How algorithms shape our world | Kevin Slavin

Tłumaczenie: Paulina Brańka Korekta: Anna Gaidzik

This is a photograph

To jest zdjęcie

by the artist Michael Najjar,

autorstwa Michaela Najjara

and it's real,

i jest prawdziwe

in the sense that he went there to Argentina

dlatego, że pojechał tam, do Argentyny

to take the photo.

żeby je zrobić.

But it's also a fiction. There's a lot of work that went into it after that.

Jednak jest to również fikcja. Zaraz po sesji, w to zdjęcie został włożony duży nakład pracy.

And what he's done

On tak właściwie

is he's actually reshaped, digitally,

przekształcił, cyfrowo,

all of the contours of the mountains

wszystkie zarysy gór,

to follow the vicissitudes of the Dow Jones index.

by trzymać się zmiennych ze wskaźnika Dow Jonesa.

So what you see,

Tak więc to, co widzicie,

that precipice, that high precipice with the valley,

to urwisko, to kolosalne urwisko z doliną

is the 2008 financial crisis.

to kryzys finansowy 2008 roku.

The photo was made

Zdjęcie zrobiono,

when we were deep in the valley over there.

kiedy byliśmy głęboko tam, w tej dolinie.

I don't know where we are now.

Nie wiem, gdzie jesteśmy teraz.

This is the Hang Seng index

To jest indeks Hang Senga

for Hong Kong.

dla Hong Kongu.

And similar topography.

Topografia jest podobna.

I wonder why.

Zastanawiam się, dlaczego.

And this is art. This is metaphor.

I to jest sztuka. To jest metafora.

But I think the point is

Uważam jednak, że

that this is metaphor with teeth,

jest to metafora z pazurem.

and it's with those teeth that I want to propose today

W związku z tym chciałbym zaproponować dzisiaj

that we rethink a little bit

żebyśmy choć trochę przemyśleli

about the role of contemporary math --

rolę współczesnej matematyki -

not just financial math, but math in general.

nie tylko tej finansowej, ale matematyki w ogóle.

That its transition

To jest przejście

from being something that we extract and derive from the world

od bycia czymś, co wyciągamy i czerpiemy ze świata

to something that actually starts to shape it --

do czegoś, co tak właściwie go kształtuje -

the world around us and the world inside us.

ten świat wokół nas i ten wewnątrz nas.

And it's specifically algorithms,

I to właśnie algorytmy,

which are basically the math

które są w zasadzie matematyką,

that computers use to decide stuff.

używaną przez komputery do różnych rzeczy.

They acquire the sensibility of truth

Zdobywają możliwość wykrycia prawdy,

because they repeat over and over again,

bo powtarzają te czynności bezustannie.

and they ossify and calcify,

W końcu zastygają i wapnieją

and they become real.

i stają się prawdziwe.

And I was thinking about this, of all places,

Myślałem o tym akurat

on a transatlantic flight a couple of years ago,

parę lat temu podczas lotu przez Atlantyk,

because I happened to be seated

ponieważ miałem okazję wtedy siedzieć

next to a Hungarian physicist about my age

obok węgierskiego fizyka mniej więcej w moim wieku;

and we were talking

i rozmawialiśmy o tym,

about what life was like during the Cold War

jak podczas Zimnej Wojny wyglądało życie

for physicists in Hungary.

dla fizyków z Węgier.

And I said, "So what were you doing?"

No i spytałem: "Co wtedy robiłeś?"

And he said, "Well we were mostly breaking stealth."

A on odpowiedział: "Cóż, głównie łamaliśmy technikę stealth."

And I said, "That's a good job. That's interesting.

Odrzekłem: "To dobra praca. Interesująca.

How does that work?"

Jak to działa?"

And to understand that,

I żeby to zrozumieć,

you have to understand a little bit about how stealth works.

najpierw trzeba pojąć, jak działa ta technika.

And so -- this is an over-simplification --

Tak więc, to jest znaczne uproszczenie,

but basically, it's not like

ale generalnie: to nie jest tak,

you can just pass a radar signal

że sygnał radaru zostaje przepuszczony

right through 156 tons of steel in the sky.

przez 156 ton latającej stali.

