What’s so great about the Great Lakes? - Cheri Dobbs and Jennifer Gabrys

Điều tuyệt vời gì về Great Lakes? - Cheri Dobbs và Jennifer Gabrys

Translator: Nguyen Cao Reviewer: Quỳnh Đỗ

What's so great about the Great Lakes?

Ngũ Đại Hồ có điều gì tuyệt vời?

They're known as America's inland seas.

Chúng được biết đến như là biển nội địa của Mỹ

The North American Great Lakes

Những Đại hồ của Bắc Mỹ

Huron,

Huron,

Ontario,

Michigan,

Ontario,

Michigan,

Erie,

Erie,

and Superior

và Superior

are so massive that they border eight states

chúng lớn đến mức bao bọc cả 8 bang

and contain 23 quadrillion liters of water.

và chứa 23 triệu tỉ lít nước.

That's enough to cover the land area of the contiguous United States

Đủ để ngập cả khu vực đất liền của Mỹ

three meters deep.

với độ sâu 3m.

These vast bodies of water span forest,

Vùng nước rộng lớn này trải rộng qua rừng,

grassland,

and wetland habitats,

vùng đồng cỏ,

và những khu vực đầm lầy,

supporting a region that's home to over 3,500 species.

nuôi dưỡng cả một vùng sinh sống của hơn 3,500 loài sinh vật.

But how did such a vast and unique geological feature come to be?

Thế nhưng hình thái địa lý rộng lớn và độc đáo này được hình thành như thế nào?

The story begins near the end of the last ice age over 10,000 years ago,

Câu chuyện bắt đầu vào gần cuối thời kỳ Băng hà cuối cùng cách đây hơn 10,000 năm,

a time when the climate was warming

thời điểm khi khí hậu bắt đầu ấm dần lên

and the glaciers that cloaked the Earth's surface began their slow retreat.

và các tảng băng bao bọc lấy bề mặt Trái đất bắt đầu tan chảy dần.

These immense ice sheets carved out a series of basins.

Những dải băng đá khổng lồ đẽo khắc ra một loạt các lòng chảo nhỏ.

Those basins filled with water as the ice began to melt,

Những lòng chảo này được đổ đầy nước khi băng đá bắt đầu tan ra,

creating the world's largest area of freshwater lakes.

tạo nên những hồ nước ngọt lớn nhất thế giới.

Over time, channels developed between these basins,

Qua thời gian, các con kênh hình thành giữa các lòng chảo

and water began to flow in an ongoing exchange

và nước bắt đầu chảy qua và liên tục trao đổi nước

that persists to this day.

cho đến tận bây giờ.

In fact, today, the interconnected Great Lakes

Thực tế, ngày nay, Ngũ Đai Hồ

contain almost 20% of the world's supply of fresh surface water.

chứa gần 20% lượng nước ngọt bề mặt của thế giới.

The water's journey begins in the far north of Lake Superior,

Hành trình của nước bắt dầu từ vùng phía bắc của hồ Superior,

which is the deepest, coldest, and clearest of the lakes,

là nơi sâu nhất, lạnh nhất, và sạch nhất trong các hồ,

containing half the system's water.

chứa một nửa dung tích của cả hệ thống.

Lake Superior sinks to depths of 406 meters,

Hồ Superior sâu 406m,

creating a unique and diverse ecosystem that includes more that 80 fish species.

tạo ra một hệ sinh thái độc đáo và đa dạng với hơn 80 loài cá.

A given drop of water spends on average 200 years in this lake

Trung bình, một giọt nước tồn tại 200 năm trong hồ

before flowing into Lake Michigan or Lake Huron.

trước khi chảy đến hồ Michigan hay hồ Huron.

Linked by the Straits of Mackinac, these two lakes are technically one.

Nối kết bởi hệ thống kênh Mackinac, hai hồ này về cơ bản là một.

To the west lies Lake Michigan,

Hồ Michigan nằm về phía Tây,

the third largest of the lakes by surface area.

là hồ lộ thiên lớn thứ ba trên thế giới.

Water slowly moves through its cul-de-sac shape

Dòng nước chầm chậm chảy xuyên qua những ngõ cụt

and encounters the world's largest freshwater dunes,

và chạm trán những cồn cát nước ngọt lớn nhất thế giới,

many wildlife species,

nhiều loài sinh vật hoang dã,

and unique fossilized coral.

và dải san hô hóa thạch độc nhất.

To the east is Lake Huron, which has the longest shoreline.

Về phía đông là hồ Huron, với đường bờ hồ dài nhất.

It's sparsely populated, but heavily forested,

Là khu vực ít dân cư nhưng dày đặc rừng cây,

including 7,000-year-old petrified trees.

bao gồm những cây hóa đá 7,000 tuổi.

