How does kidney transplant surgery work? - Alexander H. Toledo

Translator: Chu Bá Dương Reviewer: Nguyễn Huệ Anh

In the 1930s, doctors began experimenting with a procedure

Vào thập niên 30, các bác sĩ tiến hành thực nghiệm một quy trình

long thought to be medically impossible:

tưởng chừng như bất khả thi trong y học:

an organ transplant.

cấy ghép nội tạng (ghép tạng).

Many pioneering surgeons focused on the kidney,

Những bác sĩ phẫu thuật đi đầu tập trung vào cấy ghép thận.

taking a healthy one from a living or recently deceased person

Họ lấy thận khỏe mạnh từ một người sống hoặc đã mất gần đây,

and transplanting it into a patient dying from kidney failure.

và cấy ghép nó vào người của một bệnh nhân suy thận.

But these early surgeries faced a major problem:

Nhưng những ca cấy ghép đầu tiên này gặp một vấn đề nghiêm trọng:

patients’ immune systems would quickly recognize the new kidney

hệ thống miễn dịch của bệnh nhân được cấy xem quả thận mới

as a foreign object and start to destroy it.

như một yếu tố lạ cần loại bỏ và bắt đầu tàn phá nó.

Few patients survived past the first few days.

Rất ít bệnh nhân có thể sống sót qua những ngày đầu tiên sau khi cấy ghép.

Then, in 1954, Joseph Murray attempted a type of kidney swap

Và rồi, vào năm 1954, ông Joseph Murray đã thực hiện một ca ghép thận

that no doctor had tried before.

mà chưa bác sĩ nào thử trước đây.

The surgery was a success,

Ca phẫu thuật thành công rực rỡ,

and the patient would go on to live the next 8 years with the transplanted organ,

và bệnh nhân tiếp tục sống vui sống khỏe 8 năm sau đó với một quả thận được ghép,

thanks to one key factor: it came from his identical twin

tất cả là nhờ vào một yếu tố then chốt:

quả thận đó đến từ người anh em song sinh của anh ấy.

70 years later,

70 năm sau đó,

upwards of 100,000 kidneys are transplanted annually in the US alone.

có hơn 100,000 quả thận đã được cấy ghép hàng năm chỉ riêng tại Mỹ.

So how does this surgery work today?

Vậy thì quy trình này diễn ra như thế nào?

Kidneys are true workhorses—

Thận là cơ quan thật sự rất “trâu bò”.

these fist-sized organs filter

Mặc dù kích thước chỉ bằng cái nắm đấm,

the equivalent of an entire bathtub’s worth of blood each day.

nhưng chúng lại có thể lọc được lượng máu tương đương với một bồn tắm mỗi ngày.

In addition to removing this waste and extra fluid through urine,

Ngoài chức năng đào thải độc tố và những dịch dư thừa qua nước tiểu,

the kidneys also regulate the production of red blood cells, vitamin D,

thận còn giúp điều hòa lượng hồng cầu, vitamin D,

and other hormones.

và các loại hormones khác.

Certain medical conditions can prompt the kidneys to work overtime,

Một số bệnh lý có thể khiến thận phải làm việc quá sức,

leading to gradual deterioration.

từ đó làm suy giảm chức năng của thận.

For example, in diabetes, higher blood sugar concentrations can trigger

Ví dụ như các bệnh nhân đái tháo đường sẽ có lượng đường trong máu cao,

increased kidney filtration, swelling, and inflammation.

làm tăng cường hoạt động lọc của thận, dẫn đến sự phù nề và viêm.

High blood pressure can constrict and damage

Huyết áp cao cũng gây tắc nghẽn và làm tổn thương

the organ’s delicate blood vessels.

các mạch máu trong các cơ quan, vốn đã rất mong manh.

Over time, people can lose complete function of their kidneys

Qua thời gian, người bệnh có thể mất hết chức năng của thật,

and must rely on a treatment called dialysis to survive.

và phải sống dựa vào “thẩm phân”, hay còn gọi là lọc máu/ chạy thận.

Yet dialysis is time consuming

Nhưng lọc máu là một quá trình tốn thời gian,

and fraught with serious medical complications.

cũng như chứa đầy rủi ro biến chứng.

A kidney transplant offers a more permanent solution

Ghép thận là một lựa chọn lâu dài hơn,

with a dramatically improved quality of life.

và có thể cải thiện đáng kể cuộc sống của bệnh nhân.

Once a patient is approved for the surgery,

Khi bệnh nhân đã đồng ý phẫu thuật cấy ghép,

the search for a suitable organ begins.

bác sĩ sẽ bắt đầu tìm kiếm các cơ quan tương thích với họ.

Historically, the biggest barrier was finding a donor

Ngày trước, rào cản lớn nhất của bác sĩ đó là phải tìm một người hiến tạng

whose immune system makeup closely resembled that of the patient’s,

có các thành phần hệ miễn dịch khớp với của bệnh nhân,

like an identical twin, as to reduce the risk of organ rejection.

chẳng hạn như anh em sinh đôi, để hạn chế phản ứng thải trừ ghép tạng.