It's not just going to disappear.

Nie może zniknąć od tak.

But if you can take this big, massive thing,

Ale jeśliby wziąć ten wielki, masywny obiekt

and you could turn it into

i zamienić go w

a million little things --

tysiące małych obiektów,

something like a flock of birds --

w coś na kształt stada ptaków,

well then the radar that's looking for that

to wtedy ten radar, szukający dużego obiektu

has to be able to see

musiałby posiadać zdolność wykrycia

every flock of birds in the sky.

każdego wędrującego stada ptaków.

And if you're a radar, that's a really bad job.

I jeśli jesteś radarem, to bardzo niefortunne zajęcie,.

And he said, "Yeah." He said, "But that's if you're a radar.

On na to: "Tak." Po czym dodał: "Ale tylko jeśli jesteś radarem.

So we didn't use a radar;

Tak więc nie użyliśmy radaru;

we built a black box that was looking for electrical signals,

skonstruowaliśmy czarną skrzynkę, która miała wyszukiwać sygnały elektryczne,

electronic communication.

elektroniczną komunikację.

And whenever we saw a flock of birds that had electronic communication,

I za każdym razem, kiedy widzieliśmy stado ptaków, które posługiwało się taką komunikacją,

we thought, 'Probably has something to do with the Americans.'"

myśleliśmy, że ma to coś wspólnego z Amerykanami."

And I said, "Yeah.

Odpowiedziałem: "Tak.

That's good.

To dobrze.

So you've effectively negated

Udało się wam skutecznie podważyć

60 years of aeronautic research.

60 lat spędzonych na badaniach aeronautycznych.

What's your act two?

A co dalej?

What do you do when you grow up?"

Co robisz teraz?"

And he said,

Odpowiedział:

"Well, financial services."

"Pracuję w usługach finansowych."

And I said, "Oh."

A ja na to: 'O!"

Because those had been in the news lately.

Ostatnio w mediach było o nich głośno.

And I said, "How does that work?"

Spytałem więc: "A jak to działa?"

And he said, "Well there's 2,000 physicists on Wall Street now,

Odpowiedział: "No więc, na Wall Street jest teraz 2000 fizyków,

and I'm one of them."

i ja jestem jednym z nich."

And I said, "What's the black box for Wall Street?"

Spytałem: "Po co czarna skrzynka na Wall Street?"

And he said, "It's funny you ask that,

A on odpowiedział: "Zabawne, że o to pytasz,

because it's actually called black box trading.

bo tak właściwie to się nazywa "handel czarnymi skrzynkami".

And it's also sometimes called algo trading,

Czasem mówi się na to "handel algo"

algorithmic trading."

lub "handel algorytmiczny".

And algorithmic trading evolved in part

Handel algorytmiczny rozwinął się tylko po części,

because institutional traders have the same problems

ponieważ inwestorzy instytucjonalni borykają się z tymi samymi problemami,

that the United States Air Force had,

z którymi kiedyś borykały się Siły Powietrze Stanów Zjednoczonych,

which is that they're moving these positions --

czyli - przesuwają one swoje pozycje,

whether it's Proctor & Gamble or Accenture, whatever --

bez znaczenia, czy dotyczy to przedsiębiorstwa P&G czy Accenture,

they're moving a million shares of something

wprowadzają oni tysiące części czegoś

through the market.

poprzez rynek.

And if they do that all at once,

I jeśli robią to wszystko naraz,

it's like playing poker and going all in right away.

to tak jakby już na samym początku gry w pokera szli na całość.

You just tip your hand.

Jakby dokładnie pokazywali, co zamierzają.

And so they have to find a way --

Tak więc muszą znaleźć jakiś sposób --

and they use algorithms to do this --

używają do tego algorytmów --

to break up that big thing

do tego, by tą jedną, wielką rzecz

into a million little transactions.

rozbić na tysiące małych transakcji.

