The World’s Rarest Diseases — And How They Impact Everyone | Anna Greka | TED

Translator: Paola Costa Reviewer: traduceTED USC

I'd like to begin by telling you a story.

Gustaríame comezar contándovos unha historia.

It's a short story about a special family.

É unha pequena historia sobre unha familia moi especial.

In 1960, a Utah man by the name of Roscoe Nelson,

En 1960, un home de Utah chamado Roscoe Nelson,

a father of six,

pai de seis,

died suddenly of unknown cause.

morreu repentinamente por causas descoñecidas.

He was 43 years old.

Tiña 43 anos.

As a surgeon himself,

O doutor Nelson era cirurxián

Dr. Nelson knew that his progressive kidney failure

e sabía que a súa progresiva insuficiencia renal

would ultimately take his life.

acabaría nalgún momento coa súa vida.

But he was in the dark as to the cause,

Mais nin sabía cal era a causa

and he had no access to treatment.

nin tiña acceso ao tratamento.

Within two decades,

Dúas décadas despois,

tragedy struck again when four of Roscoe's six children

a traxedia asolou de novo cando a catro dos seis fillos

also developed kidney failure.

lles detectaron insuficiencias renais.

Looking back as far back as the 1800s,

Botando a vista atrás ao século XIX,

every generation in this family has been struck down at a young age

todas as xeracións desta familia foran abatidas a unha curta idade

by a mysterious and vicious disease.

por unha maligna e misteriosa enfermidade.

What could be the cause?

Cal podería ser a causa?

Fast forward to 2013.

Saltamos até 2013.

A team of brilliant geneticists

Un equipo de excelentes xenetistas

identified the cause of Roscoe Nelson's deadly disease.

identificaron a causa da enfermidade mortal de Roscoe Nelson.

It was a mutation,

Tratábase dunha mutación,

a single extra letter in the DNA,

dunha letra de máis no ADN

hiding in a dark corner of a gene called MUC1.

que se agochaba nun recuncho escuro dun xene coñecido como MUC1.

The mutation had been passed down from generation to generation,

A mutación herdárase de xeración en xeración

leading to early deaths from kidney failure.

e resultaba en mortes temperás por insuficiencia renal.

The discovery of this mutation ended a decades-long diagnostic odyssey

O descubrimento desta mutación puxo fin a unha odisea de décadas

for this family and many families like them.

para esta e moitas outras familias.

Now, as a physician-scientist and cell biologist at Harvard,

Ora ben, como médica-científica e bióloga celular de Harvard,

I have learned that studying this disease

aprendín que estudar tanto esta enfermidade

and genetic diseases like it

como outras enfermidades xenéticas similares

is not only important to the families they so tragically affect.

non só é importante para as familias que se ven tan traxicamente afectadas.

This work is a critical scientific and research priority for all of us.

Este traballo é unha prioridade científica e de investigación crítica para todas.

Why?

Por que?

Because what my team and I uncovered by studying this seemingly obscure disease

Porque no meu equipo descubrimos, grazas ao estudo desta estraña doenza,

is a series of portals into the inner workings of human cells,

unha serie de portais ata o funcionamento interno das células humanas,

gaining unexpected insights into fundamental biology.

o que nos permitiu coñecer aspectos nunca vistos na bioloxía fundamental.

And best of all, we uncovered incredible opportunities

E o mellor de todo é que descubrimos oportunidades incribles

for the treatment of not one but many dozens of diseases.

para o tratamento de non só unha, senón de decenas de doenzas.

You see, the amazing thing about science,

Como vedes, o marabilloso da ciencia,

the reason I love what I do

a razón pola que amo o que fago,

is that if you follow your curiosity,

é que, se segues a túa curiosidade,

it can lead to untold scientific treasures.

podes chegar a atopar tesouros científicos incalculables.

So in essence, my big idea for you today is ...

En esencia, a grande idea que vos teño hoxe é…

sleuthing.

a investigación.

Not the kind that solves crimes,

Non esa de resolver crimes,

but the kind that solves scientific mysteries,

senón esa que resolve misterios científicos,

what I call molecular sleuthing

esa que chamo investigación molecular

or what is otherwise known as hypothesis-driven science

ou tamén coñecida como ciencia baseada en hipóteses

or curiosity-driven science.

ou movida pola curiosidade.

It is an idea as old as Aristotle,

É unha idea do tempo de Aristóteles,

who was born more than 2,400 years ago,

que naceu hai máis de 2400 anos,

not far actually from where I was born and raised,

non moi lonxe de onde nacín e me criei,

in Thessaloniki, Greece.

en Tesalónica, Grecia.

Aristotle taught that at the foundation of any scientific pursuit

Aristóteles dicía que nos alicerces de calquera procura científica

is formulating a hypothesis,

estaban as hipóteses;

asking a question that can be tested experimentally.

facer unha pregunta que se pode probar experimentalmente.

