

and the things that came at the time I walked into design

i to, co dominowało w projektowaniu graficznym, kiedy się nim zajęłam

were the enemy.

było moim wrogiem.

I really, really, really hated

Strasznie, ale to strasznie nie znosiłam

the typeface Helvetica.

kroju Helvetica.

I thought the typeface Helvetica

Uważałam, że Helvetica

was the cleanest, most boring, most fascistic,

jest najbanalniejszym, najnudniejszym, najbardziej faszystowskim,

really repressive typeface,

absolutnie represyjnym krojem pisma,

and I hated everything that was designed in Helvetica.

i nie podobało mi się nic zaprojektowanego przy jego użyciu.

And when I was in

A wtedy,

my college days,

w moich latach studenckich,

this was the sort of design

ten rodzaj projektowania

that was fashionable and popular.

był modny i popularny.

This is actually quite a lovely book jacket by Rudy de Harak,

Oto całkiem urocza okładka Rudi de Harra,

but I just hated it, because it was designed with Helvetica,

ale dla mnie była obrzydliwa, bo wykorzystywała Helvetikę,

and I made parodies about it.

nabijałam się z tego.

I just thought it was, you know, completely boring.

Wiecie, po prostu sądziłam, że to całkowicie nudne.

(Laughter)

(Śmiech)

So -- so, my goal in life

A zatem celem mojego życia

was to do stuff that wasn't made out of Helvetica.

stało się nieużywanie Helvetiki.

And to do stuff that wasn't made out of Helvetica

A projektowanie bez użycia Helvetiki

was actually kind of hard because you had to find it.

okazało się dość trudne, bo nie było się na czym wzorować.

And there weren't a lot of books about the history of design

Nie było zbyt wielu książek o historii projektowania

in the early 70s. There weren't --

we wczesnych latach 70.

there wasn't a plethora of design publishing.

W ogóle nie było zbyt wielu publikacji o dizajnie.

You actually had to go to antique stores. You had to go to Europe.

Trzeba było szperać w antykwariatach, albo wybrać się do Europy.

You had to go places and find the stuff.

Trzeba było się porządnie naszukać.

And what I responded to was, you know,

Wtedy przemawiała do mnie

Art Nouveau, or deco,

Art Nouveau, Art Deco,

or Victorian typography,

typografia wiktoriańska,

or things that were just completely not Helvetica.

cokolwiek, co nie było Helvetiką.

And I taught myself design this way,

Sama nauczyłam się takiej grafiki

and this was sort of my early years,

we wczesnym okresie swojej pracy,

and I used these things

używałam tych inspiracji

in really goofy ways

w naprawdę głupiutki sposób

on record covers and in my design.

na okładkach płyt i w swoich projektach.

I wasn't educated. I just sort of

Nie byłam wykształcona. Ja po prostu

put these things together.

sklejałam różne elementy.

I mixed up Victorian designs with pop,

Mieszałam sztukę wiktoriańską z popularną,

and I mixed up Art Nouveau with something else.

mieszałam Art Nouveau z jeszcze czymś innym.

And I made these very lush,

Tworzyłam te bardzo bogate,

very elaborate record covers,

bardzo złożone okładki płyt,

not because I was being a post-modernist or a historicist --

nie jako postmodernistka czy historycystka --

because I didn't know what those things were.

nawet nie wiedziałam, co to.

I just hated Helvetica.

Po prostu nie znosiłam Helvetiki.

(Laughter)

(Śmiech)

And that kind of passion

I właśnie ta pasja

drove me into very serious play,

doprowadziła mnie do bardzo poważnej zabawy,

a kind of play I could never do now

takiej zabawy, której nie mogłabym podjąć teraz,

because I'm too well-educated.

bo jestem zbyt wykształcona.

And there's something wonderful about

Jest coś cudownego

that form of youth,

w tym obliczu młodości,

where you can let yourself

które pozwala nam puścić wodze,

grow and play, and be

rozwijać się i bawić, i być

really a brat, and then accomplish things.

tak naprawdę dzieciakiem, a jednocześnie osiągać cele.