And the magic and the horror of that

Przeraża i fascynuje jednak fakt, że

is that the same math

to ta sama matematyka, która

that you use to break up the big thing

może rozbić jedną wielką rzecz

into a million little things

na tysiące małych rzeczy,

can be used to find a million little things

może być wykorzystana do odnalezienia tych małych rzeczy

and sew them back together

i poskładania ich z powrotem

and figure out what's actually happening in the market.

w celu odkrycia tego, co tak właściwie dzieje się na rynku.

So if you need to have some image

Więc jeśliby zobrazować to,

of what's happening in the stock market right now,

co właśnie dzieje się na giełdzie papierów wartościowych,

what you can picture is a bunch of algorithms

to zobaczy się grupę algorytmów,

that are basically programmed to hide,

które tak właściwie zaprogramowano do tego, by się chowały

and a bunch of algorithms that are programmed to go find them and act.

oraz grupę algorytmów zaprogramowanych do znalezienia tamtych i do podjęcia działań.

And all of that's great, and it's fine.

I wszystko jest fajne i super.

And that's 70 percent

To jest właśnie 70 procent

of the United States stock market,

giełdy Stanów Zjednoczonych,

70 percent of the operating system

70 procent system operacyjnego,

formerly known as your pension,

wcześniej znanego jako wasza renta,

your mortgage.

wasza emerytura.

And what could go wrong?

I co mogło pójść źle?

What could go wrong

A to, że

is that a year ago,

rok temu

nine percent of the entire market just disappears in five minutes,

dziewięć procent całego rynku po prostu zniknęło w ciągu pięciu minut,

and they called it the Flash Crash of 2:45.

i to pięć minut przeszło do historii jako flash crash 14.45.

All of a sudden, nine percent just goes away,

Ni stąd, ni zowąd, dziewięć procent po prostu sobie znika

and nobody to this day

i nikt po dziś dzień

can even agree on what happened

nie może ustalić, co się stało,

because nobody ordered it, nobody asked for it.

ponieważ nikt tego nie zlecił, nikt o to nie prosił.

Nobody had any control over what was actually happening.

Nikt nie miał kontroli nad tym, co się działo.

All they had

Jedyne, co było do dyspozycji

was just a monitor in front of them

to monitor,

that had the numbers on it

pełen cyfr

and just a red button

i do tego czerwony guzik

that said, "Stop."

z napisem "Stop".

And that's the thing,

I o to chodzi;

is that we're writing things,

piszemy różne rzeczy,

we're writing these things that we can no longer read.

rzeczy, których nie jesteśmy w stanie odczytać.

And we've rendered something

Stworzyliśmy coś

illegible,

niezrozumiałego.

and we've lost the sense

I straciliśmy poczucie,

of what's actually happening

co się dzieje

in this world that we've made.

w świecie, który sami stworzyliśmy.

And we're starting to make our way.

Ale zaczynamy odnosić sukces.

There's a company in Boston called Nanex,

W Bostonie jest taka firma, Nanex,

and they use math and magic

w której, przy użyciu matematyki i magii,

and I don't know what,

i nie wiem, czego jeszcze,

and they reach into all the market data

można dostać się do wszystkich danych rynkowych

and they find, actually sometimes, some of these algorithms.

i czasem nawet znaleźć część tych algorytmów.

And when they find them they pull them out

Po ich znalezieniu, są one wyciągane

and they pin them to the wall like butterflies.

i przypinane do ściany, zupełnie jak motyle.

And they do what we've always done

I robi się z nimi to, co my zawsze robiliśmy,

when confronted with huge amounts of data that we don't understand --

kiedy natykaliśmy się na ogromne ilości danych, których nie rozumieliśmy --

which is that they give them a name

czyli nadaje się im imiona

and a story.

i tworzy historię.

So this is one that they found,

Tak więc tego tutaj

they called the Knife,

nazwali "Nożem",

the Carnival,

"Maskaradą",

the Boston Shuffler,

"Żonglerem Bostońskim",

Twilight.

"Zmierzchem".

And the gag is

I najlepsze jest to, że

that, of course, these aren't just running through the market.

one od tak nie śmigają sobie po rynku.

