Ory Okolloh: The making of an African activist | TED

27,808 views ・ 2008-09-10

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Dorota Konowrocka Korekta: Marek Kasiak
00:18
So what's image got do with it?
0
18330
3000
Jakie znaczenie ma wizerunek?
00:21
And I must say, I think Emeka is trying to send
1
21330
2000
Przyznam, że Emeka próbuje przekazać
00:23
a lot of subliminal messages,
2
23330
1000
wiele podświadomych informacji
00:24
because I'm going to keep harping on some of the issues
3
24330
2000
bo podejmę tu kwestie,
00:26
that have come up.
4
26330
2000
wcześniej już poruszane.
00:28
But I'm going to try and do something different,
5
28330
2000
ale zrobię to inaczej,
00:30
and try and just close the loop with some of my personal stories,
6
30330
5000
zakończę tę sesję moją własną historią,
00:35
and try and put a face to a lot of the issues
7
35330
2000
nadam osobistym wymiar sprawom,
00:37
that we've been talking about.
8
37330
2000
o których rozmawiamy.
00:39
So, Africa is a complex continent full of contradictions,
9
39330
3000
Afryka jest złożonym kontynentem pełnym sprzeczności
00:42
as you can see.
10
42330
1000
jak zresztą widać.
00:43
We're not the only ones.
11
43330
2000
Nie jesteśmy w tym odosobnieni.
00:45
(Laughter)
12
45330
3000
(Śmiech)
00:48
(Applause)
13
48330
6000
(Brawa)
00:54
And you know, it's amazing.
14
54330
3000
To zdumiewające.
00:57
I mean, we need a whole conference
15
57330
1000
Potrzebujemy całej konferencji,
00:58
just devoted to telling the good stories about the continent.
16
58330
3000
by pozytywnie opowiedzieć o Afryce.
01:01
Just think about that, you know?
17
61330
2000
Pomyślcie o tym.
01:03
And this is typically what we've been talking about,
18
63330
3000
O tym właśnie mówiliśmy,
01:06
the role that the media plays in focusing
19
66330
2000
o roli mediów skupiających się
01:08
just on the negative stuff.
20
68330
2000
wyłącznie na negatywach.
01:10
Now, why is that a problem?
21
70330
3000
Dlaczego to jest problem?
01:13
A typical disaster story:
22
73330
3000
Typowa opowieść o katastrofie:
01:16
disease, corruption, poverty.
23
76330
2000
choroby, korupcja, nędza.
01:18
And some of you might be standing here thinking,
24
78330
3000
Niektórzy mogą sobie myśleć:
01:21
saying, "OK, you know, Ory, you're Harvard-educated,
25
81330
4000
"Ory, studiowałaś na Harvardzie,
01:25
and all you privileged people come here, saying,
26
85330
3000
uprzywilejowani, jak ty, ludzie namawiają nas,
01:28
'Forget the poor people.
27
88330
1000
byśmy zapomnieli o biednych,
01:29
Let's focus on business and the markets, and whatever.' "
28
89330
4000
skoncentrowali się na biznesie i rynkach.
01:33
And they're all, "There's the 80 percent of Africans
29
93330
2000
A w ujęciu ogólnym 80 proc. Afrykańczyków
01:35
who really need help."
30
95330
3000
koniecznie potrzebują pomocy.
01:38
And I want to tell you that this is my story, OK?
31
98330
4000
Tymczasem to również moja historia.
01:42
And it's the story of many of the Africans who are here.
32
102330
5000
Historia wielu tu obecnych Afrykańczyków.
01:47
We start with poverty.
33
107330
1000
Zacznijmy od biedy.
01:48
I didn't grow up in the slums or anything that dire,
34
108330
3000
Nie urodziłam się w slumsach,
01:51
but I know what it is to grow up without having money,
35
111330
3000
ale wiem, czym jest brak pieniędzy,
01:54
or being able to support family.
36
114330
4000
niemożność wykarmienia rodziny.
01:58
Euvin was talking about bellwether signs.
37
118330
2000
Euvin mówiła o znakach.
02:00
The bellwether for whether our family was broke or not was breakfast.
38
120330
5000
Oznaką stanu finansów naszej rodziny było śniadanie.
02:05
You know, when things were good, we had eggs and sausages.
39
125330
3000
W dobrych czasach jedliśmy jajka i kiełbaski.
02:08
When things were bad, we had porridge.
40
128330
3000
W kiepskich owsiankę.
02:11
And like many African families,
41
131330
2000
Jak inni Afrykańczycy, nie oszczędzaliśmy,
02:13
my parents could never save
42
133330
1000
Jak inni Afrykańczycy, nie oszczędzaliśmy,
02:14
because they supported siblings, cousins, you know, their parents,
43
134330
6000
by móc wspierać rodzeństwo, kuzynów, dziadków,
02:20
and things were always dicey.