Sleuthing of this nature is central to the scientific method

A investigación deste tipo é crucial para o método científico

and has led humans to amazing discoveries.

e permitiu que os seres humanos fixesen descubrimentos asombrosos.

So how did molecular sleuthing help us unlock the secrets

Entón, como nos axudou a investigación molecular a descubrir os segredos

of the vicious mutation that killed Roscoe Nelson?

da mutación maligna que matou a Roscoe Nelson?

Well, once the mutation was uncovered,

Ben, unha vez descuberta a mutación,

a seguinte cuestión era:

the next question was

how can a single extra letter in the DNA lead to so much trouble?

como unha simple letra de máis no ADN pode causar tantos problemas?

My team and I got to work,

Púxenme a traballar co meu equipo

using classical hypothesis-driven science,

empregando a ciencia clásica baseada en hipóteses,

but with a twist.

pero cun xiro.

Our molecular detective work is now supercharged

O noso traballo como detectives moleculares está sobrecargado

by our ability to use modern, scalable tools and technologies.

pola nosa capacidade de uso de ferramentas e tecnoloxías modernas e escalables.

Let me explain.

Deixádeme que me explique.

To understand how a single extra letter in the DNA can lead to disease,

Para comprendermos como unha letra de máis no ADN pode derivar nunha doenza

I must first remind you of some basic biology.

cómpre que vos lembre primeiro algo de bioloxía básica.

In nearly every cell in our bodies,

En practicamente todas as células do noso corpo,

the three billion letters of genetic information, the DNA,

os tres mil millóns de letras de información xenética, isto é, o ADN,

is transcribed into RNA

transcríbense en ARN e,

and in turn, RNA churns out proteins,

a cambio, o ARN produce proteínas,

which are the business end of what our cells use

que son a parte esencial do que usan as nosas células

to perform their basic functions.

para realizar as súas funcións básicas.

The engine that turns DNA to RNA to proteins

O motor que transforma o ADN en ARN e o ARN en proteínas

works tirelessly in each of 37 trillion cells in our bodies.

funciona incesante en cada un dos 37 billóns de células do corpo.

So normally the MUC1 gene churns out a protein called mucin 1,

Normalmente o xene MUC1 produce unha proteína chamada Mucin 1,

which goes to the surface of cells

que vai até a superficie das células

and forms a protective blanket around them.

e forma un manto protector arredor.

We hypothesized that the mutation in the MUC1 gene

Formulamos a hipótese de que a mutación no xene MUC1

is generating a mucin 1 protein

xera unha proteína Mucin 1

that is not doing what it is supposed to do.

que non está facendo o que ten que facer.

How could we test this hypothesis?

E como probamos esta hipótese?

A couple of decades ago, when I was a student,

Hai algunhas décadas, cando era estudante,

this type of work would have involved just a handful of petri dishes at a time.

este tipo de traballo só precisaría dun par de placas de Petri á vez.

This meant that in a day’s work,

Isto quere dicir que nun día de traballo

I could really only test five or six different experimental conditions

só podía probar cinco ou seis condicións experimentais distintas

to see how the cells responded.

para ver como respondían as células.

And then I had to spend several long days at the microscope,

E logo tiña que botar moitos longos días no microscopio,

taking images one by one, analyzing them one by one,

tomando as imaxes unha a unha, analizándoas unha a unha,

to finally make sense of the data.

para finalmente darlles sentido aos datos.

Instead, my students at Harvard and MIT

Pola contra, o meu estudantado de Harvard e do MIT

have access to state-of-the-art computer-controlled

ten acceso á ultima xeración de sistemas robotizados e microscopios

robotic systems and microscopes

controlados por ordenador

and artificial intelligence-powered software, which enable them

e a softwares de intelixencia artificial, o que lle permite

to analyze thousands of images,

analizar milleiros de imaxes

all in a day's work.

nun só día de traballo.

As such, we can study cells grown in special dishes

Deste xeito, podemos estudar as células cultivadas en pratos especiais

that allow us to test hundreds of experimental conditions at a time.

que nos permiten probar centos de condicións experimentais á vez.

In fact, I estimate that our molecular sleuthing to date

De feito, estimo que a investigación molecular ata hoxe

has generated more than 50 million images

xerou máis de 50 millóns de imaxes

containing information derived from more than 100 billion cells.

que conteñen información derivada de máis de 100 mil millóns de células.

That's as many cells as there are stars in the Milky Way.

Son tantas células como estrelas na Vía Láctea.

And in the end,

Finalmente,

the vicious mutation that killed Roscoe Nelson

a mutación maligna que matou a Roscoe Nelson

revealed its secrets.

revelou os seus segredos.