You can find these kinds of things wherever you look,

Można je znaleźć wszędzie, gdzie się spojrzy,

once you learn how to look for them.

jeśli tylko wie się, w jaki sposób ich szukać.

You can find it here: this book about flies

Na przykład tutaj: w tej książce o muchach,

that you may have been looking at on Amazon.

którą mogliście przeglądać na Amazonie.

You may have noticed it

Może i zauważyliście,

when its price started at 1.7 million dollars.

że jej cena wynosiła około 1,7 miliona dolarów.

It's out of print -- still ...

Nakład się wyczerpał, jednak wciąż…

(Laughter)

(Śmiech)

If you had bought it at 1.7, it would have been a bargain.

Jeśli kupilibyście ją, kiedy kosztowała 1,7, to byłby to niezły utarg.

A few hours later, it had gone up

Parę godzin później, jej cena wzrosła

to 23.6 million dollars,

do 23,6 milionów dolarów,

plus shipping and handling.

łącznie z dostawami.

And the question is:

I pytanie jest takie:

Nobody was buying or selling anything; what was happening?

Nikt niczego nie sprzedawał ani nie kupował; więc co się stało?

And you see this behavior on Amazon

Z takimi sytuacjami można się spotkać na Amazonie,

as surely as you see it on Wall Street.

jak i również na Wall Street.

And when you see this kind of behavior,

A kiedy spotykamy się z taką sytuacją,

what you see is the evidence

kiedy spotykamy się z dowodem

of algorithms in conflict,

na walkę algorytmów,

algorithms locked in loops with each other,

uwięzionych i splątanych ze sobą,

without any human oversight,

pozbawionych jakiegokolwiek nadzoru człowieka,

without any adult supervision

bez jakiejkolwiek kontroli dorosłych,

to say, "Actually, 1.7 million is plenty."

którzy mogliby stwierdzić: "Właściwie, 1.7 wystarczy".

(Laughter)

(Śmiech)

And as with Amazon, so it is with Netflix.

Podobnie jak z Amazonem, było i z Netflixem.

And so Netflix has gone through

Netflix przeczesał

several different algorithms over the years.

kilka różnych algorytmów w ciągu paru lat.

They started with Cinematch, and they've tried a bunch of others --

Zaczęło się od Cinematch'u, potem przyszła kolej na resztę.

there's Dinosaur Planet; there's Gravity.

Jest przecież Dinosaur Planet i Gravity.

They're using Pragmatic Chaos now.

Teraz używają Pragmatic Chaos.

Pragmatic Chaos is, like all of Netflix algorithms,

Pragmatic Chaos, tak jak wszystkie algorytmy Netflixu,

trying to do the same thing.

stara się zrobić to samo.

It's trying to get a grasp on you,

Chce wami zawładnąć

on the firmware inside the human skull,

objąć panowanie nad oprogramowaniem sterującym człowiekiem,

so that it can recommend what movie

by w ten sposób polecić jaki film

you might want to watch next --

chcielibyście znów obejrzeć--

which is a very, very difficult problem.

co stanowi naprawdę, naprawdę poważny problem.

But the difficulty of the problem

Jednak powaga problemu

and the fact that we don't really quite have it down,

i fakt, że jeszcze go nie rozgryźliśmy,

it doesn't take away

nie może zmienić

from the effects Pragmatic Chaos has.

skutków, jakie Pragmatic Chaos powoduje.

Pragmatic Chaos, like all Netflix algorithms,

Pragmatic Chaos, tak jak wszystkie algorytmy Netflixu

determines, in the end,

w końcu określa

60 percent

60 procent

of what movies end up being rented.

filmów, które mają zostać wypożyczone.

So one piece of code

Tak więc jedna część kodu

with one idea about you

połączona z jedną informacją na temat was,

is responsible for 60 percent of those movies.

jest odpowiedzialna za 60 procent tych filmów.

But what if you could rate those movies

Jednak co by było, gdyby można było ocenić te filmy,

before they get made?

przed ich realizacją?

Wouldn't that be handy?

Nie byłoby to na rękę?