44
140330
3000
przyszłość zawsze była niepewna.
02:23
Now, when I was born, they realized they had a pretty smart kid,
45
143330
3000
Rodzice szybko zrozumieli, że jestem inteligentna,
02:26
and they didn't want me to go to the neighborhood school,
46
146330
3000
i nie chcieli posyłać mnie do pobliskiej szkoły,
02:29
which was free.
47
149330
1000
która była darmowa.
02:30
And they adopted a very interesting
48
150330
3000
Przyjęli interesujące podejście
02:33
approach to education, which was
49
153330
2000
do mojej edukacji:
02:35
they were going to take me to a school that they can barely afford.
50
155330
4000
posłać mnie do szkoły, na którą ich nie stać.
02:39
So they took me to a private, Catholic, elementary school,
51
159330
3000
zapisali mnie do prywatnej, katolickiej podstawówki,
02:42
which set the foundation for what ended up being my career.
52
162330
5000
która zbudowała podwaliny mojej przyszłej kariery.
02:47
And what happened was,
53
167330
2000
Różnie bywało.
02:49
because they could afford it sometimes, sometimes not,
54
169330
3000
Czasami mogli ją opłacić, czasami nie,
02:52
I got kicked out pretty much every term.
55
172330
2000
więc wylatywałam co semestr.
02:54
You know, someone would come in with a list
56
174330
5000
Pojawiał się człowiek z listą ludzi,
02:59
of the people who haven't paid school fees,
57
179330
2000
którzy nie zapłacili czesnego,
03:01
and when they started getting pretty strict,
58
181330
2000
wtedy stawali się bardzo surowi,
03:03
you had to leave, until your school fees could be paid.
59
183330
2000
i nie mogłeś chodzić, póki nie zapłaciłeś.
03:05
And I remember thinking, I mean,
60
185330
2000
Zastanawiałam się wtedy,
03:07
why don't these guys just take me to a cheap school?
61
187330
3000
czemu rodzice nie posłali mnie do taniej szkoły?
03:10
Because you know, as a kid
62
190330
2000
Wiecie, jako dziecko
03:12
you're embarrassed and
63
192330
4000
Jako dziecko czujesz się zakłopotany,
03:16
you're sensitive, and everyone knows
64
196330
1000
oraz wrażliwy - wszyscy wiedzą,
03:17
you guys don't have money.
65
197330
1000
że nie macie pieniędzy.
03:18
But they kept at it,
66
198330
4000
Trwali jednak przy swoim
03:22
and I now understand why they did what they did.
67
202330
3000
i dziś rozumiem ich motywację.
03:25
They talk about corruption.
68
205330
3000
Mówią o korupcji.
03:28
In Kenya, we have an entrance exam to go into high school.
69
208330
6000
W Kenii mamy egzaminy do liceum.
03:34
And there's national schools, which are like the best schools,
70
214330
3000
Są świetne szkoły narodowe
03:37
and provincial schools.
71
217330
2000
i szkoły prowincjonalne.
03:39
My dream school at that time was Kenya High School,
72
219330
2000
Marzyłam o Kenya High School,
03:41
a national school.
73
221330
1000
będącej szkołą narodową.
03:42
I missed the cutoff by one point.
74
222330
1000
Zabrakło mi punktu,
03:43
And I was so disappointed, and I was like,
75
223330
3000
byłam strasznie rozczarowana.
03:46
"Oh my God, you know, what am I going to do?"
76
226330
3000
Myślałam: "Boże, co teraz?"
03:49
And my father said, "OK, listen.
77
229330
1000
Ojciec wtedy powiedział:
03:50
Let's go and try and talk to the headmistress.
78
230330
2000
"Chodźmy do dyrektorki.
03:52
You know, it's just one point. I mean,
79
232330
2000
To tylko jeden punkt.
03:54
maybe she'll let you in if that slot's still there."
80
234330
3000
Może cię przyjmie, jeśli są jeszcze miejsca".
03:57
So we went to the school,
81
237330
3000
Poszliśmy do szkoły.
04:00
and because we were nobodies, and because we didn't have privilege,
82
240330
6000
Byliśmy nikim, byliśmy biedni,
04:06
and because my father didn't have the right last name,
83
246330
4000
ojciec nie miał właściwego nazwiska,.
04:10
he was treated like dirt.
84
250330
2000
więc potraktowała go jak śmiecia.
04:12
And I sat and listened to the headmistress talk to him, saying,
85
252330
4000
Siedziałam i słuchałam, jak mówi:
04:16
you know, who do you think you are?
86
256330
1000
"Co pan sobie wyobraża?
04:17
And, you know, you must be joking if you think
87
257330
4000
Jest Pan śmieszny myśląc,
04:21
you can get a slot.
88
261330
1000
że mamy jeszcze miejsca".
