Chen Qiufan: A sci-fi vision of life in 2041 | TED

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

အချိန်က ၂၀၄၁ ခုနှစ်ပါ။

ကမ္ဘာကြီးက စိတ်ကူးယဉ်ဝတ္ထုထက်တောင် ပိုထူးဆန်းနေတယ်။

အံ့မခန်း နည်းပညာတွေနဲ့ သိပ္ပံပညာဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတယ်။

It's 2041.

The world is even stranger than fiction.

ဒါပေမဲ့ သိပ်ရင်းနှီးနေတာတစ်ခုရှိသေးတယ်။

Full of astonishing technologies and scientific advances.

COVID က ကျွန်တော်တို့နဲ့အတူ ရှိနေဆဲပါ။

But there's still one thing that is very familiar.

ဒါနဲ့အတူ ဘယ်လို နေထိုင်ရမလဲ ဆိုတာကို တွေးဆပြီးပါပြီ။

သင် တိုက်ခန်းအပြင်မှာ မရောက်ဖြစ်တာ သုံးနှစ်ရှိပြီ။

COVID is still with us.

We've just figured out how to live with it.

၂၀၂၁ ရဲ့ကူးစက်ရောဂါက သင့်ကို အထိတ်တလန့်ဖြစ်စေတယ်။

You haven't been outside of your apartment for three years.

အဖိုးအဖွားတွေကို ဆုံးရှုံးရတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အိပ်မက်ဆိုးတွေရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး

The pandemic of 2021 traumatized you.

တိုးတက်မှုတွေရှိပေမဲ့

You still have the nightmares about losing your grandparents

ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရမှာကို ကြောက်တာက သင့်ကို အတွင်းမှာ ပိတ်ထားပြီး အထီးကျန်စေခဲ့တယ်။

and despite advances,

စွဲမက်စရာ အွန်လိုင်းဂိမ်းတစ်ခုမှာ

သင်တွေ့ခဲ့တဲ့ ချစ်သူက သင်နဲ့ တွေ့ဆုံဖို့ ကမ္ဘာတစ်ဝက်ကို

fear of infection has kept you inside and isolated.

ပျံသန်းလာပြီဆိုတာကို သင် သိလိုက်ရတယ်။

You've just found out

that the lover you met in an immersive online game

ဒါပေမဲ့ အခုတော့ သူဟာ ဆေးရုံမှာ သီးသန့်ခွဲထားခံရပြီး

has flown halfway around the world to meet you.

ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ အလွန်ပြင်းထန်တဲ့

မျိုးကွဲအသစ်နဲ့ သူ ဒုက္ခရောက်နေတယ်။

But now he's quarantined in the hospital,

သင်နဲ့မတွေ့ခင်တောင် သူ သေနိုင်ပုံရလောက်တယ်။

stricken with a new,

extremely virulent variant of the virus.

သင်က နံရံလေးခုအလွန်က အန္တရာယ်ရှိတဲ့

It looks like he might die even before you met him.

ကမ္ဘာထဲကို စွန့်စားထွက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

You decide you've got to venture out,

ကံကောင်းစွာပဲ သင့်ကို ကူညီဖို့ စက်ရုပ်တွေရှိနေတယ်။

into the dangerous world beyond your four walls.

သင့်ရဲ့အိမ်ထိန်းရေးစက်ရုပ်က လူတွေကို လုံးဝ ရှောင်ရှားနိုင်စေဖို့

Luckily, there are robots to help you.

သင့်ကို စက်ရုပ်တွေအတွက်သာ သီးသန့်ထားတဲ့

ဓာတ်လှေကားတစ်ခုဆီ ခေါ်ဆောင်သွားတယ်။

Your housekeeping robot takes you to a special elevator

ဒါက ဘော့တ်တွေရဲ့ပုံစံတွေနဲ့ ပြည့်ကျပ်နေတယ်။

reserved for robots only,

ပို့ဆောင်ရေးဘော့တ်၊

allowing you to completely avoid people.

သန့်ရှင်းရေးဘော့တ်၊ သက်ကြီးရွယ်အိုစောင့် ရှောက်ရေးဘော့တ်၊ ခွေးလမ်းလျှောက်ဘော့တ်နဲ့

It’s crammed with all manners of bots.

နံရံတွေနဲ့ မျက်နှာကြက်တွေတောင် အင်းဆက်ပိုးမွှားတွေနဲ့တူတဲ့

DeliveryBot,

CleaningBot, SeniorCareBot, DogWalkingBot,

ပိုးသတ်ဆေးဘော့တွေနဲ့ ဖုံးအုပ်ထားတယ်။

သင်က လမ်းသွားလမ်းလာတွေကို သံသယစိတ်နဲ့ ကြည့်ရင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အနေနဲ့

even the walls and ceiling are covered with DisinfectionBots

သတိထားပြီး လမ်းပေါ်ထွက်လိုက်တယ်။

that resemble insects.