Well, a few data scientists from the U.K. are in Hollywood,

Cóż, kilka naukowców z Wielkiej Brytanii, którzy są teraz w Hollywood

and they have "story algorithms" --

ma swoje bajkowe algorytmy -

a company called Epagogix.

firmę nazwaną Epagogix.

And you can run your script through there,

Można tam posłać skrypt filmu,

and they can tell you, quantifiably,

i dowiedzieć się, czy

that that's a 30 million dollar movie

czy będzie to film wart 30 milionów dolarów

or a 200 million dollar movie.

czy 200 milionów.

And the thing is, is that this isn't Google.

A chodzi o to, że to nie Google.

This isn't information.

To nie informacje.

These aren't financial stats; this is culture.

Nie są to też statystyki finansowe; to jest kultura.

And what you see here,

Tym, co można tu zauważyć,

or what you don't really see normally,

albo to, czego normalnie nie można,

is that these are the physics of culture.

to fakt że jest to fizyka kultury.

And if these algorithms,

A jeśli te algorytmy,

like the algorithms on Wall Street,

tak jak algorytmy na Wall Street

just crashed one day and went awry,

pewnego dnia po prostu zderzą się ze sobą i oszaleją,

how would we know?

skąd będziemy wiedzieć,

What would it look like?

jak to będzie wyglądało?

And they're in your house. They're in your house.

A one są w waszych domach. Są w waszych domach.

These are two algorithms competing for your living room.

To są dwa algorytmy, które biją się o miejsce w waszych salonach.

These are two different cleaning robots

To są dwa różne roboty sprzątające,

that have very different ideas about what clean means.

które mają zupełnie odmienne pojęcia czystości.

And you can see it

Można to zaobserwować,

if you slow it down and attach lights to them,

jeśli się je zwolni i przyczepi się do nich światło.

and they're sort of like secret architects in your bedroom.

Są czymś w rodzaju ukrytych architektów w waszych sypialniach.

And the idea that architecture itself

A pomysł, że sama architektura

is somehow subject to algorithmic optimization

w jakimś stopniu podlega algorytmicznej optymalizacji

is not far-fetched.

nie jest naciągany.

It's super-real and it's happening around you.

Jest bardzo realny i do tego jest wokół was.

You feel it most

Czujecie to najmocniej,

when you're in a sealed metal box,

kiedy znajdujecie się w zapieczętowanym metalowym pudle,

a new-style elevator;

czyli w nowoczesnej windzie,

they're called destination-control elevators.

którą nazywa się windami docelowymi.

These are the ones where you have to press what floor you're going to go to

To taki typ windy, w którym trzeba wybrać piętro, na które się wybiera

before you get in the elevator.

jeszcze zanim wsiądzie się do windy.

And it uses what's called a bin-packing algorithm.

System używa algorytmu pakowania.

So none of this mishegas

Tak więc nie ma wariactw

of letting everybody go into whatever car they want.

z wchodzeniem pasażerów do jakiejkolwiek windy by chcieli.

Everybody who wants to go to the 10th floor goes into car two,

Wszyscy, którzy chcą dojechać na 10. piętro korzystają z windy nr 2,

and everybody who wants to go to the third floor goes into car five.

a wszyscy, którzy chcą się dostać na piętro 3. jadą windą nr 5.

And the problem with that

Problem w tym,

is that people freak out.

że ludzie wariują.

People panic.

Ludzie panikują.

And you see why. You see why.

I widzicie dlaczego. Widzicie dlaczego.

It's because the elevator

To dlatego, że w windzie

is missing some important instrumentation, like the buttons.

brakuje pewnych ważnych instrumentów, na przykład przycisków.

(Laughter)

(Śmiech)

Like the things that people use.

Czyli rzeczy, których ludzie używają.

All it has

Jest tu jedynie

is just the number that moves up or down

liczba, która przesuwa się w górę lub w dół

and that red button that says, "Stop."

i czerwony guzik z napisem “Stop”.

And this is what we're designing for.

My projektujemy właśnie w tym celu.

We're designing

Projektujemy

for this machine dialect.

zgodnie z językiem maszyny.

And how far can you take that? How far can you take it?