By the end of the '70s, actually,

Do końca lat 70., w zasadzie,

the stuff became known.

to stało się znane.

I mean, these covers appeared all over the world,

Te okładki ukazywały się na całym świecie

and they started winning awards,

i zdobywały nagrody,

and people knew them.

ludzie je znali.

And I was suddenly a post-modernist,

Nagle stałam się postmodernistką

and I began a career as -- in my own business.

i rozpoczęłam samodzielną karierę.

And first I was praised for it, then criticized for it,

Najpierw mnie za to chwalono, później ganiono,

but the fact of the matter was, I had become solemn.

ale rzecz w tym, że stałam się patetyczna.

I didn't do what I think

Nie zrobiłam niczego, co uznałabym

was a piece of serious work again for about 14 years.

za poważny projekt przez następne 14 lat.

I spent most of the '80s being quite solemn,

Większość lat 80. spędziłam na patetycznym

turning out these sorts of designs

dostarczaniu takich projektów,

that I was expected to do

jakich ode mnie oczekiwano,

because that's who I was,

bo taka byłam

and I was living in this cycle of going from serious to solemn

i przeszłam ten cykl od poważnej, przez patetyczną

to hackneyed to dead, and getting rediscovered all over again.

i oklepaną, do martwej, i odkryłam się na nowo.

So, here was the second condition

Zatem taki jest drugi warunek,

for which I think I accomplished some serious play.

pod którym udało mi się osiągnąć stan poważnej zabawy.

There's a Paul Newman movie

Jest taki film z Paulem Newman,

that I love called "The Verdict."

który uwielbiam, nazywa się "Werdykt".

I don't know how many of you have seen it, but it's a beaut.

Nie wiem, ilu z was go widziało, ale to coś pięknego.

And in the movie, he plays

W tym filmie Newman gra

a down-and-out lawyer

adwokata w życiowym dołku,

who's become an ambulance chaser.

który zaczyna na siłę szukać wszędzie klientów.

And he's taken on --

I podejmuje się,

he's given, actually -- a malpractice suit to handle

czy też raczej jest mu przydzielona, sprawa o błąd lekarski,

that's sort of an easy deal,

która sama w sobie jest dość prosta,

and in the midst of trying to connect the deal,

natomiast w samym środku przygotowania do niej,

he starts to empathize

bohater zaczyna współczuć

and identify with his client,

i identyfikować się z klientką,

and he regains his morality and purpose,

w związku z czym odzyskuje poczucie moralności i celu,

and he goes on to win the case.

i udaje mu się wygrać proces.

And in the depth of despair,

Na dnie rozpaczy,

in the midst of the movie, when it looks like he can't pull this thing off,

kiedy w środku akcji wydaje się, że nie uda mu się podźwignąć,

and he needs this case,

a bardzo potrzebuje tej sprawy,

he needs to win this case so badly.

dramatycznie potrzebuje ją wygrać,

There's a shot of Paul Newman alone,

widzimy scenę z Paulem Newman,

in his office, saying,

kiedy siedzi sam w biurze i mówi do siebie

"This is the case. There are no other cases.

"To jest ta sprawa. Nie ma żadnych innych spraw.

This is the case. There are no other cases."

To jest tak sprawa. Nie ma żadnych innych spraw."

And in that moment of

W tej chwili

desire and focus,

pragnienia i skupienia,

he can win.

może ją wygrać.

And that is a wonderful

To jest cudowny

position to be in to create some serious play.

punkt wyjścia do poważnej zabawy.

And I had that moment in 1994

Miałam taką chwilę w 1994,

when I met a theater director

kiedy spotkałam dyrektora teatru

named George Wolfe,

George'a Wolfa,

who was going to have me design

dla którego miałam zaprojektować

an identity for the New York Shakespeare Festival,

identyfikację graficzną New York Shakespeare Festival,

then known,

później przekształconego

and then became the Public Theater.

w Public Theater.