But today, thanks to medical advances,

Nhưng ngày nay, với tiến bộ y học hiện đại,

a patient’s family member, friend, or even a stranger

gia đình của bệnh nhân, bạn bè, thậm chí là một người lạ

can donate one of their kidneys.

cũng có thể hiến 1 bên thận để cấy ghép.

New drug therapies can effectively suppress a patient’s immune response

Các biện pháp dược lý trị liệu mới có thể làm giảm phản ứng của hệ miễn dịch

before and long after the transplant,

trước và sau quá trình cấy ghép,

meaning that patients and donor pairs no longer must be perfect matches.

có nghĩa là bệnh nhân và người hiến tạng không nhất thiết phải tương thích 100%.

Still, the closer the match, the better.

Tuy vậy, các chỉ số giữa 2 người càng tương thích thì càng tốt.

So another option is a paired organ exchange,

Một lựa chọn khác là hiến tạng trao đổi.

where two or more incompatible donor and patient pairs are matched up,

Khi một cặp hiến tạng không tương thích lại tương thích với cặp khác,

allowing each patient to receive a more compatible kidney from the other pair.

cặp đó có thể ghép thận của cặp khác, và có thể hiến thận của mình cho cặp khác.

Once an organ is found, the surgery itself is straightforward.

Một khi đã tìm được cơ quan tương thích, quy trình phẫu thuật cũng khá đơn giản.

First, the living donor's kidney is removed using minimally invasive

Đầu tiên, thận khỏe mạnh được lấy ra bằng các kỹ thuật không tổn hại đến thận,

and often robotic techniques.

thường được thực hiện bằng robot.

As for the transplant patient,

Với bệnh nhân cần cấy ghép,

an incision is made in their lower abdomen and the donor organ is implanted.

bác sĩ sẽ rạch một đường ở bụng dưới và ghép thận vào cho bệnh nhân.

The new kidney’s artery and vein are connected to the recipient’s

Động mạch và tĩnh mạch của quả thận mới sẽ được nối vào của bệnh nhân

to create blood flow,

để tạo đường máu lưu thông,

and its ureter is attached to the patient's bladder.

còn niệu quản sẽ được nối vào bàng quang của bệnh nhân.

The failed kidneys are typically left in place,

Quả thận hư thường sẽ được giữ nguyên,

allowing them to continue to aid in filtration.

tiếp tục hỗ trợ quá trình lọc và đào thải.

After surgery, a patient is closely monitored for the next several days

Sau khi được cấy ghép, bệnh nhân sẽ được giữ lại để theo dõi trong vài ngày

to ensure the new kidney starts filtering their blood,

nhằm đảm bảo quả thận mới có thể lọc được máu,

and subsequently producing urine on its own.

và dần dần tự tạo ra nước tiểu.

This new kidney typically lasts between 12 to 20 years.

Một quả thận mới có thể tồn tại từ 12 đến 20 năm.

Some people will have multiple kidney transplants in their lifetime,

Một số bệnh nhân sẽ phải cấy ghép nhiều lần trong đời,

meaning at some point they may have four or even five kidneys in their bodies.

dẫn đến việc một lúc nào đó họ có thể có từ 4-5 quả thận trong người.

As for donors, most leave the hospital the next day,

Với người hiến thận, ngày hôm sau họ thường đã có thể xuất viện

and can resume normal activity within a few weeks.

và tiếp tục cuộc sống bình thường nội trong vài tuần sau đó.

While all surgeries carry risks,

Mặc dù mọi cuộc phẫu thuật đều nguy hiểm,

most donors go on to lead normal, healthy lives,

nhưng đa phần người hiến tạng vẫn sống rất bình thường và khỏe mạnh,

facing no, or relatively few, complications

với rất ít hoặc không có di chứng để lại từ việc chỉ có 1 quả thận.

related to living with a single kidney.

But not all patients will have a willing living donor.

Nhưng không phải bệnh nhân nào cũng có người sẵn lòng hiến tạng cho họ.

In the US alone, around 90,000 patients sit on the national waiting list

Tại Mỹ, có khoảng 90,000 bệnh nhân nằm trong danh sách chờ hiến tạng quốc gia

to be matched with a kidney from a deceased donor.

từ những người đã qua đời.

While many people register as organ donors,

Mặc dù có nhiều người đăng ký hiến tạng,

only 0.3% will lose their lives in circumstances

chỉ 0,3% trong số đó qua đời

trong những hoàn cảnh phù hợp để hiến tạng.

that allow for organ donation.

Due to this organ shortage,

Với sự thiếu hụt cơ quan hiến tạng đó,

about 17 patients die every day waiting for a new kidney.

có khoảng 17 bệnh nhân qua đời mỗi ngày trong lúc chờ một quả thận mới.

Thankfully, doctors continue to push against the limits of what's possible,

Đáng mừng là các bác sĩ đang nỗ lực nhằm vượt qua ranh giới hiện tại,

exploring new treatments

khám phá ra nhiều cách điều trị mới

and the potential of lab-grown, 3D printed, and even artificial kidneys.

cũng như tiềm năng của thận được nuôi cấy tại phòng thí nghiệm, in 3D hay nhân tạo.