I jak daleko można z tym dojść? Jak daleko?

You can take it really, really far.

Można dojść bardzo, bardzo daleko.

So let me take it back to Wall Street.

Wróćmy więc na Wall Street.

Because the algorithms of Wall Street

Z tego względu, że algorytmy na Wall Street

are dependent on one quality above all else,

podlegają przede wszystkim jednej właściwości -

which is speed.

czyli szybkości.

And they operate on milliseconds and microseconds.

Działają w ciągu milisekund i mikrosekund.

And just to give you a sense of what microseconds are,

A żeby przybliżyć pojęcie mikrosekundy,

it takes you 500,000 microseconds

500 tysięcy mikrosekund

just to click a mouse.

równa się jednemu kliknięciu myszą.

But if you're a Wall Street algorithm

Jednak jeśli jest się algorytmem na Wall Street

and you're five microseconds behind,

który jest pięć mikrosekund w tyle,

you're a loser.

to znaczy, że jest się przegranym.

So if you were an algorithm,

Więc jeśli bylibyście algorytmem,

you'd look for an architect like the one that I met in Frankfurt

to szukalibyście takiego architekta, jakiego miałem okazję spotkać we Frankfurcie,

who was hollowing out a skyscraper --

który opróżniał cały wieżowiec ---

throwing out all the furniture, all the infrastructure for human use,

wyrzucał wszystkie meble, całe zaplecze rzeczy używanych przez człowieka

and just running steel on the floors

i, biegając szalenie po piętrach,

to get ready for the stacks of servers to go in --

przygotowywał masę serwerów do wejścia -

all so an algorithm

a wszystko po to, żeby algorytm

could get close to the Internet.

mógł zbliżyć się do internetu.

And you think of the Internet as this kind of distributed system.

Mówi się, że internet jest czymś w rodzaju podzielonego systemu.

And of course, it is, but it's distributed from places.

I oczywiście jest on podzielony, ale w różnych miejscach.

In New York, this is where it's distributed from:

W Nowym Jorku pochodzi on

the Carrier Hotel

z kolokacji serwerów,

located on Hudson Street.

położonej na Hudson Street.

And this is really where the wires come right up into the city.

I to właśnie stamtąd wszystkie kable łączą się z miastem.

And the reality is that the further away you are from that,

W rzeczywistości, im dalej jest się od tego miejsca,

you're a few microseconds behind every time.

tym mniej mikrosekund jest się w tyle za każdym razem.

These guys down on Wall Street,

Ci z Wall Street,

Marco Polo and Cherokee Nation,

Marco Polo i Cherokee Nation,

they're eight microseconds

są osiem mikrosekund

behind all these guys

w tyle za tymi,

going into the empty buildings being hollowed out

którzy znajdują się w pustych, opróżnianych budynkach

up around the Carrier Hotel.

wokół kolokacji serwerów.

And that's going to keep happening.

I tak będzie w kółko.

We're going to keep hollowing them out,

Nieustannie będziemy je opróżniać,

because you, inch for inch

dlatego że nikt z was, cal za calem,

and pound for pound and dollar for dollar,

funt za funtem, dolar za dolarem,

none of you could squeeze revenue out of that space

nikt z was nie mógłby zgarnąć zysków z tej przestrzeni

like the Boston Shuffler could.

tak jak mógł to zrobić "Żongler Bostoński".

But if you zoom out,

Ale jeśli oddalimy obraz,

if you zoom out,

jeśli go oddalimy,

you would see an 825-mile trench

to zobaczymy okop o długości 825. mil

between New York City and Chicago

pomiędzy Nowym Jorkiem i Chicago,

that's been built over the last few years

który został wzniesiony podczas ostatnich lat

by a company called Spread Networks.

przez firmę Spread Networks.

This is a fiber optic cable

To jest światłowód,

that was laid between those two cities

który przeciągnięto pomiędzy tymi dwoma miastami,

to just be able to traffic one signal

by móc zmieniać światła drogowe

37 times faster than you can click a mouse --

37 razy szybciej niż raz kliknąć myszą --

just for these algorithms,

tylko dla tych algorytmów,

just for the Carnival and the Knife.

tylko dla "Karnawału" i dla “Noża”.