04:22
And I had gone to school with other girls, who were kids of politicians,
89
262330
5000
Chodziłam do szkoły z dziećmi polityków,
04:27
and who had done much, much worse than I did,
90
267330
2000
którym poszło gorzej niż mnie,
04:29
and they had slots there.
91
269330
3000
a jednak dostały się.
04:32
And there's nothing worse than seeing your parent
92
272330
2000
Nie ma nic gorszego niż widok rodzica
04:34
being humiliated in front of you, you know?
93
274330
3000
upokarzanego na twoich oczach.
04:37
And we left, and I swore to myself,
94
277330
2000
Wyszliśmy i przysięgłam sobie
04:39
and I was like, "I'm never, ever going to have
95
279330
3000
że nigdy w życiu
04:42
to beg for anything in my life."
96
282330
1000
nie będę musiała o nic błagać.
04:43
They called me two weeks later, they're like,
97
283330
2000
Zadzwonili po 2 tygodniach z zaproszeniem do szkoły,
04:45
oh, yeah, you can come now. And I told them to stuff it.
98
285330
5000
kazałam im się odchrzanić.
04:50
(Laughter) (Applause)
99
290330
2000
(Śmiech i oklaski)
04:52
Final story, and I sort of have to speak quickly.
100
292330
4000
Ostatnia opowieść, muszę się streszczać.
04:56
Disease.
101
296330
1000
Choroby.
04:57
My father, who I've been talking about, died of AIDS in 1999.
102
297330
7000
Mój ojciec zmarł na AIDS w 1999 roku.
05:04
He never told anyone that he had AIDS,
103
304330
2000
Nie powiedział nikomu o AIDS,
05:06
his fear of the stigma was so strong.
104
306330
3000
tak bardzo bał się piętna.
05:09
And I'm pretty much the one who figured it out, because I was a nerd.
105
309330
5000
Zrozumiałam, co się dzieje, bo byłam maniakiem komputerowym.
05:14
And I was in the States at the time,
106
314330
2000
Byłam wtedy w Stanach,
05:16
and they called me. He was very sick, the first time he got sick.
107
316330
3000
gdy zadzwonili do mnie - był bardzo chory.
05:19
And he had Cryptococcal meningitis.
108
319330
3000
Miał zapalenie opon mózgowych
05:22
And so I went on to Google, Cryptococcal meningitis, you know.
109
322330
3000
Włączyłam Google.com, i wyszukałam " zapalenie opon mózgowych"
05:25
Because of doctor-patient privilege,
110
325330
3000
Ponieważ lekarze niczego nie mówili nam
05:28
they couldn't really tell us what was going on.
111
328330
1000
Nie byli w stanie niczego nam powiedzieć
05:29
But they were like, you know, this is a long-term thing.
112
329330
3000
ale sugerowali, że to nie przelotna dolegliwość.
05:32
And when I went online and looked at the infectious --
113
332330
4000
Zaczęłam szperać w Internecie
05:36
read about the disease,
114
336330
4000
Zebrałam informacje o chorobie
05:40
I pretty much realized what was going on.
115
340330
2000
i zorientowałam się w sytuacji.
05:42
The first time he got sick, he recovered.
116
342330
3000
Za pierwszym razem wyzdrowiał.
05:45
But what happened was that he had to be on medication
117
345330
2000
Musiał jednak dostawać Diflucan,
05:47
that, at that time -- Diflucan, which in the States
118
347330
3000
którym w Stanach leczy się drożdżaki,
05:50
is used for yeast infections -- cost 30 dollars a pill.
119
350330
4000
a który kosztuje 30 dolarów za pigułkę.
05:54
He had to be on that pill for the rest of his life.
120
354330
6000
Miał brać ten lek do końca życia.
06:00
You know, so money ran out.
121
360330
2000
Pieniądze się skończyły.
06:02
He got sick again.
122
362330
2000
Znów zachorował.
06:04
And up until that time, he had a friend who used to travel to India,
123
364330
4000
Miał przyjaciela, który często jeździł do Indii,
06:08
and he used to import, bring him, could
124
368330
4000
przywoził mu stamtąd
06:12
get him a generic version of it.
125
372330
2000
generyczną wersję tego leku.
06:14
And that kept him going.
126
374330
2000
Dzięki temu żył,
06:16
But the money ran out.
127
376330
2000
ale skończyły się pieniądze.
06:18
He got sick again. He got sick on a Friday.
128
378330
3000
Znów zachorował. W piątek.
06:21
At that time, there was only one bank that had ATMs in Kenya,
129
381330
3000
Tylko jeden bank w Kenii miał wówczas bankomaty,
06:24
and we could not get cash. The family couldn't get cash
130
384330
7000
nie mogliśmy zdobyć gotówki,
06:31
for him to start the treatment until Monday.
131
391330
3000
by rozpocząć jego leczenie przed poniedziałkiem.