Below them, water continues to flow southeastwards

Bên dưới chúng, nước tiếp tục chảy về phía Đông-Nam

from Lake Huron into Lake Erie.

từ hồ Huron vào hồ Erie.

This lake's status as the warmest and shallowest of the five

Hồ này có ấm và nông nhất trong 5 hồ,

has ensured an abundance of animal life, including millions of migrating birds.

đảm bảo cho sự phong phú của các loài động vật, bao gồm hàng triệu chim di cư.

Finally, the water reaches its last stop by dramatically plunging

Cuối cùng, dòng nước đi đến trạm cuối cùng bằng cách đổ đột ngột

more than 50 meters down the thundering Niagara Falls

từ độ cao 50m xuống thác Niagara Falls rền vang

into Lake Ontario, the smallest lake by surface area.

rồi chảy vào hồ Ontario, là hồ có bề mặt lộ thiên nhỏ nhất.

From there, some of this well-traveled water enters the St. Lawrence River,

Từ đây, một phần nước chu du đến sông St. Lawrence,

eventually reaching the Atlantic Ocean.

và cuối cùng đổ ra Thái Binh Dương

In addition to being a natural wonder,

Ngoài việc là một kỳ quan thiên nhiên,

the perpetually flowing Great Lakes bring us multiple benefits.

dòng chảy vô tận của Ngũ Đại Hồ mang lại cho chúng ta nhiều lợi ích.

They provide natural water filtration,

Chúng tạo ra hệ thống lọc nước tự nhiên,

flood control,

kiểm soát lũ lụt,

and nutrients cycling.

và vòng chu kỳ dinh dưỡng.

By moving water across more than 3,200 kilometers,

Bằng cách tạo ra dòng chảy xuyên suốt 3,200 km

the Great Lakes also provide drinking water for upward of 40 million people

Ngũ Đại Hồ còn cung cấp nguồn nước uống cho hơn 40 triệu người

and 212 billion liters a day for the industries and farms

và 212 tỷ lít nước mỗi ngày cho các ngành công nghiệp và trang trại

that line their banks.

dọc theo hai bên bờ.

But our dependence on the system is having a range of negative impacts, too.

Nhưng sự phụ thuộc của chúng ta vào nó lại sinh ra những ảnh hưởng tiêu cực.

The Great Lakes coastal habitats are being degraded and increasingly populated,

Môi trường sống dọc bờ hồ đang dần thoái hóa và trở nên đông đúc,

exposing the once pristine waters

làm nguồn nước

to industrial, urban, and agricultural pollutants.

bị nhiễm bẩn bởi rác thải công nghiệp, đô thị và nông nghiệp.

Because less than 1% of the water leaves the Lake's system annually,

Bởi vì chưa đến 1% lượng nước chảy khỏi hệ thống hồ hàng năm,

decades-old pollutants still lurk in its waters.

các chất ô nghiễm của hàng thập kỷ vẫn quanh quẩn trong các dòng nước.

Humans have also inadvertently introduced

Con người cũng bất cẩn đem đến

more than 100 non-native and invasive species into the lakes,

hơn 100 loài ngoại lai xâm chiếm các loài bản địa ở các vùng hồ,

such as zebra and quagga mussels, and sea lampreys

như trai ngựa vằn, trai sọc, và cá mút đá biển

that have decimated some indigenous fish populations.

đã tàn sát một số quần thể cá bản địa.

On a larger scale, climate change is causing the waters to warm,

Ở phạm vi rộng lớn hơn, sự thay đổi khí hậu khiến nước ấm lên,

thus reducing water levels and changing the distribution of aquatic life.

từ đó làm giảm lượng nước và thay đổi sự phân bố các hình thái sống thủy sinh.

Luckily, in recent years, governments have started to recognize the immense value

May mắn thay, những năm gần đây, chính phủ đã bắt đầu nhận ra giá trị to lớn

of this natural resource.

của nguồn tài nguyên thiên nhiên này.

Partnerships between the United States and Canada are underway to reduce pollution,

Những hoạt động hợp tác giữa Mỹ và Canada đang tiến hành làm giảm ô nhiễm,

protect coastal habitats,

bảo vệ môi trường sống ở dọc các bờ hồ

and halt the spread of invasive species.

và ngăn chặn sự lan rộng của các loài xâm phạm.

Protecting something as massive as the Great Lakes system

Bảo vệ một thứ to lớn như hệ thống Ngũ Đại Hồ

will require the collaboration of many organizations,

đòi hỏi sự cộng tác của nhiều tổ chức,

but the effort is critical

nhưng nỗ lực này thật sự cấp thiết

if we can preserve the wonder of this flowing inland sea.

nếu chúng ta có thể bảo tồn được điều kì diệu của biển nội địa này.