And when you think about this,

I jeśliby tak o tym pomyśleć,

that we're running through the United States

o tym, że biegamy po Stanach Zjednoczonych

with dynamite and rock saws

z dynamitem i piłami mechanicznymi,

so that an algorithm can close the deal

żeby algorytm mógł skończyć sprawę

three microseconds faster,

trzy mikrosekundy wcześniej,

all for a communications framework

dla zarysowania kształtu komunikacji

that no human will ever know,

którego żaden człowiek nigdy nie pozna,

that's a kind of manifest destiny;

to rodzaj ewidentnego przeznaczenia,

and we'll always look for a new frontier.

który ciągle będzie szukał nowej granicy.

Unfortunately, we have our work cut out for us.

Niestety, jesteśmy wprost stworzeni do naszej pracy.

This is just theoretical.

To tylko teoria.

This is some mathematicians at MIT.

To jacyś tam matematycy z MIT.

And the truth is I don't really understand

A prawda jest taka, że nie rozumiem

a lot of what they're talking about.

większości, o której ci panowie mówią.

It involves light cones and quantum entanglement,

To się łączy ze stożkami czasoprzestrzennymi i ze stanem splątanym,

and I don't really understand any of that.

a ja naprawdę nic z tego nie rozumiem.

But I can read this map,

Ale tę mapę potrafię odczytać.

and what this map says

Ta mapa mówi, że

is that, if you're trying to make money on the markets where the red dots are,

jeśli ktoś próbuje zarobić pieniądze na rynkach oznaczonych czerwonym punktem,

that's where people are, where the cities are,

czyli tam gdzie są ludzie i miasta,

you're going to have to put the servers where the blue dots are

to musi postawić serwery w miejscach oznaczonych kropką niebieską,

to do that most effectively.

żeby efekt był jak najlepszy.

And the thing that you might have noticed about those blue dots

A jeśli chodzi o te niebieskie kropki, to może i dostrzegliście, że

is that a lot of them are in the middle of the ocean.

wiele z nich znajduje się pośrodku oceanu.

So that's what we'll do: we'll build bubbles or something,

No więc to jest to, co zrobimy - zbudujemy bańki czy coś,

or platforms.

a może platformy.

We'll actually part the water

Podzielimy wodę,

to pull money out of the air,

żeby z powietrza wyciagnąć pieniądze

because it's a bright future

bo to świetlana przyszłość,

if you're an algorithm.

jeśli tylko jesteś algorytmem.

(Laughter)

(Śmiech)

And it's not the money that's so interesting actually.

I tak właściwie, to nie pieniądze są intrygujące.

It's what the money motivates,

Intrygujące jest to, co one pobudzają.

that we're actually terraforming

To, że my właściwie tworzymy kolonię

the Earth itself

na samej Ziemi

with this kind of algorithmic efficiency.

przy pomocy algorytmicznej wydajności.

And in that light,

Z tą myślą

you go back

można się cofnąć

and you look at Michael Najjar's photographs,

do fotografii Michaela Najjara

and you realize that they're not metaphor, they're prophecy.

po to, żeby zdać sobie sprawę, że nie one są metaforą, tylko zapowiedzią.

They're prophecy

Są zapowiedzią

for the kind of seismic, terrestrial effects

pewnych sejsmicznych, lądowych efektów

of the math that we're making.

matematyki, którą tworzymy.

And the landscape was always made

Krajobraz zawsze składał się

by this sort of weird, uneasy collaboration

z takiej dziwnej, niestabilnej współpracy

between nature and man.

pomiędzy naturą a człowiekiem.

But now there's this third co-evolutionary force: algorithms --

Jednak teraz jest ta trzecia siła współzależnej koewolucji: algorytmy -

the Boston Shuffler, the Carnival.

"Żongler Bostoński", "Maskarada".

And we will have to understand those as nature,

A my będziemy musieli pojąć je jako naturę.

and in a way, they are.

W swojej osobliwej postaci.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Aplauz)