And I began getting immersed

Ten projekt

in this project

pochłonął mnie

in a way I never was before.

tak, jak żaden inny wcześniej.

This is what theater advertising looked like at that time.

Tak wyglądały w tamtym czasie afisze teatralne.

This is what was in the newspapers and in the New York Times.

Właśnie to można było znaleźć w gazetach.

So, this is sort of a comment on the time.

Tak to wyglądało.

And the Public Theater actually had much better advertising than this.

A Public Theater reklamował się znacznie lepiej.

They had no logo and no identity,

Nie mieli logo ani identyfikacji graficznej,

but they had these very iconic posters

ale mieli te kultowe wprost plakaty

painted by Paul Davis.

autorstwa Paula Davisa.

And George Wolf had taken over from another director

George Wolf przejął stanowisko po innym dyrektorze

and he wanted to change the theater,

i chciał zmienić oblicze tego teatru,

and he wanted to make it urban and loud

chciał nadać mu miejski, wyrazisty charakter

and a place that was inclusive.

miejsca przyciągającego szeroką publiczność.

So, drawing on my love of typography,

Zatem, z całą swoją miłością do typografii,

I immersed myself into this project.

dałam się pochłonąć temu projektowi.

And what was different about it was the totality of it,

Wyróżniało go to, że miałam wpływ na absolutnie wszystko,

was that I really became the voice, the visual voice, of a place

stałam się głosem, wizualnym głosem miejsca

in a way I had never done before,

tak, jak nigdy przedtem,

where every aspect --

a każdy element --

the smallest ad, the ticket, whatever it was --

najmniejsza reklama, bilet, naprawdę wszystko --

was designed by me.

zostało zaprojektowane przeze mnie.

There was no format.

Nie miałam żadnych ścisłych wytycznych

There was no in-house department that these things were pushed to.

ani wewnętrznego działu projektowania, przez który przechodziłyby moje projekty.

I literally for three years made everything --

Przez trzy lata robiłam dosłownie wszystko -

every scrap of paper, everything online,

wszystko na papierze i w sieci

that this theater did.

związane z pracą teatru.

And it was the only job,

To była moja najważniejsza praca,

even though I was doing other jobs.

ponad wszystkim, co równocześnie robiłam.

I lived and breathed it in a way I haven't

Żyłam tym zleceniem

with a client since.

jak żadnym innym poźniej.

It enabled me to really express myself and grow.

Pozwoliło mi w pełni wyrazić siebie oraz się rozwinąć.

And I think that you know

Sądzę, że człowiek zdaje sobie sprawę,

when you're going to be given this position,

że kiedy znajduje się w takim punkcie,

and it's rare, but when you get it and you have this opportunity,

to rzadkie, ale kiedy dostaje taką szansę,

it's the moment of serious play.

następuje chwila poważnej zabawy.

I did these things, and I still do them.

Wciąż się tym zajmuję.

I still work for the Public Theater.

Wciąż pracuję dla Public Theater.

I'm on their board, and

Zasiadam w ich zarządzie,

I still am involved with it.

wciąż mam z nimi wiele wspólnego.

The high point of the Public Theater, I think, was in 1996,

Najlepszy okres Public Theater nastapił w 1996,

two years after I designed it,

dwa lata po rozpoczęciu naszej współpracy,

which was the "Bring in 'da Noise, Bring in 'da Funk" campaign

wraz z kampanią "Bring in 'da Noise, Bring in 'da Funk",

that was all over New York.

widoczną w całym Nowym Jorku.

But something happened to it, and what happened to it was,

Stało się jednak tak,

it became very popular.

że ta kampania zyskała wielką popularność.

And that is a kiss of death for something serious

To pocałunek śmierci dla powagi,

because it makes it solemn.

bo przeistacza ją w patetyzm.