Remember, we hypothesized that the mutation in the MUC-1 gene

Lembrade, a nosa hipótese é que a mutación do xene MUC-1

is generating a mucin 1 protein

xera unha proteína Mucin 1

that is not doing what it is supposed to do.

que non fai o que ten que facer.

Normally mucin 1 goes to the surface of cells.

Normalmente, a Mucin 1 vai até a superficie das células.

However, we found that the mutation in the MUC-1 gene

Con todo, descubrimos que a mutación no xene MUC-1

is generating a mangled, misshapen mutant protein

xera unha proteína mutante deforme

that does not go to the surface of cells,

que non vai até a superficie das células,

but instead accumulates inside.

senón que se acumula dentro.

This led to a new hypothesis.

Isto lévanos a unha nova hipótese.

Is the mutant protein getting trapped inside cells,

Está a quedar atrapada a proteína mutante dentro das células?

and how does this happen?

Como sucede isto?

After some more molecular sleuthing,

Logo de máis investigación molecular,

we learned that the misshapen protein accumulates inside cells

descubrimos que a proteína deforme se acumula dentro das células

because of another molecule,

por mor doutra molécula,

a so-called cargo receptor.

un receptor de carga.

Thinking they're being helpful,

Pensando que están a ser útiles,

these cargo receptors grab the mangled proteins

estes receptores de carga prenden as proteínas deformes

and throw them on board

e lévanas consigo

like cargo trucks carrying a growing heap of nasty trash

como se fosen camións cunha carga de cascallos cada vez maior

with nowhere to go.

sen teren onde ir.

Unable to get rid of this toxic waste,

Ao non poderen desfacerse destes residuos tóxicos,

cells begin to die,

as células comezan a morrer,

leading to the progressive kidney failure that killed Roscoe Nelson.

o que desencadea a insuficiencia renal progresiva que matou a Roscoe Nelson.

Well, now that we had insight into the root cause of the problem,

Agora que xa debullamos a causa principal do problema,

we could also look for a way to fix it.

poderiamos tamén procurar unha forma de arranxalo.

We went to work, testing thousands of chemical compounds

Puxémonos a traballar e analizamos milleiros de compostos químicos

across millions of cell images.

a través de millóns de imaxes de células.

And in the end,

E, ao final,

we identified one compound that could specifically remove the mutant protein.

identificamos un composto que podería eliminar en específico a proteína mutante.

After some more molecular detective work,

Tras algo máis de investigación molecular,

we learned that this drug-like compound

observamos que este composto similar a un fármaco

can clear heaps of mangled proteins

podería limpar a cascalleira de proteínas

by steering the cargo trucks,

dirixindo os camións de carga

the ones full of nasty trash,

que están cheos de lixo fedorento

into the lysosome,

até o lisosoma,

the cell's trash disposal and recycling facility,

o depósito celular de residuos e planta de reciclaxe,

where proteins get shredded into tiny pieces.

onde se trituran as proteínas en anacos pequenos.

The results were amazing.

Os resultados foron incribles.

After giving the drug to mice with kidney disease for one week,

Tras administrar o fármaco a uns ratos con insuficiencia renal unha semana,

the mutant protein had all but disappeared from these kidneys.

a proteína mutante desapareceu por completo dos riles.

And yet our greatest insight was not our success

E, con todo, o maior descubrimento non foi o noso éxito

in removing the mutant protein from these kidney cells.

por eliminarmos a proteína mutante destas células renais.

We realized that our curiosity-driven work

Decatámonos de que o noso traballo movido pola curiosidade

had solved a bigger and much more important puzzle.

resolvera un crebacabezas moito máis grande e importante.

This mysterious kidney disease

Esta misteriosa enfermidade renal

was not so strange or mysterious after all.

non era nin tan rara nin tan misteriosa.

In fact, we learned that it belongs to a group of disorders

De feito, observamos que pertence a un grupo de doenzas

collectively known as toxic proteinopathies.

coñecidas comunmente como proteinopatías tóxicas.

You may have heard of some of them,

Quizais vos soen;

all terrible, incurable diseases

todas son enfermidades terribles e incurables,

like ALS and Alzheimer's disease.

como a ELA ou o alzhéimer.

OK. Now you can probably guess what happened next.

Ben. Supoño que imaxinaredes que pasou despois.

The incredibly talented scientists on my team --

O talentosísimo equipo que teño.

Here they are.

Velaquí están.

They asked --

Formularon…

(Applause)

(Aplausos)

Thank you. They deserve it. Thank you.

Grazas. Meréceno. Grazas.

They asked the next logical question.

Formularon a seguinte cuestión lóxica.

What if these cargo receptors,

E se estes receptores de carga

what if they grab and accumulate misshapen proteins

puidesen prender e acumular as proteínas deformes

in different cells and organs in the body?

en distintas células e órganos do corpo?