06:34
The hospital put him on a water drip for three days.
132
394330
5000
Przez 3 dni leżał w szpitalu pod kroplówką z wodą.
06:39
And finally, we figured, well, OK,
133
399330
3000
W końcu doszliśmy do wniosku
06:42
we'd better just try and take him to a public hospital.
134
402330
2000
że lepiej będzie zabrać go do szpitala publicznego.
06:44
At least he'll get treated
135
404330
1000
Przynajmniej będą go leczyć,
06:45
while we try to figure out the money situation.
136
405330
2000
gdy my będziemy szukać pieniędzy.
06:47
And he died when the ambulance was coming
137
407330
2000
Zmarł, kiedy karetka już jechała,
06:49
to the hospital to take him.
138
409330
3000
by wziąć go do szpitala.
06:52
And, you know, now, imagine if -- and I could go on and on --
139
412330
5000
A teraz wyobraźcie sobie,
06:57
imagine if this is all you know about me.
140
417330
3000
że wiecie o mnie tylko tyle.
07:00
How would you look at me?
141
420330
4000
Co byście czuli, patrząc na mnie?
07:04
With pity, you know. Sadness.
142
424330
4000
Litość. Smutek.
07:08
And this is how you look at Africa.
143
428330
3000
Tak postrzegacie Afrykę.
07:11
This is the damage it causes.
144
431330
2000
To bardzo szkodliwe.
07:13
You don't see the other side of me.
145
433330
2000
Nie widzicie mojego drugiego oblicza.
07:15
You don't see the blogger,
146
435330
1000
Bloggerki,
07:16
you don't see the Harvard-educated lawyer,
147
436330
2000
prawnika z Harvardu,
07:18
the vibrant person, you know?
148
438330
3000
energicznej osoby.
07:21
And I just wanted to personalize that.
149
441330
2000
Chcę nadać temu osobisty wymiar,
07:23
Because we talk about it in big terms,
150
443330
2000
bo wielkie frazy nie pobudzają do refleksji.
07:25
and you wonder, you know, so what?
151
445330
3000
zadajecie sobie pytanie 'co z tego?'
07:28
But it's damaging.
152
448330
3000
To bardzo szkodliwe.
07:31
And I'm not unique, right?
153
451330
2000
Nie jestem wyjątkiem.
07:33
Imagine if all you knew about William
154
453330
2000
Wyobraźcie sobie, że jedyne co wiecie o Williamie
07:35
was the fact that he grew up in a poor village.
155
455330
3000
to tylko, że dorastał w biednej wiosce.
07:38
And you didn't know about the windmill, you know?
156
458330
3000
Lecz nie wiecie o wiatraku.
07:41
And I was just moved.
157
461330
2000
Byłam poruszona,
07:43
I was actually crying during his presentation.
158
463330
3000
płakałam w czasie jego prezentacji.
07:46
He was like, I try and I make.
159
466330
2000
Spróbował i udało mu się.
07:48
I was like Nike should hire him, you know, "Just do it!"
160
468330
3000
Nike powinno go zatrudnić: "Just do it!".
07:51
(Laughter)
161
471330
3000
(Śmiech)
07:54
And this is, again, the point I'm trying to make.
162
474330
1000
Chcę to podkreślić:
07:55
When you focus just on the disasters --
163
475330
2000
skupiając się na tragediach...
07:57
(Laughter) (Applause)
164
477330
11000
(Śmiech i brawa)
08:08
-- we're ignoring the potential.
165
488330
3000
... ignorujemy potencjał.
08:11
So, what is to be done?
166
491330
4000
Co możemy zrobić?
08:15
First of all,
167
495330
1000
Po pierwsze
08:16
Africans, we need to get better at telling our stories.
168
496330
3000
Afrykańczycy muszą lepiej opowiadać swoją historię.
08:19
We heard about that yesterday.
169
499330
2000
Te kwestie były poruszane wczoraj
08:21
We had some of them this morning.
170
501330
2000
jak również dzisiaj rano.
08:23
And this is an example, you know,
171
503330
2000
Wiecie...
08:25
blogging is one way of doing that.
172
505330
2000
Blogowanie to jeden ze sposobów opowiadania.
08:27
Afrigator is an aggregator of African blogs
173
507330
3000
Afrigator to agregator Afrykańskich blogów,
08:30
that was developed in South Africa.
174
510330
3000
który został opracowany w RPA.
08:33
So we need to start getting better.
175
513330
1000
Nikt inny nie opowie naszej historii.
08:34
If no one else will tell our stories, let's do it.
176
514330
3000
Nikt inny nie opowie naszej historii.
08:37
And going back to the point I was trying to make,
177
517330
1000
Wracając do meritum,
08:38
this is the Swahili Wikipedia.
178
518330
4000
oto Wikipedia Suahili.