And what happened was

W efekcie

that New York City, to a degree,

Nowy Jork do pewnego stopnia

ate my identity

pożarł identyfikację mojego autorstwa,

because people began to copy it.

bo zaczęto kopiować mój styl.

Here's an ad in the New York Times

Oto ogłoszenie w dzienniku New York Times,

somebody did for a play called "Mind Games."

którym ktoś reklamuje sztukę zatytułowaną "Mind Games".

Then "Chicago" came out, used similar graphics,

Później pojawiło się Chicago z grafikami w tym stylu,

and the Public Theater's identity was just totally eaten and taken away,

więc Public Theater został doszczętnie obdarty ze swojej identyfikacji graficznej,

which meant I had to change it.

co znaczyło, że muszę ją zmienić.

So, I changed it so that every season was different,

Zatem zmieniałam tak, by każdy sezon był inny

and I continued to do these posters,

i nadal tworzyłam te plakaty,

but they never had the seriousness

ale nigdy nie osiągnęły powagi

of the first identity

pierwotnej identyfikacji,

because they were too individual, and they didn't have that heft

bo były zbyt jednostkowe, pozbawione siły oddziaływania

of everything being the same thing.

spajających je elementów.

Now -- and I think since the Public Theater,

Od tamtej pory

I must have done more than a dozen

zaprojektowałam ponad tuzin

cultural identities for major institutions,

identyfikacji graficznych dla ważnych instytucji kultury,

and I don't think I ever -- I ever

lecz sądzę, że nigdy

grasped that seriousness again --

nie dosięgłam ponownie tej powagi -

I do them for very big, important institutions

chociaż pracuję dla dużych i ważnych instytucji

in New York City.

w Nowym Jorku.

The institutions are solemn,

Te instytucje są patetyczne,

and so is the design.

takie też stają się projekty.

They're better crafted than the Public Theater was,

Są technicznie lepsze niż te dla Public Theater,

and they spend more money on them, but I think

przeznacza się na nie więcej funduszy, ale sądzę,

that that moment comes and goes.

że nie da się zatrzymać tej chwili powagi.

The best way to accomplish serious design --

Najlepszą drogą ku poważnemu projektowaniu --

which I think we all have the opportunity to do --

na osiągnięcie którego wszyscy mamy szansę --

is to be totally and completely unqualified for the job.

jest całkowity brak kwalifikacji potrzebnych do zlecenia.

That doesn't happen very often,

To nie zdarza się zbyt często,

but it happened to me in the year 2000,

ale spotkało mnie w 2000 roku,

when for some reason or another,

gdy z jakiegoś powodu

a whole pile of different architects

całe mnóstwo różnych architektów

started to ask me to design

poprosiło mnie o zaprojektowanie

the insides of theaters with them,

wraz z nimi wnętrz teatrów,

where I would take environmental graphics and work them into buildings.

gdzie miałam wprowadzić projektowanie graficzne przestrzeni.

I'd never done this kind of work before.

Nigdy wcześniej czegoś takiego nie robiłam.

I didn't know how to read an architectural plan,

Nie potrafiłam czytać planów architektonicznych,

I didn't know what they were talking about,

nie rozumiałam właściwie, o czym mowa

and I really couldn't handle the fact that a job --

i tak naprawdę nie docierało do mnie, że zlecenie --

a single job -- could go on for four years

pojedyncze zlecenie -- może rozciągać się na 4 lata,

because I was used to immediacy in graphic design,

bo przywykłam do natychmiast dającego efekty projektowania graficznego,

and that kind of attention to detail

a ten rodzaj skupiania się na szczegółach

was really bad for somebody like me, with ADD.

bardzo szkodził komuś jak ja, komuś z AADD.

So, it was a rough -- it was a rough go,

Tak więc na początku było trudno,

but I fell in love with this process

ale zakochałam się w procesie

of actually integrating graphics into architecture

wkomponowywania grafiki w architekturę,

because I didn't know what I was doing.

zwłaszcza że nie wiedziałam, co robię.