What about the eye, for example?

Quizais, por exemplo, no ollo?

Their curiosity paid off

A súa curiosidade deu resultados,

because we are now learning that this newly uncovered biology

xa que agora aprendemos que esta bioloxía recentemente descuberta

is operative in a form of blindness called retinitis pigmentosa,

opera nun tipo de cegueira chamada retinose pigmentaria,

which is caused by a different misshapen protein

que está causada por unha proteína deforme diferente

accumulating in cells in the eye.

que se acumula nas células do ollo.

In preliminary studies shown here at TED for the first time,

Nos estudos preliminares que se amosaron aquí en TED por primeira vez,

here is a mouse I cleared of mutant protein.

aquí tendes un rato ao que lle saquei a proteína mutante.

(Applause)

(Aplausos)

And in ongoing studies, we are finding that the same may be true

E nos estudos actuais estamos descubrindo que quizais se poida aplicar isto

for different misshapen proteins accumulating in cells in the brain,

a distintas proteínas deformes que se acumulan nas células cerebrais

causing some forms of Alzheimer's disease.

e causan algúns tipos de alzhéimer.

In all, we estimate that more than 50 disorders

En total, estimamos que máis de 50 trastornos

could be amenable to this approach.

poderían ser susceptibles deste enfoque.

So understanding one disorder has unlocked a nodal biological mechanism

Comprendermos un único trastorno desbloqueou un mecanismo biolóxico nodal

and insights for the treatment of many more diseases

e puntos de vista para o tratamento de moitas máis doenzas

affecting surprisingly distant parts of the body,

que afectan partes do corpo sorprendentemente afastadas,

like the brain and the kidney.

como o cerebro e o ril.

And so in our quest to save kidneys,

E, na nosa cruzada para salvar os riles,

we are now poised to save eyes, livers, brains and more.

estamos preparadas para salvar os ollos, os fígados, os cerebros e moito máis.

And in our efforts to save a handful of families,

Co empeño de salvar un puñado de familias,

we can now save thousands more.

agora poderemos salvar milleiros delas.

Just think of the possibilities.

Pensade nas posibilidades.

If our work could unlock treatments for thousands,

De podermos fornecer tratamentos a milleiros de persoas,

imagine what solving the next medical mystery can do.

imaxinade que sería resolver o seguinte misterio médico.

And the next one and the one after that.

E o seguinte despois dese.

And remember,

E lembrade:

rare genetic diseases are collectively common.

as enfermidades xenéticas raras son comúns a nivel colectivo.

They affect 10 percent of all people in North America.

Afectan a un 10 % da poboación de América do Norte.

That's hundreds of millions of people all around the globe

Son centos de millóns de persoas en todo o mundo,

or 120 of you right here in this room.

ou 120 das que estades nesta sala.

And yet, out of 8,000 genes known to cause genetic diseases,

E, aínda así, dos 8000 xenes que causan enfermidades xenéticas,

we have only developed a treatment for, at best, 500 of them.

só producimos un tratamento para, como moito, 500 delas.

And this is not taking into account disorders

E todo isto sen termos en conta os trastornos

in which many genes conspire to cause trouble,

en que moitos xenes conspiran para causar problemas,

like schizophrenia or cancer or heart disease.

como a esquizofrenia, o cancro ou as enfermidades cardíacas.

We have a lot of sleuthing to do,

Queda moito por investigar,

and yet this is the perfect moment

mais este é o momento perfecto

to harness recently developed scalable tools and technologies

para aproveitar as ferramentas e tecnoloxías escalables máis recentes

and take this challenge head on.

e aceptar este reto de cheo.

And mind you, patients and their families are up for the challenge, too.

E coidadiño, os e as pacientes e as súas familias tamén aceptaron o reto.

They're using social media to organize and raise awareness,

Usan as redes sociais para organizárense e sensibilizar,

and they are becoming our true partners on scientific journeys into the unknown.

e estanse convertendo nas nosas socias nun camiño científico cara ao descoñecido.

This is definitely true of the Nelsons.

Este é, sen dúbida, o caso das Nelson.

They have been our partners for many years now.

Levan anos sendo as nosas socias.

Here's the next generation of Nelsons.

Velaquí a próxima xeración das Nelson.

Our work has given them hope

O noso traballo deulles esperanza

that their children and their children's children

para que as súas fillas e as fillas das súas fillas

can live longer, fuller, and healthier lives.

poidan vivir máis, mellor e cunha maior calidade de vida.

And they are proud to have ignited a sleuthing revolution.

Están orgullosas e comezaron unha revolución na investigación.

From a few to more and more

De pouco a pouco a máis e máis

until we have precision cures for all.

até que teñamos unha cura de maior precisión para todas.

Thank you.

Grazas.

(Applause)

(Aplausos)