08:42
Swahili is spoken by about 50 million people in East Africa.
179
522330
4000
50 milionów ludzi we wschodniej Afryce mówi w suahili.
08:46
It only has five contributors.
180
526330
3000
Wikipedię współtworzy 5 osób.
08:49
Four of them are white males -- non-native speakers.
181
529330
4000
Czterech to biali mężczyźni, dla nich suahili to obcy język.
08:53
The other person is -- Ndesanjo, if you're here, stand up --
182
533330
5000
Piąta osoba to Ndesanjo - wstań, jeśli tu jesteś -
08:58
is a Tanzanian, [the] first Swahili blogger.
183
538330
3000
Tanzańczyk, pierwszy bloger w suahili.
09:01
He's the only African who's contributing to this.
184
541330
3000
Jedyny Afrykańczyk-współtwórca Wiki.
09:04
People, please. We can't whine and complain
185
544330
4000
Nie możemy jęczeć i narzekać,
09:08
the West is doing this.
186
548330
1000
to robi za nas Zachód.
09:09
What are we doing?
187
549330
3000
Co my robimy?
09:12
Where are the rest of the Swahili speakers?
188
552330
2000
Gdzie inni Suahilijczycy?
09:14
Why are we not generating our own content?
189
554330
2000
Dlaczego nie tworzymy treści?
09:16
You know, it's not enough to complain. We need to act.
190
556330
4000
Nie wystarczy narzekać. Trzeba działać.
09:20
Reuters now integrates African blogs
191
560330
3000
Reuter wykorzystuje afrykańskie blogi
09:23
into their coverage of Africa.
192
563330
2000
w materiałach traktujących o Afryce.
09:25
So, that's a start,
193
565330
1000
To na początek,
09:26
and we've heard of all their other initiatives.
194
566330
3000
mają też inne pomysły.
09:29
The cheetah generation.
195
569330
1000
Pokolenie gepardów.
09:30
The aid approach, you know, is flawed.
196
570330
4000
Strategia pomocy jest błędna.
09:34
And after all the hoopla of Live 8,
197
574330
2000
Po zamieszaniu wokół Live 8
09:36
we're still not anywhere in the picture.
198
576330
3000
nadal nas nie widać.
09:39
No, you're not.
199
579330
2000
Tekst na plakacie: "Jestem Afrykanką". Ory: Nie, nie jesteś.
09:41
(Laughter)
200
581330
12000
(Śmiech)
09:53
But the point I'm trying to make, though,
201
593330
2000
To co chcę podkreślić, to fakt,
09:55
is that it's not enough for us to criticize.
202
595330
4000
że nie wystarczy krytykować.
09:59
And for those of you in the diaspora
203
599330
2000
Wszyscy ci diaspory,
10:01
who are struggling with where should I be,
204
601330
2000
którzy zastanawiają się, co zrobić,
10:03
should I move back,
205
603330
1000
Czy wrócić do Afryki?
10:04
should I stay?
206
604330
1000
czy zostać?
10:05
You know, just jump.
207
605330
2000
Skaczcie!
10:07
The continent needs you.
208
607330
3000
Kontynent was potrzebuje.
10:10
And I can't emphasize that enough, you know.
209
610330
2000
Chcę to podkreślić.
10:12
I walked away from a job with one of the top firms in D.C.,
210
612330
5000
Zrezygnowałam z pracy i wysokiej pensji w jednej z najlepszych firm w stolicy USA.
10:17
Covington and Burling, six figures.
211
617330
2000
'Covington i Burling'
10:19
With two paychecks, or three paychecks,
212
619330
2000
Ze dwoma czy trzema wypłatami,
10:21
I could solve a lot of my family's problems.
213
621330
3000
mogłabym rozwiązać masę problemów mojej rodziny.
10:24
But I walked away from that, because my passion was here,
214
624330
4000
Zrezygnowałam, bo moje serce jest tutaj.
10:28
and because I wanted to do things that were fulfilling.
215
628330
3000
Szukałam możliwości samorealizacji.
10:31
And because I'm needed here, you know?
216
631330
4000
Tutaj jestem potrzebna.
10:35
I probably can win a prize for the most ways
217
635330
3000
Pewnie mogłabym zdobyć nagrodę
10:38
to use a Harvard Law School degree
218
638330
2000
za kreatywne wykorzystanie
10:40
because of all the things I'm doing.
219
640330
2000
harvardzkiego dyplomu prawnika.
10:42
One is because I'm pretty aggressive,
220
642330
1000
Jestem dość agresywna,
10:43
and I try and find, you know, opportunities.
221
643330
3000
szukam możliwości i znajduję je.
10:46
But there is such a need, you know?
222
646330
3000
Jest tyle potrzeb!
10:49
I'm a corporate lawyer most of the time
223
649330
1000
Jestem przede wszystkim prawnikiem
10:50
for an organization called Enablis
224
650330
2000
w organizacji Enablis,
10:52
that supports entrepreneurs in South Africa.