I said, "Why can't the signage be on the floor?"

Powiedziałam: "Czemu by oznakowanie nie miało być na podłodze?"

New Yorkers look at their feet.

Nowojorczycy patrzą pod nogi.

And then I found that actors and actresses

A później dowiedziałam się, że aktorzy i aktorki

actually take their cues from the floor,

rzeczywiście umieszczają sobie wskazówki na ziemi,

so it turned out that these sorts of sign systems

więc okazało się, że taki system znaków

began to make sense.

nabrał sensu.

They integrated with the building in really peculiar ways.

Znaki wplatały się w budynek na różne dziwne sposoby.

They ran around corners,

Biegły za rogiem,

they went up sides of buildings,

w górę budynków,

and they melded into the architecture.

wtapiały się w architekturę.

This is Symphony Space on 90th Street and Broadway,

To jest Symphony Space przy skrzyżowaniu 90. ulicy i Broadway'u,

and the type is interwoven into the stainless steel

tutaj litery są wplecione w stal nierdzewną

and backlit with fiber optics.

i podświetlone światłowodami.

And the architect, Jim Polshek,

Architekt, Jim Polshek,

essentially gave me a canvas

autentycznie dał mi materiał,

to play typography out on.

bym odtworzyła na nim typografię.

And it was serious play.

To była poważna zabawa.

This is the children's museum in Pittsburgh, Pennsylvania,

A to muzeum dla dzieci w Pittsburghu w stanie Pennsylvania,

made out of completely inexpensive materials.

zrobione z zupełnie niedrogich surowców.

Extruded typography that's backlit with neon.

Odciskana typografia podświetlona neonem.

Things I never did before, built before.

Rzeczy, których nigdy przedtem nie robiłam.

I just thought they'd be kind of fun to do.

Po prostu pomyślałam, że to może być fajne.

Donors' walls made out of Lucite.

Ściana donatorów ze szkła akrylowego.

And then, inexpensive signage.

A tutaj niedrogie oznakowanie.

(Laughter)

(Śmiech)

I think my favorite of these

Myślę, że moim ulubieńcem wśród tego typu projektów

was this little job in Newark, New Jersey.

było to małe zlecenie w Newark w New Jersey.

It's a performing arts school.

To szkoła sztuk scenicznych.

This is the building that -- they had no money,

Właściciele budynku nie mieli pieniędzy,

and they had to recast it, and they said,

a chcieli go przerobić, więc zapytali,

if we give you 100,000 dollars, what can you do with it?

co mogę z nim zrobić, jeśli dadzą mi 100 000 dolarów.

And I did a little Photoshop job on it, and I said,

Zrobiłam w Photoshopie symulację i odpowiedziałam:

Well, I think we can paint it.

Cóż, chyba możemy go pomalować.

And we did. And it was play.

I pomalowaliśmy. To była zabawa.

And there's the building. Everything was painted --

To ten budynek. Wszystko zostało namalowane --

typography over the whole damn thing,

typografia dosłownie wszędzie,

including the air conditioning ducts.

nawet na przewodach klimatyzacji.

I hired guys who paint flats

Zatrudniłam facetów, którzy malują szyldy

fixed on the sides of garages

na ścianach warsztatów mechanicznych,

to do the painting on the building, and they loved it.

żeby pomalowali budynek, i byli zachwyceni.

They got into it -- they took the job incredibly seriously.

Wciągnęło ich to -- bardzo poważnie potraktowali swoje zajęcie.

They used to climb up on the building and call me

Wspinali się na budynek i wołali mnie,

and tell me that they had to correct my typography --

żeby powiedzieć, że musieli poprawić moją typografię --

that my spacing was wrong, and they moved it,

że źle rozłożyłam coś w przestrzeni, więc to przesuwali,

and they did wonderful things with it.

robiąc wspaniałe rzeczy.

They were pretty serious, too. It was quite wonderful.