You cautiously step out on the street for the first time,

ဘေးကင်းစေဖို့ သင့်မိုဘိုင်းကိရိယာပေါ်က Safety Circle အက်ပ်ကို သင် အားကိုးတယ်။

eyeing the passers-by with suspicion.

ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်သယ်ဆောင်သူတွေ

You rely on your Safety Circle app on your mobile device to keep you safe.

သိပ်နီးကပ်နေရင် တုန်ခါမှု သို့မဟုတ် တစီစီအသံနဲ့ သင့်ကို သတိပေးတယ်။

သင့်အတွင်း လက်ကောက်ဝတ်ပေါ်က ဇီဝအာရုံခံအမြှေးပါးတွေက

It alerts you with a vibration or buzz

ကာကွယ်ဆေးအမျိုးမျိုးရဲ့ သက်တမ်းကုန်ဆုံးတာ

if potential virus carriers step too close.

အပါအဝင် ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အချက်အလက် တွေကို အချိန်နဲ့ တစ်ပြေးညီပြသပေးတယ်။

The biosensor membranes on your inner wrist

display real time physiological data,

သင့်ကိရိယာတွေက သုံးနှစ် သက်တမ်းကျော်နေပါပြီ။

including the expiration of various vaccines --

သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ရခွင့်လိုတာကြောင့်

and yours are three years out of date!

ဒီလျှပ်စစ် သက်သေခံ ဖလင်မပါရင်

Without this electric identification film,

ဆေးရုံ သို့မဟုတ် ဘယ်နေရာကိုမှ သင် မရောက်နိုင်ဘူး။

you definitely can’t get to the hospital,

ဒီအတောအတွင်း သင့်စက်ကိရိယာက သေလုမြောပါး ချစ်သူရဲ့

or anywhere, as it’s needed to access transportation.

ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အခြေအနေတွေကို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီ လွှင့်ပေးတယ်၊

အထိတ်တလန့်မဖြစ်စေဖို့ ခက်ခဲစေတာပါ။

Meanwhile, your device streams

သင်က နာရီနဲ့ အပြိုင်ဖြစ်နေတယ်။

real-time medical status of your dying lover,

သင် အချိန်မီ ဘယ်တော့ ရောက်လဲ။

အဲဒီကို ရောက်တောင် ရောက်နိုင်ပါ့မလား။

making it hard not to panic.

သင်် ရောက်နိုင်ပါတယ်။

You race against the clock.

AI-အလိုအလျောက်လုပ်ဆောင်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကြောင့်

When you make it in time?

သင့်ချစ်သူအတွက် အမြန်ကုပေးတဲ့ ဆေးဝါးကို ပေါင်းစပ်ဖန်တီးနိုင်ခဲ့တယ်။

Can you even get there?

You can.

AlphaFold လို နည်းပညာတွေက

Thanks to AI-automated processes,

ကာကွယ်ဆေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို နှစ်တွေက နေ ရက်သတ္တပတ်တွေအထိ အရှိန်မြှင့်ပေးမှာပါ။

it was possible to synthesize a quick-fix drug for your lover.

And technologies such as AlphaFold

ဒါဆို ၂၀၄၁ မှာ နောက်ထပ်ဘာတွေ ဖြစ်နိုင်မလဲ။

will accelerate the speed of vaccine development from years to weeks.

ထောက်လှမ်းရေးကိရိယာတု ကာကွယ်ရေးတွေက ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးအတွက်

So, what else could happen in 2041?

စံပုံစံဖွဲ့စည်းမှုရဲ့တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါ။

ပဋိပက္ခတွေကို တိုးပွားစေပြီး လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပြိုကွဲစေတဲ့

Anti-fake detectors are part of the standard configuration

ကောလာဟလတွေနဲ့ အမုန်းတရားတွေ ပျံ့နှံ့စေဖို့ deepfakes လို

for cybersecurity.

နည်းပညာကို အလွဲသုံးစားလုပ်တာတွေက

The abuse of technology such as deepfakes

မရှိတော့ပါဘူး။

to spread rumors and hatred

တကယ့် ကိုယ်ပိုင် အမှတ်သညာ လုပ်ထားးတဲ့ သင်ယူမှုက

increase conflicts and tear the society apart,

it's a thing of the past.