225
652330
3000
która wspiera przedsiębiorców w RPA.
10:55
We're now moving into East Africa.
226
655330
3000
Przenosimy się teraz do wschodniej Afryki.
10:58
And we give them business development services,
227
658330
3000
Pomagamy w rozwoju biznesu,
11:01
as well as financing loan and equity.
228
661330
4000
finansujemy pożyczki i kapitał własny.
11:05
I've also set up a project in Kenya,
229
665330
2000
Uruchomiłam projekt w Kenii,
11:07
and what we do is we track the performance
230
667330
2000
zajmujemy się śledzeniem działań
11:09
of Kenyan MPs.
231
669330
1000
kenijskich posłów.
11:10
My partner, M, who's a tech guru, hacked WordPress.
232
670330
4000
Mój partner, geniusz technologiczny, zhakował WordPressa.
11:14
It costs us, like, 20 dollars a month just for hosting.
233
674330
2000
Hosting kosztuje nas 20$ miesięcznie,
11:16
Everything else on there is a labor of love.
234
676330
4000
reszta ta praca wolontariuszy.
11:20
We've manually entered all the data there.
235
680330
2000
Dane wprowadziliśmy ręcznie.
11:22
And you can get profiles of each MP,
236
682330
3000
Możecie sprawdzić profil każdego posła,
11:25
questions they've asked in parliament.
237
685330
2000
wszystkie interpelacje poselskie.
11:27
We have a comment function,
238
687330
2000
Istnieje usługa komentarzy
11:29
where people can ask their MPs questions.
239
689330
2000
Można zadawać posłom pytania.
11:31
There are some MPs who participate,
240
691330
2000
Niektórzy posłowie uczestniczą w projekcie
11:33
and come back and ask.
241
693330
1000
wnoszą swój wkład.
11:34
And basically, we started this because we were tired
242
694330
2000
Ten projekt powstał ze zmęczenia
11:36
of complaining about our politicians.
243
696330
3000
ciągłym narzekaniem na polityków.
11:39
You know, I believe that accountability stems from demand.
244
699330
3000
Na odpowiedzialność musi istnieć popyt.
11:42
You're not just going to be accountable
245
702330
2000
Ludzie nie są odpowiedzialni jedynie
11:44
out of the goodness of your heart.
246
704330
1000
z samej dobroci serca.
11:45
And we as Africans need to start challenging our leaders.
247
705330
3000
Afryka musi zacząć obserwować działania swoich przywódców.
11:48
What are they doing?
248
708330
2000
Co oni robią?
11:50
You know, they're not going to change
249
710330
1000
Wiecie, oni się nie zmienią
11:51
just out of nowhere.
250
711330
2000
zupełnie od tak.
11:53
So we need new policies, we need --
251
713330
2000
Potrzeba nam nowych strategii działania.
11:55
where's that coming from, you know?
252
715330
2000
Skąd one się biorą?
11:57
Another thing is that these leaders
253
717330
2000
Kolejną kwestią jest fakt, że przywódcy
11:59
are a reflection of our society.
254
719330
3000
są odzwierciedleniem naszego społeczeństwa.
12:02
We talk about African governments
255
722330
2000
Mówimy o rządzących Afryką,
12:04
like they've been dropped from Mars, you know?
256
724330
3000
jakby spadli z Marsa.
12:07
They come from us.
257
727330
2000
Oni wywodzą się spośród nas.
12:09
And what is it about our society that is generating leaders that we don't like?
258
729330
4000
Czemu nasze społeczeństwo wyłania liderów, którzy się nam nie podobają?
12:13
And how can we change that?
259
733330
2000
Jak to zmienić?
12:15
So Mzalendo was one small way we thought we could start
260
735330
4000
Mzalendo było sposobem zainspirowania ludzi
12:19
inspiring people to start holding their leaders accountable.
261
739330
4000
do patrzenia politykom na ręce.
12:23
Where do we go from here?
262
743330
2000
Co dalej?
12:25
I believe in the power of ideas.
263
745330
2000
Wierzę w potęgę idei
12:27
I believe in the power of sharing knowledge.
264
747330
2000
Wierzę w potęgę dzielenia się wiedzą.
12:29
And I'd ask all of you, when you leave here, please just share,
265
749330
5000
Po wyjeździe stąd podzielcie się pomysłami,
12:34
and keep the ideas that you've gotten out of here going,
266
754330
3000
o których tu usłyszeliście,
12:37
because it can make a difference.
267
757330
3000
bo to naprawdę ma znaczenie.
12:40
The other thing I want to urge you to do
268
760330
2000
Kolejną rzeczą, do której chce was skłonić
12:42
is take an interest in the individual.
269
762330
3000
jest zainteresowanie się innymi.