Byli też całkiem poważni. To też było wspaniałe.

By the time I did Bloomberg's headquarters

Gdy ukończyłam główną siedzibę Bloomberg,

my work had begun to become accepted.

moja praca zyskała akceptację.

People wanted it in big, expensive places.

Ludzie chcieli dużych, drogich miejsc.

And that began to make it solemn.

To sprawiało, że stały się patetyczne.

Bloomberg was all about numbers,

W Bloomberg chodzi o liczby,

and we did big numbers through the space

więc rozsialiśmy wielkie liczby po przestrzeni,

and the numbers were projected on a spectacular LED

liczby były też wyświetlane diodami LED

that my partner, Lisa Strausfeld, programmed.

zaprogramowanymi przez moją partnerkę, Lisę Strausfeld.

But it became the end

Ale to był koniec

of the seriousness of the play,

poważnej zabawy,

and it started to, once again, become solemn.

a początek, po raz kolejny, patetyzmu.

This is a current project

To jest jeden z ostatnich projektów,

in Pittsburgh, Pennsylvania,

w Pittsburghu w Pennsylwanii,

where I got to be goofy.

gdzie trochę się powygłupiałam.

I was invited to design

Zostałam zaproszona do zaprojektowania

a logo for this neighborhood, called the North Side,

logo dzielnicy o nazwie North Side,

and I thought it was silly for a neighborhood to have a logo.

ale pomyślałam, że to śmieszne, żeby dzielnica miała logo.

I think that's rather creepy, actually. Why would a neighborhood have a logo?

Myślę nawet, że to dość straszne. Po co dzielnicy logo?

A neighborhood has a thing -- it's got a landmark, it's got a place,

Dzielnica ma coś - jakieś miejsce, punkt rozpoznawczy,

it's got a restaurant. It doesn't have a logo. I mean, what would that be?

restaurację. Ale nie logo. Co miałoby niby nim być?

So I had to actually give a presentation

Musiałam zrobić prezentację

to a city council

dla rady miasta

and neighborhood constituents,

i władz dzielnicowych,

and I went to Pittsburgh and I said,

więc pojechałam do Pittsburgha i powiedziałam:

"You know, really what you have here

"Wiecie, macie tutaj

are all these underpasses

wszystkie te podziemne przejazdy,

that separate the neighborhood from the center of town.

oddzielające waszą dzielnicę od centrum miasta.

Why don't you celebrate them, and make the underpasses landmarks?"

A gdyby tak właśnie one zostały waszym znakiem rozpoznawczym?"

So I began doing this crazy presentation

W ten sposób zaczęłam szaloną prezentację

of these installations --

o takich instalacjach --

potential installations -- on

potencjalnych instalacjach -- na

these underpass bridges,

wiaduktach nad przejazdami.

and stood up in front of the city council --

Stałam przed władzami miasta

and was a little bit scared,

i trochę się bałam,

I have to admit.

muszę przyznać.

But I was so utterly unqualified for this project,

Ale byłam tak nieprzygotowana do tego projektu,

and so utterly ridiculous,

mój pomysł był tak absurdalny

and ignored the brief so desperately

i tak bardzo wbrew instrukcjom,

that I think they just embraced it with wholeheartedness,

że sądzę, że docenili go z całego serca

just completely because it was so goofy to begin with.

tylko dlatego, że od początku był taki głupkowaty.

And this is the bridge they're actually

To jest wiadukt, który faktycznie

painting up and preparing as we speak.

jest malowany i przygotowywany, gdy o nim opowiadam.

It will change every six months, and it will become an art installation

Będzie zmieniał się co 6 misięcy, stanie się instalacją artystyczną

in the North Side of Pittsburgh,

w dzielnicy North Side

and it will probably become a landmark in the area.

i prawdopodobnie stanie się znakiem rozpoznawczym okolicy.