နောက်ဆုံးမှာ တစ်ဦးချင်းအတွက် ဖန်တီးမှု၊ ဆက်သွယ်မှုနဲ့ သနားကရုဏာကို ချိန်ညှိပေးတဲ့

Real personalized learning finally arrives

စိတ်ကြိုက်လုပ်ထားတဲ့ AI အဖော်တွေနဲ့အတူ ရောက်ရှိလာတယ်။

with customized AI companions that calibrate creativity,

ပညာရေး နည်းပညာက လူတန်းစား ကွဲပြားမှုကို ပိုမဆိုးရွားစေတော့ဘူး။

communication and compassion to each individual equally.

သဘာဝဘာသာစကား လုပ်ဆောင်မှုနဲ့ XR နည်းပညာတွေနဲ့အတူ

Educational technology no longer exacerbates class divisions.

ဒစ်ဂျစ်တယ် အမွှာ ကိုယ်စားပြုမှုကို ဖွင့်ထားရင်း

Kobe Bryant Maradona နဲ့ Whitney Houston တို့ ပြန်လည်မွေးဖွားလာပြီး

With digital twins enabled by natural language processing

and XR technologies,

သင့်စိတ်ကြိုက်လုပ်ထားတဲ့ ဖျော်ဖြေရေးအတွေ့အကြုံမှာ

Kobe Bryant, Maradona and Whitney Houston would be reborn

မသေနိုင်တဲ့ အသွင်တု ဇာတ်ကောင်တွေဖြစ်လာမယ်။

၂၀၄၁ က အနီးအနားမှာပါ။

and become immortal virtual characters

in your customized entertainment experience.

အနှစ် ၂၀ ပဲ ကွာတယ်။

ပြီးတော့ ဒီဟောပြောချက်ကို ကြည့်နေတဲ့ ကျွန်တော်တို့အများစုဟာ ကံကောင်းတယ်ဆိုရင်

2041 is just around the corner.

ဒါကို တွေ့ကြုံခံစားဖို့ အသက်ရှင်နေလိမ့်မယ်။

Only 20 years away.

ဒါကြောင့် ဉာဏ်ရည်တု ပညာရှင်

And most of us watching this talk will, if lucky enough,

ဒေါက်တာ Kai-Fu Lee နဲ့ အတူ

be alive to experience it.

သိပ္ပံစိတ်ကူးယဉ် လက်တွေ့ဆန်မှုကို ခွဲခြမ်း စိတ်ဖြာမှုနဲ့ ရောစပ်ထားတဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ်

That's why, together with the artificial intelligence expert,

ရေးဖို့ ရွေးချယ်ခဲ့တယ်၊ နည်းပညာသာမက

Dr. Kai-Fu Lee,

I chose to write a book that blends science fiction realism

နည်းပညာကို လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့ ဧရာမ စိတ်ကူးစိတ်သန်းတွေရောပါ။

သိပ္ပံ စိတ်ကူးယဉ်ဝတ္ထုမှာ အများစုက AI ကို တွေးမိတဲ့အခါ

with the analysis, not just of technology,

but also the big ideas that animate technology.

ဒစ်စတိုပီယံဖြစ်လေ့ရှိတာပါ။

HAL 9000 Terminator Ex Machina --

When most think of AI in science fiction,

AI က အမြဲတမ်း ပြိုင်ဆိုင်၊ ရန်လိုပြီး၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်

it's often dystopian.

HAL 9000, Terminator, Ex Machina --

ရှုမြင်ပုံက စိတ်မကြည်မသာစရာပါ။

The AI always feels competitive, hostile,

ဒါပေမဲ့ ဒီစာအုပ်နဲ့အတူ ကျွန်တော်တို့က မတူညီတဲ့ ချဉ်းကပ်မှုကို ရှာဖွေတယ်။

the outlook for humanity bleak.

ကျွန်တော်တို့ဟာ ဓာတ်ခွဲခန်းတွေ၊

AI သိပ္ပံပညာရှင်တွေ၊ စွန့်ဦးတီထွင်သူတွေ၊

But with our book, we explore a different approach.

သုတေသီတွေနဲ့ ပညာရှင်တွေဆီ သွားရောက်လည်ပတ်ပြီး

We spent almost two years

နှစ် နှစ်နီးပါးအချိန်ယူကာ လာမယ့်နှစ် ၂၀ အတွင်းAI ဖွံ့ဖြိုးမှုရဲ့ လက်တွေ့အကျဆုံး

visiting labs and AI scientists,

လမ်းပြမြေပုံကို မှန်းဆဖို့ကြိုးပမ်းခဲ့တယ်။

entrepreneurs, researchers and scholars,

စာအုပ်အတွက် သုတေသနပြုထားတဲ့ AI နည်းပညာက

trying to figure out the most realistic road map of AI development

သဘာဝ ဘာသာစကား လုပ်ဆောင်မှုကနေ

over the next 20 years.