12:45
I've had lots of conversations about things I think
270
765330
3000
Wiele razy rozmawiałam o moich przemyśleniach
12:48
need to be happening in Africa.
271
768330
2000
dotyczących spraw koniecznych Afryce
12:50
People are like, "OK, if you don't do aid,
272
770330
2000
Ludzie mówią: "Jeśli nie pomoc...
12:52
I'm a bleeding heart liberal, what can I do?"
273
772330
3000
Jestem cholernym liberałem, co mogę zrobić?"
12:55
And when I talk about my ideas, they're like,
274
775330
1000
I gdy mówię o moich pomysłach,
12:56
"BBut it's not scalable, you know.
275
776330
2000
oni nie widzą ich potencjału.
12:58
Give me something I can do with Paypal."
276
778330
2000
Chcą po prostu zrobić przelew.
13:00
It's not that easy, you know?
277
780330
2000
A to nie takie proste.
13:02
And sometimes just taking an interest in the individual,
278
782330
4000
Czasem zainteresowanie się człowiekiem,
13:06
in the fellows you've met, and the businesspeople you've met,
279
786330
3000
którego spotykasz prywatnie czy zawodowo,
13:09
it can make a huge difference, especially in Africa,
280
789330
2000
wiele zmienia, zwłaszcza w Afryce,
13:11
because usually the individual in Africa
281
791330
2000
bo tu za każdym człowiekiem w Afryce
13:13
carries a lot of people behind them.
282
793330
2000
stoi wielu innych.
13:15
Practically. I mean, when I was a first-year student in law school,
283
795330
5000
Dosłownie. Kiedy studiowałam na pierwszym roku,
13:20
my mom's business had collapsed, so I was supporting her.
284
800330
4000
biznes mamy zbankrutował, więc jej pomagałam.
13:24
My sister was struggling to get through undergrad.
285
804330
2000
Moja siostra robiła licencjat.
13:26
I was helping her pay her tuition.
286
806330
2000
Pomagałam jej płacić czesne.
13:28
My cousin ran out of school fees, and she's really smart.
287
808330
3000
Kuzynce skończyły się pieniądze na czesne,
13:31
I was paying her school fees.
288
811330
1000
jej też pomagałam.
13:32
A cousin of mine died of AIDS, left an orphan,
289
812330
3000
Kuzyn zmarł na AIDS, zostawił sierotę,
13:35
so we said, well, what are we going to do with her?
290
815330
2000
więc co mieliśmy z nią zrobić?
13:37
You know, she's now my baby sister.
291
817330
2000
Jest teraz moją małą siostrą.
13:39
And because of the opportunities that were afforded to me,
292
819330
2000
Dzięki możliwościom jakie mi zaoferowano,
13:41
I am able to lift all those people.
293
821330
2000
mogę teraz pomóc im wszystkim.
13:43
So, don't underestimate that.
294
823330
4000
Nie lekceważcie tego.
13:47
An example. This man changed my life.
295
827330
2000
Ten człowiek zmienił moje życie.
13:49
He's a professor. He's now at Vanderbilt.
296
829330
2000
wykłada na studiach licencjackich w Vanderbilt.
13:51
He's an undergrad professor, Mitchell Seligson.
297
831330
3000
Mitchell Seligson
13:54
And because of him, I got into Harvard Law School,
298
834330
2000
Dzięki niemu dostałam się na Harvard.
13:56
because he took an interest.
299
836330
1000
dzięki jego zainteresowaniu.
13:57
I was taking a class of his, and he was just like,
300
837330
4000
Studiowałam jego przedmiot,
14:01
this is an overeager student,
301
841330
2000
uznał mnie za nadgorliwego studenta,
14:03
which we don't normally get in the United States,
302
843330
2000
których w Stanach brakuje,
14:05
because everyone else is cynical and jaded.
303
845330
4000
wszyscy są cyniczni i zblazowani.
14:09
He called me to his office and said,
304
849330
1000
Wezwał mnie do biura
14:10
"What do you want to do when you grow up?"
305
850330
1000
i zapytał o dalsze plany.
14:11
I said, "I want to be a lawyer."
306
851330
1000
Powiedziałam, że chcę zostać prawnikiem.
14:12
And he was like, "Why? You know,
307
852330
3000
Był zdumiony
14:15
we don't need another lawyer in the United States."
308
855330
2000
"Nie potrzebujemy już w USA prawników".
14:17
And he tried to talk me out of it,
309
857330
2000
Chciał mnie od tego odwieść,
14:19
but it was like, "OK, I know nothing about applying to law school,
310
859330
3000
Powiedział - ok, nie mam pojęcia o studiowaniu na wydziale prawa,
14:22
I'm poli-sci Ph.D.
311
862330
1000
mam doktorat z nauk politycznych,
14:23
But, you know, let's figure out what I need you to do,
312
863330
4000
ale wiesz, dowiedzmy się czego ci trzeba
14:27
what I need to do to help you out."