John Hockenberry told you a bit about

John Hockenberry opowiedział wam nieco o

my travail with Citibank,

moich przejściach z Citibankiem,

that is now a 10-year relationship, and I still work with them.

z którym łączy mnie już 10-letni związek i wciąż razem pracujemy.

And I actually am amused by them and like them,

Lubię ich

and think that as a very, very, very, very, very big corporation

i sądzę, że jak na naprawdę wielką korporację,

they actually keep their graphics very nice.

trzymają dobry poziom swoich grafik.

I drew the logo for Citibank

Narysowałam logo dla Citibanku

on a napkin in the first meeting.

na serwetce podczas pierwszego spotkania.

That was the play part of the job.

To była zabawna część pracy.

And then I spent a year

Później spędziłam rok

going to long, tedious,

chodząc na długie, męczące,

boring meetings,

nudne spotkania,

trying to sell this logo through

starając sprzedać to logo

to a huge corporation

potężnej korporacji

to the point of tears.

za wszelką cenę.

I thought I was going to go crazy at the end of this year.

Myślałam, że zwariuję.

We made idiotic presentations

Robiliśmy idiotyczne prezentacje,

showing how the Citi logo made sense,

ukazując, że logo Citi ma sens,

and how it was really derived from an umbrella,

że pochodzi od parasola,

and we made animations of these things,

tworzyliśmy całe animacje,

and we came back and forth and back and forth and back and forth.

poruszaliśmy się krok do przodu i krok w tył, i znów od nowa.

And it was worth it, because they bought this thing,

Ostatecznie było warto, bo kupili pomysł

and it played out on such a grand scale,

i wykorzystują go na wielką skalę,

and it's so internationally recognizable,

stał się rozpoznawalny na całym świecie,

but for me it was actually a very, very depressing year.

ale dla mnie tak naprawdę to był bardzo bardzo dołujący rok.

As a matter of fact, they actually never bought onto the logo

Tak naprawdę, samo logo nie przyjęło się

until Fallon put it on

póki Fallon nie użył go w

its very good "Live Richly" campaign,

bardzo dobrej kampanii "Live Richly",

and then everybody accepted it all over the world.

dopiero wtedy logo zostało zaakceptowane dookoła świata.

So during this time I needed

W tamtym czasie potrzebowałam

some kind of counterbalance

jakiejś przeciwwagi

for this crazy, crazy existence

dla tego zwariowanego trybu życia

of going to these long, idiotic meetings.

opartego na tych długich, idiotycznych spotkaniach.

And I was up in my country house,

Byłam w swoim domku wypoczynkowym

and for some reason, I began painting

i z jakiegoś powodu zaczęłam malować

these very big, very involved,

te wielkie, złożone,

laborious, complicated

pracochłonne, skomplikowane

maps of the entire world,

mapy całego świata,

and listing every place on the planet, and putting them in,

uwzględniając każde miejsce na planecie i umieszczając je tam,

and misspelling them, and putting things in the wrong spot,

robiąc błędy w pisowni i w lokalizacji,

and completely controlling the information,

z pełną kontrolą nad informacjami,

and going totally and completely nuts with it.

i całkowicie na tym punkcie oszalałam.

They would take me about six months initially,

Początkowo zajmowały mi około pół roku,

but then I started getting faster at it.

ale później zaczęło mi iść szybciej.

Here's the United States.

To są Stany Zjednoczone.

Every single city of the United States is on here.

Każde miasto w Stanach jest tutaj.

And it hung for about eight months

Przez około osiem miesięcy mapa wisiała

at the Cooper-Hewitt, and people walked up to it,

w Cooper-Hewitt, ludzie podchodzili do niej,

and they would point to a part of the map

wskazywali na fragment mapy

and they'd say, "Oh, I've been here."

i mówili: "O, tutaj byłem."

And, of course, they couldn't have been because it's in the wrong spot.

Ale rzecz jasna nie mogli tam być, bo to było naniesione w złym miejscu.