GPT-3 အထိ၊ ဆပွား ရောစပ်ထားတဲ့ အသွင်တုပညာ၊ ကွန်ပြူတာ အမြင်၊ GANs၊

The AI technology we researched into for the book

range from natural-language processing

ဦးနှောက်-ကွန်ပြူတာ ကြားခံတွေအထိ ပါဝင်တယ်။

to GPT-3, to augmented mixed virtual reality,

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက မတူညီတဲ့မြို့ ၁၀ မြို့မှာ

computer vision, GANs, brain-computer interfaces.

တည်ထားတဲ့ ဒီခိုင်မာတဲ့ အသိပညာအားလုံးကို ခန့်မှန်းမှုတွေနဲ့

အနာဂတ်မျှော် ဇာတ်လမ်းတွေအဖြစ် ထည့်သွင်းထားတယ်။

We put all this solid know-how

into predictions and futuristic storytellings,

ဒီနည်းနဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေကို ပြောပြဖို့က မလွယ်ကူပါဘူး။

set in 10 different cities all around the world.

ဒါပေမဲ့ AI ရဲ့ ချို့ယွင်းချက်တွေနဲ့ သိမ်မွေ့တဲ့ ကွဲလွဲမှုတွေကို လျစ်လျူမရှုဘဲ

It was not easy to tell stories in that way.

Kai-Fu နဲ့ ကျွန်တော်ဟာ AI နည်းပညာက လူတစ်ဦးချင်းစီနဲ့

But without disregarding AI's faults and nuances,

လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေကို အပြုသဘော လွှမ်းမိုး နိုင်တဲ့ အနာဂတ်ကို ပုံဖော်ဖို့ကြိုးစားတယ်။

Kai-Fu and I endeavor to portray a future

မတူတဲ့ ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာတွေရှိတဲ့ မတူညီတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေနဲ့ စက်မှုလုပ်ငန်းတွေက

where AI technology could influence individuals and societies positively.

လူတစ်ဦးချင်းစီဟာ

AI ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အနာဂတ် တုန်လှုပ်မှုကို တုံ့ပြန်ပုံကို ကိုယ်စားပြုချင်တာပါ။

We wish to represent how individuals from disparate cultures

and industries,

၂၀၂၁၊ လက်ရှိကို ပြန်သွားရအောင်။

with different identities would react to the future shock induced by AI.

ကပ်ရောဂါက ကမ္ဘာကို ပျံ့နှံ့နေဆဲပါ။

လူတွေက အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ဆဲဖြစ်ကာ

Let's get back to 2021, the present.

သူငယ်ချင်း၊ မိသားစု၊ သဘာဝကနေ သီးခြားခွဲထားခံနေရတယ်။

The pandemic still spans the world.

The people are still unemployed,

ဒီပြဿနာတွေအားလုံးကို AI က တကယ်ပဲ ဖြေရှင်းပေးမှာလား။

isolated from friends, family and nature.

ခေတ်မီ ရေငုပ်သင်္ဘောကနေ လေဆာ သေနတ်အထိ၊

Will AI really solve all these problems?

မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းကနေ CRISPR အထိဟာ

စိတ်ကူးယဉ် ဝတ္ထုကရတဲ့ ဉာဏ်ကွန့်မြူးမှုလို့ သိပ္ပံပညာရှင်များစွာက ဝန်ခံကြမှာပါ။

From modern submarine to the laser gun,

from mobile phones to CRISPR,

စိတ်ကူးက ကမ္ဘာကြီးကို ပုံဖော်ပေးတာလေ။

many scientists will admit inspiration from fiction.

ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ ဖန်တီးလိုတဲ့ အနာဂတ်တိုင်းအတွက်

ဒါကို စိတ်ကူးဖို့ ကျွန်တော်တို့ ဦးစွာ သင်ယူရမှာပါ။

Imagination does shape the world.

သိပ္ပံစိတ်ကူးယဉ် ဝတ္ထုကနေ အနာဂတ်ကို စိတ်ကူးယဉ်ရင်း

So for every future we wish to create,

ကျွန်တော်တို့ဟာ ကြားဝင်ဖြန်ဖြေတာ၊ အပြောင်းအလဲတွေ ဖန်တီးနိုင်ပြီး

we must first learn to imagine it.

By imagining the future through science fiction,

ကျွန်တော်တို့ရဲ့အဖြစ်မှန်ကို ပုံဖော်ရာမှာ တောင်တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။

we can even step in, make changes

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

and actively play a role in shaping our reality.

Thank you.