313
867330
1000
by pomóc Ci wystartować.
14:28
It was like, "Where do you want to go?"
314
868330
2000
Wszystkie drogi stały otworem.
14:30
And to me at that time university --
315
870330
1000
Studiowałam wówczas
14:31
I was at University of Pitts for undergrad,
316
871330
2000
na uniwersytecie w Pittsburgu
14:33
and that was like heaven, OK,
317
873330
2000
i czułam się jak w niebie
14:35
because compared to what could have been in Kenya.
318
875330
2000
szczególnie w porównaniu z Kenią.
14:37
So I'm like, "Yeah, I'm just applying to Pitt for law school."
319
877330
3000
Zamierzałam aplikować na wydział prawa w Pittsburgu,
14:40
He was like, "Why? You know, you're smart,
320
880330
2000
a on zapytał: "Dlaczego?
14:42
you have all these things going for you."
321
882330
2000
Jesteś mądra, sięgnij wyżej".
14:44
And I'm like, "Because I'm here and it's cheap,
322
884330
2000
Myślałam, że skoro tu jestem, studia są tanie,
14:46
and you know, I kind of like Pittsburgh."
323
886330
3000
lubię Pittsburg...
14:49
Like, that's the dumbest reason I've ever heard
324
889330
2000
To najgłupszy z możliwych powodów
14:51
for applying to law school.
325
891330
2000
startowania na wydział prawa.
14:53
And, you know, so he took me under his wing, and he encouraged me.
326
893330
4000
Wziął mnie pod skrzydła, zachęcał mnie.
14:57
And he said, "Look, you can get into Harvard,
327
897330
2000
Powiedział, że mogę iść na Harvard
14:59
you're that good, OK?
328
899330
1000
że jestem na tyle dobra.
15:00
And if they don't admit you, they're the ones who are messed up."
329
900330
5000
a jak mnie nie przyjmą, to ich problem.
15:05
And he built me up, you know?
330
905330
2000
Podbudował mnie.
15:07
And this is just an illustration.
331
907330
2000
To tylko przykład.
15:09
You can meet other individuals here.
332
909330
2000
Spotkacie tu inne osoby.
15:11
We just need a push.
333
911330
1000
Potrzebujemy tylko impulsu.
15:12
That's all I needed was a push to go to the next level.
334
912330
6000
Ja go potrzebowałam, by sięgnąć wyżej.
15:18
Basically, I want to end with my vision for Africa, you know?
335
918330
7000
Chcę zakończyć moją wizją Afryki.
15:25
A gentleman spoke yesterday about the indignity
336
925330
2000
Ktoś mówił wczoraj o upokorzeniu,
15:27
of us having to leave the continent
337
927330
5000
że porzucanie Afryki
15:32
so that we can fulfill our potential.
338
932330
3000
dla zrealizowania swojego potencjału odbiera godność.
15:35
You know, my vision is that my daughter,
339
935330
2000
Marzę, by moja córka
15:37
and any other African child being born today,
340
937330
4000
jak również inne dzieci rodzące się dzisiaj,
15:41
can be whoever they want to be here,
341
941330
4000
mogły zostać kimkolwiek chcą być,
15:45
without having to leave.
342
945330
2000
bez przymusu wyjazdu.
15:47
And they can have the possibility of transcending
343
947330
4000
Mogą mieć możliwość zmiany warunków
15:51
the circumstances under which they were born.
344
951330
3000
w których się narodziły.
15:54
That's one thing you Americans take for granted, you know?
345
954330
3000
Wy, Amerykanie, uznajecie to za oczywistość.
15:57
That you can grow up, you know, not so good circumstances,
346
957330
4000
Nie musicie dorastać w dobrych warunkach,
16:01
and you can move.
347
961330
3000
by pójść naprzód.
16:04
Just because you are born in rural Arkansas, whatever,
348
964330
4000
Fakt, że urodziliście się na terenach wiejskich w Arkansas
16:08
that doesn't define who you are.
349
968330
1000
nie ogranicza was.
16:09
For most Africans today, where you live, or where you were born,
350
969330
6000
W Afryce miejsce życia
16:15
and the circumstances under which you were born,
351
975330
3000
jak również miejsce i okoliczności narodzin,
16:18
determine the rest of your life.
352
978330
2000
określają resztę życia.
16:20
I would like to see that change,
353
980330
2000
Chciałabym, by to się zmieniło,
16:22
and the change starts with us.
354
982330
2000
a zmiana zaczyna się w nas.
16:24
And as Africans, we need to take responsibility for our continent.
355
984330
4000
Musimy wziąć odpowiedzialność za nasz kontynent.
16:28
Thank you.
356
988330
1000
Dziękuję.
16:29
(Applause)
357
989330
4000
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7