(Laughter)

(Śmiech)

But what I liked about it was,

Ale podobało mi się,

I was controlling my own idiotic information,

że kontrolowałam informacje,

and I was creating my own palette of information,

tworzyłam własną paletę informacji

and I was totally and completely

i całkowicie

at play.

się tym bawiłam.

One of my favorites was

Jeden z moich ulubionych to

this painting I did of Florida after the 2000 election

ten obraz Florydy, który stworzyłam po wyborach w 2000 roku,

that has the election results rolling around in the water.

gdzie wyniki wyborów umieściłam w wodzie.

I keep that for evidence.

Trzymam to jako dowód.

(Laughter)

(Śmiech)

Somebody

Ktoś

was up at my house and saw the paintings

odwiedzał mnie w domu, zobaczył obrazy

and recommended them to a gallery,

i polecił je galerii,

and I had a first show

po czym miałam pierwszą wystawę

about two-and-a-half years ago, and I showed these paintings

jakieś dwa i pół roku temu, gdzie pokazywałam obrazy,

that I'm showing you now.

które teraz pokazuję wam.

And then a funny thing happened -- they sold.

I wtedy zdarzyło się coś śmiesznego -- sprzedały się.

And they sold quickly,

Sprzedano jest szybko

and became rather popular.

i stały się dość znane.

We started making prints from them.

Zaczęliśmy robić reprodukcje.

This is Manhattan, one from the series.

To jest jedna z serii o Manhattanie.

This is a print from the United States which we did in red, white and blue.

To jest reprodukcja Stanów Zjednoczonych w czerwieni, bieli i niebieskim.

We began doing these big silkscreen prints,

Zaczęliśmy robić te duże sitodruki,

and they started selling, too.

które też zaczęły się sprzedawać.

So, the gallery wanted me to have another show

Więc galeria chciała urządzić mi kolejną wystawę

in two years,

w ciągu kolejnych dwóch lat,

which meant that I really

co znaczyło, że naprawdę

had to paint these paintings

musiałam malować

much faster

znacznie szybciej

than I had ever done them. And I --

niż kiedykolwiek wcześniej.

they started to become more political, and I picked areas

Stały się bardziej upolitycznione, wybierałam obszary,

that sort of were in the news

które pojawiały się w wiadomościach

or that I had some feeling about,

albo które wywoływały jakieś uczucia,

and I began doing these things.

zaczęłam tak to robić.

And then this funny thing happened.

Wtedy stało się coś śmiesznego.

I found that I was no longer at play.

Okazało się, że to już nie jest zabawa.

I was actually in this solemn landscape

Znajdowałam się w tym podniosłym krajobrazie

of fulfilling an expectation

spełniania oczekiwań

for a show,

na pokaz,

which is not where I started with these things.

a nie tak zaczynałam.

So, while they became successful,

Tak więc obrazy odnoszą sukces,

I know how to make them,

wiem, jak je robić,

so I'm not a neophyte,

zatem nie jestem neofitką,

and they're no longer serious --

a obrazy nie są już poważne --

they have become solemn.

stały się patetyczne.

And that's a terrifying factor --

To jest przerażający czynnik --

when you start something and it turns that way --

kiedy coś zaczynasz i to się tak przeistacza --

because it means that all that's left for you

bo to oznacza, że pozostaje ci

is to go back and to find out

wrócić do początku i odnaleźć

what the next thing is that you can push,

kolejną rzecz, którą możesz odkryć,

that you can invent, that you can be ignorant about,

wobec której będziesz ignorantem

that you can be arrogant about,

i arogantem,

that you can fail with,

z którą możesz sobie nie radzić

and that you can be a fool with.

i w której możesz się wygłupić.

Because in the end, that's how you grow,

Bo koniec końców, to jest droga rozwoju

and that's all that matters.

i tylko ona się liczy.

So, I'm plugging along here --

Teraz widzicie, jak haruję --

(Laughter)

(Śmiech)

and I'm just going to have to blow up the staircase.

i teraz będę musiała wysadzić klatkę schodową.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.